< Κατα Λουκαν 10 >
1 μετα δε ταυτα ανεδειξεν ο κυριος και ετερους εβδομηκοντα και απεστειλεν αυτους ανα δυο προ προσωπου αυτου εις πασαν πολιν και τοπον ου ημελλεν αυτος ερχεσθαι
After this the appointed seventy others, and sent them two by two before his face, into every city and place into which he himself intended to go.
2 ελεγεν ουν προς αυτους ο μεν θερισμος πολυς οι δε εργαται ολιγοι δεηθητε ουν του κυριου του θερισμου οπως εκβαλη εργατας εις τον θερισμον αυτου
And he thus addressed them. "The harvest is abundant, but the harvesters are few. do you therefore pray the lord of the harvest to send forth harvesters into his harvest.
3 υπαγετε ιδου εγω αποστελλω υμας ως αρνας εν μεσω λυκων
"Go your way; behold, I am sending you forth like lambs among wolves.
4 μη βασταζετε βαλλαντιον μη πηραν μηδε υποδηματα και μηδενα κατα την οδον ασπασησθε
"Carry no purse, no bag, no shoes; and do not salute any one on your journey.
5 εις ην δ αν οικιαν εισερχησθε πρωτον λεγετε ειρηνη τω οικω τουτω
"Into whatever you first enter, say, ‘Peace be to this house!’
6 και εαν η εκει υιος ειρηνης επαναπαυσεται επ αυτον η ειρηνη υμων ει δε μηγε εφ υμας επανακαμψει
"And if there be any son of peace there, your peace shall rest upon him; but if not it shall return to you.
7 εν αυτη δε τη οικια μενετε εσθιοντες και πινοντες τα παρ αυτων αξιος γαρ ο εργατης του μισθου αυτου εστιν μη μεταβαινετε εξ οικιας εις οικιαν
"Stay in that same house, eating and drinking what they give. for the laborer is worthy of his hire. Do not go from house to house.
8 και εις ην αν πολιν εισερχησθε και δεχωνται υμας εσθιετε τα παρατιθεμενα υμιν
"And whatever town you come to, and they receive you, eat whatever they put before you.
9 και θεραπευετε τους εν αυτη ασθενεις και λεγετε αυτοις ηγγικεν εφ υμας η βασιλεια του θεου
"Heal the sick in that town and tell them, The kingdom of God draws near to you.
10 εις ην δ αν πολιν εισερχησθε και μη δεχωνται υμας εξελθοντες εις τας πλατειας αυτης ειπατε
"But whatever town you enter, and they do not receive you, Go out into the streets and cry,
11 και τον κονιορτον τον κολληθεντα ημιν απο της πολεως υμων εις τους ποδας ημων απομασσομεθα υμιν πλην τουτο γινωσκετε οτι ηγγικεν εφ υμας η βασιλεια του θεου
"‘The very dust of your town which clings to your feet we wipe off as protest; but know this, that the kingdom of God is drawing near to you.’
12 λεγω δε υμιν οτι σοδομοις εν τη ημερα εκεινη ανεκτοτερον εσται η τη πολει εκεινη
"For I tell you that it will be mare tolerable for Sodom in that day than for that town.
13 ουαι σοι χοραζιν ουαι σοι βηθσαιδα οτι ει εν τυρω και σιδωνι εγενοντο αι δυναμεις αι γενομεναι εν υμιν παλαι αν εν σακκω και σποδω καθημενοι μετενοησαν
"Woe unto you, Chorazin! Woe unto you, Bethsaida! For had the mighty been done in Tyre and Sidon which were done in you, they would have repented long ago, sitting in sackcloth and ashes.
14 πλην τυρω και σιδωνι ανεκτοτερον εσται εν τη κρισει η υμιν
"However, it will be more tolerable for Tyre and Sidon in the judgment than for you.
15 και συ καπερναουμ η εως του ουρανου υψωθεισα εως αδου καταβιβασθηση (Hadēs )
"And you Capernaum, shall you be exalted to heaven? No! you shall be brought down to Hades! (Hadēs )
16 ο ακουων υμων εμου ακουει και ο αθετων υμας εμε αθετει ο δε εμε αθετων αθετει τον αποστειλαντα με
"He who listens to you listens to me. and he who rejects you, rejects me; he who rejects me, rejects him who sent me."
17 υπεστρεψαν δε οι εβδομηκοντα μετα χαρας λεγοντες κυριε και τα δαιμονια υποτασσεται ημιν εν τω ονοματι σου
Then the Seventy returned with joy, saying, "Lord even the demons are subject to us in your name."
18 ειπεν δε αυτοις εθεωρουν τον σαταναν ως αστραπην εκ του ουρανου πεσοντα
And he said to them. "I watched Satan fall from heaven like a lightning flash.
19 ιδου διδωμι υμιν την εξουσιαν του πατειν επανω οφεων και σκορπιων και επι πασαν την δυναμιν του εχθρου και ουδεν υμας ου μη αδικηση
"Behold, I give you the power to tread upon serpents and scorpions, and to trample on all the power of the enemy. In no case shall anything do you harm.
20 πλην εν τουτω μη χαιρετε οτι τα πνευματα υμιν υποτασσεται χαιρετε δε οτι τα ονοματα υμων εγραφη εν τοις ουρανοις
"Nevertheless, do not rejoice at this, that the spirits are subject to you; but rejoice that your names are written in Heaven."
21 εν αυτη τη ωρα ηγαλλιασατο τω πνευματι ο ιησους και ειπεν εξομολογουμαι σοι πατερ κυριε του ουρανου και της γης οτι απεκρυψας ταυτα απο σοφων και συνετων και απεκαλυψας αυτα νηπιοις ναι ο πατηρ οτι ουτως εγενετο ευδοκια εμπροσθεν σου
In the same hour he thrilled with joy in the Holy Ghost. "I praise thee, Father, Lord of Heaven and Earth," he said "for hiding these things from the wise and prudent, and for revealing them to babes. Yea, Father, for so it was well pleasing in thy sight!
22 [ και στραφεις προς τους μαθητας ειπεν ] παντα μοι παρεδοθη υπο του πατρος μου και ουδεις επιγινωσκει τις εστιν ο υιος ει μη ο πατηρ και τις εστιν ο πατηρ ει μη ο υιος και ω εαν βουληται ο υιος αποκαλυψαι
"All things have been delivered to me by my Father, and no one knows who the Son is except the Father; and who the Father is except the Son, and he the Son wishes to reveal him."
23 και στραφεις προς τους μαθητας κατ ιδιαν ειπεν μακαριοι οι οφθαλμοι οι βλεποντες α βλεπετε
And turning to his disciples he said privately. "Blessed are the eyes that see what you see!
24 λεγω γαρ υμιν οτι πολλοι προφηται και βασιλεις ηθελησαν ιδειν α υμεις βλεπετε και ουκ ειδον και ακουσαι α ακουετε και ουκ ηκουσαν
"For I tell you that many prophets and kings have longed to see what you see, and have seen it; and to hear what you hear, and have heard it not.’
25 και ιδου νομικος τις ανεστη εκπειραζων αυτον και λεγων διδασκαλε τι ποιησας ζωην αιωνιον κληρονομησω (aiōnios )
Then a certain lawyer stood up and tempted him. "Master," he said "what shall I do to inherit eternal life?" (aiōnios )
26 ο δε ειπεν προς αυτον εν τω νομω τι γεγραπται πως αναγινωσκεις
And he said to him. "What is written in the Law? What do you read there?"
27 ο δε αποκριθεις ειπεν αγαπησεις κυριον τον θεον σου εξ ολης της καρδιας σου και εξ ολης της ψυχης σου και εξ ολης της ισχυος σου και εξ ολης της διανοιας σου και τον πλησιον σου ως εαυτον
"You must love the Lord your God," he answered, with all your heart, and with all your soul, and with all your strength, and with all your with all your mind; and your neighbor as yourself."
28 ειπεν δε αυτω ορθως απεκριθης τουτο ποιει και ζηση
"You have answered right," said Jesus "do that and you shall live."
29 ο δε θελων δικαιουν εαυτον ειπεν προς τον ιησουν και τις εστιν μου πλησιον
But he, determined to justify himself, said to Jesus, "But who is my neighbor?" Jesus answered.
30 υπολαβων δε ο ιησους ειπεν ανθρωπος τις κατεβαινεν απο ιερουσαλημ εις ιεριχω και λησταις περιεπεσεν οι και εκδυσαντες αυτον και πληγας επιθεντες απηλθον αφεντες ημιθανη τυγχανοντα
"A certain man was going down from Jerusalem to Jericho, when he fell among bandits who both stripped him and beat him, and went off leaving him half dead.
31 κατα συγκυριαν δε ιερευς τις κατεβαινεν εν τη οδω εκεινη και ιδων αυτον αντιπαρηλθεν
"Now a certain priest chanced to be going down that way, but on seeing him he passed on the other side.
32 ομοιως δε και λευιτης γενομενος κατα τον τοπον ελθων και ιδων αντιπαρηλθεν
"In like manner also a Levite who came to the spot, came and looked at him, and passed on the other side.
33 σαμαρειτης δε τις οδευων ηλθεν κατ αυτον και ιδων αυτον εσπλαγχνισθη
"But a certain Samaritan, as he journeyed, came where he was, and when he saw him was moved with compassion.
34 και προσελθων κατεδησεν τα τραυματα αυτου επιχεων ελαιον και οινον επιβιβασας δε αυτον επι το ιδιον κτηνος ηγαγεν αυτον εις πανδοχειον και επεμεληθη αυτου
"He went to him bound up his wounds, pouring on them oil and wine. He set him on his own beast, and took him to an inn, and took care of him.
35 και επι την αυριον εξελθων εκβαλων δυο δηναρια εδωκεν τω πανδοχει και ειπεν αυτω επιμεληθητι αυτου και ο τι αν προσδαπανησης εγω εν τω επανερχεσθαι με αποδωσω σοι
"The next day he took two silver pieces and gave them to the landlord and said, "‘Take care of him, and whatever more you spend I will repay it to you on my way back.’
36 τις ουν τουτων των τριων πλησιον δοκει σοι γεγονεναι του εμπεσοντος εις τους ληστας
"Which then of these three seems to you to have behaved like a neighbor to the man who fell among bandits?"
37 ο δε ειπεν ο ποιησας το ελεος μετ αυτου ειπεν ουν αυτω ο ιησους πορευου και συ ποιει ομοιως
He replied, "The one who showed mercy on him." "Go, then," said Jesus, "and do likewise."
38 εγενετο δε εν τω πορευεσθαι αυτους και αυτος εισηλθεν εις κωμην τινα γυνη δε τις ονοματι μαρθα υπεδεξατο αυτον εις τον οικον αυτης
It happened as they went on their way that he entered into a certain village were a woman named Martha received him into her house.
39 και τηδε ην αδελφη καλουμενη μαρια η και παρακαθισασα παρα τους ποδας του ιησου ηκουεν τον λογον αυτου
She had a sister named Mary, who after seating herself at the Lord’s feet was listening to his teaching.
40 η δε μαρθα περιεσπατο περι πολλην διακονιαν επιστασα δε ειπεν κυριε ου μελει σοι οτι η αδελφη μου μονην με κατελιπεν διακονειν ειπε ουν αυτη ινα μοι συναντιλαβηται
But Martha meanwhile was growing distracted about much serving. She came up to him and said. "Lord do you not care that my sister has left me alone to do the serving? Come tell her to take hold of her end of the work along with me."
41 αποκριθεις δε ειπεν αυτη ο ιησους μαρθα μαρθα μεριμνας και τυρβαζη περι πολλα
"Martha, Martha," said Jesus, "you are anxious and worried about many things,
42 ενος δε εστιν χρεια μαρια δε την αγαθην μεριδα εξελεξατο ητις ουκ αφαιρεθησεται απ αυτης
"only one thing is really necessary. Mary, moreover, has chosen that good part which shall not be taken away from her."