Luka 10
1 Lani yaa puoli o Diedo go den gandi ŋuadikaaba pilele n bilie ki soani ba niba lielie ke bi kua o liiga, ki gedi wani oba n den baa gedi ya dogi leni ya kaani kuli.
Basa ma, Yesus pili nala ana dedꞌenun laen atahori hitu nulu rua. Basa de Ana bꞌanggi se atahori rua-ruaꞌ, fo reu raꞌahuluꞌ E sia mamana-mamanaꞌ fo nae neuꞌ a.
2 O den yedi ba: “U jetaagu yaba ama bi tuonsoanba nan wa. Lawani yin mia mani u jetaagu Diedo wan soani bi tuonsoanba o jetaagu po.
Ana denu se nae, “Hambu atahori hetar onaꞌ are mbule manahuniꞌ ena. Helaꞌ a tenu osiꞌ a haitua atahori mana tao ues nara rema etu-oru. Dadꞌi hei musi hule-oꞌe moꞌe Lamatualain haitua seluꞌ mana tao ues nara fo raꞌabꞌue rala atahori mana nae tungga Au ra. Huu, atahori mana nae tungga Au ra, hetar. Te atahori mana tao ues ra hidꞌaꞌ a.
3 Gedi mani! Diidi ki le, n soani yi nani a pebila yeni i fuasangbanli siiga.
Ia naa ama laoꞌ leo! Au denu nggi mii sia atahori hetar. Te misinedꞌa taꞌo ia. Hei onaꞌ bibꞌi lombo ana rala maloleꞌ, mana neu sia busa fui deꞌulakaꞌ ra taladꞌan.
4 Yin da taa mani ligiboagili, baa sancenboagili, baa cacaadi, ki da sedi u sanu nni ki fuondi oba.
Ama afiꞌ mendi dꞌoiꞌ, do tas bꞌua-baꞌus, do laopei lenaꞌ sia dalaꞌ. Afi ngganggari fai parsumaꞌ a, huu akaꞌ mitea atahori sia dalaꞌ.
5 Yin kua ya diegu nni kuli, kpa fuondi mani ki yedi: “mi yanduanma n yaa ye ku naa diegu nni.”
Mete ma hei misiꞌ kamboꞌ sa, afiꞌ lali-laliꞌ mia ume sa misiꞌ ume laen. Mete ma atahori simbo hei no maloleꞌ sia ume sa, na, mihani sia naa leo, losa hei lao hela kamboꞌ naa. Mete ma hei misiꞌ ume sa, hei musi moꞌe fo Lamatualain fee papala-babꞌanggiꞌ neu atahori sia ume naa. Mete ma tenu umeꞌ a simbo nggi no malolole, dei fo Lamatuaꞌ natudꞌu rala malolen neu ume isiꞌ naa ra. Te mete ma ara nda nau simbo nggi sa, na, hela neu fo Lamatuaꞌ natudꞌu rala malolen neu akaꞌ mesaꞌ nggi. Mete ma hei misiꞌ ume sa, do, kamboꞌ sa, na, mia-minu sudꞌiꞌ a saa fo ara feeꞌ ra. Simbo no rala nemehoꞌot, te nandaa ara fee nggi taꞌo naa fo nggati mbusa-titi mara.
6 Yua n bua mi yanduama ya ye lienni, yin gaali o ya yanduanma yeni baa ye leni o. Yua n bua mi yanduanma yeni yaa ye li kani mo, yi gaali n guani yi ya kani.
7 Yin ya ye laa diegu nni ki di ki go ñu ban puuni yi yaala kuli, kelima o tuonsoanlo pundi ki baa o panpaani. Yin da ña diegu nni ki tuadi dietoagu.
8 Yin kua ya dogu nni ke bi ga yi cangu kuli, yin je mani ban puni yi yaala,
9 ki paagi ya yiama n ye likani ki yedi ba: 'UTienu diema nagini yi kani.'
Tao mihaiꞌ sira atahori mamahedꞌiꞌ nara. Boe ma mifadꞌe se mae, ‘Lamatualain toꞌu parendan deka ena!’
10 Ama yin kua yaa dogu nni ke baa ga yi cangu kuli, yin ña ki sedi bi sani nni ki yedi: '
Te dei fo hambu kamboꞌ ruma atahori nara nda nau simbo nggi sa. Mete ma ara tao taꞌo naa mbali nggi, na, mii mimbiriiꞌ sia kamboꞌ a dꞌalan fo olaꞌ mae,
11 Ti kpia baa yi dogu tama yaama n tabini yi taana yeni. Ama yin bandi boŋanla ke U Tienu diema nagini.'”
‘Rena malolole! Hai ima mendi Lamatuaꞌ Hara-liin neu nggi, te hei nda nau mbei-mbei sa boe. Dadꞌi ia naa hai hendaꞌ hendi kamboꞌ ia afun sia hai ei mara, fo dadꞌi bukti oi, dei fo hei lemba-misaa ao mara! Te misinedꞌa malolole! Lamatualain toꞌu parendan deka ena!’
12 Jesu den pugini ki yedi o ŋoadikaaba: “n yedi ke ti buudi daali, Sodoma ya buudi kaa bia ki pundi laa dogu yaaba buudi.
Hei bubꞌuluꞌ kota Sodꞌom deꞌulakan, to? Au ufadꞌe, e! Dei fo nandaa no fai neteteꞌen, Lamatuaꞌ fee huhuku-dꞌodꞌokiꞌ neu atahori nda mana simbo heiꞌ ra sa, beran lenaꞌ atahori Sodꞌom ra!”
13 Fala baa ye leni fini Kolasini dogu. Fala baa ye leni fini Betisayida dogu, kelima ya bancianma n tieni a niini ne ya den den tieni ŋali yogu Tili leni Sidoni dogi nni, bi den baa laa li paboanli tiadi leni mi fantanpiema ki lebidi bi yama.
Yesus olaꞌ seluꞌ fai nae, “Hei mana sia kambo Korasin ma kambo Betsaida ra, ama besa-bꞌesa! Sosoeꞌ dai nggi ena! Au tao manadadꞌiꞌ mataꞌ-mataꞌ sia mata mara ena, te hei nda nau mimihere Lamatuaꞌ sa. Tao-tao te, hei ia ra, atahori Yahudi mana mitaa mae hei mihine E. Te onaꞌ manadadꞌiꞌ fo Au tao sia hei kambom dadꞌi sia kota Tirus no Sidꞌon, neꞌo doo basa ia de atahori sia naa ra dꞌoaꞌ memaꞌ ena, ma lao hela basa sala-kilu nara fo tungga Lamatuaꞌ ena. Neꞌo ara pake bua-baꞌu sususaꞌ, ma mbori afu neu langga nara fo dadꞌi bukti rae, sira fale ralan nara mia sala-kilu nara. Tao-tao te atahori Tirus ro Sidꞌon ia ra, nda atahori Yahudi mana rataa rae sira rahine Lamatuaꞌ.
14 Lanyaapo, ti buudi daali Tili leni Sidoni dogi ya fala kan yaa bia ki pundi yi ya fala.
Tebꞌe! Hei mete neuꞌ ena! Mete ma Lamatuaꞌ naꞌetuꞌ basa atahori dedꞌea nara, atahori Tirus ro Sidꞌon ra huhuku-dꞌodꞌoki nara feꞌe nggafat lenaꞌ hei huhuku-dodꞌoki mara.
15 Fini, Kapenayuma dogu moko, a tama ke a baa fiini a yuli ŋali tanpoli po bi? Aa a, bi baa jiini a ŋali bi tinkpiba diema.” (Hadēs g86)
Besa-bꞌesa hei atahori kambo Kapernaum! Ama afiꞌ duꞌa mae, dei fo Lamatuaꞌ soꞌu bꞌotiꞌ nggi sorga mii. Hokoꞌ! Dei fo Lamatuaꞌ mbia nggi naraka rala mii! (Hadēs g86)
16 Jesu go den yedi o ŋoadikaaba: “Yua n cengi yi maama cengi n yaama, yua n yie yi mo yie mini, yua n yie mini mo yie yua n soani nni.”
Misinedꞌa malolole! Atahori mana rena hei, onaꞌ ara rena neu Au boe. Ma atahori nda mana nau rena hei sa, onaꞌ ara nda nau rena Au sa boe. Lenaꞌ fai, atahori nda mana nau rena Au sa, onaꞌ ara nda nau rena Lamatualain sa, mana denu Au raefafoꞌ uma.”
17 Hoadikaaba piilele n bilie yeni den guani Jesu kani leni li pamanli ki yedi: “Ti Daano, baa mu cicibiadimu moko tuodi ti maama a yeli nni.”
Leleꞌ dedꞌenu kahitu nulu rua ra baliꞌ rema, rala nara ramahoꞌo. Boe ma rafadꞌe neu Yesus rae, “Awii! Manaseliꞌ tebꞌe! Leleꞌ hai oi nitu ra mendiꞌ Amaꞌ naran, nitu ra rena hai boe, de rela neuꞌ ena! Manaseliꞌ tebꞌe!”
18 Jesu den yedi ba: “N den la Sutaani ñani tanpoli ki peli nani mi tañigima yeni ki baa.
Boe ma Yesus nataa se nae, “Tebꞌe! Leleꞌ hei tao taꞌo naa, Au ita Lamatualain mbia hendi nitu ra no malanggan mia lalai, onaꞌ ndelas nakahahadꞌoꞌ dii-onaꞌ mia lalai!
19 N puni yi u paalu ke yi baa fidi ki ya ŋmaadi i we leni i nami, ki ya paani yibali paciamu kuli. Liba kuli kan fidi ki tieni yi yaala n bia.
Misinedꞌa, e! Nitur malanggan naa, hita musun. Eni o ma koasa boe! Te Au o fee nggi koasa fo misenggiꞌ koasan. Mete ma hei tabꞌu mala mengge marasoꞌ, do uraꞌ, na, hei nda taꞌo bee sa boe. Nda hambu saa bisa tao nasoeꞌ nggi sa.
20 Baa yeni, yin da mangi mani yi pala kelima mu cicibiadimu tuo yi maama, ama yin mangi mani yi pala kelima bi diani yi yela tanpoli po.”
Hei rala mara maꞌahee, huu nitu ra rena nggi. Malole boe, te naa feꞌe dꞌala anadikiꞌ! Malole lenaꞌ rala mara maꞌahee, huu Lamatuaꞌ suraꞌ nala nara mara fo dadꞌi rauinggun mana masoꞌ sorga.”
21 Lanyogunu liga o U Tienu Fuoma Yua den teni Jesu pali mangi ŋali boncianla ke o yedi: “Baa, fini yua n tie tanpoli leni ki tinga kuli Diedo, n pagi a kelima a doagini li naa bonla bi yanfodanba leni bi nunfandanba kuli po, ki doagidi la yaaba n tie nani a biwaala yeni yaapo. Yeni de, Baa, li tie yeni kelima li ŋua a yanjagiŋanli.”
Leleꞌ naa, Lamatuaꞌ Dula-dale Meumaren tao Yesus ralan namahoꞌo. De Ana koa-kio Lamatualain nae, “Amaꞌ! Amaꞌ mana dadꞌi Malangga Monaeꞌ sia lalai no raefafoꞌ. Au oꞌe makasi nae-nae, huu Amaꞌ babꞌata mala basa dalaꞌ ra mia atahori mana tao aon onaꞌ mahineꞌ ma mana koaoꞌ ra. Te Amaꞌ mutudꞌu basa dalaꞌ ia ra neu anadiki ra ma neu atahori mana maloe-madꞌae ralaꞌ ra. Tebꞌe, Amaꞌ! Huu naa mana tao Amaꞌ ralan namahoꞌo!”
22 Jesu den pugini ki yedi: “N Baa puni nni li bonla kuli bali. Oba kuli ki bani Bijua n tie yua kali Baa bebe, oba kuli mo ki bani Baa n tie yua kali Bijua leni wani Bijua n bua ki doagidi o yua yaapo.”
Basa ma Yesus nafadꞌe atahori hetar nae, “Rena o! Ama ngga sia sorga fee basa koasa neu Au ena. Mana nahine tebꞌe nae, Au ia, seka, naeni akaꞌ Amaꞌ. Ma mana nahine tebꞌe nae, Amaꞌ naa, seka, akaꞌ Amaꞌ Anan, naeni Au. Ma atahori laen fo Au pili ala ae ufadꞌe se, fo ara o rahine E boe.”
23 Lani Jesu den jigidi ki noanli o ŋoadikaaba ki maadi leni bani bebe ki yedi: “Li pamanli ye leni yi kelima yin laa yaala po.
Basa de Yesus heoꞌ mbali ana dedꞌenun nara, de nafadꞌe neuꞌ a mesaꞌ se nae, “Hei onton tebꞌe, huu mita Lamatuaꞌ koasan ena.
24 Kelima n yedi yi ke bi sawalipuaba leni bi badiba boncianla den bua ki le yin nua yaala na, ki naa laa la, bi den bua ki gbadi yin gba yaala na, ki naa gbadi.”
Mane-maneꞌ ro mana ola-ola maꞌahuluꞌ ra rae rita saa fo hei mitaꞌ a ena, te ara nda bisa rita sa. Ara o hii rae rena saa fo hei hambu renaꞌ a, te ara nda hambu rena sa.”
25 U Tienu balimaama bangikaciamo yendo den fii ki bua ki biigi Jesu ki yedi o: “Canbaa, n baa tieni lede ki baa ya miali n kan gbeni?” (aiōnios g166)
Lao esa, hambu atahori Yahudi mahine hukun esa, nambariiꞌ nae naꞌatutudꞌaꞌ Yesus. Ana natane nae, “Ama Meser! Tulun mufadꞌe dei! Au musi tao saa, fo ona bee naa au uhine hambu usodꞌa ukundoo o Lamatuaꞌ sia sorga?” (aiōnios g166)
26 Jesu den yedi o: “Be diani li balimaama nni? A cogi be lienni?”
Yesus nataa nae, “Baꞌi Musa suraꞌ saa soꞌal dalaꞌ ia ra? Tungga dudꞌuꞌam na taꞌo bee?”
27 O den goa ki yedi o: “ŋan bua o diedo a Tienu leni a pali kuli leni a miali kuli leni a fidu kuli leni a yantiali kuli, ki go bua a nisaalilielo nani ŋan bua a yuli maama.”
Atahori naa nataa nae, “Ana suraꞌ nae: ‘Ho musi sue Lamatualain, ho Lamatua ma, lena basaꞌ e. Huu naa, ho ralam musi hii mukundoo E, manggate fo tungga hihii-nanaun, ma muhine E.’ Ma nenesuraꞌ oi, ‘Ho musi sue toronoom onaꞌ ho sue aom boe.’”
28 Jesu den yedi o: “A guani ke li tiegi. Ya tiendi yeni, a baa ya ye.”
Yesus nataa nae, “Tebꞌe! Mete ma ho tao tungga tao naa, na, musodꞌa mo Lamatuaꞌ mukundondoꞌ a.”
29 Li balimaama bangikaciamo yeni den bua ki sa o yuli po i moamoani ki yedi Jesu: “ŋme nan tie n nisaalilielo?”
Te atahori naa nae tao aon onaꞌ atahori maloleꞌ. Boe ma natane Yesus nae, “Te, au ‘toronoo’ nggara, seka ra?”
30 Jesu den goa ki yedi o: “O ja den ñani Jelusalema, ki jiidi ki caa Jeliko. O den ba bi sanjiaba siiga, ke bi bibi o, ki fie wan pia yaala ki go puapua o ki ŋa o ke wani leni mi kuuma ki foagi, ki ban caa.
Boe ma Yesus nataa nae, “Taꞌo ia! Au ae ufadꞌe nekendandaaꞌ esa. Dei fo mufadꞌe, bee ka tebꞌe-tebꞌeꞌ ‘toronooꞌ’. Dꞌudꞌuin taꞌo ia: Hambu atahori Yahudi esa mia kota Yerusalem, onda nisiꞌ Yeriko neu. Te aibꞌoiꞌ ma, hambu mana rambok ra rema rambok e. Ara momoko e, basa ma rambas rala dꞌoiꞌ ma basa bꞌua-baꞌu nara. Boe ma ara nggari hendi e nisiꞌ dalaꞌ suun, de lao hela e neu naa. Atahori naa naeꞌ a mate ena.
31 Li den sua ke bi kopadicianba siiga yendo moko den jiidi ki tagi laa sanu. Wan den la o ja yeni, o den jadi ki balini ki pendi.
Te dodꞌoo ma, malangga agama Yahudi sa laoꞌ tungga naa boe. Te leleꞌ ana nita atahori maꞌahinaꞌ mana lengga-lengga sia dalaꞌ suun, ana nda nambariiꞌ fo tulu-fali atahori naa sa, te ana dꞌinggoꞌ nisiꞌ dalaꞌ suun seri de lao nakandoo.
32 Lefi buolu yua moko n den jiidi ki pundi li kani ki laa o ja yeni, o den jadi ki pendi.
Nda dooꞌ sa ma, atahori laen sa nema tungga naa fai. Eni, atahori mia leo Lewi mana ue-tao sia Lamatualain Ume Hule-oꞌe Huu na. Leleꞌ ana nita atahori na sia dalaꞌ suun, ana neu deka-deka de meteꞌ a, te nda tulu-fali e sa, ma dinggoꞌ nisiꞌ dalaꞌ suun seri de lao nakandoo.
33 Ama, Samali yua, den caa u dogu ki cua likani. wan den laa o ja yeni, mi niŋima den cuo o opo.
Nda dooꞌ sa fai ma, atahori sa mia kambo Samaria tungga naa no banda keledei nara. Basa nggita bubꞌuluꞌ tae, atahori Yahudi ra raloe-radꞌae atahori Samaria ra. Te, leleꞌ atahori Samaria a nita atahori mana neneramboꞌ naa, ma ana kasian e. Ana neu deka-deka fo nae tulu-fali atahori naa. Ana ombo oe anggor de safe nameu hinaꞌ ra, ma tao mina neu se. Basa ma ana mbalu malolole e, de oꞌo e keledei ata neu. Boe ma no atahori naa losa kota. Ana fee atahori naa leo sia ume sesebꞌaꞌ, ma mete-seꞌu e no maloleꞌ.
34 O den nagini ki tieni o nala mi kpama leni duven ki finfini a a caba, ki jagini o wani o ba ya boncaginkaala po, ki gedini o ki ban baa opo ku candiegu ki kubi o.
35 Lan fii ki fa o den ñani kujapiena lie ki teni ku candiegu daano ki yedi o: 'Ya kubi o, ŋan baa biani opo yaala ki pugini li ne po, n ya lebidi ki guani, n baa pa ŋa.”
Mbilaꞌ neu ma, atahori Samaria naa neu fee naꞌahuluꞌ doi fulaꞌ rua neu tenu umeꞌ a, de nafadꞌe nae, ‘Mala dꞌoiꞌ ia fo mete-seꞌu neu atahori mamahedꞌiꞌ a losa ana hai. Mete ma nda dai sa, na, tulun mete-seꞌu mendiꞌ doi ma fo au uma fai, fo fee baliꞌ amaꞌ dꞌoin.’”
36 Lani Jesu den buali o ki yedi: “A yaa yama po, bi nitaadiba yeni siiga ŋme tie yua n den baa bi sanjiaba siiga yeni nisaalilielo?”
Yesus nekendandan losaꞌ a naa ena. Basa ma Ana natane mana mahine hukun a nae, “Tungga dudꞌuꞌam na, bee ka tebꞌe-tebeꞌ ‘toronooꞌ,’ soaꞌ neu atahori neneramboꞌ faaꞌ ra?”
37 O den goa ki yedi o: “Yua n gbadi opo miŋima yene.” Jesu den yedi o: “A mo n gedi ki ban ya tiendi yeni.
Atahori naa nataa nae, “Se fai, neꞌo atahori mana tudꞌa kasian neu e,” Yesus nae, “Tebꞌe, aꞌa! Baliꞌ leo, fo tao tungga,”
38 Jesu go den taa u sanu, wani leni o ŋoadikaaba. O den kua doyendu nni. Ya pua n yi Malata den ga o cangu.
Basa ma, Yesus no ana dedꞌenun nara lao rakandoo risiꞌ Yerusalem. Ara tuli mia kamboꞌ sa. Sia naa hambu toronoo odꞌi-aꞌaꞌ rua, nara nara Marta ma Maria. Marta noꞌe fo Yesus se leo sia eni umen. De ara leo raꞌatataaꞌ sia naa. Leleꞌ Yesus endoꞌ nanori atahori ra, Marta mbute-mue no nanaa-nininuꞌ sia dapu rala. Te odꞌin Maria, endoꞌ deka-deka sia Yesus ein, fo rena oꞌolan. Nda dooꞌ sa, ma ‘Marta rala neu de oꞌolaꞌ neu Yesus nae, “Amaꞌ, e! Taꞌo bee, o! Au mbute-mue ulalau nanaa-nininuꞌ itaꞌ mamate ngga, te odꞌi ngga endoꞌ teꞌe-teꞌe sia ia. Tulun dei! Denu e tulun au mbei sia dapu rala.”
39 O pua yeni den pia o waalo ke o tie pua ki yi Maliyama. wani Maliyama den kali Jesu taana kani ki cengi o maama.
40 Ku diegu tuonli den yagi Malata yama ke o cuoni ki lindi. O den cua ki yedi Jesu: “n Daano, naani n waalo n ŋa nni ke n tuuni n bebe yeni, laa yia ŋa? Yedi o wan todi nni.”
41 O Diedo den goa ki yedi o: “Malata, Malata, a yagini a yama ki cuoni ki lindi li bonla boncianla po.
Te Lamatuaꞌ Yesus nataa nae, “Marta, Marta. Ho ia, mbute-mue moꞌa dudꞌuꞌa-afiꞌ mataꞌ-mataꞌ.
42 Ama bonyenla n tie tiladi, Maliyama gandi li bonŋanla, ban kan fie o yaala.”
Malole boe, te leleꞌ ia hambu dalaꞌ nggunan naeꞌ lenaꞌ. Maria endoꞌ rena Au Dedꞌea oꞌola ngga, na, ana pili nala maloleꞌ a ena. Huu atahori nda bisa haꞌi rala Dedꞌea-oꞌola ngga ia mia e sa.”
