Κατα Ιωαννην 3
1 Ήτο δε άνθρωπός τις εκ των Φαρισαίων, Νικόδημος ονομαζόμενος, άρχων των Ιουδαίων.
Now there was a Pharisee named Nicodemus, who was a leading man among his people.
2 Ούτος ήλθε προς τον Ιησούν διά νυκτός και είπε προς αυτόν· Ραββί, εξεύρομεν ότι από Θεού ήλθες διδάσκαλος· διότι ουδείς δύναται να κάμνη τα σημεία ταύτα, τα οποία συ κάμνεις, εάν δεν ήναι ο Θεός μετ' αυτού.
This man came to Jesus by night, and said to him, ‘Rabbi, we know that you are a teacher come from God; for no one could give such signs as you are giving, unless God were with him.’
3 Απεκρίθη ο Ιησούς και είπε προς αυτόν· Αληθώς, αληθώς σοι λέγω, εάν τις δεν γεννηθή άνωθεν, δεν δύναται να ίδη την βασιλείαν του Θεού.
‘In truth I tell you,’ exclaimed Jesus, ‘unless a person is reborn, they cannot see the kingdom of God.’
4 Λέγει προς αυτόν ο Νικόδημος· Πως δύναται άνθρωπος να γεννηθή γέρων ων; μήποτε δύναται να εισέλθη δευτέραν φοράν εις την κοιλίαν της μητρός αυτού και να γεννηθή;
‘How can a person,’ asked Nicodemus, ‘be born when they are old? Can they be born a second time?’
5 Απεκρίθη ο Ιησούς· Αληθώς, αληθώς σοι λέγω, εάν τις δεν γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, δεν δύναται να εισέλθη εις την βασιλείαν του Θεού.
‘In truth I tell you,’ answered Jesus, ‘unless a person owes their birth to water and Spirit, they cannot enter the kingdom of God.
6 Το γεγεννημένον εκ της σαρκός είναι σαρξ και το γεγεννημένον εκ του Πνεύματος είναι πνεύμα.
All that owes its birth to human nature is human, and all that owes its birth to the Spirit is spiritual.
7 Μη θαυμάσης ότι σοι είπον, Πρέπει να γεννηθήτε άνωθεν.
Do not wonder at my telling you that you all need to be reborn.
8 Ο άνεμος όπου θέλει πνέει, και την φωνήν αυτού ακούεις, αλλά δεν εξεύρεις πόθεν έρχεται και που υπάγει· ούτως είναι πας, όστις εγεννήθη εκ του Πνεύματος.
The wind blows wherever it wants, and you can hear the sound it makes, but you do not know where it comes from, or where it goes; it is the same with everyone who owes his birth to the Spirit.’
9 Απεκρίθη ο Νικόδημος και είπε προς αυτόν· Πως δύνανται να γείνωσι ταύτα;
‘How can that be?’ asked Nicodemus.
10 Απεκρίθη ο Ιησούς και είπε προς αυτόν· Συ είσαι ο διδάσκαλος του Ισραήλ και ταύτα δεν εξεύρεις;
‘What! You a teacher of Israel,’ exclaimed Jesus, ‘and yet do not understand this!
11 Αληθώς, αληθώς σοι λέγω ότι εκείνο το οποίον εξεύρομεν λαλούμεν και εκείνο το οποίον είδομεν μαρτυρούμεν, και την μαρτυρίαν ημών δεν δέχεσθε.
In truth I tell you that we speak of what we know, and state what we have seen; and yet you do not accept our statements.
12 Εάν τα επίγεια σας είπον και δεν πιστεύητε, πως, εάν σας είπω τα επουράνια, θέλετε πιστεύσει;
If, when I tell you earthly things, you do not believe me, how will you believe me when I tell you of heavenly things?
13 Και ουδείς ανέβη εις τον ουρανόν ειμή ο καταβάς εκ του ουρανού, ο Υιός του ανθρώπου, ο ων εν τω ουρανώ.
No one has ascended to heaven, except him who descended from heaven – the Son of Man himself.
14 Και καθώς ο Μωϋσής ύψωσε τον όφιν εν τη ερήμω, ούτω πρέπει να υψωθή ο Υιός του ανθρώπου,
And, as Moses lifted up the snake in the desert, so must the Son of Man be lifted up;
so that everyone who believes in him may have eternal life.’ (aiōnios g166)
16 Διότι τόσον ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε έδωκε τον Υιόν αυτού τον μονογενή, διά να μη απολεσθή πας ο πιστεύων εις αυτόν, αλλά να έχη ζωήν αιώνιον. (aiōnios g166)
For God so loved the world, that he gave his only Son, so that everyone who believes in him may not be lost, but have eternal life. (aiōnios g166)
17 Επειδή δεν απέστειλεν ο Θεός τον Υιόν αυτού εις τον κόσμον διά να κρίνη τον κόσμον, αλλά διά να σωθή ο κόσμος δι' αυτού.
For God did not send his Son into the world to condemn the world, but so that the world might be saved through him.
18 Όστις πιστεύει εις αυτόν δεν κρίνεται, όστις όμως δεν πιστεύει είναι ήδη κεκριμένος, διότι δεν επίστευσεν εις το όνομα του μονογενούς Υιού του Θεού.
The person who believes in him escapes condemnation, while the person who does not believe in him is already condemned, because they have not believed in the only Son of God.
19 Και αύτη είναι η κρίσις, ότι το φως ήλθεν εις τον κόσμον, και οι άνθρωποι ηγάπησαν το σκότος μάλλον παρά το φώς· διότι ήσαν πονηρά τα έργα αυτών.
The ground of their condemnation is this, that though the light has come into the world, people preferred the darkness to the light, because their actions were wicked.
20 Επειδή πας, όστις πράττει φαύλα, μισεί το φως και δεν έρχεται εις το φως, διά να μη ελεγχθώσι τα έργα αυτού·
For the person who lives an evil life hates the light, and will not come to it, fearing that their actions will be exposed;
21 όστις όμως πράττει την αλήθειαν, έρχεται εις το φως, διά να φανερωθώσι τα έργα αυτού ότι επράχθησαν κατά Θεόν.
but the person who lives by the truth comes into the light, so it can be clearly seen that God is in all they do.
22 Μετά ταύτα ήλθεν ο Ιησούς και οι μαθηταί αυτού εις την γην της Ιουδαίας, και εκεί διέτριβε μετ' αυτών και εβάπτιζεν.
After this, Jesus went with his disciples into the country parts of Judea; and there he stayed with them, and baptized.
23 Ήτο δε και ο Ιωάννης βαπτίζων εν Αινών πλησίον του Σαλείμ, διότι ήσαν εκεί ύδατα πολλά, και ήρχοντο και εβαπτίζοντο·
John, also, was baptizing at Aenon near Salim, because there were many streams there; and people were constantly coming and being baptized.
24 Επειδή ο Ιωάννης δεν ήτο έτι βεβλημένος εις την φυλακήν.
(For John had not yet been imprisoned).
25 Έγεινε λοιπόν συζήτησις περί καθαρισμού παρά των μαθητών του Ιωάννου με Ιουδαίους τινάς.
Now a discussion arose between some of John’s disciples and a fellow Jew on the subject of purification;
26 Και ήλθον προς τον Ιωάννην και είπον προς αυτόν· Ραββί, εκείνος όστις ήτο μετά σου πέραν του Ιορδάνου, εις τον οποίον συ εμαρτύρησας, ιδού, ούτος βαπτίζει και πάντες έρχονται προς αυτόν.
and the disciples came to John and said, ‘Rabbi, the man who was with you on the other side of the Jordan, and to whom you have yourself borne testimony – he, also, is baptizing, and everybody is going to him.’
27 Απεκρίθη ο Ιωάννης και είπε· Δεν δύναται ο άνθρωπος να λαμβάνη ουδέν, εάν δεν ήναι δεδομένον εις αυτόν εκ του ουρανού.
John’s answer was – ‘A person can gain nothing but what is given them from heaven.
28 Σεις αυτοί είσθε μάρτυρές μου ότι είπον· Δεν είμαι εγώ ο Χριστός, αλλ' ότι είμαι απεσταλμένος έμπροσθεν εκείνου.
You are yourselves witnesses that I said “I am not the Christ,” but “I have been sent before him as a messenger.”
29 Όστις έχει την νύμφην είναι νυμφίος· ο δε φίλος του νυμφίου, ο ιστάμενος και ακούων αυτόν, χαίρει καθ' υπερβολήν διά την φωνήν του νυμφίου. Αύτη λοιπόν η χαρά η ιδική μου επληρώθη.
It is the groom who has the bride; but the groom’s friend, who stands by and listens to him, is filled with joy when he hears the groom’s voice. This joy I have felt to the full.
30 Εκείνος πρέπει να αυξάνη, εγώ δε να ελαττόνωμαι.
He must become greater, and I less.’
31 Ο ερχόμενος άνωθεν είναι υπεράνω πάντων. Ο ων εκ της γης εκ της γης είναι και εκ της γης λαλεί· ο ερχόμενος εκ του ουρανού είναι υπεράνω πάντων,
He who comes from above is above all others; but a child of earth is earthly, and his teaching is earthly, too. He who comes from heaven is above all others.
32 και εκείνο το οποίον είδε και ήκουσε, τούτο μαρτυρεί, και ουδείς δέχεται την μαρτυρίαν αυτού.
He states what he has seen and what he heard, and yet no one accepts his statement.
33 Όστις δεχθή την μαρτυρίαν αυτού επεσφράγισεν ότι ο Θεός είναι αληθής.
They who did accept his statement confirm the fact that God is true.
34 Διότι εκείνος, τον οποίον απέστειλεν ο Θεός, τους λόγους του Θεού λαλεί· επειδή ο Θεός δεν δίδει εις αυτόν το Πνεύμα με μέτρον.
For he whom God sent as his messenger gives us God’s own teaching, for God does not limit the gift of the Spirit.
35 Ο Πατήρ αγαπά τον Υιόν και πάντα έδωκεν εις την χείρα αυτού.
The Father loves his Son, and has put everything in his hands.
36 Όστις πιστεύει εις τον Υιόν έχει ζωήν αιώνιον· όστις όμως απειθεί εις τον Υιόν δεν θέλει ιδεί ζωήν, αλλ' η οργή του Θεού μένει επάνω αυτού. (aiōnios g166)
The person who believes in the Son has eternal life, while a person who rejects the Son will not even see that life, but remains under God’s displeasure. (aiōnios g166)
