Πραξεις 4
1 Ενώ δε αυτοί ελάλουν προς τον λαόν, ήλθον επ' αυτούς οι ιερείς και ο στρατηγός του ιερού και οι Σαδδουκαίοι,
Leleꞌ naa, Petrus no Yohanis feꞌe ola-olaꞌ ro atahori naa ra, te atahori moko-moko baꞌube rema. Sira, malangga agama Yahudi ma malangga mana manea Ume Hule-Oꞌe Huuꞌ a, no atahori mia partei agama Saduki. Ara rema fo ramue Petrus no Yohanis.
2 αγανακτούντες διότι εδίδασκον τον λαόν και εκήρυττον διά του Ιησού την εκ νεκρών ανάστασιν·
Ara ramanasa, huu Petrus no Yohanis hii rafadꞌe basa atahori ra oi, “Yesus nasodꞌa baliꞌ mia mamate na ena! No naa, Ana soi dalaꞌ fee atahori mates ra fo rasodꞌa baliꞌ.”
3 και επέβαλον επ' αυτούς τας χείρας και έθεσαν υπό φύλαξιν έως της αύριον, διότι ήτο ήδη εσπέρα.
De ara parenda sira atahori nara reu humu ruꞌa se. Te huu, relo a naeꞌ a tena, de ara tao ruꞌa se bui rala reu. Fo mbila fefetu na, dei fo ara nggero dedꞌeat naa.
4 Πολλοί δε των ακουσάντων τον λόγον επίστευσαν, και έγεινεν ο αριθμός των ανδρών ως πέντε χιλιάδες.
Te mia atahori mana hii rena Yesus dedenu nara, atahori naeꞌ rataa oi, saa fo sira ranoriꞌ naa, memaꞌ ndaa. Naa de, atahori nara boe ramaheta losa akaꞌ a touꞌ ra o rifon lima ena.
5 Και τη επαύριον συνήχθησαν εις την Ιερουσαλήμ οι άρχοντες αυτών και οι πρεσβύτεροι και οι γραμματείς,
Mbilaꞌ neu boe ma, atahori monaen Yahudi ra raꞌabꞌue mia Yerusalem. Naeni, malangga ra, lasi adat, ro meser agama Yahudi ra.
6 και Άννας ο αρχιερεύς και Καϊάφας και Ιωάννης και Αλέξανδρος και όσοι ήσαν εκ γένους αρχιερατικού.
Malangga monaen agama Yahudi a sia na boe. Nara na Hanas. Atahori monaen feaꞌ ra, Kayafas, Yohanis, Aleksander, no malangga monaen a bobꞌonggi fea nara o sia naa boe.
7 Και στήσαντες αυτούς εις το μέσον, ηρώτων· Διά ποίας δυνάμεως ή διά ποίου ονόματος επράξατε τούτο σεις;
Basa se masoꞌ ma, ara parenda atahori reu haꞌi Petrus no Yohanis, fo rema rataa sia malangga naa ra. Ruꞌa se masoꞌ ma, ara ratane oi, “Taꞌo bee de hei miꞌihahaiꞌ atahori kekoꞌ naa? Hei pake se koasa na? Se fee hei isin de mimbirani tao taꞌo naa?”
8 Τότε ο Πέτρος, πλησθείς Πνεύματος Αγίου, είπε προς αυτούς· Άρχοντες του λαού και πρεσβύτεροι του Ισραήλ,
Basa ma Lamatualain Dula-dale Na tao nambarani Petrus de nataa oi, “Ama nggare! Amaꞌ se mana dadꞌi atahori monaen ma lasi-lasi adat Israꞌel! Afiꞌ miminasa mete ma hai bingun mbei.
9 εάν ημείς ανακρινώμεθα σήμερον διά ευεργεσίαν προς άνθρωπον ασθενούντα, διά ποίας δυνάμεως ούτος ιατρεύθη,
Onaꞌ a amaꞌ se mae midꞌedꞌea mo hai, huu hai tulun mihaiꞌ atahori kekoꞌ esa. Boe ma mitane hai pake se koasa na?
10 ας ήναι γνωστόν εις πάντας υμάς και εις πάντα τον λαόν του Ισραήλ ότι διά του ονόματος του Ιησού Χριστού του Ναζωραίου, τον οποίον σεις εσταυρώσατε, τον οποίον ο Θεός ανέστησεν εκ νεκρών, διά τούτου παρίσταται ούτος ενώπιον υμών υγιής.
Dadꞌi au ae utaa taꞌo ia: Amaꞌ se feꞌe misinedꞌa atahori Nasaret fo nara na, Yesus. Naeni Kristus, fo Lamatuaꞌ dudꞌu memaꞌ mia dalahulu na. Te amaꞌ se mbaku misa E sia hau ngganggeꞌ. Te Lamatualain fee Ne nasodꞌa baliꞌ mia mamate na. Au nau amaꞌ se ro basa atahori Israꞌel bubꞌuluꞌ, te hai mihaiꞌ atahori kekoꞌ a pake Yesus koasa na.
11 Ούτος είναι ο λίθος ο εξουθενηθείς εφ' υμών των οικοδομούντων, όστις έγεινε κεφαλή γωνίας.
Yesus ia, ara suraꞌ memaꞌ sia Lamatualain susura na oi, ‘Hambu fatu esa fo tukan ra nggari hendi e; te ia naa, fatu a dadꞌi fatu netehuuꞌ.’
12 Και δεν υπάρχει δι' ουδενός άλλου η σωτηρία· διότι ούτε όνομα άλλο είναι υπό τον ουρανόν δεδομένον μεταξύ των ανθρώπων, διά του οποίου πρέπει να σωθώμεν.
Sia ndule raefafoꞌ, Lamatualain nda soi dala feaꞌ fee masodꞌaꞌ neu hita sala nara sa. Akaꞌ a dalaꞌ esa. Naeni, Yesus. Mete ma nda Eni sa na, nda hambu atahori esa fee masodꞌaꞌ neu hita saꞌ boe.”
13 Θεωρούντες δε την παρρησίαν του Πέτρου και Ιωάννου, και πληροφορηθέντες ότι είναι άνθρωποι αγράμματοι και ιδιώται, εθαύμαζον και ανεγνώριζον αυτούς ότι ήσαν μετά του Ιησού·
Atahori mana endoꞌ sia naa ra bubꞌuluꞌ oi Petrus no Yohanis, atahori anadiki onaꞌ atahori nda baca ma suraꞌ rahine sa. Ara titindindiꞌ a neu ruꞌa se mbarani nara, huu ruꞌa se olaꞌ nda raꞌafuniꞌ sa. Lenaꞌ fai, ara bubꞌuluꞌ ruꞌa se eiꞌ esa ro Yesus.
14 βλέποντες δε τον άνθρωπον τον τεθεραπευμένον ιστάμενον μετ' αυτών, δεν είχον ουδέν να αντείπωσι.
Naa de bafa nara raꞌateme losa nda bisa olaꞌ naeꞌ sa, huu atahori mana hai mia keko na o nambariiꞌ sia mata nara boe.
15 Προστάξαντες δε αυτούς να απέλθωσιν έξω του συνεδρίου, συνεβουλεύθησαν προς αλλήλους,
Basa naa ma, ara denu ruꞌa se oi, “Hei dea mi dei.” Boe ma ara ola-olaꞌ fo sangga dalaꞌ.
16 λέγοντες· Τι θέλομεν κάμει εις τους ανθρώπους τούτους; επειδή ότι μεν έγεινε δι' αυτών γνωστόν θαύμα, είναι φανερόν εις πάντας τους κατοικούντας την Ιερουσαλήμ, και δεν δυνάμεθα να αρνηθώμεν τούτο·
Rae, “Toronoo nggare! Hita tao taꞌo bee neu atahori rua ia ra? Basa atahori sia Yerusalem bubꞌuluꞌ rae sira tao mana dadꞌi ia. Hita tafaniiꞌ saa fai, te butin sia ena na.
17 αλλά διά να μη διαδοθή περισσότερον εις τον λαόν, ας απειλήσωμεν αυτούς αυστηρώς να μη λαλώσι πλέον εν τω ονόματι τούτω προς μηδένα άνθρωπον.
Malole lenaꞌ ata sangga dalaꞌ, fo dedꞌeat ia afiꞌ sudꞌi nenedꞌuit sia bee-bꞌee. Ata taꞌatatauꞌ ruꞌa se, fo ara afiꞌ ranori seluꞌ Yesus dala masodꞌa Na. Mete ma ara nda nau rena sa, naa rahine neuꞌ ena!”
18 Και καλέσαντες αυτούς, παρήγγειλαν εις αυτούς να μη λαλώσι καθόλου μηδέ να διδάσκωσιν εν τω ονόματι του Ιησού.
Basa ma ara roꞌe ruꞌa se masoꞌ, de rafadꞌe rae, “Besa-bꞌesa e! Hei onaꞌ minori soꞌal Yesus fai!”.
19 Ο δε Πέτρος και Ιωάννης αποκριθέντες προς αυτούς, είπον· Αν ήναι δίκαιον ενώπιον του Θεού να ακούωμεν εσάς μάλλον παρά τον Θεόν, κρίνατε.
Te Petrus no Yohanis rataa rae, “Sobꞌa amaꞌ se dudꞌuꞌa ao mara. Bee malole lenaꞌ? Tungga amaꞌ se parenda na, do, tungga Lamatualain?
20 Διότι ημείς δεν δυνάμεθα να μη λαλώμεν όσα είδομεν και ηκούσαμεν.
Hai mita ma rena dalaꞌ naeꞌ. Taꞌo bee de hai afiꞌ mifadꞌe atahori laen!”
21 Οι δε, πάλιν απειλήσαντες αυτούς απέλυσαν, μη ευρίσκοντες το πως να τιμωρήσωσιν αυτούς, διά τον λαόν, διότι πάντες εδόξαζον τον Θεόν διά το γεγονός.
Petrus no Yohanis rataa basa taꞌo naa, te atahori mana nggero dedꞌeat naa, ai seluꞌ se. Boe ma ara mboꞌi ruaꞌ se, huu nda ritaꞌ rae nggero se taꞌo bee saꞌ boe. Ara o ramatau, afiꞌ losa atahori mana sia dꞌeaꞌ ra fela ramue. Te atahori naeꞌ sia deaꞌ koa-kio Lamatualain, huu atahori kekoꞌ a hai ena.
22 Επειδή ο άνθρωπος, εις τον οποίον έγεινε το θαύμα τούτο της θεραπείας, ήτο περισσότερον των τεσσαράκοντα ετών.
(Atahori kekoꞌ naa, doidꞌoso too haa nulu lena, dei de feꞌe laoꞌ nala na.)
23 Και αφού απελύθησαν, ήλθον προς τους οικείους και απήγγειλαν όσα είπον προς αυτούς οι αρχιερείς και οι πρεσβύτεροι.
Ara mboꞌi Petrus no Yohanis, ma ruꞌa se baliꞌ risiꞌ nonoo nara. Ara dui rae malangga agama ra ro lasi-lasi adat ra ai se ena.
24 Οι δε ακούσαντες, ομοθυμαδόν ύψωσαν την φωνήν προς τον Θεόν και είπον· Δέσποτα, συ είσαι ο Θεός, όστις έκαμες τον ουρανόν και την γην και την θάλασσαν και πάντα τα εν αυτοίς,
Boe ma, nonoo nara basa se, raꞌabꞌue ralaꞌ esa de hule-oꞌe rae, “Lamatualain mana naena koasa monaeꞌ. Amaꞌ mana naꞌadadadꞌiꞌ lalai no raefafoꞌ, no basa isi na.
25 όστις είπας διά στόματος Δαβίδ του δούλου σου· Διά τι εφρύαξαν τα έθνη και οι λαοί εμελέτησαν μάταια;
Dalahulu na, Amaꞌ Dula-dale Meumare Na pake baꞌi Daud dadꞌi mana ola-olaꞌ Na. Ana nafadꞌe memaꞌ nae, dei fo atahori labꞌan Yesus. Ma ana suraꞌ, nae: ‘Atahori mia nusa feaꞌ ra ramanasa huu dedꞌea anin; Ara tao leli ena, huu dedꞌeat mana nda naꞌena huu-tonggoꞌ sa.
26 παρεστάθησαν οι βασιλείς της γης και οι άρχοντες συνήχθησαν ομού κατά του Κυρίου και κατά του Χριστού αυτού.
Mane raefafoꞌ ra raꞌabꞌue fo reu ratati labꞌan Lamatualain; ma malangga ra sangga dalaꞌ fo reu labꞌan Lamatualain no Kristus, Atahori fo Lamatualain dudꞌu mia doo na neu.’
27 Διότι συνήχθησαν επ' αληθείας εναντίον του αγίου Παιδός σου Ιησού, τον οποίον έχρισας, και ο Ηρώδης και ο Πόντιος Πιλάτος μετά των εθνών και των λαών του Ισραήλ,
Saa fo baꞌi Daud suraꞌ basaꞌ a, ia naa dadꞌi ena. Dalahulu na, sosoa na feꞌe sambu-sambu, te ia naa manggareloꞌ ena. Memaꞌ sia ia, mane Herodes no hofernor Pontius Pilatus raꞌabꞌue ro hai atahori lasi-lasi nara mia Israꞌel, ma nusa feaꞌ ra malangga nara. Basa se raꞌabꞌue rala haraꞌ esa fo labꞌan Yesus, fo Amaꞌ dudꞌu memaꞌ a.
28 διά να κάμωσιν όσα η χειρ σου και η βουλή σου προώρισε να γείνωσι·
Ia naa, hai mihine basa naa nandaa no Amaꞌ hihii-nanau na, tungga sa fo Amaꞌ naꞌetuꞌ mia doo na neu.
29 και τώρα, Κύριε, βλέψον εις τας απειλάς αυτών και δος εις τους δούλους σου να λαλώσι τον λόγον σου μετά πάσης παρρησίας,
Ia naa, mete sobꞌa, te ara raꞌatatataaꞌ tao hai mimitau. Dadꞌi Amaꞌ fee hai mimbirani. Fo hai mi mifadꞌe atahori ra sia bee-bꞌee, Amaꞌ Dudꞌui Malole Na soꞌal Yesus. No hai afiꞌ mimitau saa saꞌ boe.
30 εκτείνων την χείρα σου εις θεραπείαν και γινομένων σημείων και τεραστίων διά του ονόματος του αγίου Παιδός σου Ιησού.
Hai moꞌe Amaꞌ fee koasa, fo hai mihaiꞌ atahori mamahedꞌiꞌ ra. Ma tao mana dadꞌiꞌ ra fo atahori bubꞌuluꞌ koasa naa, memaꞌ nema mia Atahori Meumare fo Amaꞌ denu, naeni Yesus. Lamatualain, hai hule-oꞌe ma akaꞌ a ia ena.”
31 Μετά δε την δέησιν αυτών εσείσθη ο τόπος όπου ήσαν συνηγμένοι, και επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου και ελάλουν τον λόγον του Θεού μετά παρρησίας.
Ara hule-oꞌe ma, ume fo ara raꞌabꞌue siaꞌ naa, nanggongga. Boe ma Lamatualain Dula-dale Meumare Na, dai basa se. Basa de, ara dea reu rafadꞌe Lamatualain Dudꞌui Malole Na, no nda bambi-bambi sa.
32 Του δε πλήθους των πιστευσάντων η καρδία και η ψυχή ήτο μία, και ουδέ εις έλεγεν ότι είναι εαυτού τι εκ των υπαρχόντων αυτού αλλ' είχον τα πάντα κοινά.
Basa boe ma, basa atahori mana mamahere Yesus ra, ralaꞌ esa, ma rasodꞌa no susueꞌ. Nda hambu manadeꞌuꞌ sa, ma ara hii fee saa-saa neu feaꞌ ra. Esa-esaꞌ ator sudꞌi a saa nara, fo pake raꞌabꞌue.
33 Και μετά δυνάμεως μεγάλης απέδιδον οι απόστολοι την μαρτυρίαν της αναστάσεως του Κυρίου Ιησού, και χάρις μεγάλη ήτο επί πάντας αυτούς.
Basa ma Lamatualain fee koasa neu dedenu nara, fo rafadꞌe atahori oi Lamatuaꞌ Yesus nasodꞌa baliꞌ ena. Huu sira rita no mata nara ena. Basa ma Lamatualain fee papala-babꞌanggiꞌ lenaꞌ seli neu se.
34 Επειδή ουδέ ήτο τις μεταξύ αυτών ενδεής· διότι όσοι ήσαν κτήτορες αγρών ή οικιών, πωλούντες έφερον τας τιμάς των πωλουμένων
Hambu atahori mia sira e, seo rae no ume nara, ma fee doi na neu Lamatuaꞌ dedenu Nara. De ara pake tulu-fali neu atahori naeꞌ parlu na. Naa de, ara nda toꞌa-taa saa saꞌ boe.
35 και έθετον εις τους πόδας των αποστόλων· και διεμοιράζετο εις έκαστον κατά την χρείαν την οποίαν είχε.
36 Και ο Ιωσής, ο επονομασθείς υπό των αποστόλων Βαρνάβας, το οποίον μεθερμηνευόμενον είναι υιός παρηγορίας Λευΐτης, Κύπριος το γένος,
Onaꞌ Yusuf. Eni ia, Lewi tititi-nonosi na mia pulu Siprus. Lamatuaꞌ dedenu Nara babꞌae nara eꞌeku na ‘Barnabas’, sosoa na, ‘atahori mana huhuar atahori feaꞌ’. Ana seo rae na ombat esa, de nendi doi na fee neu Lamatuaꞌ dedenu Nara.
37 έχων αγρόν επώλησε και έφερε τα χρήματα και έθεσεν εις τους πόδας των αποστόλων.
