< Matio 13 >

1 Laa daali Jesu den ñani deenni ki gedi ki ban kali mi ñincianma kunu.
तैस दिहाड़े यीशु घरेरां निस्सो, ते गलील समुन्दरेरे बन्ने पुड़ गेइतां बिश्शो।
2 Ku niligu den taani o kani boncianla, hali ke o kua ki kali ku ñinbiagu nni. Ku niligu yeni kuli den se li wali po.
तैसेरे च़ेव्रे पासन लोकां केरि एत्री भीड़ अकोट्ठी भोइ, ते तै एक्की किश्ती मां च़ढ़ो ते बिश्शी जेव, ताके तै सेब्भी लोकन परमेशरेरी गल्लां केरि शिक्षा देइ सके, ते सारे लोक बन्ने पुड़ खड़े राए।
3 O den pua ba mi kpanjama ki waani ba bonla boncianla.
तैखन तैनी तैन सेइं कहैनी केरे तरीके सेइं बेड़ि गल्लां ज़ोई, “एक्सां अक बीज़ बेनेबालो बीज़ बेने जो जेव।
4 O den cili ki yedi: O kpakpaalo den ñani ki baa coagi o bonbuoli. Wan den coagi, i tiami den baa u sankunu ke ti bonyugiditi cua ki dini yi.
बीज़ बेते बार किछ बीज़ बत्तेरे ड्लेखी बिछ़ड़ू त च़ुड़ोल्लेईं एइतां तैन बीज़ च़ुनू।
5 I tiami den baa ku tancagu po, mi tama n ki yaba naani. Yi den pani tontoni kelima mi tama ki yaba likani.
किछ बीज़ घोड़नबाली ज़मीनी पुड़ बिछ़ड़ू, ज़ेड़ी तैस डुग्घी मित्ती न मेलनेरे वजाई सेइं तैन लूशी उग्गू ते बूटो लगो।
6 Ama ki yenga n den paagi, yi den mali ki kuodi, kelima jiinmoani ki den ye.
पन ज़ैखन दिहाड़ो निस्सो, त तै निकड़ो बूटो फुक्कोई जेव। ज़ील न छ़ड्डनेरे वजाई सेइं शुक्की जेव।
7 I tiami mo den baa ti konkondi nni. ti konkondi den fii ki dini yi.
ते किछ बीज़ कंटां केरे झ़ैल्लन मां बिछ़ड़ू। ज़ैखन तैड़ी बूटो लगो, त कंटां केरे झ़ैल्लेईं भी बेड़ोइतां तै बूटो दबेइ छ़ड्डो।
8 I tiami mo den baa ki tinhanga nni. I den loni, bonbiyenbu kobiga kobiga, i tiami piiluoba luoba, i tiami mo piitaa taa.
पन ज़ैन रोड़ी ज़मीनी मां बिछ़ड़ू, त तैस फल भी लगो केन्ची शौव गुणा केन्ची शठ गुणा, ते केन्ची ट्ली गुणा।
9 Yua n pia a tuba ki baa gbadi, wan gbadi.
ज़ै कोई समझ़नू चाते, तै ध्याने सेइं शुने ते समझ़े।”
10 Bi hoadikaaba den nagini o kani ki buali o: Be yaa po ke a poa ba mi kpanjama? O den goa ki yedi ba:
चेलेईं यीशु कां एइतां पुच़्छ़ू, “तू लोकन सेइं कहैनी केरे तरीके सेइं गल्लां किजो केरतां?”
11 Kelima bi puni yinba yin bandi tanpoli diema bondoaginkaala. Ama bi naa puni bani ban bandi.
तैने जुवाब दित्तो, “तुसन त स्वर्गेरे राज़्ज़ेरे भेदां केरि समझ़ दित्तोरीए” पन होरि लोकन नईं।
12 Bi baa pa ki pugini yua n pia, wan baa ki pugini, ama yua n ki pia wani, bi baa ga o kani baa wan pia yaala.
किजोकि ज़ैस कां परमेशरेरी मर्ज़ी समझ़नेरी इच्छा आए, तैस परमेशर जादे समझ़ देलो। पन ज़ैस कां परमेशरेरी मर्ज़ी समझ़नेरी इच्छा नईं, तैस केरां, थोड़ी ज़ेरि समझ़, ज़ै तैस कां आए, तै भी नी गाली।
13 Lani yaa po yo ke n poa ba mi kpanjama, kelima baa ke bi nua, baa la liba, baa ke bi cengi mo, baa bandi liba, baa gba liba mo.
अवं तैन सेइं एल्हेरेलेइ कहैन्न मां गल्लां केरतां, कि तैन, तैना बार-बार शुनेले, पन मेरी गल न समझ़ेले।
14 Esayi n den pua ya sawalo maama tieni ki dudi laa niba kani. O den yedi: Yi baa gba leni yi tuba ki nan kan ga liba, Yi baa nua leni yi nuni ki nan kan la liba,
तैन केरे बारे मां यशायाह नेबेरी भविष्यिवाणी पूरी भोतीए, “तुस कन्नेईं सेइं त शुनेले पन समझ़ेले न, तुस एछ़्छ़न सेइं त लाएले पन पिशैनी न सकेले।”
15 Kelima bi naa niba pala juaga. Bi biini bi tuba ki hubini bi nuni ke ban da la leni bi nuni, ki da gbadi leni bi tuba, ki da ga leni bi pala, ke ban da ti lebidi bi yama min paagi ba.
“किजोकि एना लोकां केरे दिलन पुड़ चरभी भेरोरीए, ते एना कन्न सेइं उकड़ु शुन्तन, ते एनेईं अपनि एछ़्छ़ी तुमोरिन, एरू न भोए कि तैना एछ़्छ़ेईं सेइं लहन, ते कन्नेईं सेइं शुन्न ते दिले सेइं समझ़न, ते मेरे पासे फिरन ते अवं तैन बज़्झ़ेइं।”
16 Ama li pamanli ye leni kelima yi yaa nuni wani nua, yi tuba mo.
“पन तुश्शी एछ़्छ़ी धन आन, कि तुस लातथ ते तुश्शे कन्न धन आन किजोकि तुस शुन्तन।
17 N waani i moamoa, bi sawalipuaba leni bi niteginkaaba boncianla den bua ki la yin nua yaala ne, ki naa la la, bi den bua ki gbadi yin gba yaala ne, ki naa gbadi la.
अवं तुसन सेइं सच़ ज़ोताईं, कि बड़े नेबी ते धेरमी लोकेईं चाव कि ज़ैन गल्लां तुस हेरतथ तैना हेरन, पन न हेरी बेटि, ते ज़ैना गल्लां तुस शुन्तन शुन्न, पन न शुनी बेटि।”
18 Lanwani, cengi mani o kpakpaalo kpanjama bundima.
“हुनी तुस बीज़ बेनेबालेरी कहैनरो मतलब शुना।
19 O nilo ya cengi U Tienu diema maama, ki naa ga man bua ki yedi yaala, o Biado cua ki ñani ban coagi yaama o pali nni. Lani n tie yua n baa yaa bonbulikaala n buli u sankunu.
बीज़ बेनेबालो तै आए, ज़ै परमेशरेरी गल्लां लोकन शुनाते। ज़ैना मैन्हु परमेशरेरी गल्लां शुन्तन, तैन मरां किछ लोक तैस बत्तेरे ज़ेरे आन, ज़ेड़ी बीज़ बिछ़ड़ते। तैना त परमेशरेरी गल्लां शुन्तन, पन शैतान अकदम एइतां तैन मैन्हु केरे दिले मरां परमेशरेरी गल्लां केड्डी छ़ड्ते।
20 Yi n den baa ku tancagu nni tie nani yua n gbadi mi maama, ki ga ma tontoni leni li pamanli.
ते ज़ैन घोड़नबाली ज़मीनी मां बेवं, एना तैना आन, ज़ैना खुशी सेइं वचन शुन्तन कबूल केरतन।
21 Ama waa pia jiinmoani o pali nni. O kan fidi ki juuni ki sedi. Mi yebiadima ya cua, yaaka bi niba ya waani o fala kelima mi maama po, tontoni kali wan gbali ki baa.
पन एप्पू मां ज़ील न रखनेरे वजाई सेइं तैन थोड़े दिहाड़ी केरूए, ते ज़ैखन वचनेरे वजाई सेइं तैन पुड़ मुसीबत या ज़ुलम भोते त तैखने ठोकर खातन।
22 Yi n den baa ti konkondi nni tie nani yua n gbadi mi maama, ama handuna yema yanyagidi leni halimani boandi kuli dini ma ki teni ke maa luoni liba. (aiōn g165)
होरे किछ लोक ज़ैना परमेशरेरी गल्लां शुन्तन, तैना तैस कंटां केरे झ़ैल्लां केरे ज़मीनेरे ज़ेरे आन। पन दुनियारो फिक्र ते दौलतरे वजाई सेइं धोखो खातन, ते तैना बेफल रेइ गाते। (aiōn g165)
23 Yi n den baa ki tinhanga nni mo tie nani yua n gbadi mi maama ki yen ga ma. O luoni li bonluonkaala, bonbiyenbu loni kobiga, bune piiluoba, bune mo piitaa.
ज़ैन रोड़ि ज़मीनी मां बेवं, एन तैना लोकन ज़ैना वचन शुन्तन ते समझ़तन, ते तैस फल भी लगते कोन्ची शौव गुणा कोन्ची शठ गुणा, ते केन्ची ट्लही गुणा।”
24 Jesu go den pua ba kpanjatoama ki yedi: Tanpoli diema baa naani leni ya nilo n den buli yaa bonbulikaala n hani o kuanu nni.
यीशुए तैन अक होरि मिसाल देइतां ज़ोवं, “स्वर्गेरू राज़ तैस मैनेरू ज़ेरूए ज़ैनी अपने ऊडारे मां रोड़ू बीज़ बेवं।
25 Ama bi niba n den goa yaa yogunu, o yibali den cua ki buli o bonbulikaala yeni siiga ti moabiaditi ki lebidi ki kuni.
पन ज़ैखन लोक झ़ुलोरो थिये, त तैसेरे दुश्मने एइतां तैसेरे ऊडारे मां गेहुं केरे बीज़े मांमेइं जंगली बीज़ बेवं।
26 Halikama n den pani ki kpedi ki luoni, ti moabiaditi moko den kpedi.
ज़ैखन पट्लां ते शिल्लां लगां लगने त तै जंगली डाल भी साथी लग्गो।
27 Bi naacenba den cua ki yedi o koadaano: Canba, haa den buli yaa bonbuoli n hani ka a kuanu nni yoo? Be nan teni ke ti moabiaditi mo ye lienni?
मालिकेरे नौकरेईं एइतां तैस सेइं ज़ोवं, ‘हे मालिक, कुन तीं अपने ऊडारे मां रोड़ू बीज़ न थियूं बेवरू, फिरी जंगली तैस मां कोट्ठां अव?’
28 O den goa ki yedi ba: Yibaloba n tieni laa bonla.
तैनी तैन सेइं ज़ोवं, एन केन्ची दुश्मनेरू कम्मे, नौकरेईं पुच़्छ़ू कुन तू चातस, कि अस गेइतां तैन पुट्टी छ़डम?
29 O naacenaba den yedi o: A bua tin gedi ki ban habi ti bi? O den yedi ba: A- a, cedi mani, ke yi ya habi ti moabiaditi, yin da ti taani ki habi leni halikama.
पन तैनी ज़ोवं नन्ना, एरू न भोए कि तैस सेइं साथी तुस गेहुं भी पुटथ।
30 Cedi mani likuli n yaa taa ki kpedi hali u jetaagu yogunu n pundi. Laa yogunu n baa yedi bi dipeba: Yin kpa habi mani ti moabiaditi ki taani ki loli ban sia ti, ama yin taani ki kuodi halikama n senbili nni.
फसल लुन्ने तगर दुइये साथी बेडोने देथ, ते लुनते बार अवं एप्पू लुन्ने बालन सेइं ज़ोइलो, कि पेइले जंगली बीज़ लुन्तां अग्गी मां फुकनेरे लेइ अकोट्ठू केरा, ते फिरी तुस गेहुं मेरे कोठारे मां जम्हां केरतां रख्खा।”
31 Jesu go den pua kpanjatoama ki yedi: Tanpoli diema naani leni ya nilo ya kpintiidi n yi mutaadi yaa bonbibu o kuanu nni.
तैनी तैन अक होरि मिसाल देइतां ज़ोवं, “स्वर्गेरू राज़ शेरीएरे बीज़ेरू ज़ेरू आए, ज़ैन एक्के मैने आनू ते अपने ऊडारे मां बेवं।
32 Laa bonbibu wa ki cie i bonbi kuli, ama bu ya pana, bu yen kpedi ki cie ti kpintiidi kuli ki tua tibu, ke ti bonyugiditi kpendi ki tiendi bi tediti bu beni po.
एन बीज़ सेब्भी बीज़न करां निक्कु भोते, पन ज़ैखन तैन बीज़ बेव गाते, त तैन उगतां सारे निक्के-निक्के बुट्टन केरां बड्डू भोते। ते एरो बुट बनते इड़ी तगर कि अम्बरेरां च़ुड़ोल्लू भी तैस पुड़ बिशतन।”
33 O go den pua naa kpanjama: Tanpoli diema naani leni li daliali ke o pua taa ki buuni yonyiemu taa, ki sieni hali likuli n pili.
तैनी तैन अक होरि मिसाल देइतां ज़ोवं, “स्वर्गेरू राज़ अम्लटेरू ज़ेरूए, ज़ैन केन्ची कुआन्शां आनू, ते हछे अट्टे मां मलाव ते सारू अट्टू खमीर बेनि ज़ोवं।”
34 Jesu den waani ku niligu laa bonla kuli leni mi kpanjama. Waa den maadi leni ba kaa pua kpanjama.
एन सैरी गल्लां यीशुए तैन लोकन मिसाल देइतां शुनातो थियो, ते मिसाल देनेरे बगैर तै तैन किछ न थियो शुनातो।
35 O den tieni yeni ke o sawalipualo n den maadi yaa maama na n tieni: N baa yaadi ki maadi leni ba mi kpanjama nni, N baa doagidi yaa bonla n wuo hali handuna tagima yogunu.
ताके तैन वचन ज़ैन नेबे ज़ोवरो थियूं पूरू भोए, “अवं कहैनी केरे लेइ अपनि ज़बान खोल्लेलो, ते तैना गल्लां ज़ोइलो ज़ैना दुनिया बन्ने करां पेइली छ़ेप्पोरी थी।”
36 Li yaa puoli Jesu den cabi ku niligu ki kua deenni. O hoadikaaba den nagini o kani ki yedi o: Bundi tipo yaa moabiaditi n ye u kuanu nni kpanjama.
तैखन यीशु लोकन करां अलग भोइतां घरजो अव, ते तैसेरे चेलेईं तैस कां एइतां ज़ोवं, “तू असन ऊडारेरे जंगली बीज़ेरी कहैनरो मतलब समझ़ा।”
37 O den goa ki yedi ba: Yua n buli yaa bonbuoli n hani tie o Joa Bijua.
तैनी तैन जुवाब दित्तो, “रोड़ू बीज़ बेनेबालो मैनेरू मट्ठूए।
38 U kuanu mo tie handuna. Ya bonbuoli n hani tie U Tienu diema bila. Ti moabiaditi tie o Biado yaa bila.
ऊडार ई दुनियाए, ते रोड़ू बीज़ राज़ हासिल केरनेबाले लोक, ते जंगली बीज़ शैतानेरे लोक आन।
39 Yibali yua n buli ti moabiaditi tie Sutaani. U jetaagu yogunu tie handuna juodima. U jetaagu danba mo tie malekinba. (aiōn g165)
ते तै दुश्मन ज़ैनी तैन बेवरू थियूं तै शैताने, लुन्नेरो मतलब इस दुनियारो अन्त भोनोए, ते लुन्ने बाले स्वर्गदूतन। (aiōn g165)
40 Nani ban yen habi ti moabiaditi ki sia maama, handuna juodima mo li baa tua yeni. (aiōn g165)
ज़ेन्च़रे जंगली बीज़ेरे ग्लेव अकोट्ठे केरतां अग्गी मां फुकतन, तेन्च़रे इस दुनियारो अन्त भोनोए। (aiōn g165)
41 O Joa Bijua baa soani o malekinba ban taani ki ñani o diema nni yaaba n tulini bi niba kuli leni yaaba n tiendi mi biadima kuli,
मैनेरू मट्ठू अपने स्वर्गदूतन भेज़ेलू, ते तैन केरे राज़्ज़े मां ठोकरारी वजा ते बुरां कम्मां केरनेबालन अकोट्ठे केरेले।
42 ki lu ba ki buaga fantama nni, a bubula leni mi ñincegima n baa ye naankani.
ते तैन अग्गारे कुण्डे मां छ़डेले, ज़ैड़ी तैना लोक लेरां देते ते दंत च़ापते राले।
43 Laa yogunu bi niteginkaaba baa yendi nani ki yenga yeni bi Baa ya diema nni. Yua n pia a tuba ki baa gbadi wan gbadi.
तेइस धर्मी लोक अपने बाजी केरे राज़्ज़े मां दिहाड़ेरे ज़ेरे चमकेले। ज़ै कोई समझ़नू चाते, तै ध्याने सेइं शुने ते समझ़े।”
44 Tanpoli diema go naani leni yaa halimano n wuo u kuanu nni yeni. O nilo den piidi o ki goa ki wuoni. Lanwani o pamanli po, o den gedi ki ban kuadi wan pia yaala kuli ki da laa kuanu.
“स्वर्गेरू राज़ तैस दौलतरू ज़ेरू ए, ज़ै एक्की ऊडारे मां दबोरी थी, ज़ै एक्की मैने तोप्पी, ते तैस मैल्ली भी, ते फिरी तैने छ़पेइतां छ़डी ते खुशी सेइं अपनू सब किछ बेच़तां तैन ऊडार घिंनु।
45 Tanpoli diema go naani leni yaa kpendo n den lingi yaa lanbima n hani boncianla.
“स्वर्गेरू राज़ तैस बुपैरेरू ज़ेरूए, ज़ै कीमती मोती तोपतो थियो।
46 Wan den laa yaa lanbima ke mi dunga yaba boncianla, o den gedi ki ban kuadi wan pia yaala kuli ki da ma.
ज़ैखन तैस अक कीमती मोती मैल्लो, त तैनी अपनू सब किछ बेच़तां तै मोती घिंनो।
47 Tanpoli diema go naani leni ban luni yaa taalu mi ñima nni ki co i janbuoli kuli.
“स्वर्गेरू राज़ तैस मेछ़ली ज़ालेरू ज़ेरूए, ज़ैन समुन्द्रे मां छ़डू ते तैस मां हर किसमेरी मेछ़ली लेग्गी।
48 U ya gbie, bi yen dadi ki ñani u li boanjaali po, ki kali ki gandi yaa jami n hani ki tieni ti baabuodinni, ki lu yi n ki hani.
ते ज़ैखन ज़ाल भेरोई ज़ोवं त झिरेइं ज़ाल खिचतां कनारे पुड़ आनू, ते बिश्तां रोड़ी-रोड़ी मेछ़ली टोकरन मां रेख्खी ते बुरी-बुरी मेछ़ली शैरी छ़ैडी।
49 Handuna juodima li baa tua yeni. Malekinba baa cua ki paadi bi nibiadiba ki ñani ba bi niteginkaaba siiga. (aiōn g165)
दुनियारे अन्ते मां भी एरू भोनूए, स्वर्गदूतेईं एइतां दुष्ट लोक, धेर्मी लोकन करां अलग केरनेन। (aiōn g165)
50 Ki lu bi nibiadiba ki buoga fantama nni, a bubula leni mi ñincegima n baa ye naankani.
ते तैना अगारी भेठी मां छ़डनेन तैड़ी लेरां ते दंत च़ापने भोले।
51 O den buali ba: Naani yi gbadi laa bonla kuli bonhanla? Bi den goa ki yedi o: Mm.
“कुन तुसेईं एन सैरी गल्लां सेमझ़ी?” तैनेईं ज़ोवं, “हाँ” असेईं सेमझ़ी।
52 O den yedi ba: Lanwani li balimaama bangikaaba siiga yua n tuo ki ga yaala n tie tanpoli diema bonla kuli, tie nani ya diedaano n ñandi o halimani nni li bonpanla leni li bonkpelila kuli.
फिरी यीशुए तैन सेइं ज़ोवं, “हर अक शास्त्री ज़ै स्वर्गेरे राज़्ज़ेरो चेलो बनोरोए एक्की एरे मुकान मालिकेरो ज़ेरोहे, ज़ै अपने खज़ाने मरां नव्वीं ते पुरैनी चीज़ां कढते।”
53 Jesu n den pua laa kpanjama kuli ki gbeni, o den fii ki ñani lankani ki guani o dandogu nni.
ज़ैखन यीशुए एना सब कहैनी शुनेई त तै तैट्ठां अग्रोवं च़लो जेव।
54 O den kua ki bangi li balimaama ban gima dieli nni. Li den paki yaaba n gbadi o maama kuli ke bi tua: One mo baa mi naa yanfuoma leni mi naa bancianma kuli le?
ते अपने नगर मां एइतां तैट्ठेरे प्रार्थना घरे मां गेइतां शिक्षा देने लगो, ते लोक तैसेरी शिक्षा शुन्तां हैरान भोए ते ज़ोने लग्गे: “ए अक्ल बुधी ते एना चमत्कार एस कोट्ठां हासिल भोए।
55 Waa tie o kpagikpielo bijua kaa? Maliyama ka tie o naa? Jaka leni Josefi leni Simono leni Juda ka tie o waamu?
एन त तैस ट्लखानेरू मट्ठू आए ते एसेरे अम्मारू नवं मरियम ते एसेरे ढ्लां केरू नवं याकूब, यूसुफ, शमौन ते कने यहूदा आन,
56 O naataanpola mo kuli ki ye ti siiga kaa? O ñani li naa bonla kuli le?
ते एसेरी सब बेइनां इश्शे इड़ी रेइचन, फिरी एसमां ई काबलीत कोट्ठां आई?”
57 Lani o den tie bipo li tingbali bonla. Jesu den yedi ba: Bi kan fali sawalipualo kaanto ke laa tie o dandogu nni leni o diegu nni.
एन्च़रे तैन लोकेईं इन्कार कियो। पन यीशुए तैन सेइं ज़ोवं, “नबी अपने नगर मां ते अपने घरेरे अलावा होरि कोन्ची ठारी बेइज़त न भोए।”
58 Waa den tieni mi bancianma boncianla likani kelima bi dandanluoma po.
ते तैने तैड़ी तैन केरे विश्वास न केरनेरे वजाई सेइं जादे चमत्कार न हिराए।

< Matio 13 >