< Κατα Ματθαιον 26 >
1 και εγενετο οτε ετελεσεν ο ιησους παντας τους λογους τουτους ειπεν τοις μαθηταις αυτου
And it came to passe when Iesus had fynisshed all these sayinges he sayd vnto his disciples:
2 οιδατε οτι μετα δυο ημερας το πασχα γινεται και ο υιος του ανθρωπου παραδιδοται εις το σταυρωθηναι
Ye knowe that after ii. dayes shalbe ester and the sonne of man shalbe delyvered to be crucified.
3 τοτε συνηχθησαν οι αρχιερεις και οι γραμματεις και οι πρεσβυτεροι του λαου εις την αυλην του αρχιερεως του λεγομενου καιαφα
Then assembled togedder the chefe prestes and the scribes and the elders of the people to the palice of the hye preste called Cayphas
4 και συνεβουλευσαντο ινα τον ιησουν δολω κρατησωσιν και αποκτεινωσιν
and heelde a counsell how they mygt take Iesus by suttelte and kyll him.
5 ελεγον δε μη εν τη εορτη ινα μη θορυβος γενηται εν τω λαω
But they sayd not on the holy daye lest eny vproure aryse amonge the people.
6 του δε ιησου γενομενου εν βηθανια εν οικια σιμωνος του λεπρου
When Iesus was in Bethany in the house of Symon the leper
7 προσηλθεν αυτω γυνη αλαβαστρον μυρου εχουσα βαρυτιμου και κατεχεεν επι την κεφαλην αυτου ανακειμενου
ther came vnto him a woman which had an alablaster boxe of precious oyntment and powred it on his heed as he sate at the bourde.
8 ιδοντες δε οι μαθηται αυτου ηγανακτησαν λεγοντες εις τι η απωλεια αυτη
When his disciples sawe that they had indignacion sayinge: what neded this wast?
9 ηδυνατο γαρ τουτο το μυρον πραθηναι πολλου και δοθηναι [ τοις ] πτωχοις
This oyntmet myght have bene well solde and geven to the povre.
10 γνους δε ο ιησους ειπεν αυτοις τι κοπους παρεχετε τη γυναικι εργον γαρ καλον ειργασατο εις εμε
When Iesus vnderstod that he sayde vnto the: why trouble ye the woman? She hath wrought a good worke apon me.
11 τους πτωχους γαρ παντοτε εχετε μεθ εαυτων εμε δε ου παντοτε εχετε
For ye shall have povre folcke alwayes with you: but me shall ye not have all wayes.
12 βαλουσα γαρ αυτη το μυρον τουτο επι του σωματος μου προς το ενταφιασαι με εποιησεν
And in yt she casted this oyntment on my bodye she dyd it to burye me wt all.
13 αμην λεγω υμιν οπου εαν κηρυχθη το ευαγγελιον τουτο εν ολω τω κοσμω λαληθησεται και ο εποιησεν αυτη εις μνημοσυνον αυτης
Verely I saye vnto you wheresoever this gospell shalbe preached throughoute all the worlde there shall also this that she hath done be tolde for a memoriall of her.
14 τοτε πορευθεις εις των δωδεκα ο λεγομενος ιουδας ισκαριωτης προς τους αρχιερεις
Then one of the twelve called Iudas Iscarioth went vnto the chefe prestes
15 ειπεν τι θελετε μοι δουναι και εγω υμιν παραδωσω αυτον οι δε εστησαν αυτω τριακοντα αργυρια
and sayd: what will ye geve me and I will deliver him vnto you? And they apoynted vnto him thirty peces of sylver.
16 και απο τοτε εζητει ευκαιριαν ινα αυτον παραδω
And from that tyme he sought oportunite to betraye him.
17 τη δε πρωτη των αζυμων προσηλθον οι μαθηται τω ιησου λεγοντες αυτω που θελεις ετοιμασωμεν σοι φαγειν το πασχα
The fyrst daye of swete breed ye disciples cam to Iesus sayinge vnto him: where wylt thou that we prepare for ye to eate ye paschall lambe?
18 ο δε ειπεν υπαγετε εις την πολιν προς τον δεινα και ειπατε αυτω ο διδασκαλος λεγει ο καιρος μου εγγυς εστιν προς σε ποιω το πασχα μετα των μαθητων μου
And he sayd: Go into the cite vnto soche a man and saye to him: the master sayeth my tyme is at hande I will kepe myne ester at thy housse with my disciples.
19 και εποιησαν οι μαθηται ως συνεταξεν αυτοις ο ιησους και ητοιμασαν το πασχα
And the disciples did as Iesus had apoynted them and made redy the esterlambe.
20 οψιας δε γενομενης ανεκειτο μετα των δωδεκα
When the even was come he sate doune wt the. xii.
21 και εσθιοντων αυτων ειπεν αμην λεγω υμιν οτι εις εξ υμων παραδωσει με
And as they dyd eate he sayde: Verely I saye vnto you that one of you shall betraye me.
22 και λυπουμενοι σφοδρα ηρξαντο λεγειν αυτω εκαστος αυτων μητι εγω ειμι κυριε
And they were excedinge sorowfull and beganne every one of the to saye vnto him: is it I master?
23 ο δε αποκριθεις ειπεν ο εμβαψας μετ εμου εν τω τρυβλιω την χειρα ουτος με παραδωσει
He answered and sayde: he yt deppeth his honde wt me in ye disshe the same shall betraye me.
24 ο μεν υιος του ανθρωπου υπαγει καθως γεγραπται περι αυτου ουαι δε τω ανθρωπω εκεινω δι ου ο υιος του ανθρωπου παραδιδοται καλον ην αυτω ει ουκ εγεννηθη ο ανθρωπος εκεινος
The sonne of ma goeth as it is written of him: but wo be to yt ma by whom ye sonne of man shalbe betrayed. It had bene good for that man yf he had never bene borne.
25 αποκριθεις δε ιουδας ο παραδιδους αυτον ειπεν μητι εγω ειμι ραββι λεγει αυτω συ ειπας
Then Iudas wich betrayed him answered and sayde: is it I master? He sayde vnto him: thou hast sayde.
26 εσθιοντων δε αυτων λαβων ο ιησους τον αρτον και ευχαριστησας εκλασεν και εδιδου τοις μαθηταις και ειπεν λαβετε φαγετε τουτο εστιν το σωμα μου
As they dyd eate Iesus toke breed and gave thankes brake it and gave it to the disciples and sayde: Take eate this is my body.
27 και λαβων το ποτηριον και ευχαριστησας εδωκεν αυτοις λεγων πιετε εξ αυτου παντες
And he toke the cup and thanked and gave it them sayinge: drinke of it every one.
28 τουτο γαρ εστιν το αιμα μου το της καινης διαθηκης το περι πολλων εκχυνομενον εις αφεσιν αμαρτιων
For this is my bloude of the new testament that shalbe shedde for many for the remission of synnes.
29 λεγω δε υμιν οτι ου μη πιω απ αρτι εκ τουτου του γενηματος της αμπελου εως της ημερας εκεινης οταν αυτο πινω μεθ υμων καινον εν τη βασιλεια του πατρος μου
I saye vnto you: I will not drinke hence forth of this frute of the vyne tree vntyll that daye when I shall drinke it new with you in my fathers kyngdome.
30 και υμνησαντες εξηλθον εις το ορος των ελαιων
And when they had sayde grace they went out into mounte olyvete.
31 τοτε λεγει αυτοις ο ιησους παντες υμεις σκανδαλισθησεσθε εν εμοι εν τη νυκτι ταυτη γεγραπται γαρ παταξω τον ποιμενα και διασκορπισθησονται τα προβατα της ποιμνης
Then sayd Iesus vnto them: all ye shall be offended by me this night. For it is wrytten. I will smyte ye shepe herde and the shepe of ye flocke shalbe scattered abroode.
32 μετα δε το εγερθηναι με προαξω υμας εις την γαλιλαιαν
But after I am rysen ageyne I will goo before you into Galile.
33 αποκριθεις δε ο πετρος ειπεν αυτω ει παντες σκανδαλισθησονται εν σοι εγω δε ουδεποτε σκανδαλισθησομαι
Peter answered and sayde vnto him: though all men shulde be offended by ye yet wolde I never be offended.
34 εφη αυτω ο ιησους αμην λεγω σοι οτι εν ταυτη τη νυκτι πριν αλεκτορα φωνησαι τρις απαρνηση με
Iesus sayde vnto him. Verely I saye vnto ye that this same night before the cocke crowe thou shalt denye me thryse.
35 λεγει αυτω ο πετρος καν δεη με συν σοι αποθανειν ου μη σε απαρνησομαι ομοιως δε και παντες οι μαθηται ειπον
Peter sayde vnto him: Yf I shulde dye with ye yet wolde I not denye ye Lyke wyse also sayde all ye disciples.
36 τοτε ερχεται μετ αυτων ο ιησους εις χωριον λεγομενον γεθσημανη και λεγει τοις μαθηταις καθισατε αυτου εως ου απελθων προσευξωμαι εκει
Then went Iesus with them into a place which is called Gethsemane and sayde vnto the disciples syt ye here whyll I go and praye yonder.
37 και παραλαβων τον πετρον και τους δυο υιους ζεβεδαιου ηρξατο λυπεισθαι και αδημονειν
And he toke with him Peter and the two sonnes of zebede and began to wexe sorowfull and to be in an agonye.
38 τοτε λεγει αυτοις ο ιησους περιλυπος εστιν η ψυχη μου εως θανατου μεινατε ωδε και γρηγορειτε μετ εμου
Then sayd Iesus vnto them: my soule is hevy even vnto the deeth. Tary ye here and watche wt me.
39 και προελθων μικρον επεσεν επι προσωπον αυτου προσευχομενος και λεγων πατερ μου ει δυνατον εστιν παρελθετω απ εμου το ποτηριον τουτο πλην ουχ ως εγω θελω αλλ ως συ
And he went a lytell aparte and fell flat on his face and prayed sayinge: O my father yf it be possible let this cuppe passe from me: neverthelesse not as I wyll but as thou wylt.
40 και ερχεται προς τους μαθητας και ευρισκει αυτους καθευδοντας και λεγει τω πετρω ουτως ουκ ισχυσατε μιαν ωραν γρηγορησαι μετ εμου
And he came vnto the disciples and founde them a slepe and sayde to Peter: what coulde ye not watche with me one houre:
41 γρηγορειτε και προσευχεσθε ινα μη εισελθητε εις πειρασμον το μεν πνευμα προθυμον η δε σαρξ ασθενης
watche and praye that ye fall not into temptacion. The spirite is willynge but the flesshe is weake.
42 παλιν εκ δευτερου απελθων προσηυξατο λεγων πατερ μου ει ου δυναται τουτο το ποτηριον παρελθειν απ εμου εαν μη αυτο πιω γενηθητω το θελημα σου
He went awaye once moare and prayed sayinge: O my father yf this cuppe can not passe away from me but yt I drinke of it thy wyll be fulfylled.
43 και ελθων ευρισκει αυτους παλιν καθευδοντας ησαν γαρ αυτων οι οφθαλμοι βεβαρημενοι
And he came and founde the a slepe agayne. For their eyes were hevy.
44 και αφεις αυτους απελθων παλιν προσηυξατο εκ τριτου τον αυτον λογον ειπων
And he lefte them and went agayne and prayed ye thrid tyme sayinge ye same wordes.
45 τοτε ερχεται προς τους μαθητας αυτου και λεγει αυτοις καθευδετε το λοιπον και αναπαυεσθε ιδου ηγγικεν η ωρα και ο υιος του ανθρωπου παραδιδοται εις χειρας αμαρτωλων
Then came he to his disciples and sayd vnto them: Slepe hence forth and take youre reest. Take hede the houre is at honde and ye sonne of man shalbe betrayed into ye hondes of synners.
46 εγειρεσθε αγωμεν ιδου ηγγικεν ο παραδιδους με
Ryse let vs be goinge: beholde he is at honde yt shall betraye me.
47 και ετι αυτου λαλουντος ιδου ιουδας εις των δωδεκα ηλθεν και μετ αυτου οχλος πολυς μετα μαχαιρων και ξυλων απο των αρχιερεων και πρεσβυτερων του λαου
Whyll he yet spake: lo Iudas one of ye xii. came and wt him a greate multitude wt sweardes and staves sent from the chefe prestes and elders of the people.
48 ο δε παραδιδους αυτον εδωκεν αυτοις σημειον λεγων ον αν φιλησω αυτος εστιν κρατησατε αυτον
And he that betrayed him had geven the a token sayinge: whosoever I kysse yt same is he ley hondes on him.
49 και ευθεως προσελθων τω ιησου ειπεν χαιρε ραββι και κατεφιλησεν αυτον
And forth wt all he came to Iesus and sayde: hayle master and kyssed him.
50 ο δε ιησους ειπεν αυτω εταιρε εφ ω παρει τοτε προσελθοντες επεβαλον τας χειρας επι τον ιησουν και εκρατησαν αυτον
And Iesus sayde vnto him: frende wherfore arte thou come? Then came they and layed hondes on Iesus and toke him.
51 και ιδου εις των μετα ιησου εκτεινας την χειρα απεσπασεν την μαχαιραν αυτου και παταξας τον δουλον του αρχιερεως αφειλεν αυτου το ωτιον
And beholde one of them which were with Iesus stretched oute his honde and drue his swearde and stroke a servaunt of the hye preste and smote of his eare.
52 τοτε λεγει αυτω ο ιησους αποστρεψον σου την μαχαιραν εις τον τοπον αυτης παντες γαρ οι λαβοντες μαχαιραν εν μαχαιρα αποθανουνται
Then sayde Iesus vnto him: put vp thy swearde into his sheathe. For all that ley hond on ye swearde shall perisshe with ye swearde.
53 η δοκεις οτι ου δυναμαι αρτι παρακαλεσαι τον πατερα μου και παραστησει μοι πλειους η δωδεκα λεγεωνας αγγελων
Ether thinkest thou that I cannot now praye to my father and he shall geve me moo then. xii. legions of angelles?
54 πως ουν πληρωθωσιν αι γραφαι οτι ουτως δει γενεσθαι
But how then shuld the scriptures be fulfylled: for so must it be.
55 εν εκεινη τη ωρα ειπεν ο ιησους τοις οχλοις ως επι ληστην εξηλθετε μετα μαχαιρων και ξυλων συλλαβειν με καθ ημεραν προς υμας εκαθεζομην διδασκων εν τω ιερω και ουκ εκρατησατε με
The same tyme sayd Iesus to the multitude: ye be come out as it were vnto a thefe with sweardes and staves for to take me. I sate daylie teachinge in the temple amoge you and ye toke me not.
56 τουτο δε ολον γεγονεν ινα πληρωθωσιν αι γραφαι των προφητων τοτε οι μαθηται παντες αφεντες αυτον εφυγον
All this was done that the scriptures of the Prophetes myght be fulfilled.
57 οι δε κρατησαντες τον ιησουν απηγαγον προς καιαφαν τον αρχιερεα οπου οι γραμματεις και οι πρεσβυτεροι συνηχθησαν
Then all the disciples forsoke him and fleed. And they toke Iesus and leed him to Cayphas the hye preeste where the Scribes and the Elders where assembled.
58 ο δε πετρος ηκολουθει αυτω απο μακροθεν εως της αυλης του αρχιερεως και εισελθων εσω εκαθητο μετα των υπηρετων ιδειν το τελος
And Peter folowed him a farre of vnto the hye prestes place: and went in and sate with the servauntes to se the ende.
59 οι δε αρχιερεις και οι πρεσβυτεροι και το συνεδριον ολον εζητουν ψευδομαρτυριαν κατα του ιησου οπως θανατωσωσιν αυτον
The chefe prestes and the elders and all the counsell sought false witnes agenste Iesus for to put him to deeth
60 και ουχ ευρον και πολλων ψευδομαρτυρων προσελθοντων ουχ ευρον
but founde none: in somoche that when many false witnesses cam yet founde they none. At the last came two false witnesses
61 υστερον δε προσελθοντες δυο ψευδομαρτυρες ειπον ουτος εφη δυναμαι καταλυσαι τον ναον του θεου και δια τριων ημερων οικοδομησαι αυτον
and sayd: This felowe sayde: I can distroye the temple of God and bylde it agayne in. iii. dayes.
62 και αναστας ο αρχιερευς ειπεν αυτω ουδεν αποκρινη τι ουτοι σου καταμαρτυρουσιν
And the chefe preste arose and sayde to him: answerest thou nothinge? How is it yt these beare witnes ageynst the?
63 ο δε ιησους εσιωπα και αποκριθεις ο αρχιερευς ειπεν αυτω εξορκιζω σε κατα του θεου του ζωντος ινα ημιν ειπης ει συ ει ο χριστος ο υιος του θεου
But Iesus helde his peace: And the chefe Preeste answered and sayd to him: I charge the in the name of the lyvinge God that thou tell vs whether thou be Christ the sonne of God.
64 λεγει αυτω ο ιησους συ ειπας πλην λεγω υμιν απ αρτι οψεσθε τον υιον του ανθρωπου καθημενον εκ δεξιων της δυναμεως και ερχομενον επι των νεφελων του ουρανου
Iesus sayd to him: thou haste sayd. Neverthelesse I saye vnto you hereafter shall ye se the sonne of ma syttinge on the right honde of power and come in the clowddes of the skye.
65 τοτε ο αρχιερευς διερρηξεν τα ιματια αυτου λεγων οτι εβλασφημησεν τι ετι χρειαν εχομεν μαρτυρων ιδε νυν ηκουσατε την βλασφημιαν αυτου
Then the hye preste rent his clothes sayinge: He hath blasphemed: what nede we of eny moo witnesses? Behold now ye have hearde his blasphemy:
66 τι υμιν δοκει οι δε αποκριθεντες ειπον ενοχος θανατου εστιν
what thinke ye? They answered and sayd: he his worthy to dye.
67 τοτε ενεπτυσαν εις το προσωπον αυτου και εκολαφισαν αυτον οι δε ερραπισαν
Then spat they in his face and boffeted him with fistes. And other smote him with the palme af their hondes
68 λεγοντες προφητευσον ημιν χριστε τις εστιν ο παισας σε
on ye face sayinge: tell vs thou Christ who is he that smote the?
69 ο δε πετρος εξω εκαθητο εν τη αυλη και προσηλθεν αυτω μια παιδισκη λεγουσα και συ ησθα μετα ιησου του γαλιλαιου
Peter sate with out in the palice. And a damsell came to him sayinge: Thou also waste wt Iesus of Galilee:
70 ο δε ηρνησατο εμπροσθεν αυτων παντων λεγων ουκ οιδα τι λεγεις
but he denyed before the all sayinge: I woot not what thou sayst.
71 εξελθοντα δε αυτον εις τον πυλωνα ειδεν αυτον αλλη και λεγει αυτοις εκει και ουτος ην μετα ιησου του ναζωραιου
When he was goone out into the poorche another wenche sawe him and sayde vnto them that were there: This felowe was also with Iesus of Nazareth.
72 και παλιν ηρνησατο μεθ ορκου οτι ουκ οιδα τον ανθρωπον
And agayne he denyed with an oothe that he knew the man.
73 μετα μικρον δε προσελθοντες οι εστωτες ειπον τω πετρω αληθως και συ εξ αυτων ει και γαρ η λαλια σου δηλον σε ποιει
And after a whyle came vnto him they yt stode bye and sayde vnto Peter: suerly thou arte even one of the for thy speache bewreyeth ye.
74 τοτε ηρξατο καταθεματιζειν και ομνυειν οτι ουκ οιδα τον ανθρωπον και ευθεως αλεκτωρ εφωνησεν
Then beganne he to course and to sweare that he knewe not the man. And immedyatly the cocke krewe.
75 και εμνησθη ο πετρος του ρηματος ιησου ειρηκοτος αυτω οτι πριν αλεκτορα φωνησαι τρις απαρνηση με και εξελθων εξω εκλαυσεν πικρως
And Peter remembred the wordes of Iesu which sayde vnto him: before the cocke crowe thou shalt deny me thryse: and went out at the dores and wepte bitterly.