Παροιμίαι 3
1 Υιέ μου, μη λησμονής τους νόμους μου, και η καρδία σου ας φυλάττη τας εντολάς μου.
My son, don’t forget my teaching, but let your heart keep my commandments,
2 Διότι μακρότητα ημερών και έτη ζωής και ειρήνην θέλουσι προσθέσει εις σε.
for they will add to you length of days, years of life, and peace.
3 Έλεος και αλήθεια ας μη σε εγκαταλίπωσι· δέσον αυτάς περί τον τράχηλόν σου· εγχάραξον αυτάς επί την πλάκα της καρδίας σου·
Don’t let kindness and truth forsake you. Bind them around your neck. Write them on the tablet of your heart.
4 ούτω θέλεις ευρεί χάριν και εύνοιαν ενώπιον Θεού και ανθρώπων.
So you will find favour, and good understanding in the sight of God and man.
5 Έλπιζε επί Κύριον εξ όλης σου της καρδίας, και μη επιστηρίζεσαι εις την σύνεσίν σου·
Trust in the LORD with all your heart, and don’t lean on your own understanding.
6 εν πάσαις ταις οδοίς σου αυτόν γνώριζε, και αυτός θέλει διευθύνει τα διαβήματά σου.
In all your ways acknowledge him, and he will make your paths straight.
7 Μη φαντάζεσαι σεαυτόν σοφόν· φοβού τον Κύριον και έκκλινον από κακού.
Don’t be wise in your own eyes. Fear the LORD, and depart from evil.
8 Τούτο θέλει είσθαι ίασις εις τα νεύρά σου και μυέλωσις εις τα οστά σου.
It will be health to your body, and nourishment to your bones.
9 Τίμα τον Κύριον από των υπαρχόντων σου και από των απαρχών πάντων των γεννημάτων σου·
Honour the LORD with your substance, with the first fruits of all your increase;
10 και θέλουσιν εμπλησθή αι σιτοθήκαι σου από αφθονίας και οι ληνοί σου θέλουσιν εκχειλίζει από νέου οίνου.
so your barns will be filled with plenty, and your vats will overflow with new wine.
11 Υιέ μου, μη καταφρόνει την παιδείαν του Κυρίου και μη αθύμει ελεγχόμενος υπ' αυτού.
My son, don’t despise the LORD’s discipline, neither be weary of his correction;
12 Διότι ο Κύριος ελέγχει όντινα αγαπά, καθώς και ο πατήρ τον υιόν, εις τον οποίον ευαρεστείται.
for whom the LORD loves, he corrects, even as a father reproves the son in whom he delights.
13 Μακάριος ο άνθρωπος, όστις εύρηκε σοφίαν, και ο άνθρωπος, όστις απέκτησε σύνεσιν·
Happy is the man who finds wisdom, the man who gets understanding.
14 Διότι το εμπόριον αυτής είναι καλήτερον παρά το εμπόριον του αργυρίου και το κέρδος αυτής παρά χρυσίον καθαρόν.
For her good profit is better than getting silver, and her return is better than fine gold.
15 Είναι τιμιωτέρα πολυτίμων λίθων· και πάντα όσα επιθυμήσης δεν είναι αντάξια αυτής.
She is more precious than rubies. None of the things you can desire are to be compared to her.
16 Μακρότης ημερών είναι εν τη δεξιά αυτής· εν τη αριστερά αυτής, πλούτος και δόξα.
Length of days is in her right hand. In her left hand are riches and honour.
17 Αι οδοί αυτής είναι οδοί τερπναί και πάσαι αι τρίβοι αυτής ειρήνη.
Her ways are ways of pleasantness. All her paths are peace.
18 Είναι δένδρον ζωής εις τους εναγκαλιζομένους αυτήν· και μακάριοι οι κρατούντες αυτήν.
She is a tree of life to those who lay hold of her. Happy is everyone who retains her.
19 Διά της σοφίας εθεμελίωσεν ο Κύριος, εστερέωσε τους ουρανούς εν συνέσει.
By wisdom the LORD founded the earth. By understanding, he established the heavens.
20 Διά της γνώσεως αυτού αι άβυσσοι ηνοίχθησαν και τα νέφη σταλάζουσι δρόσον.
By his knowledge, the depths were broken up, and the skies drop down the dew.
21 Υιέ μου, ας μη απομακρυνθώσι ταύτα από των οφθαλμών σου· φύλαττε ορθήν βουλήν και φρόνησιν·
My son, let them not depart from your eyes. Keep sound wisdom and discretion,
22 και θέλει είσθαι ζωή εις την ψυχήν σου και χάρις εις τον τράχηλόν σου.
so they will be life to your soul, and grace for your neck.
23 Τότε θέλεις περιπατεί ασφαλώς την οδόν σου, και ο πους σου δεν θέλει προσκόψει.
Then you shall walk in your way securely. Your foot won’t stumble.
24 Όταν πλαγιάζης, δεν θέλεις τρομάζει· μάλιστα θέλεις πλαγιάζει, και ο ύπνος σου θέλει είσθαι γλυκύς.
When you lie down, you will not be afraid. Yes, you will lie down, and your sleep will be sweet.
25 Δεν θέλεις τρομάξει από αιφνιδίου φόβου ουδέ από του ολέθρου των ασεβών, όταν επέλθη·
Don’t be afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it comes;
26 Διότι ο Κύριος θέλει είσθαι η ελπίς σου, και θέλει φυλάξει τον πόδα σου από του να πιασθή.
for the LORD will be your confidence, and will keep your foot from being taken.
27 Μη αρνηθής το καλόν προς εκείνους, εις τους οποίους πρέπει, όταν ήναι εν τη χειρί σου να κάμνης αυτό.
Don’t withhold good from those to whom it is due, when it is in the power of your hand to do it.
28 Μη είπης προς τον πλησίον σου, Ύπαγε και επανάστρεψον και αύριον θέλω σοι δώσει· ενώ έχεις τούτο παρά σεαυτώ.
Don’t say to your neighbour, “Go, and come again; tomorrow I will give it to you,” when you have it by you.
29 Μη μηχανεύου κακόν κατά του πλησίον σου, ενώ πεποιθώς κατοικεί μετά σου.
Don’t devise evil against your neighbour, since he dwells securely by you.
30 Μη μάχου τινά αναιτίως, εάν δεν έκαμε κακόν εις σε.
Don’t strive with a man without cause, if he has done you no harm.
31 Μη ζήλευε τον βίαιον άνθρωπον και μη εκλέξης μηδεμίαν εκ των οδών αυτού·
Don’t envy the man of violence. Choose none of his ways.
32 διότι ο Κύριος βδελύττεται τον σκολιόν· το δε απόρρητον αυτού φανερόνεται εις τους δικαίους.
For the perverse is an abomination to the LORD, but his friendship is with the upright.
33 Κατάρα Κυρίου εν τω οίκω του ασεβούς· ευλογεί δε την κατοικίαν των δικαίων.
The LORD’s curse is in the house of the wicked, but he blesses the habitation of the righteous.
34 Βεβαίως αυτός αντιτάττεται εις τους υπερηφάνους· εις δε τους ταπεινούς δίδει χάριν.
Surely he mocks the mockers, but he gives grace to the humble.
35 Οι σοφοί θέλουσι κληρονομήσει δόξαν· το δε ύψος των αφρόνων θέλει είσθαι η ατιμία.
The wise will inherit glory, but shame will be the promotion of fools.
