Παροιμίαι 3
1 υἱέ ἐμῶν νομίμων μὴ ἐπιλανθάνου τὰ δὲ ῥήματά μου τηρείτω σὴ καρδία
Ka capa, kang patukhaih lok hae pahnet hmah, kang paek ih lok hae palung thungah pakuem ah;
2 μῆκος γὰρ βίου καὶ ἔτη ζωῆς καὶ εἰρήνην προσθήσουσίν σοι
nang hanah hing sawkhaih hoi monghaih na paek tih.
3 ἐλεημοσύναι καὶ πίστεις μὴ ἐκλιπέτωσάν σε ἄφαψαι δὲ αὐτὰς ἐπὶ σῷ τραχήλῳ καὶ εὑρήσεις χάριν
Tahmenhaih hoi loktang to caeh taak hmah; nangmah ih tahnong ah a oih ah loe, na palung cabu pongah tarik ah:
4 καὶ προνοοῦ καλὰ ἐνώπιον κυρίου καὶ ἀνθρώπων
to tih nahaeloe Sithaw hmaa hoi kami hmaa ah mikhmai hnu ueloe, ahmin hoihaih na hnu tih.
5 ἴσθι πεποιθὼς ἐν ὅλῃ καρδίᾳ ἐπὶ θεῷ ἐπὶ δὲ σῇ σοφίᾳ μὴ ἐπαίρου
Na palungthin boih hoi Angraeng oephaih to tawn ah; na panoekhaih pongah amha hmah.
6 ἐν πάσαις ὁδοῖς σου γνώριζε αὐτήν ἵνα ὀρθοτομῇ τὰς ὁδούς σου ὁ δὲ πούς σου οὐ μὴ προσκόπτῃ
Na caehhaih loklam kruekah anih to panoek ah, to tih nahaeloe na caehhaih loklam na hnusak tih.
7 μὴ ἴσθι φρόνιμος παρὰ σεαυτῷ φοβοῦ δὲ τὸν θεὸν καὶ ἔκκλινε ἀπὸ παντὸς κακοῦ
Na mikhnuk ah palungha baktiah om hmah; Angraeng to zii ah loe, hmuensae to caeh taak ah.
8 τότε ἴασις ἔσται τῷ σώματί σου καὶ ἐπιμέλεια τοῖς ὀστέοις σου
To tih nahaeloe na thaquinawk ngantui o ueloe, na huhnawk doeh thacak o tih.
9 τίμα τὸν κύριον ἀπὸ σῶν δικαίων πόνων καὶ ἀπάρχου αὐτῷ ἀπὸ σῶν καρπῶν δικαιοσύνης
Na tawnh ih hmuen, thingthai tangsuek hoiah Angraeng to pakoeh ah:
10 ἵνα πίμπληται τὰ ταμίειά σου πλησμονῆς σίτου οἴνῳ δὲ αἱ ληνοί σου ἐκβλύζωσιν
to tiah na sak nahaeloe nang ih tapupnawk cang hoiah koi amthlai o ueloe, misurtui suekhaih muroihnawk doeh misurtui kangtha hoiah koi amthlai o tih.
11 υἱέ μὴ ὀλιγώρει παιδείας κυρίου μηδὲ ἐκλύου ὑπ’ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος
Ka capa, Angraeng thuitaekhaih to patoek hmah; ang zoehhaih lok pongah doeh palung naa hmah:
12 ὃν γὰρ ἀγαπᾷ κύριος παιδεύει μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται
palung ih capa loe ampa mah thuitaek baktih toengah, Angraeng mah palung ih kami loe thuitaek ah oh.
13 μακάριος ἄνθρωπος ὃς εὗρεν σοφίαν καὶ θνητὸς ὃς εἶδεν φρόνησιν
Palunghahaih pakrong moe, panoekhaih tawn kami loe tahamhoih.
14 κρεῖττον γὰρ αὐτὴν ἐμπορεύεσθαι ἢ χρυσίου καὶ ἀργυρίου θησαυρούς
Palunghahaih loe sumkanglung pongah atho oh kue moe, sui pongah doeh hoih kue.
15 τιμιωτέρα δέ ἐστιν λίθων πολυτελῶν οὐκ ἀντιτάξεται αὐτῇ οὐδὲν πονηρόν εὔγνωστός ἐστιν πᾶσιν τοῖς ἐγγίζουσιν αὐτῇ πᾶν δὲ τίμιον οὐκ ἄξιον αὐτῆς ἐστιν
Atho kaom thlung kathim pongah doeh atho nat kue, na koeh ih hmuennawk boih hoiah doeh patah thai ai.
16 μῆκος γὰρ βίου καὶ ἔτη ζωῆς ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτῆς ἐν δὲ τῇ ἀριστερᾷ αὐτῆς πλοῦτος καὶ δόξα ἐκ τοῦ στόματος αὐτῆς ἐκπορεύεται δικαιοσύνη νόμον δὲ καὶ ἔλεον ἐπὶ γλώσσης φορεῖ
A bantang bangah hingsawkhaih to a suek, banqoi bangah loe angraenghaih hoi khingyahaih to a suek.
17 αἱ ὁδοὶ αὐτῆς ὁδοὶ καλαί καὶ πάντες οἱ τρίβοι αὐτῆς ἐν εἰρήνῃ
Palunghahaih loklam loe nawm moe, a caehhaih loklamnawk boih ah monghaih to oh.
18 ξύλον ζωῆς ἐστι πᾶσι τοῖς ἀντεχομένοις αὐτῆς καὶ τοῖς ἐπερειδομένοις ἐπ’ αὐτὴν ὡς ἐπὶ κύριον ἀσφαλής
Palunghahaih loe palunghahaih patawn kami hanah hinghaih thingkung ah oh; palunghahaih tawn kami loe tahamhoih.
19 ὁ θεὸς τῇ σοφίᾳ ἐθεμελίωσεν τὴν γῆν ἡτοίμασεν δὲ οὐρανοὺς ἐν φρονήσει
Angraeng mah long hae palunghahaih hoiah ni sak; vannawk doeh panoekhaih hoiah a suek.
20 ἐν αἰσθήσει ἄβυσσοι ἐρράγησαν νέφη δὲ ἐρρύησαν δρόσους
Kathuk parai tuipuinawk to a palunghahaih hoiah tapraek moe, tamai thung hoiah dantuinawk to a kraksak.
21 υἱέ μὴ παραρρυῇς τήρησον δὲ ἐμὴν βουλὴν καὶ ἔννοιαν
Ka capa, palunghahaih hoi panoekhaih to na hmaa hoiah amkhraengsak ving hmah; pakuem poe ah.
22 ἵνα ζήσῃ ἡ ψυχή σου καὶ χάρις ᾖ περὶ σῷ τραχήλῳ ἔσται δὲ ἴασις ταῖς σαρξί σου καὶ ἐπιμέλεια τοῖς σοῖς ὀστέοις
To tiah na sak nahaeloe na pakhra hinghaih ah om ueloe, na tahnong kranghoihaih bungmu ah om tih.
23 ἵνα πορεύῃ πεποιθὼς ἐν εἰρήνῃ πάσας τὰς ὁδούς σου ὁ δὲ πούς σου οὐ μὴ προσκόψῃ
Kholong caeh naah raihaih na tawn mak ai; khok doeh na pathuih mak ai.
24 ἐὰν γὰρ κάθῃ ἄφοβος ἔσῃ ἐὰν δὲ καθεύδῃς ἡδέως ὑπνώσεις
Na iih naah zithaih na tawn mak ai; ue, kahnaep ah na iip thai tih.
25 καὶ οὐ φοβηθήσῃ πτόησιν ἐπελθοῦσαν οὐδὲ ὁρμὰς ἀσεβῶν ἐπερχομένας
Tasoehhaih na tawn mak ai, kahoih ai kaminawk mah parohaih doeh na tong mak ai.
26 ὁ γὰρ κύριος ἔσται ἐπὶ πασῶν ὁδῶν σου καὶ ἐρείσει σὸν πόδα ἵνα μὴ σαλευθῇς
Angraeng loe nam haahaih ah om ueloe, dongh pongah amanh han ai ah na khoknawk to patawn tih.
27 μὴ ἀπόσχῃ εὖ ποιεῖν ἐνδεῆ ἡνίκα ἂν ἔχῃ ἡ χείρ σου βοηθεῖν
Na ban ah sakthaihaih na tawnh naah, kahoih hmuen sak pae han krak, tiah na poek ih kami nuiah kahoih hmuen to sah ai ah om hmah.
28 μὴ εἴπης ἐπανελθὼν ἐπάνηκε καὶ αὔριον δώσω δυνατοῦ σου ὄντος εὖ ποιεῖν οὐ γὰρ οἶδας τί τέξεται ἡ ἐπιοῦσα
Na imtaeng kami han paek koi hmuen na tawnh, toe anih khaeah vaihi loe amlaem raeh, khawnbang nang zoh let naah kang paek han hmang, tiah thui hmah.
29 μὴ τεκτήνῃ ἐπὶ σὸν φίλον κακὰ παροικοῦντα καὶ πεποιθότα ἐπὶ σοί
Nang oephaih hoiah khosah na imtaeng kami khaeah, kasae sak han atim hmah.
30 μὴ φιλεχθρήσῃς πρὸς ἄνθρωπον μάτην μή τι εἰς σὲ ἐργάσηται κακόν
Na nuiah sethaih sah ai kami to, tidoeh na ai ah zoeh hmah.
31 μὴ κτήσῃ κακῶν ἀνδρῶν ὀνείδη μηδὲ ζηλώσῃς τὰς ὁδοὺς αὐτῶν
Pacaekthlaek kami ih hmuen to ut hmah loe, a caehhaih loklam to awt hmah.
32 ἀκάθαρτος γὰρ ἔναντι κυρίου πᾶς παράνομος ἐν δὲ δικαίοις οὐ συνεδριάζει
Poek angkawnh kaminawk loe Angraeng mah panuet; toe poektoeng kaminawk loe angmah hoi nawnto angkomhaih to a sak.
33 κατάρα θεοῦ ἐν οἴκοις ἀσεβῶν ἐπαύλεις δὲ δικαίων εὐλογοῦνται
Angraeng tangoenghaih loe kahoih ai kaminawk imthung ah phak, toe katoeng kaminawk ohhaih ahmuen loe Angraeng mah tahamhoihaih paek.
34 κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται ταπεινοῖς δὲ δίδωσιν χάριν
Minawk pahnui thuih kami to anih mah pahnui thuih toeng, toe kami tlim ah khosah kaminawk khaeah loe tahmenhaih to a paek.
35 δόξαν σοφοὶ κληρονομήσουσιν οἱ δὲ ἀσεβεῖς ὕψωσαν ἀτιμίαν
Palungha kaminawk loe lensawkhaih to toepsak; toe amthu kaminawk loe azatsak.
