Mathayo 6
1 “Mwĩmenyererei mũtigekage ciĩko cianyu cia ũthingu mbere ya andũ nĩguo mamuone. Mũngĩĩka ũguo-rĩ, mũtirĩ kĩheo mũkaaheo nĩ Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ.
“Beduru motangʼ mondo kik utim timbeu makare e nyim ji, mondo eka gineu. Kutimo kamano to ok ubi yudo pok moa kuom Wuonu manie polo.
2 “Nĩ ũndũ ũcio, rĩrĩa ũkũheana kĩndũ kũrĩ arĩa abatari, ndũkae kwanĩrĩra ũrĩa ũreka na tũrumbeta, ta ũrĩa hinga ciĩkaga thunagogi-inĩ na njĩra-inĩ, nĩguo itĩĩagwo nĩ andũ. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, acio nĩmarĩkĩtie kwamũkĩra kĩheo kĩao gĩothe.
“Kuom mano kuchiwo kony ne joma ochando to kik uland gima utimo gi turumbete, kaka joma wuondore timo ei sinagoke kendo e yore manie kind mier, mondo ji omigi luor. Awachonu adier ni giseyudo pokgi duto.
3 No hĩndĩ ĩrĩa ũkũheana kĩndũ kũrĩ arĩa abatari-rĩ, ndũkareke guoko gwaku kwa ũmotho kũmenye ũrĩa guoko gwaku kwa ũrĩo kũreeka,
To kichiwo kony ne joma ochando to kik iyie lweti ma koracham ongʼe gima lweti ma korachwich timo,
4 nĩgeetha ũheani ũcio waku ũtuĩke wa hitho-inĩ. Nake Ithe wanyu, ũrĩa wonaga maũndũ marĩa mekagĩrwo hitho-inĩ, nĩakamũhe kĩheo.
mondo chiwo mari obed malingʼ-lingʼ. Eka Wuonu maneno gima ochiw lingʼ-lingʼ nomiyi pokni.
5 “Na rĩrĩa mũkũhooya-rĩ, mũtikanatuĩke ta hinga, nĩgũkorwo ciendaga kũhooya irũgamĩte thĩinĩ wa thunagogi na macemanĩrio ma njĩra nĩguo cionwo nĩ andũ. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, icio nĩirĩkĩtie kwamũkĩra mũcaara wacio wothe.
“Bende ka ulamo, to kik uchal gi joma wuondore, nimar gihero lamo ka gichungʼ ei sinagoke, kendo e akek yore mondo ji onegi. Awachonu adier ni giseyudo pokgi duto.
6 No hĩndĩ ĩrĩa ũkũhooya, toonya nyũmba yaku, ũhinge mũrango na ũhooye Thoguo ũrĩa ũtoonekaga. Nake Thoguo ũrĩa wonaga maũndũ marĩa mekagĩrwo hitho-inĩ, nĩagakũhe mũcaara waku.
To kilamo to donji e odi maiye, ilor dhoot eka ilam Wuonu ma ok ne. Eka Wuonu maneno gima otim lingʼ-lingʼ nomiyi pokni.
7 Na ningĩ hĩndĩ ĩrĩa mũkũhooya-rĩ, tigagai kũhũhũtĩka ta andũ arĩa matetĩkĩtie Ngai, nĩgũkorwo meciiragia nĩ mekũiguuo nĩ ũndũ wa kũraihia mahooya.
To kulamo to kik usik kunuoyo weche kayiem kaka jopiny, nimar giparo ni ibiro winjgi nikech wechegi mathoth.
8 Mũtigatuĩke tao, nĩgũkorwo Ithe wanyu nĩoĩ kĩrĩa kĩmũbatairie o na mũtanamũhooya.
Kik uchal kodgi, nikech Wuonu ongʼeyo gik muchando kata kapok ukwaye.
9 “Nĩ ũndũ ũcio mwagĩrĩirwo nĩkũhooyaga atĩrĩ: “‘Ithe witũ ũrĩ igũrũ, rĩĩtwa rĩaku nĩrĩamũrwo,
“Koro kama e kaka onego ulam: “‘Wuonwa manie polo, nyingi mondo omi duongʼ,
10 ũthamaki waku nĩũũke, ũrĩa wendete Wee nĩwĩkagwo gũkũ thĩ ta ũrĩa wĩkagwo kũu igũrũ.
Pinyruoth mari obi, dwaroni mondo otimre e piny kaka timore e polo.
11 Tũhe ũmũthĩ irio ciitũ cia gũtũigana.
Miwa kawuono chiembwa mapile pile.
12 Na ũtũrekere mahĩtia maitũ, ta ũrĩa o na ithuĩ tũrekagĩra arĩa matũhĩtagĩria.
Wenwa richowa, kaka wan bende waweyone joma timonwa marach.
13 Na ndũgatũtware magerio-inĩ, no ũtũhonokagie kuuma kũrĩ ũrĩa mũũru.’
Bende kik iwe wadonj e tem, to reswa e lwet ngʼat marach.’
14 Nĩgũkorwo mũngĩrekera andũ hĩndĩ ĩrĩa mamũhĩtĩria, o nake Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩarĩmũrekagĩra.
Nimar ka uweyo ne ji ka gikethonu, eka Wuonu manie polo biro weyonu.
15 No mũngĩaga kũrekera andũ mehia mao-rĩ, o nake Ithe wanyu ndarĩmũrekagĩra mehia manyu.
To ka ok uwe ni ji richogi to wuonu manie polo ok bi weyonu richou.
16 “Ningĩ rĩrĩa mũkwĩhinga kũrĩa irio-rĩ, tigagai gũtukia mothiũ manyu ta ũrĩa hinga ciĩkaga, nĩgũkorwo nĩitukagia mothiũ macio nĩguo cionie andũ atĩ nĩciĩhingĩte kũrĩa irio. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, icio nĩirĩkĩtie kwamũkĩra mũcaara wacio wothe.
“Ka utweyo chiemo to kik unen malich kaka joma wuondore timo, nimar gimieno wengegi mondo ginyis ni gitweyo chiemo. Awachonu adier ni giseyudo pokgi duto.
17 No rĩrĩa wĩhingĩte kũrĩa, wĩhakage maguta mũtwe na wĩthambage ũthiũ,
To in, kitweyo chiemo to ol mo e wiyi kendo luok wangʼi,
18 nĩguo andũ matikamenye atĩ nĩwĩhingĩte kũrĩa, tiga o Thoguo ũrĩa ũtoonekaga amenye; nake Thoguo ũrĩa wonaga maũndũ marĩa mekagĩrwo hitho-inĩ, nĩagakũhe mũcaara.
mondo kik obed gima ongʼere ne ji ni itweyo chiemo, to Wuonu ma ok ne kende ema ongʼe. Eka Wuonu maneno gima otim lingʼ-lingʼ nomiyi pokni.
19 “Tigagai kwĩigĩra mĩthiithũ gũkũ thĩ, kũrĩa indo irĩĩagwo nĩ memenyi na ikaroota, na kũrĩa aici mabunjaga makaiya.
“Kik ukan mwandu ne un uwegi e piny kama olwenda gi nyal kethoe gik moko, kendo kama jokwoge turoe kendo kweloe.
20 No mwĩigagĩrei mĩthiithũ igũrũ, kũrĩa ĩtangĩrĩĩo nĩ memenyi kana ĩroote, na kũrĩa aici matangĩbunja maiye.
To kanuru mwandu magu e polo kama olwenda kata nyal ok kethie gik moko kendo jokuo ok turie ma kwelie,
21 Nĩgũkorwo kũrĩa mĩthiithũ yanyu ĩrĩ, nokuo ngoro cianyu o nacio irĩĩkoragwo irĩ.
Nimar kama mwanduni nitie e kama chunyi bende nobedie.
22 “Riitho nĩrĩo tawa wa mwĩrĩ. Maitho maku mangĩkorwo marĩ mega, mwĩrĩ waku wothe nĩũrĩiyũragwo nĩ ũtheri.
“Wangʼ e taya mar ringri. Ka wengeni neno maber to ringri duto opongʼ gi ler.
23 No rĩrĩ, maitho maku mangĩkorwo nĩ mathũku, mwĩrĩ waku wothe ũrĩiyũragwo nĩ nduma. Naguo ũtheri ũrĩa ũrĩ thĩinĩ waku ũngĩkorwo nĩ nduma-rĩ, nduma ĩyo kaĩ nĩ nene-ĩ!
To ka wengeni richo to ringri duto biro pongʼ gi mudho. Omiyo ka ler manie iyi en mudho, to mano kaka en mudho maduongʼ miwuoro!
24 “Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtungatĩra aathani eerĩ. Nĩ ũndũ no athũũrire ũmwe, na ende ũcio ũngĩ; kana eheane harĩ ũmwe, na anyarare ũcio ũngĩ. Mũtingĩtungatĩra Ngai na mũtungatĩre mbeeca.
“Onge jatich manyalo tiyo ne ruodhi ariyo. Nimar obiro chayo achiel to ohero machielo, kata obiro chiwore ne achiel to ochayo machielo. Ok inyal tiyo ne Nyasaye kendo ne pesa.
25 “Nĩ ũndũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ, tigagai gũtangĩkĩra mĩoyo yanyu, nĩ ũndũ wa kĩrĩa mũrĩrĩĩaga kana kĩrĩa mũrĩnyuuaga; kana kĩrĩa mũrĩĩhumbaga mĩĩrĩ yanyu. Githĩ muoyo ndũrĩ bata gũkĩra irio, naguo mwĩrĩ ũkagĩa bata gũkĩra nguo?
“Emomiyo awachonu ni, kik uparru kuom ngimau, kata kuom gik ma ubiro chamo kata madho; kata kuom dendu kata gik ma ubiro rwako. Donge ngima duongʼ moloyo chiemo, koso del donge duongʼ moloyo lewni?
26 Ta rorai nyoni cia rĩera-inĩ; itihaandaga, kana ikagetha, kana ikaiga magetha ikũmbĩ, no Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ Igũrũ nĩaciheaga irio. Githĩ inyuĩ mũtikĩrĩ a bata mũno gũkĩra icio?
Ranguru ane winy ma huyo e kor polo. Ok chwo cham to bende ok gikee kata giken e dere, to eka Wuonu manie polo pod pidhogi apidha. To un donge un gi nengo mamalo moloyogi?
27 Nũũ wanyu ũngĩhota kuongerera muoyo wake ithaa o na rĩmwe nĩ ũndũ wa gwĩtanga?
En ngʼa kuomu ma parruok moparorego nyalo miyo omed bedo mangima kata mana kuom sa achiel kende?
28 “Na nĩ kĩĩ gĩtũmaga mwĩtange nĩ ũndũ wa nguo? Ta rorai itoka cia gĩthaka ũrĩa ikũraga. Itirutaga wĩra kana ikogotha ndigi,
“Koso uparoru ne wach lewni nangʼo? Neyeuru kaka ondanyo mag pap dongo. Ok ginyagre gi tich kata gi chwecho.
29 no ngũmwĩra atĩrĩ, o na Solomoni arĩ na riiri wake wothe ndagemete ta kĩmwe gĩacio.
To kata kamano awachonu ni kata mana Solomon e rwakruokne malich duto ne ok orwakore ka achiel kuomgi.
30 Angĩkorwo ũguo nĩguo Ngai ahumbaga nyeki ya gĩthaka ĩrĩa ĩrĩ ho ũmũthĩ na rũciũ ĩgaikio mwaki-inĩ-rĩ, githĩ inyuĩ ndarĩkĩmũhumbaga wega makĩria, inyuĩ mwĩtĩkĩtie o hanini?
Ka kamano e kaka Nyasaye rwako lum aluma manie pap, ma kawuono nitie to kiny iwite e mach, donge obiro rwakou maber moloyo, yaye un joma yiegi tin-gi?
31 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, tigagai gwĩtanga, mũkĩũria atĩrĩ: ‘Tũkũrĩa kĩĩ?’ kana ‘Tũkũnyua kĩĩ?’ kana ‘Tũkwĩhumba kĩĩ?’
Omiyo kik uparru kuwacho ni, ‘Wabiro chamo angʼo?’ Kata ni, ‘Wabiro madho angʼo?’ Kata ni, ‘Wabiro rwako angʼo?’
32 Nĩgũkorwo maũndũ maya mothe nĩmo macaragio nĩ andũ arĩa matetĩkĩtie Ngai. No Ithe wanyu wa igũrũ nĩoĩ atĩ nĩmũbataragio nĩmo.
Nimar jopiny ema chandore ka dwaro gigi duto; to bende Wuonu manie polo ongʼeyo ni udwaro gigi duto.
33 No ambai mũcarie ũthamaki wake na ũthingu wake, na maũndũ maya mangĩ mothe o namo nĩarĩmũheaga.
To mokwongo, dwaruru pinyruoth Nyasaye kod timne makare eka gigi duto bende nomiu kaachiel gi mago.
34 Nĩ ũndũ ũcio tigagai gwĩtanga nĩ ũndũ wa rũciũ, nĩgũkorwo rũciũ nĩrũgetangĩkĩra ruo rwene. O mũthenya ũrĩ na mathĩĩna maguo ma kũũigana.
Kuom mano, kik uparru kuom kiny, nikech kiny noparre kuome owuon. Odiechiengʼ kodiechiengʼ nigi chandruokne morome.
