Thimo 20
1 Ndibei nĩ mũnyũrũrania, na njoohi nĩ mũndũ wa ngũĩ; mũndũ ũrĩa ũhĩtithagio nĩcio ti mũũgĩ.
Vinen er ein spottar, rusdrykken ein ståkar, ingen som tumlar av honom, er vis.
2 Mangʼũrĩ ma mũthamaki nĩ ta mũraramo wa mũrũũthi; ũrĩa ũmũrakaragia nĩ muoyo wake ateaga.
Den rædsla kongen vekkjer, er som løveburing, den som fær hans vreide på seg, set livet sitt på spel.
3 Gwĩtheema ngũĩ kũrehagĩra mũndũ gĩtĩĩo, no mũndũ o wothe mũkĩĩgu ahiũhaga kũũgitana.
Mannsens æra er å halda seg frå trætta, men kvar uviting glefser til.
4 Kĩgũũta gĩticimbaga hĩndĩ ya irĩma; nĩ ũndũ ũcio hĩndĩ ya magetha gĩathiĩ kũmaatha gĩtirĩ kĩndũ kĩonaga.
Letingen pløgjer ikkje um hausten, i skurdonni leitar han fåfengt etter grøda.
5 Muoroto wa ngoro ya mũndũ nĩ ta maaĩ ma ndia ndiku, no mũndũ ũrĩ na ũtaũku nĩamatahaga.
Råd i mannsens hjarta er som vatn i djupet, men ein skynsam mann kann draga det upp.
6 Andũ aingĩ metuaga marĩ na wendo ũtangĩthira, no mũndũ mwĩhokeku-rĩ, nũũ ũngĩmuona?
Mest kvar mann råkar ein som elskar honom, men kven finn ein som er å lita på?
7 Mũndũ mũthingu atũũraga mũtũũrĩre ũtarĩ ũcuuke; kũrathimwo-rĩ, nĩ ciana ciake iria atigaga.
Den som ferdast ulastande og er rettferdig, sæle er borni hans etter honom.
8 Rĩrĩa mũthamaki aikarĩra gĩtĩ gĩake kĩa ũnene atue ciira, maitho make mathũngũrũraga ũũru wothe.
Ein konge som sit på domarstol, skil ut alt vondt med augo sine.
9 Nũũ ũngiuga atĩrĩ, “Nĩnjigĩte ngoro yakwa ĩrĩ theru; ndĩ mũtheru, na ndirĩ na mehia”?
Kven kann segja: «Eg hev halda hjarta reint og er fri frå syndi mi?»
10 Mahiga ma ratiri mataiganainie ũritũ, o na ithimi itaiganĩte: cierĩ nĩ indo irĩ magigi harĩ Jehova.
Tvo slag vegt og tvo slag mål er båe tvo ein styggedom for Herren.
11 O na kaana kamenyekaga nĩ ũndũ wa ciĩko ciako, gakamenyeka kana mĩtugo yako nĩ mĩtheru, na kana nĩ mĩagĩrĩru.
Alt guten syner i si gjerd um ferdi hans vert rein og rett.
12 Matũ marĩa maiguaga na maitho marĩa monaga-rĩ, cierĩ nĩ Jehova waciũmbire.
Øyra som høyrer og auga som ser - Herren hev skapt deim båe tvo.
13 Tiga kwenda toro, ndũkae gũthĩĩna; ikaraga wĩiguĩte, na nĩũrĩrĩĩaga irio ũkahũũna.
Elska ikkje svevn, for då vert du fatig, haldt augo uppe, so fær du brød til mette.
14 Mũgũri akĩgũra oigaga atĩrĩ, “Kĩndũ gĩkĩ ti kĩega, ti kĩega!” Agacooka agathiĩ akĩĩrahaga ũrĩa oĩ kũgũra.
«Klent, klent!» segjer kjøparen, men når han gjeng burt, so rosar han seg.
15 Thahabu nĩ kũrĩ, o na ruru no nyingĩ, no mĩromo ĩrĩa yaragia ũmenyo nĩ ithaga rĩa goro rĩrĩa rĩtonekaga.
Vel finst det gull og mange perlor, men dyraste gogni er lippor med kunnskap.
16 Oya nguo ya mũndũ ũrĩa ũngĩrũgamĩrĩra thiirĩ wa mũndũ wa kũngĩ; mĩige ĩrũgamĩrĩre thiirĩ ũcio wa mũndũ wa kũngĩ.
Tak klædi hans! for han hev borga for ein annan, og panta honom for framande!
17 Irio cionekete na njĩra ya kũheenania irĩ cama harĩ mũndũ, no thuutha kanua gake kaiyũraga o mũthanga.
Søtt er for mannen det brød han hev fenge med fals, men sidan vert munnen hans full av småstein.
18 Mĩbango ĩgaacagĩra nĩ ũndũ wa kũhooya kĩrĩra, ũngĩtua gũthiĩ mbaara-inĩ, heo ũtaaro.
Råder vert stødige med rådleggjing, få då klok styring når du fører krig!
19 Mũndũ wa mũhuhu nĩoimagia ndeto cia ndundu nja, nĩ ũndũ ũcio wĩthemage mũndũ waragia mũno.
Den som fer med drøs, ber løynråd ut, og gapen skal du ikkje hava noko med.
20 Mũndũ angĩruma ithe kana nyina, tawa wake ũkaahorera nduma-inĩ ĩrĩa ndumanu.
Den som bannar far og mor, hans lampa skal slokna i kolmyrkret.
21 Igai rĩrĩa rĩoneka narua kĩambĩrĩria-inĩ, marigĩrĩrio-inĩ rĩtituĩkaga rĩa kĩrathimo.
Ein arv som ein i fyrstundes er for fus på, vert på slutten utan velsigning.
22 Ndũkoige atĩrĩ, “Nĩngerĩhĩria ũũru ũyũ!” Eterera Jehova nake nĩegũkũhonokia.
Seg ikkje: «Eg vil løna med vondt!» Venta på Herren, han vil hjelpa deg.
23 Mahiga ma ratiri mataiganainie ũritũ nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ Jehova, nacio ratiri itarĩ cia ma itimũkenagia.
Tvo slag vegt er ein styggedom for Herren, og den falske skålvegt er ikkje god.
24 Makinya ma mũndũ matongoragio nĩ Jehova. Mũndũ-rĩ, angĩkĩhota atĩa kũmenya njĩra yake mwene?
Frå Herren kjem mannsens stig, og kor kann eit menneskje skyna sin veg?
25 Nĩ mũtego harĩ mũndũ kwamũrĩra Ngai kĩndũ na ihenya, acooke gwĩcũũrania ũhoro wa mĩĩhĩtwa yake thuutha-inĩ.
Fårlegt er det for eit menneskje å vigsla eitkvart tankelaust, og fyrst granska lovnaden etterpå.
26 Mũthamaki mũũgĩ nĩathũngũrũraga andũ arĩa aaganu; ageragĩria kĩgaragari gĩa gũkonyora ngano igũrũ rĩao.
Ein vis konge skil ut dei gudlause og let hjulet ganga yver deim.
27 Roho wa mũndũ nĩ tawa wa Jehova, ũthuthuuragia o nginya tũturi tũrĩa tũrĩ thĩinĩ mũno.
Menneskjens ånd er Herrens lampa, og ho ransakar alle rom i hjarta.
28 Wendo na wĩhokeku nĩcigitagĩra mũthamaki; ũtugi nĩũtũmaga gĩtĩ gĩake kĩa ũnene kĩrũme.
Kjærleik og truskap er vakt um kongen, og han styd sin kongsstol på kjærleik.
29 Hinya wa andũ ethĩ nĩguo riiri wao, nacio mbuĩ nĩcio riiri wa arĩa akũrũ.
Ei æra for ungdomar er deira kraft, og ein prydnad for dei gamle er grått hår.
30 Mahũũra na nguraro nĩitheragia ũũru wa mũndũ, nacio iboko itheragia o nginya tũturi twa thĩinĩ mũno.
Svidande sår reinser burt det vonde, ja, slag reinsar hjartans inste rom.
