< Κατα Ματθαιον 19 >
1 Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς λόγους τούτους μετῆρεν ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια τῆς Ἰουδαίας πέραν τοῦ Ἰορδάνου.
Yesus nanori basa naa ra ma, Ana lao hela Galilea de nisiꞌ profinsi Yudea sia Loe Yarden bobꞌoan.
2 καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοί, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτοὺς ἐκεῖ.
Atahori hetar tungga E, ma Ana naꞌahahaiꞌ atahori hedꞌis mana sia naa ra.
3 Καὶ προσῆλθον αὐτῷ οἱ Φαρισαῖοι πειράζοντες αὐτὸν καὶ λέγοντες αὐτῷ· εἰ ἔξεστιν ἀνθρώπῳ ἀπολῦσαι τὴν γυναῖκα αὐτοῦ κατὰ πᾶσαν αἰτίαν;
Hambu atahori Farisi hira rema rae teꞌe-sii ratudꞌaꞌ E. Ara ratane rae, “Amaꞌ! Tungga hita hohoro-lalane agaman, mete ma touꞌ sa sao ena na, ana bole hela hendi saon nendiꞌ sudꞌiꞌ a dalaꞌ sa, do? Do taꞌo bee?”
4 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς· οὐκ ἀνέγνωτε ὅτι ὁ ποιήσας ἀπ᾽ ἀρχῆς ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτοὺς καὶ εἶπεν,
Te Ana nataa nae, “Hei ia ra, atahori mahineꞌ agama. Te taꞌo bee de ama nda mihine Lamatualain Susura Meumaren isin sa? Sia Dudꞌui Fefeuꞌa, nenesuraꞌ oi, ‘Lamatualain naꞌadꞌadꞌadꞌiꞌ atahori, touꞌ no inaꞌ.’
5 ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ κολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν;
Boe ma nenesuraꞌ fai nae, ‘Huu naa, touꞌ musi lao hela ina-ama nara, fo neu nasodꞌa ralaꞌ sa no saon, huu ruꞌa se dadꞌi reu esa ena.’
6 ὥστε οὐκέτι εἰσὶ δύο, ἀλλὰ σὰρξ μία. ὃ οὖν ὁ Θεὸς συνέζευξεν, ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω.
Huu naa, de mete ma Lamatualain tao nala ruꞌa se dadꞌi esa ena, na, atahori afiꞌ fee se mahelaꞌ fai!”
7 λέγουσιν αὐτῷ· τί οὖν Μωσῆς ἐνετείλατο δοῦναι βιβλίον ἀποστασίου καὶ ἀπολῦσαι αὐτήν;
Rena Yesus ola naꞌo naa ma, atahori Farisi ra ratane fai rae, “Mete ma taꞌo naa, na, taꞌo bee de baꞌi Musa nae, atahori bole mahelaꞌ, sadꞌi ana fee susura mahelaꞌ neu saon dei?”
8 λέγει αὐτοῖς· ὅτι Μωσῆς πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν ἐπέτρεψεν ὑμῖν ἀπολῦσαι τὰς γυναῖκας ὑμῶν· ἀπ᾽ ἀρχῆς δὲ οὐ γέγονεν οὕτω.
Boe ma Yesus nataa fai nae, “Baꞌi Musa hela bei-baꞌi mara mahelaꞌ ro saon nara, huu, langga fatu nara onaꞌ nggi boe! Te leleꞌ Lamatualain naꞌadadadꞌi raefafoꞌ ia, Masud na nda taꞌo naa sa.
9 λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ μὴ ἐπὶ πορνείᾳ καὶ γαμήσῃ ἄλλην, μοιχᾶται· καὶ ὁ ἀπολελυμένην γαμήσας μοιχᾶται.
Naa de Au ufadꞌe, e! Mete ma inaꞌ hohongge naꞌahuluꞌ na touꞌ a bole mahelaꞌ. Te mete ma inaꞌ nda hohongge sa, te touꞌ a hela hendi inaꞌ a, ma sao seluꞌ inaꞌ laen, na, touꞌ a o hohongge ena boe!”
10 λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ· εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός, οὐ συμφέρει γαμῆσαι.
Rena Ana olaꞌ naꞌo naa, ma ana mana tungga nara olaꞌ rae, “Mete ma taꞌo naa na malole lenaꞌ afiꞌ sao.”
11 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· οὐ πάντες χωροῦσι τὸν λόγον τοῦτον, ἀλλ᾽ οἷς δέδοται·
Boe ma Yesus nataa nae, “Nda basa atahori simbo Au oꞌola ngga ia sa. Akaꞌ atahori fo Lamatualain dudꞌu memaꞌ a.
12 εἰσὶ γὰρ εὐνοῦχοι οἵτινες ἐκ κοιλίας μητρὸς ἐγεννήθησαν οὕτω. καὶ εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, καὶ εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. ὁ δυνάμενος χωρεῖν χωρείτω.
Hambu atahori nda sao sa, huu ao-sisin nenendin tao e nda bisa sao sa. Hambu fai nda sao sa, huu atahori tao raꞌamate ua sasao nara. Boe ma hambu o, ara nda rae sao sa, huu ana naeꞌa nalalao Lamatualain ue-tataon. Atahori mana bisa nahine nenoriꞌ ia, na, hela e simbo.”
13 Τότε προσηνέχθη αὐτῷ παιδία, ἵνα ἐπιθῇ αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ προσεύξηται· οἱ δὲ μαθηταὶ ἐπετίμησαν αὐτοῖς.
Leleꞌ naa, atahori oꞌo ro ana nara risiꞌ Yesus, fo Ana lalaa liman ma olaꞌ papala-babꞌanggiꞌ fee se. Te ana mana tungga nara raꞌangge atahori naa ra.
14 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν· ἄφετε τὰ παιδία καὶ μὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με· τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Ma Yesus namanasa se nae, “Hela ana diki ra rema risiꞌ Au! Afiꞌ neꞌengge se! Te atahori mana onaꞌ ana dikiꞌ ia ra, naeni Lamatualain atahori nara.”
15 καὶ ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτοῖς ἐπορεύθη ἐκεῖθεν.
Basa ma Ana lalaa liman neu ana dikiꞌ ra, de noꞌe Lamatualain fee se papala-babꞌanggiꞌ. Basa naa ma, Ana lao hela mamanaꞌ naa.
16 Καὶ ἰδοὺ εἷς προσελθὼν εἶπεν αὐτῷ· διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ἀγαθὸν ποιήσω ἵνα ἔχω ζωὴν αἰώνιον; (aiōnios )
Lao esa ma, hambu atahori rema ratane Yesus rae, “Ama meser! Au musi tao maloleꞌ taꞌo bee, fo uhine tebꞌe ae, au bisa maso sorga? Te au nau usodꞌa uꞌubꞌue ukundoo o Lamatualain.” (aiōnios )
17 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τί με λέγεις ἀγαθόν; οὐδεὶς ἀγαθὸς εἰ μὴ εἷς ὁ Θεός. εἰ δὲ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωήν, τήρησον τὰς ἐντολάς.
Boe ma Ana nataa nae, “Taꞌo bee de mutane Au soꞌal saa fo maloleꞌ? Akaꞌ Lamatualain fo maloleꞌ. Mete ma mae musodꞌa mo E, naa, musodꞌa tungga parendan.”
18 λέγει αὐτῷ· ποίας; ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπε· τὸ οὐ φονεύσεις, οὐ μοιχεύσεις, οὐ κλέψεις, οὐ ψευδομαρτυρήσεις,
Atahori naa natane fai nae, “Parendaꞌ bee ka?” Boe ma Yesus nataa nae, “Afiꞌ misa atahori; afiꞌ hohongge; afiꞌ mumunaꞌo; afiꞌ dadꞌi sakasii peko-lelekoꞌ;
19 τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα, καὶ ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν.
fee hada-hormat neu ina-ama mara; ma sue toronoo odi-aꞌa mara onaꞌ ho sue aom boe.”
20 λέγει αὐτῷ ὁ νεανίσκος· πάντα ταῦτα ἐφυλαξάμην ἐκ νεότητός μου· τί ἔτι ὑστερῶ;
Atahori naa nataa nae, “Naa, basa parendaꞌ naa ra, au tao ena. Feꞌe kuran saa fai?”
21 ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι.
Yesus rena taꞌo naa, ma nae, “Naa! Mete ma mae tungga basa Lamatuaꞌ hihii-nanaun, na, baliꞌ fo seo hendi basa hata-hetom. Fo muu babꞌanggi doi nara neu atahori mana toꞌa-taꞌ ra. Huu dei fo Lamatualain bala-bꞌae fee nggo hata-hetoꞌ naeꞌ sia sorga. Basaꞌ fo, baliꞌ uma tungga Au.”
22 ἀκούσας δὲ ὁ νεανίσκος τὸν λόγον ἀπῆλθε λυπούμενος· ἦν γὰρ ἔχων κτήματα πολλά.
Rena taꞌo naa, ma atahori naa baliꞌ no rala sususaꞌ, huu suꞌin naen seli.
23 Ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι δυσκόλως πλούσιος εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.
Basa ma Yesus olaꞌ no ana mana tungga nara nae, “Mimihere Au, te atahori mamasuꞌiꞌ a susaꞌ fo ana masoꞌ sorga.
24 πάλιν δὲ λέγω ὑμῖν, εὐκοπώτερόν ἐστι κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν.
Eni sususan, onaꞌ banda onta monaeꞌ, masoꞌ nisiꞌ lalaet na tungga sosoot ndolan.”
25 ἀκούσαντες δὲ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐξεπλήσσοντο σφόδρα λέγοντες· τίς ἄρα δύναται σωθῆναι;
Rena taꞌo naa ma, ana mana tungga nara titindindi. Boe ma rataa rae, “Mete ma taꞌo naa, na, seka bisa masoꞌ sorga?”
26 ἐμβλέψας δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· παρὰ ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστι, παρὰ δὲ Θεῷ πάντα δυνατά ἐστι.
Ana mete maꞌabꞌebꞌesa se, ma Ana olaꞌ nae, “Mete ma atahori mana tao, memaꞌ nda bisa sa. Te mete ma Lamatualain mana tao, na, basaꞌ e bisa dadꞌi!”
27 Τότε ἀποκριθεὶς ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ· ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα καὶ ἠκολουθήσαμέν σοι· τί ἄρα ἔσται ἡμῖν;
Boe ma Petrus fee nesenenedꞌaꞌ nae, “Amaꞌ! Hai lao hela basa hata-heto mara ena, de tungga Amaꞌ. Te hai hambu saa?”
28 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ὑμεῖς οἱ ἀκολουθήσαντές μοι, ἐν τῇ παλιγγενεσίᾳ, ὅταν καθίσῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καθίσεσθε καὶ ὑμεῖς ἐπὶ δώδεκα θρόνους κρίνοντες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ.
Ana nataa nae, “Mimihere Au! Dei fo leleꞌ Lamatualain tao nafefeu baliꞌ basaꞌ e, Au, Atahori Matetuꞌ ia, endoꞌ sia kadꞌera parenda monaeꞌ a. Leleꞌ naa, hei mana tungga Au ra, endoꞌ sia kadꞌera parendaꞌ ka sanahulu ruaꞌ ra ata, fo dadꞌi mana nggero soꞌaꞌ neu hita leo Israꞌel ka sanahulu rua tara.
29 καὶ πᾶς ὃς ἀφῆκεν οἰκίας ἢ ἀδελφοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ πατέρα ἢ μητέρα ἢ γυναῖκα ἢ τέκνα ἢ ἀγροὺς ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός μου, ἑκατονταπλασίονα λήψεται καὶ ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσει. (aiōnios )
Atahori mana lao hela umen, odi-aꞌan, ina-aman, ana nara, osi-lutun, fo tungga Au, dei fo ana simbo baliꞌ losa lao natun esa. Ma mete ma raefafoꞌ ia nateꞌe, na, ana hambu nasodꞌa nakandoo no Lamatuaꞌ. (aiōnios )
30 Πολλοὶ δὲ ἔσονται πρῶτοι ἔσχατοι καὶ ἔσχατοι πρῶτοι.
De misinedꞌa, e! Tungga Lamatualain dudꞌuꞌan, atahori hetar mana tao rananaru ao nara, sira ia ra, atahori anadꞌiki manaseliꞌ. Te atahori mana raloe ao nara dadꞌi anadꞌiki manaseliꞌ, tungga Lamatuaꞌ dudꞌuꞌan, naa, sira ia ra, atahori moko-monaen.”