Luka 10
1 Lani yaa puoli o Diedo go den gandi ŋuadikaaba pilele n bilie ki soani ba niba lielie ke bi kua o liiga, ki gedi wani oba n den baa gedi ya dogi leni ya kaani kuli.
这之后，主又另外指派了七十名门徒，派他们两人一组先行一步，去往他计划造访的所有城邦。
2 O den yedi ba: “U jetaagu yaba ama bi tuonsoanba nan wa. Lawani yin mia mani u jetaagu Diedo wan soani bi tuonsoanba o jetaagu po.
耶稣对他们说：“需要收割的庄稼很多，但工人太少，这时候就要向收获之主祈祷，让他派工人去他的农田收割庄稼。
3 Gedi mani! Diidi ki le, n soani yi nani a pebila yeni i fuasangbanli siiga.
所以去吧，我派你们出去，就像羊羔走进狼群。
4 Yin da taa mani ligiboagili, baa sancenboagili, baa cacaadi, ki da sedi u sanu nni ki fuondi oba.
不要带钱袋、口袋和鞋，遇见其他人也不要闲聊。
5 Yin kua ya diegu nni kuli, kpa fuondi mani ki yedi: “mi yanduanma n yaa ye ku naa diegu nni.”
无论走进哪一栋房子，先说：‘愿平安降临这里！’
6 Yua n bua mi yanduama ya ye lienni, yin gaali o ya yanduanma yeni baa ye leni o. Yua n bua mi yanduanma yeni yaa ye li kani mo, yi gaali n guani yi ya kani.
那里若有平安之人，你们的平安就会降临于他们，否则，这平安仍为你们所有。
7 Yin ya ye laa diegu nni ki di ki go ñu ban puuni yi yaala kuli, kelima o tuonsoanlo pundi ki baa o panpaani. Yin da ña diegu nni ki tuadi dietoagu.
你们要住在那人的家中，他们给你吃喝，因为工人就应该获得报酬，不必在各家之间搬来搬去。
8 Yin kua ya dogu nni ke bi ga yi cangu kuli, yin je mani ban puni yi yaala,
无论你走进哪座城中，那里的人若欢迎你们，他们送上什么食物就吃什么。
9 ki paagi ya yiama n ye likani ki yedi ba: 'UTienu diema nagini yi kani.'
然后医治城中的病人，告诉他们：‘上帝之国已经降临。’
10 Ama yin kua yaa dogu nni ke baa ga yi cangu kuli, yin ña ki sedi bi sani nni ki yedi: '
但无论你们进入哪座城，那里的人若不接待你们，就穿街过巷地告诉他们：
11 Ti kpia baa yi dogu tama yaama n tabini yi taana yeni. Ama yin bandi boŋanla ke U Tienu diema nagini.'”
‘我们会把这城里沾在我们脚上的尘土拂去，以此表达对你们的失望。但你们应该意识到：上帝之国已经降临。’
12 Jesu den pugini ki yedi o ŋoadikaaba: “n yedi ke ti buudi daali, Sodoma ya buudi kaa bia ki pundi laa dogu yaaba buudi.
我告诉你们，到了审判日那天，索多玛甚至都要比这座城更好。
13 Fala baa ye leni fini Kolasini dogu. Fala baa ye leni fini Betisayida dogu, kelima ya bancianma n tieni a niini ne ya den den tieni ŋali yogu Tili leni Sidoni dogi nni, bi den baa laa li paboanli tiadi leni mi fantanpiema ki lebidi bi yama.
哥拉逊啊，你有祸了！伯赛大啊，你有祸了！因为在你们那里显化的神迹，如果换做是在推罗和西顿，城里的人早就披上粗布衣，坐在地上悔改了。
14 Lanyaapo, ti buudi daali Tili leni Sidoni dogi ya fala kan yaa bia ki pundi yi ya fala.
所以到了审判日那天，你们所受的苦，要比推罗和西顿还重。
15 Fini, Kapenayuma dogu moko, a tama ke a baa fiini a yuli ŋali tanpoli po bi? Aa a, bi baa jiini a ŋali bi tinkpiba diema.” (Hadēs g86)
还有你，迦百农！你不会被高举到天堂，而是会坠入阴府。 (Hadēs g86)
16 Jesu go den yedi o ŋoadikaaba: “Yua n cengi yi maama cengi n yaama, yua n yie yi mo yie mini, yua n yie mini mo yie yua n soani nni.”
听从你们的人就是听从于我，拒绝你们的人就是拒绝我。但拒绝我，就是拒绝那派我来此之人。”
17 Hoadikaaba piilele n bilie yeni den guani Jesu kani leni li pamanli ki yedi: “Ti Daano, baa mu cicibiadimu moko tuodi ti maama a yeli nni.”
那七十名门徒回来的时候兴奋地说：“主啊，因你之名，即使是魔鬼也听从我们！”
18 Jesu den yedi ba: “N den la Sutaani ñani tanpoli ki peli nani mi tañigima yeni ki baa.
耶稣说：“我看见撒旦像闪电一样从天空坠落。
19 N puni yi u paalu ke yi baa fidi ki ya ŋmaadi i we leni i nami, ki ya paani yibali paciamu kuli. Liba kuli kan fidi ki tieni yi yaala n bia.
是的，我给了你们力量去毁灭蛇和蝎子，去战胜所有实力强大的仇敌。没有什么能伤害你们了。
20 Baa yeni, yin da mangi mani yi pala kelima mu cicibiadimu tuo yi maama, ama yin mangi mani yi pala kelima bi diani yi yela tanpoli po.”
但不要因鬼怪听从你们就欢喜。你们欢喜，应该是因为你们的名字被记录在天堂。”
21 Lanyogunu liga o U Tienu Fuoma Yua den teni Jesu pali mangi ŋali boncianla ke o yedi: “Baa, fini yua n tie tanpoli leni ki tinga kuli Diedo, n pagi a kelima a doagini li naa bonla bi yanfodanba leni bi nunfandanba kuli po, ki doagidi la yaaba n tie nani a biwaala yeni yaapo. Yeni de, Baa, li tie yeni kelima li ŋua a yanjagiŋanli.”
就在这时，耶稣心中充满圣灵的喜悦。他说：“父啊，天地之主，我感谢你，因为你在智慧和聪明人面前隐藏起这一切，却将其显现给孩童。父啊，是的，这样做会让你感到欢喜。
22 Jesu den pugini ki yedi: “N Baa puni nni li bonla kuli bali. Oba kuli ki bani Bijua n tie yua kali Baa bebe, oba kuli mo ki bani Baa n tie yua kali Bijua leni wani Bijua n bua ki doagidi o yua yaapo.”
我父已经把一切交给我，除了我父没有人能理解人子。除了人子以及人子愿意向其显示之人，没有人能理解我父。”
23 Lani Jesu den jigidi ki noanli o ŋoadikaaba ki maadi leni bani bebe ki yedi: “Li pamanli ye leni yi kelima yin laa yaala po.
当周围没有其他人时，耶稣转过身来对门徒说：“那些能见你们所见之人，真的是有福了！
24 Kelima n yedi yi ke bi sawalipuaba leni bi badiba boncianla den bua ki le yin nua yaala na, ki naa laa la, bi den bua ki gbadi yin gba yaala na, ki naa gbadi.”
我告诉你们，曾有许多先知和君王，想看到你们所见的一切，却无法看到，想听你们所听的一切，却无法听到。”
25 U Tienu balimaama bangikaciamo yendo den fii ki bua ki biigi Jesu ki yedi o: “Canbaa, n baa tieni lede ki baa ya miali n kan gbeni?” (aiōnios g166)
曾有一个研究法律的专家站起来，试图用问题为难耶稣。他说：“老师，我要怎么做才可以获得永生呢？” (aiōnios g166)
26 Jesu den yedi o: “Be diani li balimaama nni? A cogi be lienni?”
耶稣问他：“律法上是怎么写的？你看到了什么？”
27 O den goa ki yedi o: “ŋan bua o diedo a Tienu leni a pali kuli leni a miali kuli leni a fidu kuli leni a yantiali kuli, ki go bua a nisaalilielo nani ŋan bua a yuli maama.”
那人回答：“你要全心、全性、全力、全意爱你的主上帝，要爱邻居如爱自己。”
28 Jesu den yedi o: “A guani ke li tiegi. Ya tiendi yeni, a baa ya ye.”
耶稣说：“你说对了。这样做就会获得永生。”
29 Li balimaama bangikaciamo yeni den bua ki sa o yuli po i moamoani ki yedi Jesu: “ŋme nan tie n nisaalilielo?”
但那人还想为自己的想法辩护，就问耶稣：“那么谁是我的邻居呢？”
30 Jesu den goa ki yedi o: “O ja den ñani Jelusalema, ki jiidi ki caa Jeliko. O den ba bi sanjiaba siiga, ke bi bibi o, ki fie wan pia yaala ki go puapua o ki ŋa o ke wani leni mi kuuma ki foagi, ki ban caa.
耶稣回答：“一个人从耶路撒冷去往耶利哥，途中遇到强盗，他们剥去他的衣服，殴打他，然后把他丢在那里，让他等死。
31 Li den sua ke bi kopadicianba siiga yendo moko den jiidi ki tagi laa sanu. Wan den la o ja yeni, o den jadi ki balini ki pendi.
正好有一名祭司走过那条路，但看见他后，却绕道走开了。
32 Lefi buolu yua moko n den jiidi ki pundi li kani ki laa o ja yeni, o den jadi ki pendi.
有一个利未人也路过，但走到这里看到这个男人，也绕道走开了。
33 Ama, Samali yua, den caa u dogu ki cua likani. wan den laa o ja yeni, mi niŋima den cuo o opo.
最后一个撒玛利亚人走来路过此地，看见这个男人，心生怜悯。
34 O den nagini ki tieni o nala mi kpama leni duven ki finfini a a caba, ki jagini o wani o ba ya boncaginkaala po, ki gedini o ki ban baa opo ku candiegu ki kubi o.
于是走上前，用油和酒处理他的伤口，将他包扎好，扶上自己的驴子，带他住进一个客店，照顾他。
35 Lan fii ki fa o den ñani kujapiena lie ki teni ku candiegu daano ki yedi o: 'Ya kubi o, ŋan baa biani opo yaala ki pugini li ne po, n ya lebidi ki guani, n baa pa ŋa.”
第二天，这个撒玛利亚人拿出两个银币交给店主，说：‘请你照顾他，如果有额外的花销，等我回来的时候会还给你。’
36 Lani Jesu den buali o ki yedi: “A yaa yama po, bi nitaadiba yeni siiga ŋme tie yua n den baa bi sanjiaba siiga yeni nisaalilielo?”
那么你认为，对于这个被强盗抢劫的人而言，这三个人中谁是他的邻居呢？”
37 O den goa ki yedi o: “Yua n gbadi opo miŋima yene.” Jesu den yedi o: “A mo n gedi ki ban ya tiendi yeni.
研究法律的专家说：“就是那个表达善意的人。” 耶稣说：“那就去做同样的事情吧。”
38 Jesu go den taa u sanu, wani leni o ŋoadikaaba. O den kua doyendu nni. Ya pua n yi Malata den ga o cangu.
耶稣和众人继续赶路，走进一个村庄。有一个名叫马大的女人，请耶稣到自己家里。
39 O pua yeni den pia o waalo ke o tie pua ki yi Maliyama. wani Maliyama den kali Jesu taana kani ki cengi o maama.
她有一个妹妹名叫玛利亚，坐在主的面前听道。
40 Ku diegu tuonli den yagi Malata yama ke o cuoni ki lindi. O den cua ki yedi Jesu: “n Daano, naani n waalo n ŋa nni ke n tuuni n bebe yeni, laa yia ŋa? Yedi o wan todi nni.”
马大当时忙着准备饭菜，有很多需要做的事情，感到有些不快。于是就上前来说：“主人，我妹妹让我一个人做这些事情，请让她来帮帮我。”
41 O Diedo den goa ki yedi o: “Malata, Malata, a yagini a yama ki cuoni ki lindi li bonla boncianla po.
主回答她：“马大啊，马大，你为所有这些事操心忙碌，
42 Ama bonyenla n tie tiladi, Maliyama gandi li bonŋanla, ban kan fie o yaala.”
但只有一件事是必做的，玛利亚选择了正确之事，这不能从她那里剥夺。”
