Κατα Ματθαιον 22
1 και αποκριθεις ο ιησους παλιν ειπεν αυτοις εν παραβολαις λεγων
Et Jésus, répondant, leur parla encore en paraboles, disant:
2 ωμοιωθη η βασιλεια των ουρανων ανθρωπω βασιλει οστις εποιησεν γαμους τω υιω αυτου
Le royaume des cieux a été fait semblable à un roi qui fit des noces pour son fils,
3 και απεστειλεν τους δουλους αυτου καλεσαι τους κεκλημενους εις τους γαμους και ουκ ηθελον ελθειν
et envoya ses esclaves pour convier ceux qui étaient invités aux noces; et ils ne voulurent pas venir.
4 παλιν απεστειλεν αλλους δουλους λεγων ειπατε τοις κεκλημενοις ιδου το αριστον μου ητοιμασα οι ταυροι μου και τα σιτιστα τεθυμενα και παντα ετοιμα δευτε εις τους γαμους
Il envoya encore d’autres esclaves, disant: Dites aux conviés: Voici, j’ai apprêté mon dîner; mes taureaux et mes bêtes grasses sont tués et tout est prêt: venez aux noces.
5 οι δε αμελησαντες απηλθον ο μεν εις τον ιδιον αγρον ο δε εις την εμποριαν αυτου
Mais eux, n’en ayant pas tenu compte, s’en allèrent, l’un à son champ, et un autre à son trafic;
6 οι δε λοιποι κρατησαντες τους δουλους αυτου υβρισαν και απεκτειναν
et les autres, s’étant saisis de ses esclaves, les outragèrent et les tuèrent.
7 και ακουσας ο βασιλευς εκεινος ωργισθη και πεμψας τα στρατευματα αυτου απωλεσεν τους φονεις εκεινους και την πολιν αυτων ενεπρησεν
Et le roi, [l’ayant entendu, en] fut irrité; et ayant envoyé ses troupes, il fit périr ces meurtriers-là et brûla leur ville.
8 τοτε λεγει τοις δουλοις αυτου ο μεν γαμος ετοιμος εστιν οι δε κεκλημενοι ουκ ησαν αξιοι
Alors il dit à ses esclaves: Les noces sont prêtes, mais les conviés n’en étaient pas dignes;
9 πορευεσθε ουν επι τας διεξοδους των οδων και οσους αν ευρητε καλεσατε εις τους γαμους
allez donc dans les carrefours des chemins, et autant de gens que vous trouverez, conviez-les aux noces.
10 και εξελθοντες οι δουλοι εκεινοι εις τας οδους συνηγαγον παντας οσους ευρον πονηρους τε και αγαθους και επλησθη ο γαμος ανακειμενων
Et ces esclaves-là, étant sortis, [s’en allèrent] par les chemins, et assemblèrent tous ceux qu’ils trouvèrent, tant mauvais que bons; et la [salle] des noces fut remplie de gens qui étaient à table.
11 εισελθων δε ο βασιλευς θεασασθαι τους ανακειμενους ειδεν εκει ανθρωπον ουκ ενδεδυμενον ενδυμα γαμου
Et le roi, étant entré pour voir ceux qui étaient à table, aperçut là un homme qui n’était pas vêtu d’une robe de noces.
12 και λεγει αυτω εταιρε πως εισηλθες ωδε μη εχων ενδυμα γαμου ο δε εφιμωθη
Et il lui dit: Ami, comment es-tu entré ici, sans avoir une robe de noces? Et il eut la bouche fermée.
13 τοτε ειπεν ο βασιλευς τοις διακονοις δησαντες αυτου ποδας και χειρας αρατε αυτον και εκβαλετε εις το σκοτος το εξωτερον εκει εσται ο κλαυθμος και ο βρυγμος των οδοντων
Alors le roi dit aux serviteurs: Liez-le pieds et mains, emportez-le, et jetez-le dans les ténèbres de dehors: là seront les pleurs et les grincements de dents.
14 πολλοι γαρ εισιν κλητοι ολιγοι δε εκλεκτοι
Car il y a beaucoup d’appelés, mais peu d’élus.
15 τοτε πορευθεντες οι φαρισαιοι συμβουλιον ελαβον οπως αυτον παγιδευσωσιν εν λογω
Alors les pharisiens vinrent et tinrent conseil pour l’enlacer dans [ses] paroles.
16 και αποστελλουσιν αυτω τους μαθητας αυτων μετα των ηρωδιανων λεγοντες διδασκαλε οιδαμεν οτι αληθης ει και την οδον του θεου εν αληθεια διδασκεις και ου μελει σοι περι ουδενος ου γαρ βλεπεις εις προσωπον ανθρωπων
Et ils lui envoient leurs disciples avec les hérodiens, disant: Maître, nous savons que tu es vrai et que tu enseignes la voie de Dieu en vérité, et que tu ne t’embarrasses de personne, car tu ne regardes pas à l’apparence des hommes.
17 ειπε ουν ημιν τι σοι δοκει εξεστιν δουναι κηνσον καισαρι η ου
Dis-nous donc, que t’en semble: est-il permis de payer le tribut à César, ou non?
18 γνους δε ο ιησους την πονηριαν αυτων ειπεν τι με πειραζετε υποκριται
Et Jésus, connaissant leur méchanceté, dit: Pourquoi me tentez-vous, hypocrites?
19 επιδειξατε μοι το νομισμα του κηνσου οι δε προσηνεγκαν αυτω δηναριον
Montrez-moi la monnaie du tribut. Et ils lui apportèrent un denier.
20 και λεγει αυτοις τινος η εικων αυτη και η επιγραφη
Et il leur dit: De qui est cette image et cette inscription?
21 λεγουσιν αυτω καισαρος τοτε λεγει αυτοις αποδοτε ουν τα καισαρος καισαρι και τα του θεου τω θεω
Ils lui disent: De César. Alors il leur dit: Rendez donc les choses de César à César, et les choses de Dieu à Dieu.
22 και ακουσαντες εθαυμασαν και αφεντες αυτον απηλθον
Et l’ayant entendu, ils furent étonnés; et le laissant, ils s’en allèrent.
23 εν εκεινη τη ημερα προσηλθον αυτω σαδδουκαιοι [οι] λεγοντες μη ειναι αναστασιν και επηρωτησαν αυτον
En ce jour-là, des sadducéens, qui disent qu’il n’y a pas de résurrection, vinrent à lui et l’interrogèrent,
24 λεγοντες διδασκαλε μωσης ειπεν εαν τις αποθανη μη εχων τεκνα επιγαμβρευσει ο αδελφος αυτου την γυναικα αυτου και αναστησει σπερμα τω αδελφω αυτου
disant: Maître, Moïse dit: Si quelqu’un meurt n’ayant pas d’enfants, son frère épousera sa femme, et suscitera de la postérité à son frère.
25 ησαν δε παρ ημιν επτα αδελφοι και ο πρωτος γαμησας ετελευτησεν και μη εχων σπερμα αφηκεν την γυναικα αυτου τω αδελφω αυτου
Or il y avait parmi nous sept frères; et le premier s’étant marié, mourut, et n’ayant pas de postérité, il laissa sa femme à son frère;
26 ομοιως και ο δευτερος και ο τριτος εως των επτα
de la même manière le second aussi et le troisième, jusqu’au septième;
27 υστερον δε παντων απεθανεν και η γυνη
et après eux tous, la femme aussi mourut.
28 εν τη ουν αναστασει τινος των επτα εσται γυνη παντες γαρ εσχον αυτην
Dans la résurrection donc, duquel des sept sera-t-elle la femme, car tous l’ont eue?
29 αποκριθεις δε ο ιησους ειπεν αυτοις πλανασθε μη ειδοτες τας γραφας μηδε την δυναμιν του θεου
Et Jésus, répondant, leur dit: Vous errez, ne connaissant pas les écritures, ni la puissance de Dieu;
30 εν γαρ τη αναστασει ουτε γαμουσιν ουτε εκγαμιζονται αλλ ως αγγελοι του θεου εν ουρανω εισιν
car, dans la résurrection, on ne se marie ni on n’est donné en mariage, mais on est comme des anges de Dieu dans le ciel.
31 περι δε της αναστασεως των νεκρων ουκ ανεγνωτε το ρηθεν υμιν υπο του θεου λεγοντος
Et quant à la résurrection des morts, n’avez-vous pas lu ce qui vous est dit par Dieu, disant:
32 εγω ειμι ο θεος αβρααμ και ο θεος ισαακ και ο θεος ιακωβ ουκ εστιν ο θεος θεος νεκρων αλλα ζωντων
« Moi, je suis le Dieu d’Abraham, et le Dieu d’Isaac, et le Dieu de Jacob »? Dieu n’est pas le Dieu des morts, mais des vivants.
33 και ακουσαντες οι οχλοι εξεπλησσοντο επι τη διδαχη αυτου
Et les foules, ayant entendu [cela], s’étonnèrent de sa doctrine.
34 οι δε φαρισαιοι ακουσαντες οτι εφιμωσεν τους σαδδουκαιους συνηχθησαν επι το αυτο
Et les pharisiens, ayant entendu dire qu’il avait fermé la bouche aux sadducéens, s’assemblèrent en un même lieu.
35 και επηρωτησεν εις εξ αυτων νομικος πειραζων αυτον και λεγων
Et l’un d’eux, docteur de la loi, l’interrogea pour l’éprouver, disant:
36 διδασκαλε ποια εντολη μεγαλη εν τω νομω
Maître, quel est le grand commandement dans la loi?
37 ο δε ιησους εφη αυτω αγαπησεις κυριον τον θεον σου εν ολη καρδια σου και εν ολη ψυχη σου και εν ολη τη διανοια σου
Et il lui dit: « Tu aimeras le Seigneur ton Dieu de tout ton cœur, et de toute ton âme, et de toute ta pensée ».
38 αυτη εστιν πρωτη και μεγαλη εντολη
C’est là le grand et premier commandement.
39 δευτερα δε ομοια αυτη αγαπησεις τον πλησιον σου ως σεαυτον
Et le second lui est semblable: « Tu aimeras ton prochain comme toi-même ».
40 εν ταυταις ταις δυσιν εντολαις ολος ο νομος και οι προφηται κρεμανται
De ces deux commandements dépendent la loi tout entière et les prophètes.
41 συνηγμενων δε των φαρισαιων επηρωτησεν αυτους ο ιησους
Et les pharisiens étant assemblés, Jésus les interrogea,
42 λεγων τι υμιν δοκει περι του χριστου τινος υιος εστιν λεγουσιν αυτω του δαυιδ
disant: Que vous semble-t-il du Christ? – de qui est-il fils? Ils lui disent: De David.
43 λεγει αυτοις πως ουν δαυιδ εν πνευματι κυριον αυτον καλει λεγων
Il leur dit: Comment donc David, en Esprit, l’appelle-t-il seigneur, disant:
44 ειπεν ο κυριος τω κυριω μου καθου εκ δεξιων μου εως αν θω τους εχθρους σου υποποδιον των ποδων σου
« Le Seigneur a dit à mon seigneur: Assieds-toi à ma droite, jusqu’à ce que je mette tes ennemis sous tes pieds »?
45 ει ουν δαυιδ καλει αυτον κυριον πως υιος αυτου εστιν
Si donc David l’appelle seigneur, comment est-il son fils?
46 και ουδεις εδυνατο αυτω αποκριθηναι λογον ουδε ετολμησεν τις απ εκεινης της ημερας επερωτησαι αυτον ουκετι
Et personne ne pouvait lui répondre un mot; et personne, depuis ce jour-là, n’osa plus l’interroger.
