Matio 12
1 Laa yogunu Jesu den tagi ki poandi halikami kuanu nni mi fuodima daali. Mi koma den pia o hoadikaaba ki bi jobidi siandi ki mhani.
Shipindi shilii Yesu kaweriti kankugendagenda kupitira mumalambu ga nganu lishaka lya Kwoyera. Wafundwa wakuwi waweriti na njala, su wanjiti kubenanga mikunguwi ya nganu na waliya mpunji.
2 Falisieninba n den laa lani, bi den yedi Jesu: Diidi ki la, a hoadikaaba n tieni yaala kua mi fuodima daali.
Mafalisayu pawawoniti hangu, wamgambira Yesu, “Guloli, wafundwa waku watenda shitwatira ashi shashibeliritwi kushitenda mulishaka lya Kwoyera.”
3 Jesu den goa ki yedi ba: Naani yi daa cogi Dafidi n den tieni yaala mi koma n den cuo o, wani leni yaaba n den ye leni o kuli yoo?
Yesu kawankula, “Hashi, mwenibetuli ntambu yakatenditi Dawudi pamuhera na wayaguwi pawaweriti na njala?
4 O den kua U Tienu diegu nni ki mhani o dupen bilikoa, baa ke li den kua wani leni yaaba n ye leni o kuli n mhani, kelima bi kopadicianba bebe n den pia u sanu ki mhani o.
Yomberi kingiriti Mnumba ya Mlungu pamuhera na wayaguwi waliya mabumunda gawamtambikiriti Mlungu, ata hangu ileweleritwi mu Lilagaliru kwa womberi kuliya mabumunda galii, ira watambika wa Numba ya Mlungu gweka yawu wafiruwa kugaliya.
5 Bi, naani yii cogi li balimaama nni ke bi kopadicianba tuuni U Tienu diegu nni mi fuodima daali ki miidi li daali yeni kuali, ki naa pia lipo tagili yoo?
Ama mwenibetuli Mumalagaliru ga Musa kuwera kila lishaka lya kwoyera, wakulu wa Mnumba nkulu ya Mlungu watenda ndiri malagaliru ga kwoyera, kumbiti walihola ndiri kuwera watenda kosa?
6 N yedi yi, yua n cie U Tienu diegu boncianla ye ne.
Nukugambirani mwenga kuwera panu kwana mkulu kuliku Numba nkulu ya Mlungu.
7 Yi ya bi bani ya maama n tie na bundima. Mi nihigbadima n mani npo, laa tie a pada ka, yi kan bi jaligi yaa niba n kaa pia tagili na.
Malembu mananagala galembwa, ‘Nfira lusungu na nfira ndiri tambiku.’ Handa muvimana nakaka kuwera mana ya visoweru avi, mekawatozi ndiri wantu yawahera likosa,
8 Kelima o Joa Bijua n die mi fuodima daali.
su Mwana gwa Muntu ndo Mtuwa gwa lishaka lya kwoyera”
9 Jesu den ñani lankani ki gedi ki ban kua li balimaama bangima dieli nni.
Yesu kawukiti palii na kagenditi kwingira munumba ya Mlungu.
10 O joa den ye likani ke o nuu faani. Bi den buali Jesu: Naani li pia u sanu ki paagi o nilo mi fuodima daali? Li den tie ke ban fidi ki tabi o.
Kuweriti na muntu yakaweriti na liwoku lyalilewelekiti. Su wantu wamkosiyiti Yesu, “Hashi, iherepa kumponiziya muntu mulishaka lya Kwoyera?” Womberi wamkosiyiti hangu su wapati kumsitaki.
11 O den goa ki yedi ba: Yi niinni hme baa peyendi bebe wan baa ku buogu nni mi fuodima daali, ke o kan mubini o ki ñani o lienni?
Yesu kawankula, “Handa kwana yumu gwenu kana kondolu na kaguwiriti mulirindi mulishaka lya Kwoyera? Hashi, hakamkoli ndiri na kumlaviya?”
12 Ama o nisaalo cie o pia boncianla. Lanwani li pia u sanu ki tieni yaala n hani mi fuodima daali.
Na muntu kana mana nentu kuliku kondolu! Su Lilagaliru lyetu litulekeziya kutenda gaherepa mulishaka lya kwoyera.
13 Lani o den yedi o joa yeni: Tandi a nuu. O den tandi u ke u paagi cain nani u lielu yeni.
Shakapanu Yesu kamgambira muntu ulii yakalewelekiti liwoku, “Gutalipisiyi liwoku lyaku.” Yomberi katalipisiya liwoku na liwera likomu gambira liwoku limonga.
14 Falisieninba den ñani ki ban juogi ban baa tieni maama ki teni ban kpa Jesu.
Su Mafalisayu walawa kunja na waligambiziyana ntambu ya kumlaga Yesu.
15 Ama Jesu den bandi la ki ñani likani. Bi niba boncianla den hoa o. O den paagi a yiama kuli,
Yesu pakapikaniriti shitwatira shilii, kawuka pahala paliya na lipinga likulu lya wantu limgenderiti. Kawaponiziya woseri yawaweriti walweli,
16 ki teni ba li ñoabonli ke ban da ban waani wan tie yua.
na kawalewelera nawamgambira muntu yoseri kuusu mweni.
17 O den tieni yeni ke o sawalipualo Esayi n den pua yaa sawalo n tieni:
Katenditi aga su katendi galii gakatakuliti Isaya mbuyi gwa Mlungu gaweri ganakaka,
18 Diidi min gandi n naacemo yua, wani n buado, n pali n mani yua yaa po boncianla. N baa kuani n Fuoma o niinni wan ya wangi i nibuoli n teginma.
“Ayu ndo ntumini gwangu, yanumsyaguriti, Yumu yanumfira na kupitira mweni ndo nherepeziwa. Hanumjegi Rohu gwangu kwakuwi, Na hambweri kutoza kwangu kwa isi zimonga.
19 O kan koani leni oba. O kan tiani baa waamu. Bi kan gbadi o nialu i sani nni. O kan kua ki dudi yaa ñinkankagili n diegi.
Hapeni kaweri na ukakatala, ama kubotanga, Ama liziwu lyakuwi kupikana mu mitaa.
20 O kan gbindi yaa fidisancabigu n hubidi. Hali wan baa teni mi teginma n paadi.
Hapeni kalumegi ludenki, Ama lutambi lutuma lyosi hapeni kaluzimi. Mpaka kavitendi vilii vyavimfiriziya Mlungu vitendi lihengu,
21 I nibuoli kuli baa bili bi suginma o kani.
Na kupitira yomberi wantu woseri hawaweri na litumbiru.”
22 Lani n pendi bi niba den cuani Jesu kani ya cicibiadiga daano n tie juamo ki go tie muulo. Jesu den paagi o, ke o muuli yeni maadi ki go nua.
Shakapanu wantu wamu wamjegiriti Yesu muntu yakaweriti kana lwisi viraa bubu toziya kaweriti na shamshera. Yesu kamuponiziyiti muntu ulii, su kaweziti kutakula na kuwona.
23 Li den paki ku niligu kuli ke bi yedi: One ki tie Dafidi Bijua kaa?
Lipinga lya wantu lilikangasha ntambu yakatenditi Yesu. Womberi wakosiya, “Hashi, iwezekana ayu kuwera Mwana gwa Dawudi?”
24 Falisieninba n den gbadi la, bi den yedi: O naa joa deli mu cicibiadimu kelima Belisebu yua n tie mu cicibiadimu bado ya paalu po.
Mafalisayu pawapikaniriti aga, wawankula, “Yomberi kawawinga washamshera hera toziya mkulu gwa washamshera Belizebuli kamupiti makakala kutenda hangu.”
25 Jesu den bani ban tie yaala yeni, ki den yedi ba: Yaa diema n boagidi ki tuogi leni mi tuli kuli baa bodi. Yaa dogu yaaka yaa diegu yaa niba n paadi ki tuogi leni biyaba kan ya ye.
Yesu kavimaniti galii gawalihola, su kawagambira, “Ufalumi woseri waupalanganikiti muvipinga vipinga na kulikomanga weni, hapeni ulikali shipindi shitali. Na lushi lwoseri ama kaya yayipalanganika muvipinga vipinga na kulikomanga yeni haiguwi.
26 Sutaani ya deli Sutaani, o tuogi leni o yuli.
Handa shipinga shimu pashilikomanga na shipinga shimonga muufalumi wa Shetani, toziya vipalanganika kala muvipinga na ufalumi awu hauguwi!
27 Li ya tie ke Belisebu n puni nni u paalu ke n deli mu cicibiadimu, yi ya hoadikaaba mo deli mu hme yaa yeli nne? Lani yaa po bi baa jia yi leni ti buudi.
Mwenga mlonga handa nuwawinga washamshera toziya Belizebuli kanupiti makakala ga kutenda hangu. Hashi, ndo gaa yakawapanani wafata wenu makakala ga kuwawinga washamshera? Su wafata wenu hawaweri watoza wenu!
28 Ama li ya tie U Tienu Fuoma Yua yaa paalu po yo ke n deli mu cicibiadimu lani U Tienu diema pundi hali yikani.
Kumbiti paiwera nankuwawinga washamshera kwa likakala lya Rohu gwa Mlungu, muvimana handa Ufalumi wa Mlungu usoka kala kwa mwenga.
29 O nilo baa fidi ki kua o gbamandaano dieli nni lede ki fie o piama, kaa kpa paadi o ki loli o? Li yaa puole o baa fidi ki kua o dieli nni ki fie o piama.
“Kwahera muntu yakaweza kwingira mnumba ya muntu kana likakala na kumpoka ulunda wakuwi, mpaka kamtawi huti muntu yakawera na likakala, shakapanu hakawezi kumpoka ulunda wakuwi.
30 Yua n ki taa npo kuli tie n yiekoa. Yua n ki todi nni ke n taandi nan yadi wani.
“Yoseri yakawera pamuhera ndiri na neni, kalekanira na neni na yoseri yakantyanga ndiri kujojinira ndo nakaka kankupalasiya.
31 Li tie lani yaa po ke n yedi yi, bi nisaaliba baa baa sugili tuonbiadi leni sugidi kuli po, ama yua n sugi U Tienu Fuoma Yua kan baa sugili.
Na nuwagambirani kuwera wantu wankulekiziwa vidoda na vintu vidoda vyawatakula, kumbiti muntu yoseri yakamwigilanga Rohu Mnanagala hapeni kalekiziwi.
32 Yua n maadi mini o Joa Bijua po yaala n bia baa baa sugili, ama yua n maadi U Tienu Fuoma Yua po yaala n bia kan baa sugili moala leni ya yogunu n kpendi kuli. (aiōn g165)
Muntu yoseri yakamwigilanga Mwana gwa Muntu hakalekiziwi, kumbiti muntu yoseri yakamwigilanga Rohu Mnanagala hapeni kalekiziwi mashaka goseri.” (aiōn g165)
33 Tuo mani ke bu tibu hani ke bu bonluonkaala mo hani, yeni yaaka ke bu tibu ki hani ke bu bonluonkaala mo ki hani. Bi bandi tibu kuli bu bonluonkaala po yo.
“Mgutendi mtera guweri guherepa na mabwajubwaju gakuwi hagaherepi ama mgutendi mtera guweri gudoda na mabwajubwaju gakuwi hagaweri madoda toziya mtera gumanikana kulawirana na mabwajubwaju gakuwi.
34 Yinba, u waalabi-buolu na, yin bia maama na, yi baa ga lede ki fidi ki maadi ya maama n hani? O nilo maadi yaala n gbie o pali nne.
Mwenga ndo mleru gwa njoka! Muweza hashi kutakula vitwatira viheri shipindi mwenga mwawadoda? Muntu katakula galii gamemiti mumoyu mwakuwi.
35 O nihamo ñandi yaala n hani o pali yaali n hani nni. O nibiado mo ñandi yaala n bia o pali yaali n bia nni.
Muntu muheri kalaviya vitwatira viheri kulawa mumoyu mwakuwi, kumbiti muntu mdoda kalaviya vitwatira vidoda mumoyu mwakuwi.
36 N waani yi ke ti buudi daali, bi niba baa togidi ban den maadi ya mafanma kuli.
“Su mwana unakaka kuwera mulishaka lya kutoza kila muntu hakawankuli kila shisoweru shakatakuliti.
37 Kelima a maama po baa teni ban saa apo i moamoani, a maama po go baa teni ban bu ki cuo ha.
Visoweru vyaku havikutozi kuwera gumfiriziya Mlungu ama gwamuntu mdoda.”
38 Li balimaama bangikaaba tianba leni Falisieninba tianba den yedi Jesu: Canba, ti bua han tieni tipo yaa bancianma n tie sinankeeni.
Wafunda wamu wa Malagaliru na Mafalisayu wamu wamgambira Yesu, “mfunda tufira gutulanguziyi mauzauza kulawa kumpindi kwa Mlungu.”
39 O den goa ki yedi ba: Moala na niba yaaba n bia, ki go ha U Tienu sanhoadima yeni miadi sinankeeni. Bi kan tieni bipo sinankeentoa li yaa tie o sawalipuali Jonasa yua yaaka.
Yesu kawankula, “Shiyiwuku shikondola na shashihera uwaminika kulongolu kwa Mlungu! Mfira mauzauza, kumbiti hapeni mpananwi liuzauza lyoseri lilii ira hampananwi liuzauza lya Yona mbuyi gwa Mlungu.
40 Nani Jonasa n den tieni dana taa leni ñiadi taa o jamo tugu nni maama, o Joa Bijua moko baa tieni dana taa leni ñiadi taa kin tinga nni yene.
Ntambu ira ayi Yona kalikaliti mashaka matatu paliwala na pashiru mumtima gwa somba, su Mwana gwa Muntu hakalikali vira mashaka matatu paliwala na pashiru mngati pasi pa isi.
41 Ninife dogu yaaba moko baa taani ki fii ki sedi leni moala na niba ti buudi daali ki bu ki cuo ba kelima Jonasa n den waani ba U Tienu maama bi den lebidi bi yama. Ama moamoani, yua n cie Jonasa ye ne.
Mulishaka lya kutoza, wantu wa Ninawi hawagoloki pamuhera na shiyiwuku ashi na womberi hawashitozi. Toziya wantu wa Ninawi walekiti vidoda vyawatenditi pawampikaniriti Yona pakabwera, kumbiti panu kwana shitwatila shikulu kuliku Yona.
42 Yaa diema n ye nuganu po ya pobado moko baa taani ki sedi leni moala na niba ti buudi daali ki bu ki cuo ba, kelima o den ñani hahali foagima ki cua ki cengi Salomono yanfuoma maama, ama yua n cie Salomono ye ne.
Malikiya gwa kusika hakalawili shipindi shiyiwuku ashi pashitozwa na yomberi hakashitozi. Toziya mweni kagenditi mwanja kulawa kutali, kiziti kuvipikinira visoweru vya luhala lwa mfalumi Selemani, kumbiti panu kwana mkulu kuliku Selemani!”
43 Ki cicibiadiga ya ñani o nilo niinni, ki yen gedi ki ban yaa gaandi yaa fuali n ki pia ñima nni, ki lingi mi fuodima, ki nan kan baa.
“Shamshera pakamlawa muntu, kagenda kuyerayera kushiwala pakasakula pahala pa kwoyera. Handa pakapata ndiri,
44 Lanwani ki baa yedi: N baa lebidi ki guani n dieli po min den ñani naani. Ki ya pundi, ki baa sua ke li tie dieyaanli ki pidi ki hanbi.
hakalitakuziyi mweni, ‘Hambuyi mnumba mwangu mwandawiti.’ Su pakawuya na kwona numba yahera shintu na wayifyagira na kuherepeziwa.
45 Lanwani ki baa gedi ki ban taa cicibiadimu lele, yaamu n bia ki cie kani kiba, mun yegi ki ban kua li niinni ki yaa ye. Laa nilo yeyuankaama baa bia ki cie mi kpiama. Li baa tua yeni moala na niba yaaba n baa bia po.
Shakapanu kagenda na kuwatola washamshera wamonga saba wadoda kuliku mweni bnb na woseri wiza kumwingira muntu ayu. Su ntambu ya muntu ayu iwera idoda kuliku payiweriti kwanja. Ntambu ayi hayiwalawili wantu wa mashaka aga yawatenda vidoda.”
46 Jesu n den maadi leni ki niligu, o naa leni o waamu den cua ki se niinpo ki bua ki maadi leni o.
Yesu pakaweriti kankali kankuyowera na wantu, mawu na walongu wakuwi wasokiti. Wagolokiti kunja na waluwa kuyowera na yomberi.
47 Niyendo den yedi o: A naa leni a waamu se niinpo ki bua ki maadi leni a.
Su muntu yumu palii kamgambira Yesu, “Guloli, mawu gwaku na walongu waku wakunja wafira wayoweri na gwenga.”
48 Jesu den goa ki yedi yua n waani o yeni: Hme n tie n naa hmenba mo n tie n waamu?
Yesu kawankula, “Hashi, mawu gwangu ndo gaa? Hashi, walongu wangu washina gaa?”
49 O den tandi ki waani o hoadikaaba ki yedi: Diidi, n naa leni n waamu nna.
Shakapanu kawalanguziya kwa liwoku lyakuwi wafundwa wakuwi na kulonga, “Mloli! Awa ndo mawu gwangu na walongu waneni!
50 Kelima yua n tuo ki tiendi n Baa yua n tanpoli ya yanbuama, wani n tie n naataanjaga leni n naataapuoga leni n naa.
Muntu yoseri yakatenda vilii vyakafira Tati gwangu gwa kumpindi, ayu ndo mlongu gwangu na dada gwangu na mawu gwangu.”
