Πραξεις 2
1 και εν τω συμπληρουσθαι την ημεραν της πεντηκοστης ησαν απαντες ομοθυμαδον επι το αυτο
Whe the fyftith daye was come they were all with one accorde togeder in one place.
2 και εγενετο αφνω εκ του ουρανου ηχος ωσπερ φερομενης πνοης βιαιας και επληρωσεν ολον τον οικον ου ησαν καθημενοι
And sodenly ther cam a sounde from heaven as it had bene the comminge of a myghty wynde and it filled all the housse where they sate.
3 και ωφθησαν αυτοις διαμεριζομεναι γλωσσαι ωσει πυρος εκαθισεν τε εφ ενα εκαστον αυτων
And ther appered vnto them cloven tonges lyke as they had bene fyre and it sate vpon eache of them:
4 και επλησθησαν απαντες πνευματος αγιου και ηρξαντο λαλειν ετεραις γλωσσαις καθως το πνευμα εδιδου αυτοις αποφθεγγεσθαι
and they were all filled with the holy goost and beganne to speake with other tonges even as the sprete gave them vtteraunce.
5 ησαν δε εν ιερουσαλημ κατοικουντες ιουδαιοι ανδρες ευλαβεις απο παντος εθνους των υπο τον ουρανον
And ther were dwellinge at Ierusalem Iewes devoute men which were of all nacions vnder heaven.
6 γενομενης δε της φωνης ταυτης συνηλθεν το πληθος και συνεχυθη οτι ηκουον εις εκαστος τη ιδια διαλεκτω λαλουντων αυτων
When this was noysed aboute the multitude came to gether and were astonyed because that every man hearde the speake his awne touge.
7 εξισταντο δε παντες και εθαυμαζον λεγοντες προς αλληλους ουκ ιδου παντες ουτοι εισιν οι λαλουντες γαλιλαιοι
They wondred all and marveyled sayinge amoge them selves: Beholde are not all these which speake of Galile?
8 και πως ημεις ακουομεν εκαστος τη ιδια διαλεκτω ημων εν η εγεννηθημεν
And how heare we every man his awne touge wherein we were boren?
9 παρθοι και μηδοι και ελαμιται και οι κατοικουντες την μεσοποταμιαν ιουδαιαν τε και καππαδοκιαν ποντον και την ασιαν
Parthians Medes and Elamytes and the inhabiters of Mesopotamia of Iury and of Capadocia of Ponthus and Asia
10 φρυγιαν τε και παμφυλιαν αιγυπτον και τα μερη της λιβυης της κατα κυρηνην και οι επιδημουντες ρωμαιοι ιουδαιοι τε και προσηλυτοι
Phrigia Pamphilia and of Egypte and of the parties of Libia which is besyde Syrene and straungers of Rome Iewes and convertes
11 κρητες και αραβες ακουομεν λαλουντων αυτων ταις ημετεραις γλωσσαις τα μεγαλεια του θεου
Grekes and Arabians: we have herde them speake with oure awne tonges the greate workes of God.
12 εξισταντο δε παντες και διηπορουν αλλος προς αλλον λεγοντες τι αν θελοι τουτο ειναι
They were all amased and wondred sayinge one to another: what meaneth this?
13 ετεροι δε χλευαζοντες ελεγον οτι γλευκους μεμεστωμενοι εισιν
Other mocked the sayinge: they are full of newe wyne.
14 σταθεις δε πετρος συν τοις ενδεκα επηρεν την φωνην αυτου και απεφθεγξατο αυτοις ανδρες ιουδαιοι και οι κατοικουντες ιερουσαλημ απαντες τουτο υμιν γνωστον εστω και ενωτισασθε τα ρηματα μου
But Peter stepped forth with the eleve and lift vp his voyce and sayde vnto them: Ye men of Iewrye and all ye that inhabite Ierusalem: be this knowe vnto you and with youre eares heare my wordes.
15 ου γαρ ως υμεις υπολαμβανετε ουτοι μεθυουσιν εστιν γαρ ωρα τριτη της ημερας
These are not dronken as ye suppose: for it is yet but the thyrde houre of ye daye.
16 αλλα τουτο εστιν το ειρημενον δια του προφητου ιωηλ
But this is that which was spoken by ye Prophete Iohel:
17 και εσται εν ταις εσχαταις ημεραις λεγει ο θεος εκχεω απο του πνευματος μου επι πασαν σαρκα και προφητευσουσιν οι υιοι υμων και αι θυγατερες υμων και οι νεανισκοι υμων ορασεις οψονται και οι πρεσβυτεροι υμων ενυπνια ενυπνιασθησονται
It shalbe in the last dayes sayth God: of my sprete I will powre out vpon all flesshe. And youre sonnes and youre doughters shall prophesy and youre yoge men shall se visions and youre olde me shall dreme dremes.
18 και γε επι τους δουλους μου και επι τας δουλας μου εν ταις ημεραις εκειναις εκχεω απο του πνευματος μου και προφητευσουσιν
And on my servauts and on my honde maydens I will powre out of my sprete in those dayes and they shall prophesye.
19 και δωσω τερατα εν τω ουρανω ανω και σημεια επι της γης κατω αιμα και πυρ και ατμιδα καπνου
And I will shewe wonders in heaven a bove and tokens in the erth benethe bloud and fyre and the vapour of smoke.
20 ο ηλιος μεταστραφησεται εις σκοτος και η σεληνη εις αιμα πριν η ελθειν την ημεραν κυριου την μεγαλην και επιφανη
The sunne shalbe turned into darknes and the mone into bloud before that greate and notable daye of the Lorde come.
21 και εσται πας ος αν επικαλεσηται το ονομα κυριου σωθησεται
And it shalbe that whosoever shall call on the name of the Lorde shalbe saved.
22 ανδρες ισραηλιται ακουσατε τους λογους τουτους ιησουν τον ναζωραιον ανδρα απο του θεου αποδεδειγμενον εις υμας δυναμεσιν και τερασιν και σημειοις οις εποιησεν δι αυτου ο θεος εν μεσω υμων καθως και αυτοι οιδατε
Ye men of Israel heare these wordes. Iesus of Nazareth a ma approved of God amoge you with myracles wondres and signes which God dyd by him in ye myddes of you as ye youre selves knowe:
23 τουτον τη ωρισμενη βουλη και προγνωσει του θεου εκδοτον λαβοντες δια χειρων ανομων προσπηξαντες ανειλετε
him have ye taken by the hondes of vnrightewes persones after he was delivered by the determinat counsell and foreknoweledge of God and have crucified and slayne:
24 ον ο θεος ανεστησεν λυσας τας ωδινας του θανατου καθοτι ουκ ην δυνατον κρατεισθαι αυτον υπ αυτου
whom God hath raysed vp and lowsed the sorowes of deeth because it was vnpossible that he shuld be holden of it.
25 δαυιδ γαρ λεγει εις αυτον προωρωμην τον κυριον ενωπιον μου δια παντος οτι εκ δεξιων μου εστιν ινα μη σαλευθω
For David speaketh of him: Afore honde I sawe God alwayes before me: For he is on my ryght honde that I shuld not be moved.
26 δια τουτο ευφρανθη η καρδια μου και ηγαλλιασατο η γλωσσα μου ετι δε και η σαρξ μου κατασκηνωσει επ ελπιδι
Therfore dyd my hert reioyce and my tonge was glad. Moreover also my flesshe shall rest in hope
27 οτι ουκ εγκαταλειψεις την ψυχην μου εις αδου ουδε δωσεις τον οσιον σου ιδειν διαφθοραν (Hadēs g86)
because thou wilt not leve my soul in hell nether wilt suffre thyne holye to se corrupcio. (Hadēs g86)
28 εγνωρισας μοι οδους ζωης πληρωσεις με ευφροσυνης μετα του προσωπου σου
Thou hast shewed me the wayes of lyfe and shalt make me full of ioye with thy countenaunce.
29 ανδρες αδελφοι εξον ειπειν μετα παρρησιας προς υμας περι του πατριαρχου δαυιδ οτι και ετελευτησεν και εταφη και το μνημα αυτου εστιν εν ημιν αχρι της ημερας ταυτης
Men and brethren let me frely speake vnto you of the partriarke David: For he is both deed and buryed and his sepulcre remayneth with vs vnto this daye.
30 προφητης ουν υπαρχων και ειδως οτι ορκω ωμοσεν αυτω ο θεος εκ καρπου της οσφυος αυτου το κατα σαρκα αναστησειν τον χριστον καθισαι επι του θρονου αυτου
Therfore seinge he was a Prophet and knewe that God had sworne with an othe to him that the frute of his loynes shuld sit on his seat (in that Christ shulde ryse agayne in the flesshe)
31 προιδων ελαλησεν περι της αναστασεως του χριστου οτι ου κατελειφθη η ψυχη αυτου εις αδου ουδε η σαρξ αυτου ειδεν διαφθοραν (Hadēs g86)
he sawe before: and spake in the resurreccion of Christ that his soule shulde not be left in hell: nether his flesse shuld se corrupcio. (Hadēs g86)
32 τουτον τον ιησουν ανεστησεν ο θεος ου παντες ημεις εσμεν μαρτυρες
This Iesus hath God raysyd vp wherof we all are witnesses.
33 τη δεξια ουν του θεου υψωθεις την τε επαγγελιαν του αγιου πνευματος λαβων παρα του πατρος εξεχεεν τουτο ο νυν υμεις βλεπετε και ακουετε
Sence now that he by the right honde of God exalted is and hath receaved of the father the promyse of the holy goost he hath sheed forthe that which ye nowe se and heare.
34 ου γαρ δαυιδ ανεβη εις τους ουρανους λεγει δε αυτος ειπεν ο κυριος τω κυριω μου καθου εκ δεξιων μου
For David is not ascendyd into heave: but he sayde. The Lorde sayde to my Lorde sit on my right honde
35 εως αν θω τους εχθρους σου υποποδιον των ποδων σου
vntill I make thy fooes thy fote stole.
36 ασφαλως ουν γινωσκετω πας οικος ισραηλ οτι και κυριον και χριστον αυτον ο θεος εποιησεν τουτον τον ιησουν ον υμεις εσταυρωσατε
So therfore let all the housse of Israel knowe for a suerty yt God hath made ye same Iesus whom ye have crucified lorde and Christ.
37 ακουσαντες δε κατενυγησαν τη καρδια ειπον τε προς τον πετρον και τους λοιπους αποστολους τι ποιησομεν ανδρες αδελφοι
When they hearde this they were pricked in their hertes and sayd vnto Peter and vnto the other Apostles: Ye men and brethre what shall we do?
38 πετρος δε εφη προς αυτους μετανοησατε και βαπτισθητω εκαστος υμων επι τω ονοματι ιησου χριστου εις αφεσιν αμαρτιων και ληψεσθε την δωρεαν του αγιου πνευματος
Peter sayde vnto them: repent and be baptised every one of you in the name of Iesus Christ for the remission of synnes and ye shall receave the gyfte of the holy goost.
39 υμιν γαρ εστιν η επαγγελια και τοις τεκνοις υμων και πασιν τοις εις μακραν οσους αν προσκαλεσηται κυριος ο θεος ημων
For ye promyse was made vnto you and to youre chyldre and to all that are afarre even as many as ye Lorde oure God shall call.
40 ετεροις τε λογοις πλειοσιν διεμαρτυρετο και παρεκαλει λεγων σωθητε απο της γενεας της σκολιας ταυτης
And with many other wordes bare he witnes and exhorted them sayinge: Save youre selves from this vntowarde generacion.
41 οι μεν ουν ασμενως αποδεξαμενοι τον λογον αυτου εβαπτισθησαν και προσετεθησαν τη ημερα εκεινη ψυχαι ωσει τρισχιλιαι
Then they that gladly receaved his preachynge were baptised: and the same daye ther were added vnto them aboute thre thousande soules.
42 ησαν δε προσκαρτερουντες τη διδαχη των αποστολων και τη κοινωνια και τη κλασει του αρτου και ταις προσευχαις
And they continued in the Apostles doctrine and felloushippe and in breakinge of breed and in prayer.
43 εγενετο δε παση ψυχη φοβος πολλα τε τερατα και σημεια δια των αποστολων εγινετο
And feare came over every soule. And many wondres and signes were shewed by the Apostles.
44 παντες δε οι πιστευοντες ησαν επι το αυτο και ειχον απαντα κοινα
And all that beleved kept them selves to gedder and had all thinges comen
45 και τα κτηματα και τας υπαρξεις επιπρασκον και διεμεριζον αυτα πασιν καθοτι αν τις χρειαν ειχεν
and solde their possessions and goodes and departed them to all men as every man had nede.
46 καθ ημεραν τε προσκαρτερουντες ομοθυμαδον εν τω ιερω κλωντες τε κατ οικον αρτον μετελαμβανον τροφης εν αγαλλιασει και αφελοτητι καρδιας
And they continued dayly with one acorde in the teple and brake breed in every housse and dyd eate their meate to gedder with gladnes and singlenes of hert
47 αινουντες τον θεον και εχοντες χαριν προς ολον τον λαον ο δε κυριος προσετιθει τους σωζομενους καθ ημεραν τη εκκλησια
praysinge God and had faveour with all the people. And the Lorde added to ye congregacion dayly soche as shuld be saved.
