Maatoosa 5
1 Daro derey shiiqidayssa Yesuusi be7ida wode deriya bolla keyidi uttis. Iya tamaareti iyaakko shiiqin,
Toen Jesus de menigte zag, besteeg Hij de berg; en nadat Hij Zich had neergezet, naderden zijn leerlingen tot Hem.
2 hayssada yaagidi tamaarssis:
En Hij opende de mond, om hen te onderrichten, en sprak:
3 “Bantta ayyaanan manqoti anjjettidayssata, salo kawotethay enttassa.
Zalig de armen van geest; want hun behoort het rijk der hemelen.
4 Yeekkeyssati anjjettidayssata, entti minthetho demmana.
Zalig de zachtmoedigen; want ze zullen het Land bezitten.
5 Bantta wozanan ashkketi anjjettidayssata, entti sa7aa laattana.
Zalig, die wenen; want ze zullen worden getroost.
6 Xillobaa oothanaw koshatteyssatinne saamotteyssati anjjettidayssata, entti kallana.
Zalig, die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid; want ze zullen worden verzadigd.
7 Maareyssati anjjettidayssata, entti maarotethi demmana.
Zalig de barmhartigen; want ze zullen barmhartigheid ondervinden.
8 Wozana geeshshati anjjettidayssata, entti Xoossaa be7ana.
Zalig de zuiveren van hart; want ze zullen God zien.
9 Sigetheyssati anjjettidayssata, entti Xoossaa nayta geetetti xeegettana.
Zalig de vreedzamen; want ze zullen kinderen Gods worden genoemd.
10 Xillobaa oothiya gisho gidi, goodetteyssati anjjettidayssata, salo kawotethay enttassa.
Zalig, die vervolging lijden om de gerechtigheid; want hun behoort het rijk der hemelen.
11 “Asay hinttena ta gisho gidi cayaa wode, gooddiya wodenne hintte bolla iitabaa ubbaa worddon odisiya wode hintte anjjettidayssata.
Zalig zijt gij, als men u om Mijnentwil beschimpt en vervolgt, en vals beschuldigt van allerlei kwaad.
12 Hintte woytoy salon gita gidiya gisho ufayttite, hashshu giite. Hinttefe kase de7iya nabeta hessada goodidosona.
Verheugt en verblijdt u, want groot is uw loon in de hemel; zo toch heeft men de profeten vervolgd, die vóór u zijn geweest.
13 “Hinttee biittaas maxine; maxiney ba maxinetethaa aggiko, ba mal7otethaa waati zaari demmanee? Kare holin asan yedhdhettanaappe attin aybiskka maaddenna.
Gij zijt het zout der aarde. Maar als het zout smakeloos wordt, waarmee zal men het zouten? Het is nergens meer goed voor, dan om weggegooid te worden, en door de mensen te worden vertrapt.
14 “Hintte biittaas poo7o; dere bolla de7iya katamiya qosettanaw dandda7ukku.
Gij zijt het licht der wereld. Een stad, die boven op de berg is gelegen, kan niet verborgen blijven.
15 Xomppe oythidi son de7iya asa ubbaas poo7ana mela dhoqqa son wotheesippe attin daallo gidon wothey baawa.
Ook steekt men geen licht aan, om het onder de korenmaat te zetten; maar op de kandelaar, om het te laten schijnen voor allen, die in huis zijn.
16 Hessa mela asay hintte lo77o oosuwa be7idi, salon de7iya hintte aawa bonchchana mela hintte poo7oy asa sinthan poo7o.
Zo moet ook uw licht voor de mensen schijnen, opdat ze uw goede werken mogen zien, en uw Vader verheerlijken, die in de hemel is.
17 “Taani Muse higgiyanne nabeta qaala shaaranaw yida hinttew daanoppo. Taani, entti odidayssi tuma gideyssa qonccisanaw yasippe attin shaaranaw yabiikke.
Meent niet, dat Ik gekomen ben, om de Wet of de Profeten op te heffen. Ik ben niet komen opheffen, maar volmaken.
18 Ta hinttew tuma odays; saloynne sa7ay aadhdhana gakkanaw higge ubbay polettanaappe attin higgiyafe issi qaalay woykko pidaaley aadhdhenna.
Voorwaar, Ik zeg u: Eer hemel en aarde vergaan, zal er geen jota of stip van de Wet vergaan, totdat alles is volbracht.
19 Hessa gisho, ha kiitatappe guuxiya issi kiitaa menthiya oonikka qassi harata hessatho oothana mela tamaarssey oonikka salo kawotethan ubbaafe guutha gidana. Shin ha kiitaa poleysinne haratakka polana mela tamaarssey salo kawotethan gita gidana.
Wie dus een van die kleinste geboden opheft en dit aan de mensen leert, zal de minste worden genoemd in het rijk der hemelen; maar wie ze onderhoudt en ze leert, hij zal groot worden genoemd in het rijk der hemelen.
20 Ta hinttew odays; hintte xillotethay Farisaaweta xillotethaafenne higge asttamaareta xillotethaafe aadhdhonna ixxiko, salo kawotethaa gelekketa.
Ik zeg u: Zo uw gerechtigheid niet groter is dan die van schriftgeleerden en farizeën, dan zult gij het rijk der hemelen niet binnengaan.
21 “Hintte mayzatas, ‘Wodhoppite; shemppo wodhida oonikka pirddettana’ geetettoyssa si7ideta.
Gij hebt gehoord, dat tot de ouden gezegd is: Gij zult niet doden; en wie doodslag begaat, zal schuldig zijn voor het gerecht.
22 Shin ta hinttew odays; ba ishaa hanqettiya ubbay pirddettana. Ba ishaa cayaa oonikka daynna sinthi pirddas shiiqana. Ba ishaakko, ‘Eeyay’ giya oonikka qassi gaanname taman pirddettana. (Geenna g1067)
Maar Ik zeg u: Wie vertoornd is op zijn broeder, zal schuldig zijn voor het gerecht. Wie tot zijn broeder zegt: Raka, zal schuldig zijn voor de Hoge Raad. En wie zegt: Dwaas, zal strafbaar zijn met het helse vuur. (Geenna g1067)
23 “Hessa gisho, neeni ne yarshshuwa yarshshiya wode ne ishaa qohidabay new akeeketiko,
Als ge dus uw offergave brengt naar het altaar, en u daar herinnert, dat uw broeder iets tegen u heeft,
24 ne yarshshuwa he bessan aggada ba; koyrota bada ne ishaara giiga; yaata simmada, ne yarshshuwa Xoossaas yarshsha.
laat dan uw offer voor het altaar, en ga u eerst met uw broeder verzoenen; kom dan terug, en draag uw offer op.
25 “Nena mooteyssara pirdda keethi bashe oge bolla iyara giiga. Hessi atto giikko I nena daynna sinthi efana. Daynnay nena qachcheyssas aathi immana; I nena woynen yeggana.
Versta u spoedig met uw tegenpartij, terwijl ge nog met hem onderweg zijt; anders zal uw tegenpartij u misschien overleveren aan den rechter, en de rechter u overleveren aan den gerechtsdienaar, en zult ge in de gevangenis worden geworpen.
26 Ta tuma odays; ne bolla pirddettida accuwa issi santimey attonna cigga onggana gakkanaw qasho keethafe keyakka.
Voorwaar, Ik zeg u: Ge zult daar niet uitkomen, voordat ge de laatste penning hebt betaald.
27 “Hayssafe kase, ‘Laymatoppite’ geetettoyssa si7ideta.
Gij hebt gehoord, dat er gezegd is: Gij zult geen overspel doen.
28 Shin ta hinttew odays, maccas xeellidi, amottida ubbay ba wozanan iira laymatees.
Maar Ik zeg u: Wie met begeerte naar een vrouw ziet, heeft reeds overspel met haar gepleegd in zijn hart.
29 Ne ushachcha ayfey new nagaras gaaso gidikko, kessa hola. Ne asatethay kumethi gaanname taman wodhdhanaappe ne asatethaafe issoy dhayikko new lo77o. (Geenna g1067)
Als uw rechteroog u ergert, ruk het dan uit en werp het van u weg; want beter is het voor u, dat één uwer ledematen verloren gaat, dan dat heel uw lichaam in de hel wordt geworpen. (Geenna g1067)
30 Ne ushachcha kushey new nagaras gaaso gidikko, iya qanxa hola. Ne asatethay kumethi gaanname taman wodhdhanaappe ne asatethaafe issoy dhayikko, new lo77o. (Geenna g1067)
En zo uw rechterhand u ergert, houw ze af, en werp ze van u weg; want beter is het voor u, dat één uwer ledematen verloren gaat, dan dat heel uw lichaam in de hel wordt geworpen. (Geenna g1067)
31 “‘Ba machchiw yeddiya oonikka anjjo worqqatiya immo’ geetettis.
Er is gezegd: Wie zijn vrouw verstoot, moet haar een scheidingsbrief geven.
32 Shin ta hinttew odays; ba machchiya laymatonna de7ishin billiya ubbay iya laymatana mela oothees. Hessadakka, anjjettida maccasiw ekkiya ubbay laymatees.
Maar Ik zeg u: Wie zijn vrouw verstoot, behalve in geval van overspel, is oorzaak, dat ze overspel bedrijft; en wie een verstoten vrouw huwt, pleegt echtbreuk.
33 “Hintte mayzatakko, ‘Worddon caaqqofite; hintte Xoossaa sinthan caaqqidayssa polite’ geetettidayssa si7ideta.
Gij hebt ook gehoord, dat tot de ouden gezegd is: Gij zult geen meineed doen, maar den Heer uw eden houden.
34 Shin ta hinttew odays; ubbarakka caaqqofite. Xoossay uttiya araata gidiya gisho, salon caaqqofite.
Maar Ik zeg u, in het geheel niet te zweren: noch bij de hemel, want hij is Gods troon;
35 Iya tohoy yedhdhiya soo gidiya gisho, sa7ankka caaqqofite. Gita kawuwa katama gidiya gisho, Yerusalaamenkka caaqqofite.
noch bij de aarde, want ze is zijn voetbank; noch bij Jerusalem, want ze is de stad van den groten Koning.
36 Hintte binaanappe issuwaka boothi woykko kareethi oothanaw dandda7onna gisho, hinttee hintte huu7enkka caaqqofite.
Ook bij uw hoofd zult ge niet zweren; want ge kunt nog niet eens één enkel haar wit of zwart maken.
37 Hessa gisho, hintte qaalay, ‘Ee’ woykko ‘Akkay’ gido. Hessafe kare keyey Xalaheppe yees.
Maar uw woord zij: ja, ja; neen, neen; wat daar bijkomt, is uit den boze.
38 “‘Ayfe gisho ayfe; achcha gisho achche’ geetettidayssa si7ideta.
Gij hebt gehoord, dat gezegd is: Oog voor oog, tand voor tand.
39 Shin ta hinttew odays; hintte bolla iitabaa oothiya uraara eqettofite. Oonikka ne ushachcha shakalaa baqqiko ne haddirssa shakalaakka bessa.
Maar Ik zeg u, geen weerstand te bieden aan het onrecht. Als iemand u op de rechterwang slaat, keer hem ook de andere toe.
40 Issi asi ne shaamiziya ekkanaw nena mootikko, ne kootiya gujjada imma.
Wil iemand u voor het gerecht dagen, en u het onderkleed nemen, laat hem ook de mantel.
41 Issi asi nena wolqqan babaa toossidi issi saate oge baara baana mela nena un77ethiko, iyara nam77u saate oge ba.
Dwingt iemand u duizend schreden te gaan, leg er met hem tweeduizend af.
42 Woossiya oodeskka imma; neeppe tal77anaw koyaa oonakka diggofa.
Geef aan wie u iets vraagt; en wend u niet af van hem, die bij u lenen wil.
43 “‘Nena doseyssa dosa; nena ixxeyssa ixxa’ geetettoyssa si7ideta.
Gij hebt gehoord, dat er gezegd is: Uw naaste zult ge beminnen, en uw vijand zult ge haten.
44 Shin ta hinttew odays; hintte morkketa dosite; hinttena qoheyssatas woossite.
Maar Ik zeg u: Bemint uw vijanden, en bidt voor wie u lasteren en vervolgen;
45 Hessatho hintte oothiko, salon de7iya hintte aawas hintte nayta gidana. I iitatasinne lo77otas awa kessees; xillotasinne nagaranchchotas ba iraa bukisees.
opdat gij kinderen moogt zijn van uw Vader in de hemel, die zijn zon doet opgaan over slechten en goeden, en het regenen laat over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.
46 Hinttena dosiya asaa xalaala hintte dosikko, hinttew ay woytoy de7ii? Hari attoshin, qaraxa qanxiseyssatikka hessa oothoosona.
Want zo gij bemint, die u liefhebben, welk loon zult gij dan ontvangen? Doen dat ook de tollenaars niet?
47 Hinttee, hintte ishata xalaala sarothiko, haratappe ay hara aadhdhiyabaa oothidetii? Hari attoshin, Xoossaa ammanonna asaykka hessa oothoosona.
En zo gij alleen uw broeders groet, wat bijzonders doet gij dan wel? Doen dat ook de heidenen niet?
48 Hiza, salon de7iya hintte aaway polo gidoyssada hintteka polo gidite.
Weest dus volmaakt, zoals uw hemelse Vader volmaakt is.
