Κατα Λουκαν 9
1 συγκαλεσαμενος δε τους δωδεκα μαθητας αυτου εδωκεν αυτοις δυναμιν και εξουσιαν επι παντα τα δαιμονια και νοσους θεραπευειν
Il convoqua les douze et leur donna le pouvoir de vaincre tous les démons et de guérir les maladies.
2 και απεστειλεν αυτους κηρυσσειν την βασιλειαν του θεου και ιασθαι τους ασθενουντας
Il les envoya prêcher le Royaume de Dieu et guérir les malades.
3 και ειπεν προς αυτους μηδεν αιρετε εις την οδον μητε ραβδους μητε πηραν μητε αρτον μητε αργυριον μητε ανα δυο χιτωνας εχειν
Il leur dit: « Ne prenez rien pour votre voyage: ni bâton, ni portefeuille, ni pain, ni argent. N'ayez pas deux tuniques chacun.
4 και εις ην αν οικιαν εισελθητε εκει μενετε και εκειθεν εξερχεσθε
Dans quelque maison que vous entriez, restez-y, et sortez de là.
5 και οσοι εαν μη δεξωνται υμας εξερχομενοι απο της πολεως εκεινης και τον κονιορτον απο των ποδων υμων αποτιναξατε εις μαρτυριον επ αυτους
Tous ceux qui ne vous recevront pas, en sortant de cette ville, secouez même la poussière de vos pieds, en témoignage contre eux. »
6 εξερχομενοι δε διηρχοντο κατα τας κωμας ευαγγελιζομενοι και θεραπευοντες πανταχου
Ils partirent et parcoururent les villages, prêchant la Bonne Nouvelle et guérissant partout.
7 ηκουσεν δε ηρωδης ο τετραρχης τα γινομενα υπ αυτου παντα και διηπορει δια το λεγεσθαι υπο τινων οτι ιωαννης εγηγερται εκ [ των ] νεκρων
Hérode, le tétrarque, apprit tout ce qu'il avait fait, et il fut très troublé, parce que les uns disaient que Jean était ressuscité des morts,
8 υπο τινων δε οτι ηλιας εφανη αλλων δε οτι προφητης τις των αρχαιων ανεστη
les autres qu'Élie était apparu, et d'autres encore qu'un des anciens prophètes était ressuscité.
9 και ειπεν ο ηρωδης ιωαννην εγω απεκεφαλισα τις δε εστιν ουτος περι ου εγω ακουω τοιαυτα και εζητει ιδειν αυτον
Hérode dit: « J'ai décapité Jean, mais qui est celui-ci, dont j'entends dire tant de choses? » Il chercha à le voir.
10 και υποστρεψαντες οι αποστολοι διηγησαντο αυτω οσα εποιησαν και παραλαβων αυτους υπεχωρησεν κατ ιδιαν εις τοπον ερημον πολεως καλουμενης βηθσαιδα
Les apôtres, à leur retour, lui racontèrent ce qu'ils avaient fait. Il les prit et se retira à l'écart, dans un endroit désert, dans une ville appelée Bethsaïda.
11 οι δε οχλοι γνοντες ηκολουθησαν αυτω και δεξαμενος αυτους ελαλει αυτοις περι της βασιλειας του θεου και τους χρειαν εχοντας θεραπειας ιασατο
Mais la foule, s'en apercevant, le suivit. Il les accueillit, leur parla du Royaume de Dieu, et il guérit ceux qui avaient besoin d'être guéris.
12 η δε ημερα ηρξατο κλινειν προσελθοντες δε οι δωδεκα ειπον αυτω απολυσον τον οχλον ινα πορευθεντες εις τας κυκλω κωμας και τους αγρους καταλυσωσιν και ευρωσιν επισιτισμον οτι ωδε εν ερημω τοπω εσμεν
Le jour commençait à baisser; les douze vinrent lui dire: « Renvoie la foule, afin qu'elle aille dans les villages et les fermes d'alentour, qu'elle se loge et se procure de la nourriture, car nous sommes ici dans un lieu désert. »
13 ειπεν δε προς αυτους δοτε αυτοις υμεις φαγειν οι δε ειπον ουκ εισιν ημιν πλειον η πεντε αρτοι και ιχθυες δυο ει μητι πορευθεντες ημεις αγορασομεν εις παντα τον λαον τουτον βρωματα
Mais il leur dit: « Vous leur donnez à manger. » Ils dirent: « Nous n'avons pas plus de cinq pains et deux poissons, à moins que nous n'allions acheter de la nourriture pour tous ces gens. »
14 ησαν γαρ ωσει ανδρες πεντακισχιλιοι ειπεν δε προς τους μαθητας αυτου κατακλινατε αυτους κλισιας ανα πεντηκοντα
Car ils étaient environ cinq mille hommes. Il dit à ses disciples: « Faites-les s'asseoir par groupes d'environ cinquante chacun. »
15 και εποιησαν ουτως και ανεκλιναν απαντας
Ils firent ainsi, et les firent tous s'asseoir.
16 λαβων δε τους πεντε αρτους και τους δυο ιχθυας αναβλεψας εις τον ουρανον ευλογησεν αυτους και κατεκλασεν και εδιδου τοις μαθηταις παραθειναι τω οχλω
Il prit les cinq pains et les deux poissons, et, levant les yeux au ciel, il les bénit, les rompit et les donna aux disciples pour qu'ils les présentent à la foule.
17 και εφαγον και εχορτασθησαν παντες και ηρθη το περισσευσαν αυτοις κλασματων κοφινοι δωδεκα
Ils mangèrent et furent tous rassasiés. Ils ramassèrent les douze paniers de morceaux qui restaient.
18 και εγενετο εν τω ειναι αυτον προσευχομενον καταμονας συνησαν αυτω οι μαθηται και επηρωτησεν αυτους λεγων τινα με λεγουσιν οι οχλοι ειναι
Comme il priait seul, les disciples étaient près de lui, et il leur demanda: « Qui les foules disent-elles que je suis? »
19 οι δε αποκριθεντες ειπον ιωαννην τον βαπτιστην αλλοι δε ηλιαν αλλοι δε οτι προφητης τις των αρχαιων ανεστη
Ils répondirent: « Jean le Baptiseur, mais d'autres disent: Élie, et d'autres encore, qu'un des anciens prophètes est ressuscité. »
20 ειπεν δε αυτοις υμεις δε τινα με λεγετε ειναι αποκριθεις δε ο πετρος ειπεν τον χριστον του θεου
Il leur dit: « Mais qui dites-vous que je suis? » Pierre répondit: « Le Christ de Dieu. »
21 ο δε επιτιμησας αυτοις παρηγγειλεν μηδενι λεγειν τουτο
Mais il les avertit et leur ordonna de ne le dire à personne,
22 ειπων οτι δει τον υιον του ανθρωπου πολλα παθειν και αποδοκιμασθηναι απο των πρεσβυτερων και αρχιερεων και γραμματεων και αποκτανθηναι και τη τριτη ημερα εγερθηναι
en disant: « Il faut que le Fils de l'homme souffre beaucoup, qu'il soit rejeté par les anciens, les principaux sacrificateurs et les scribes, qu'il soit tué, et qu'il ressuscite le troisième jour. »
23 ελεγεν δε προς παντας ει τις θελει οπισω μου ερχεσθαι απαρνησασθω εαυτον και αρατω τον σταυρον αυτου καθ ημεραν και ακολουθειτω μοι
Il dit à tous: « Si quelqu'un veut venir après moi, qu'il renonce à lui-même, qu'il se charge de sa croix, et qu'il me suive.
24 ος γαρ αν θελη την ψυχην αυτου σωσαι απολεσει αυτην ος δ αν απολεση την ψυχην αυτου ενεκεν εμου ουτος σωσει αυτην
Car quiconque veut sauver sa vie la perdra, mais quiconque perdra sa vie à cause de moi la sauvera.
25 τι γαρ ωφελειται ανθρωπος κερδησας τον κοσμον ολον εαυτον δε απολεσας η ζημιωθεις
En effet, que sert à un homme de gagner le monde entier, s'il se perd ou se renie lui-même?
26 ος γαρ εαν επαισχυνθη με και τους εμους λογους τουτον ο υιος του ανθρωπου επαισχυνθησεται οταν ελθη εν τη δοξη αυτου και του πατρος και των αγιων αγγελων
Car quiconque aura honte de moi et de mes paroles, le Fils de l'homme aura honte de lui, quand il viendra dans sa gloire, et dans la gloire du Père et des saints anges.
27 λεγω δε υμιν αληθως εισιν τινες των ωδε εστηκοτων οι ου μη γευσωνται θανατου εως αν ιδωσιν την βασιλειαν του θεου
Mais je vous dis la vérité: parmi ceux qui se tiennent ici, il en est qui ne goûteront nullement à la mort avant d'avoir vu le Royaume de Dieu. »
28 εγενετο δε μετα τους λογους τουτους ωσει ημεραι οκτω και παραλαβων τον πετρον και ιωαννην και ιακωβον ανεβη εις το ορος προσευξασθαι
Environ huit jours après ces paroles, il prit avec lui Pierre, Jean et Jacques, et monta sur la montagne pour prier.
29 και εγενετο εν τω προσευχεσθαι αυτον το ειδος του προσωπου αυτου ετερον και ο ιματισμος αυτου λευκος εξαστραπτων
Pendant qu'il priait, l'aspect de son visage se modifia, et ses vêtements devinrent blancs et éblouissants.
30 και ιδου ανδρες δυο συνελαλουν αυτω οιτινες ησαν μωυσης και ηλιας
Et voici que deux hommes s'entretenaient avec lui, qui étaient Moïse et Élie,
31 οι οφθεντες εν δοξη ελεγον την εξοδον αυτου ην εμελλεν πληρουν εν ιερουσαλημ
lesquels apparurent dans la gloire et parlèrent de son départ, qu'il allait accomplir à Jérusalem.
32 ο δε πετρος και οι συν αυτω ησαν βεβαρημενοι υπνω διαγρηγορησαντες δε ειδον την δοξαν αυτου και τους δυο ανδρας τους συνεστωτας αυτω
Or Pierre et ceux qui étaient avec lui étaient accablés de sommeil; mais, lorsqu'ils furent pleinement réveillés, ils virent sa gloire et les deux hommes qui se tenaient avec lui.
33 και εγενετο εν τω διαχωριζεσθαι αυτους απ αυτου ειπεν ο πετρος προς τον ιησουν επιστατα καλον εστιν ημας ωδε ειναι και ποιησωμεν σκηνας τρεις μιαν σοι και μιαν μωυσει και μιαν ηλια μη ειδως ο λεγει
Comme ils se séparaient de lui, Pierre dit à Jésus: « Maître, il est bon pour nous d'être ici. Faisons trois tentes: une pour toi, une pour Moïse et une pour Élie », sans savoir ce qu'il disait.
34 ταυτα δε αυτου λεγοντος εγενετο νεφελη και επεσκιασεν αυτους εφοβηθησαν δε εν τω εισελθειν εκεινους εις την νεφελην
Comme il disait cela, une nuée vint les couvrir, et ils eurent peur en entrant dans la nuée.
35 και φωνη εγενετο εκ της νεφελης λεγουσα ουτος εστιν ο υιος μου ο αγαπητος αυτου ακουετε
Une voix sortit de la nuée, disant: « Celui-ci est mon Fils bien-aimé. Écoutez-le! »
36 και εν τω γενεσθαι την φωνην ευρεθη ο ιησους μονος και αυτοι εσιγησαν και ουδενι απηγγειλαν εν εκειναις ταις ημεραις ουδεν ων εωρακασιν
Lorsque la voix se fit entendre, Jésus fut trouvé seul. Ils gardèrent le silence, et ne racontèrent à personne, en ce temps-là, ce qu'ils avaient vu.
37 εγενετο δε εν τη εξης ημερα κατελθοντων αυτων απο του ορους συνηντησεν αυτω οχλος πολυς
Le lendemain, lorsqu'ils descendirent de la montagne, une grande foule vint à sa rencontre.
38 και ιδου ανηρ απο του οχλου ανεβοησεν λεγων διδασκαλε δεομαι σου επιβλεψον επι τον υιον μου οτι μονογενης μοι εστιν
Et voici qu'un homme de la foule s'écrie: « Maître, je te prie de regarder mon fils, car c'est mon unique enfant.
39 και ιδου πνευμα λαμβανει αυτον και εξαιφνης κραζει και σπαρασσει αυτον μετα αφρου και μογις αποχωρει απ αυτου συντριβον αυτον
Voici qu'un esprit le saisit, qu'il crie soudain, qu'il le convulse au point de le faire écumer, et qu'à peine sorti de lui, il le meurtrit gravement.
40 και εδεηθην των μαθητων σου ινα εκβαλωσιν αυτο και ουκ ηδυνηθησαν
J'ai supplié tes disciples de le chasser, et ils n'ont pas pu. »
41 αποκριθεις δε ο ιησους ειπεν ω γενεα απιστος και διεστραμμενη εως ποτε εσομαι προς υμας και ανεξομαι υμων προσαγαγε τον υιον σου ωδε
Jésus répondit: « Génération incrédule et perverse, jusqu'à quand serai-je avec vous et vous supporterai-je? Amène ton fils ici. »
42 ετι δε προσερχομενου αυτου ερρηξεν αυτον το δαιμονιον και συνεσπαραξεν επετιμησεν δε ο ιησους τω πνευματι τω ακαθαρτω και ιασατο τον παιδα και απεδωκεν αυτον τω πατρι αυτου
Comme il s'approchait encore, le démon le jeta à terre et le convulsa violemment. Mais Jésus menaça l'esprit impur, guérit le garçon et le rendit à son père.
43 εξεπλησσοντο δε παντες επι τη μεγαλειοτητι του θεου παντων δε θαυμαζοντων επι πασιν οις εποιησεν ο ιησους ειπεν προς τους μαθητας αυτου
Ils étaient tous étonnés de la majesté de Dieu. Comme tous s'émerveillaient de toutes les choses que Jésus faisait, il dit à ses disciples:
44 θεσθε υμεις εις τα ωτα υμων τους λογους τουτους ο γαρ υιος του ανθρωπου μελλει παραδιδοσθαι εις χειρας ανθρωπων
« Laissez pénétrer ces paroles dans vos oreilles, car le Fils de l'homme sera livré aux mains des hommes. »
45 οι δε ηγνοουν το ρημα τουτο και ην παρακεκαλυμμενον απ αυτων ινα μη αισθωνται αυτο και εφοβουντο ερωτησαι αυτον περι του ρηματος τουτου
Mais ils ne comprirent pas cette parole. Elle leur était cachée, afin qu'ils ne la perçoivent pas, et ils avaient peur de l'interroger sur cette parole.
46 εισηλθεν δε διαλογισμος εν αυτοις το τις αν ειη μειζων αυτων
Une dispute s'éleva parmi eux pour savoir lequel d'entre eux était le plus grand.
47 ο δε ιησους ιδων τον διαλογισμον της καρδιας αυτων επιλαβομενος παιδιου εστησεν αυτο παρ εαυτω
Jésus, connaissant le raisonnement de leurs cœurs, prit un petit enfant, le plaça à ses côtés,
48 και ειπεν αυτοις ος εαν δεξηται τουτο το παιδιον επι τω ονοματι μου εμε δεχεται και ος εαν εμε δεξηται δεχεται τον αποστειλαντα με ο γαρ μικροτερος εν πασιν υμιν υπαρχων ουτος εστιν μεγας
et leur dit: « Quiconque reçoit ce petit enfant en mon nom me reçoit. Et celui qui me reçoit reçoit celui qui m'a envoyé. Car celui qui est le plus petit parmi vous tous, celui-là sera grand. »
49 αποκριθεις δε ο ιωαννης ειπεν επιστατα ειδομεν τινα επι τω ονοματι σου εκβαλλοντα δαιμονια και εκωλυσαμεν αυτον οτι ουκ ακολουθει μεθ ημων
Jean répondit: « Maître, nous avons vu quelqu'un qui chasse les démons en ton nom, et nous le lui avons interdit, parce qu'il ne nous suit pas. »
50 και ειπεν προς αυτον ο ιησους μη κωλυετε ου γαρ εστιν καθ υμων ος γαρ ουκ εστιν καθ υμων υπερ υμων εστιν
Jésus lui dit: « Ne l'empêche pas, car celui qui n'est pas contre nous est pour nous. »
51 εγενετο δε εν τω συμπληρουσθαι τας ημερας της αναληψεως αυτου και αυτος εστηριξεν το προσωπον αυτου του πορευεσθαι εις ιερουσαλημ
Comme les jours où il devait être enlevé étaient proches, il se disposa à aller à Jérusalem
52 και απεστειλεν αγγελους προ προσωπου αυτου και πορευθεντες εισηλθον εις κωμην σαμαρειτων ωστε ετοιμασαι αυτω
et envoya des messagers devant lui. Ils allèrent et entrèrent dans un village des Samaritains, afin de se préparer à le recevoir.
53 και ουκ εδεξαντο αυτον οτι το προσωπον αυτου ην πορευομενον εις ιερουσαλημ
Ils ne le reçurent pas, parce qu'il voyageait le visage tourné vers Jérusalem.
54 ιδοντες δε οι μαθηται αυτου ιακωβος και ιωαννης ειπον κυριε θελεις ειπωμεν πυρ καταβηναι απο ουρανου και αναλωσαι αυτους ως και ηλιας εποιησεν
Voyant cela, ses disciples, Jacques et Jean, dirent: « Seigneur, veux-tu que nous ordonnions au feu de descendre du ciel et de les détruire, comme l'a fait Élie? »
55 στραφεις δε επετιμησεν αυτοις [ και ειπεν ουκ οιδατε ποιου πνευματος εστε υμεις ]
Mais il se retourna et les réprimanda: « Vous ne savez pas de quel esprit vous êtes.
56 [ ο υιος του ανθρωπου ουκ ηλθεν ψυχας ανθρωπων απολεσαι αλλα σωσαι ] και επορευθησαν εις ετεραν κωμην
Car le Fils de l'homme n'est pas venu pour détruire la vie des hommes, mais pour les sauver. » Ils se rendirent dans un autre village.
57 εγενετο δε πορευομενων αυτων εν τη οδω ειπεν τις προς αυτον ακολουθησω σοι οπου εαν απερχη κυριε
Comme ils continuaient leur chemin, un homme lui dit: « Je veux te suivre partout où tu iras, Seigneur. »
58 και ειπεν αυτω ο ιησους αι αλωπεκες φωλεους εχουσιν και τα πετεινα του ουρανου κατασκηνωσεις ο δε υιος του ανθρωπου ουκ εχει που την κεφαλην κλινη
Jésus lui dit: « Les renards ont des trous et les oiseaux du ciel des nids, mais le Fils de l'homme n'a pas où reposer sa tête. »
59 ειπεν δε προς ετερον ακολουθει μοι ο δε ειπεν κυριε επιτρεψον μοι απελθοντι πρωτον θαψαι τον πατερα μου
Il dit à un autre: « Suis-moi! » Mais il a dit: « Seigneur, permets-moi d'aller d'abord enterrer mon père. »
60 ειπεν δε αυτω ο ιησους αφες τους νεκρους θαψαι τους εαυτων νεκρους συ δε απελθων διαγγελλε την βασιλειαν του θεου
Mais Jésus lui dit: « Laisse les morts enterrer leurs propres morts, mais toi, va annoncer le Royaume de Dieu. »
61 ειπεν δε και ετερος ακολουθησω σοι κυριε πρωτον δε επιτρεψον μοι αποταξασθαι τοις εις τον οικον μου
Un autre dit aussi: « Je veux te suivre, Seigneur, mais permets-moi d'abord de dire au revoir à ceux qui sont chez moi. »
62 ειπεν δε ο ιησους προς αυτον ουδεις επιβαλων την χειρα αυτου επ αροτρον και βλεπων εις τα οπισω ευθετος εστιν εις την βασιλειαν του θεου
Mais Jésus lui dit: « Personne, ayant mis la main à la charrue et regardant en arrière, n'est apte au Royaume de Dieu. »
