< Matio 27 >

1 Ku tisoanpanpangu, bi kopadicianba yudanba leni Jufinba nikpeliba kuli den taani ki juogi ke bi baa teni ban kpa Jesu.
Al llegar la mañana, todos los principales sacerdotes y los que estaban en autoridad planearon contra Jesús como entregarlo a la muerte.
2 Bi den loli, ki gedini o ki ban teni o Pilata yua n den tie gufeneeli.
Y pusieron cuerdas sobre él, y se lo llevaron, y lo entregaron a Pilato, el gobernante.
3 Jedasa, yua n den janbi Jesu n den la ke bi jia wani Jesu buudi ki kadi ke bi baa kpa o, o den mua ke o yaa bi janbi o, ki den taa a kujapien-piitaada ki gedini bi kopadicianba yudanba leni bi nikpeliba kali ki yedi: N tieni ti tuonbiadi ki janbi yua n naa pia tagili.
Entonces Judas, él que lo entregó, viendo que iba a ser muerto, en su arrepentimiento llevó los treinta pedazos de plata a los sumos sacerdotes y a los que tenían autoridad,
4 Bi den goa ki yedi o: Lani mo nan hua tii? Li hua fine.
Diciendo: He hecho mal al dar en tu manos un hombre justo. Pero ellos dijeron: ¿Qué nos importa a nosotros? es tu negocio.
5 Judasa den luni i ligi yeni U Tienu diegu nni ki ñani ki gedi ki ban soadi o yuli.
Y dejó la plata en el templo, y salió, y fue y se ahorcó.
6 Bi kopadicianba yudanba den gandigandi i ligi yeni ki yedi: Laa pundi laa ligi n kua U Tienu litiagu nni, kelima li tie mi soama yaa ligi.
Y los principales sacerdotes tomaron la plata y dijeron: No está bien ponerla en él tesoro de las ofrendas porque es el precio de la sangre.
7 Ban den juogi, bi den taa laa ligi ki da o maado kuanu, ke u tua bi canba kupiikaanu.
Y tomaron la decisión de comprar con la plata el campo del alfarero, como un lugar para los muertos de otros países.
8 Lani yaa po ke bi yi laa kuanu mi soawulima kuanu hali dinla.
Por esta causa, ese campo fue nombrado, El campo de sangre, hasta el día de hoy.
9 Lani, o sawalipualo Jelemi n den maadi ya maama den tieni: Bi den taa kujapiena piitaa, Isalele yaaba n den biigi ki sua ke o dunga pundi maama.
Y se cumplió lo que fue dicho por el profeta Jeremías: y tomaron las treinta y tres piezas de plata, el precio del que era estimado por los hijos de Israel;
10 Bi den taa yi ki da o maado kuanu, Nani o Diedo n den yedi maama.
Y las dieron para él campo de alfarero, como me ordenó el Señor.
11 Jesu den sedi gufeneeli nintuali. Gufeneeli den buali o: A tie Jufinba bado bi?
Y Jesús estaba delante del gobernante, que le hizo una pregunta: ¿Eres tú el Rey de los judíos? Y Jesús le dijo: Tú lo dices.
12 Jesu den goa ki yedi: Fini n yedi yeni. Bi kopadicianba yudanba leni bi nikpeliba den tabi o, ama waa den guani liba.
Pero cuando los principales sacerdotes y los que estaban en autoridad hicieron declaraciones contra él, no respondió.
13 Lane Pilata den yedi o: Haa gba ban tabi a yaala kuli po?
Entonces le dice Pilato: ¿No prestas atención a lo que tus testigos dicen contra ti?
14 Jesu naa den lebidi o maamaba. Li den paki gufeneeli.
Y él no le dio respuesta, ni siquiera una palabra: por lo que el gobernante se maravillaba mucho.
15 Mi pendima jaanma kuli, gufeneeli den maani ki faabi kadibiyenga, ku niligu n mia wan faabi yua.
Ahora, en la fiesta, era tradición que el gobernante liberara a las personas un prisionero, a su elección.
16 Laa yogunu bi den pia kadibiyenga ke bi yi o Balabasa ke bi niba kuli bani o biadima po.
Y tenían entonces un prisionero importante, que se llamaba Barrabás.
17 Ku niligu n den taani, Pilata den yedi ba: Yi bua min faabi yipo hme, Balabasa bi, bi Jesu ban yi yua Kilisiti?
Y cuando se juntaron, Pilato les dijo: ¿a Quién quieren que suelte? Barrabás, o Jesús, ¿llamado el Cristo?
18 Kelima o den bani ke bi cuo Jesu ki cuani o li bujiali kani kelima li nunponbiadili po.
Porque vio que por envidia lo habían entregado.
19 Wan da den ka o bujioakaanu po mo, o pua den soani u tondu ki yedi o: Han da kua o naa niteginkoa maama nni, kelima ya ñiagu n pendi ne, n la fala boncianla ti dangidi nni kelima opo.
Y estando él sentado en el tribunal, su mujer le envió a él, diciendo: No tengas nada que ver con ese hombre justo, porque he tenido muchos problemas este día en sueños por causa de él.
20 Bi kopadicianba yudanba leni bi nikpeliba den tundi ku niligu ke bi mia Pilata wan faabi Balabasa ki teni ban kpa Jesu.
Ahora bien, los principales sacerdotes y los que tenían autoridad hicieron que la gente pidiera a Barrabás y que Jesús fuera ejecutado.
21 Gufeneeli Pilata go den yedi bi: Bani bonba lie siiga yi bua min faabi yipo hme? Bi den goa ki yedi o: Balabasa.
Pero el gobernante respondió y les dijo: ¿Cuál de los dos quieren que yo liberé? Y ellos dijeron, Barrabás.
22 Pilata den yedi ba: N nan baa tieni Jesu, ban yi yua Kilisiti mo lede? Bikuli den goa ki yedi o: Ban joani o li dapoanpoanli po.
Pilato les dice: ¿Qué debo hacer con Jesús, que se llama Cristo? Todos dicen: que muera en la cruz.
23 Gufeneeli den yedi: O tieni be biadime? Bi den tangi ke li pa ki cie: Ban joani o li dapoanpoanli po.
Y él dijo: ¿Por qué, qué mal ha hecho? Pero ellos lanzaron fuertes gritos, diciendo crucificalo!
24 Pilata n den laa ke o maama ki baa sedikaanu lipo, o den taa mi ñima ki nidi ku niligu nintuali ki yedi: Mii pia tagiliba o naa niteginkoa soawulima nni. Li hua yinbe.
Y cuando Pilato vio que no podía hacer nada, pero que el alboroto era cada vez más mayor, tomó agua y, lavándose las manos delante del pueblo, dijo: La sangre de este hombre justo no está en mis manos; ustedes son responsables.
25 Ku niligu kuli den goa ki yedi o: O soama n baa tinba leni ti bila po.
Y todo el pueblo respondió y dijo: Sea su sangre sobre nosotros y sobre nuestros hijos.
26 Lani, Pilata den faabi bipo Balabasa. O den teni ke bi pua Jesu i baliji, ki teni o bi nuu nni ban ban joani o li dapoanpoanli po.
Entonces dejó libre a Barrabás, pero después de haber azotado a Jesús, lo entregó para que lo crucificaran.
27 Gufeneeli Pilata minteela den kuani Jesu wani gufeneeli diegu nni wan ja ti buudi naani, ki taani bi cagili kuli ki lindi o.
Entonces los hombres armados del gobernador llevaron a Jesús al palacio, y juntaron a toda la tropa alrededor de él.
28 Bi den landi o tiadi ki golini o bu kpalimoanbu.
Y desnudandolo, le pusieron una túnica roja.
29 Bi den taa i konkoni ki piani nani ki badifogiliga yeni ki cibini o, ki mubini o jienu li kankagili. Bi den gbaandi o nintuali ki ñuadi o nani o tie o bado yeni ki tua: Ti fuondi a, fini Jufinba bado.
Hicieron una corona de espinas, se la pusieron sobre la cabeza y le pusieron una vara en la mano derecha, y se arrodillaron delante de él, y se burlaron de él, diciendo: Larga vida al rey de los judíos.
30 Bi den siini opo ti ñisandi, ki taa li kankagili ki pua o yuli po.
Y escupiéndole, le avergonzaron, y le dieron golpes con la vara en la cabeza.
31 Ban den ñuadiñuadi o yeni ki gbeni, bi den goliti bu kpalibi ki goa ki lani o o ya tiadi ki ñani o ki gedini o ki baan joani o li dapoanpoanli po.
Y cuando se burlaban de él, le quitaron la ropa, le vistieron y se lo llevaron para ponerlo en la cruz.
32 Ban den caa, bi den tuogi Silena dogu yua ke bi yi o Simono, ki tieni o u paalu ke o bugi Jesu dapoanpoanli.
Mientras salían, vieron a un hombre de Cirene, cuyo nombre era Simón, y lo hicieron ir con ellos, para que él llevara su cruz.
33 Bi den pundi ban yi ya kaanu Goligota, lani n bua ki yedi ku Yukuokuogu kaanu. Bi den teni Jesu ya duven n kali leni ya ñoagu n to ke wan ño.
Y cuando llegaron al lugar llamado Gólgota, es decir, Lugar de la calavera,
34 Ama wan den leni o waamu, waa den ñuni.
le dieron vino mezclado con hiel; y después de probarlo, no tomó más.
35 Ban den joani o li dapoanpoanli po bi den taa o tiayiekaadi ki toani tiatia ki boagidi ti.
Y cuando lo pusieron en la cruz, hicieron divisiones entre ellos por decisión fortuita.
36 [Bi den tieni yeni ke o sawalipualo n den maadi ya maama n tieni: Bi den boagidi n tiayiekaada bi siiga, ki toani tiatia n liadicianli po.] Lani, bi den kali ki jii o.
Y estaban sentados allí mirándolo.
37 Bi den kpa ki tabini ki yini o yuli po yaa diani n waani yaala yaa po ke bi cuo o: One n tie Jesu, Jufinba bado.
Y pusieron sobre su cabeza la declaración de su crimen por escrito: ESTE ES JESÚS, EL REY DE LOS JUDIOS.
38 Bi den joani sanjabi lie a dapoanpoana po ki taani leni o, yendo o jienu po, o yua mo o ganu po.
Luego dos ladrones fueron puestos en cruces con él, uno a la derecha y otro a la izquierda.
39 Bi santagiba den sugidi o,
Y los que pasaban lo insultaban, sacudían sus cabezas y decían:
40 ki fegini bi yula ki tua: Fini yua n baa mudi U Tienu diegu ki goa ki maa gu dana taa, ga a yuli naa. A ya tie U Tienu Bijua, han jiidi li dapoanpoanli po.
Tú que derribas el templo y lo levantas en tres días, libérate; si eres Hijo de Dios, baja de la cruz.
41 Bi kopadicianba yudanba leni li balimaama bangikaaba leni bi nikpeliba kuli mono den ñuadi o yeni ki tua:
De la misma manera, los principales sacerdotes, burlándose de él, con los escribas y los ancianos, dijeron:
42 O den ga nitoaba ki nan kan fidi ki ga o yuli. O ya tie Isalele yaaba bado moamoani, wan jiidi li dapoanpoanli moala na, lanwani ti baa tuo ki daani o.
Salvador de los demás, no tiene salvación para sí mismo. Si él es el Rey de Israel, que baje ahora de la cruz, y creeremos en él.
43 O dugi U Tienu po, U Tienu ya bua o moamoani, wan nan ga o moala.
Puso su fe en Dios; deja que Dios sea su salvador ahora, si lo quiere; porque él dijo: Yo soy el Hijo de Dios.
44 Kelima o yedi: N tie U Tienu Bijua yo. Ban den taani ki joani o leni yaa sanjaba a dapoanpoana po moko den sugidi o.
Y los ladrones que estaban en las cruces le dijeron malas palabras.
45 Ki cili u yensiicocolu, li biigili den tieni ki tinga kuli ki ya caa hali li yenlebidili.
Desde la hora sexta, a oscuras sobre toda la tierra, hasta la hora novena.
46 Li yenlebidili po yeni, Jesu den tiani boncianla: Eli, Eli lama sabakitani? Lani n tie: N tienu, n Tienu, be yaa po ke a haa nni?
Cerca de la hora novena, Jesús lanzó un fuerte grito, diciendo: Elí, Elí, ¿lama sabactani? es decir, Dios mío, Dios mío, ¿por qué me has desamparado?
47 Yaa niba n den ye likani bi tianba n den gbadi, bi den yedi: O yi o sawalipualo Elia.
Y algunos de los que estaban cerca, oyéndole, dijeron: Este hombre está clamando a Elías.
48 Tontoni bi siiga nni yendo den sani ki ban taa u cietuogu ki pagini u mi ñinmiligima nni ki fiini li kankagili, ki yugidi ki teni o ke wan ño.
Y luego uno de ellos fue rápidamente, y tomando una esponja, la empapó de vinagre, y la puso sobre una vara y le dio de beber.
49 O lieba den yedi: Cedi mani tin la Elia ya baa cua ki ga o.
Y el resto dijo: Déjenlo; veamos si Elías vendrá en su ayuda.
50 Jesu go den tiani ke li pa, ki cabi o naano ki kpe.
Y Jesús dio otro fuerte grito, y abandonó su espíritu.
51 Lanyogunu U Tienu diegu nni kpalidoaginkaabui den padi siiga nni, ki cili tanpoli ki ban jiidi tinga, ki boagidi kaani lie.
Y la cortina del Templo se dividió en dos de extremo a extremo; y la tierra tembló; y las rocas se partieron;
52 Ki tinga den digibi, a tana den yagidi. Akakula den yaadi, U Tienu nigagidihanba yaaba n den kpe siiga, boncianba den fii bi tinkpiba siiga.
Y l se abrieron los sepulcros; y los cuerpos de una serie de santos dormidos resucitaron;
53 Bi den ñani a kakula nni. Jesu fiima bi tinkpiba siiga puoli, bi den kua u dogagidiko nni ke bi niba boncianla laa ba.
Y saliendo de sus lugares de reposo, después de la resurrección de el, entraron en la ciudad santa y fueron vistos por varias personas.
54 Minteela kobiga yudaano leni yaaba n den taa leni ki ji Jesu kuli n den laa mi tindigibima leni yaala n tieni kuli, ti jawaandi den cuo ba boncianla, ke bi yedi:
Y el capitán y los que estaban con él guardando a Jesús, cuando vieron la conmoción de la tierra y las cosas que se hacían, tuvieron gran temor, y dijeron: Verdaderamente éste era hijo de Dios.
55 Moamoani, one den tie U Tienu Bijua yo. Bi puoba boncianla moko den ye likani ki se foagima ki diidi, Jesu n den ñani Galile ke yaaba n ciani o ki todi o o yema po.
Y varias mujeres estaban allí, mirando desde la distancia, que habían venido con Jesús desde Galilea, sirviendo.
56 Li den pia bi siiga Magidala yua Maliyama, leni yua n den tie Jaka leni Josefi naa, leni Sebede bila yaa naa.
Entre los cuales estaban María Magdalena, y María, la madre de Jacobo y de José, y la madre de los hijos de Zebedeo.
57 Ku joafangu yogunu ya piado n yi Josefi ki tie Alimate dogu yua den cua. O moko den tie Jesu hoadikoa.
Y al anochecer, vino un hombre rico de Arimatea, José por nombre, que era un discípulo de Jesús.
58 O den gedi Pilata kani ki baa mia o wan teni o Jesu o kpiemo, Pilata den yedi ban teni.
Este hombre fue a Pilato y pidió el cuerpo de Jesús. Entonces Pilato dio órdenes para que se le diera.
59 Josefi den taa o kpiemo ki bobini o len kpalipanbu,
Y José tomó el cuerpo, y lo envolvió en lino limpio,
60 ki duani o o kakupanli nni, wan den teni ke bi gbini yaala ku tangu nni. O den bindi ku tanpabigu ki biini li kakuli ñoabu ki ban kuni.
Y lo puso en un sepulcro nuevo, que había labrado en la roca para él; y después de hacer rodar una gran piedra hasta la puerta, se fue.
61 Magidala yua Maliyama leni Maliyama toa den ye likani ki ka ki tiegi li kakuli.
Y María Magdalena estaba allí, y la otra María, sentada junto al sepulcro.
62 Lan fii ki fa, lani n tie li boginli daali fiifaama, bi kopadicianba yudanba leni Falisieninba den taani ki gedi Pilata kani ki yedi o:
Al día siguiente de la preparación de la Pascua, los principales sacerdotes y los fariseos se reunieron con Pilato,
63 Ti daano, ti tiadi ke laa boandi daano n da den fo yaa yogunu, o den yedi ke dana taa ya pendi ke o baa fii bi tinkpiba siiga.
Diciendo: Señor, tenemos en mente cómo ese hombre falso dijo, mientras aún vivía, que después de tres días resucitaré.
64 Lani yaa po han teni ban ya ji li kakuli hali dana taa daali ke o hoadikaaba n dati cua ki su o, ki yedi bi niba ke o fii bi tinkpiba siiga. Laa boandiyuami ji baa bia ki cie li bonkpiala.
Ordena, pues, que el lugar donde está su cuerpo sea vigilado hasta el tercer día, por temor a que sus discípulos vengan y se lo lleven en secreto y le digan a la gente: “Él ha vuelto de entre los muertos; el error será peor que el primero.
65 Pilata den yedi ba: No mani yaaba n ji nne. Gedi mani ki ban jiidi li kakuli yin fidi maama kuli.
Pilato les dijo: Tú tienes atalayas; ve y hazlo tan seguro como puedas.
66 Bi den gedi li kakuli po ki tieni ku tanpabigu yeni po ya maalima ke o nilo ya biidi bi baabandi, ki sieni bi jiidikaaba.
Entonces ellos fueron, y pusieron guardias el lugar donde estaba su cuerpo, poniendo un sello en la piedra, y los atalayas estaban con ellos.

< Matio 27 >