< Mathayo 25 >
1 “Hĩndĩ ĩyo-rĩ, ũthamaki wa igũrũ ũkaahaananio na airĩtu ikũmi arĩa mooire matawa mao, makiumagara nĩguo magatũnge mũhikania.
Basa ma, Yesus tute oꞌolan soꞌal Lamatualain parendan, nae “Hei musi mihehere fo soru Au uꞌuma ngga, onaꞌ nekendandaa ia. Taꞌo ia: lao esa, hambu ana fetoꞌ atahori sanahulu laoꞌ tetembaꞌ ma rendi sira lambu ana nara, fo reu soru pangantin touꞌ a sia nonoon umen.
2 Atano ao maarĩ akĩĩgu, na atano maarĩ oogĩ.
Te mia ina ka sanahuluꞌ naa ra, hambu lima nggoaꞌ, ma lima mahineꞌ.
3 Acio akĩĩgu nĩmakuuire matawa mao, no matiakuuire maguta.
Nggoaꞌ kalimaꞌ ra, liliiꞌ rendi mina lenaꞌ.
4 No rĩrĩ, acio oogĩ, nĩmakuuire maguta na cuba, o hamwe na matawa mao.
Te mahineꞌ kalimaꞌ ra rendi memaꞌ ena.
5 Na rĩrĩ, Mũhikania nĩaikarire angĩgooka, na othe magĩcũnga, magĩkoma.
Losa ume naa te, pangantin touꞌ a nda feꞌe nema sa. Dodꞌoo ma ana fetoꞌ naa ra nduar, de ara sungguꞌ rasambetaꞌ.
6 “Na ũtukũ gatagatĩ gũkĩanĩrĩrwo atĩrĩ: ‘Mũhikania nĩ mũũku! Umai mũkamũtũnge!’
Tao-tao te neofaa banggi rua ma, ara rena atahori rameli rae, ‘Woi! Pangantin touꞌ a losa ena! Ima fo ata teu soru e leo!’
7 “Hĩndĩ ĩyo airĩtu othe magĩũkĩra, magĩthondeka matawa mao.
Rena taꞌo naa, ma ana fetoꞌ ra fela randaa. De reu raote lambu anaꞌ ra.
8 Acio akĩĩgu makĩĩra acio oogĩ atĩrĩ, ‘Tũgaĩrei maguta manyu tondũ; matawa maitũ nĩmarahora.’
Ma ana feto nggoaꞌ ra olaꞌ ro nonoo nara rae, ‘We, toronooꞌ re! tulun banggi fee hai mina mbei dei, te hai lambu mara raeꞌ a mate ena!’
9 “No acio oogĩ makĩmacookeria atĩrĩ, ‘Aca, matingĩtũigana na mamũigane. Handũ ha ũguo-rĩ, thiĩi kũrĩ arĩa mendagia maguta mũkegũrĩre manyu.’
Te ana feto mahineꞌ ra rataa rae, ‘Aweꞌ! Afiꞌ miminasa, te nda bisa sa, o. Huu hai mina ma ia nda dai basa hita sa! Malole lenaꞌ mii hasa sia kios.’
10 “No rĩrĩa maarĩ njĩra-inĩ magĩthiĩ kũgũra maguta-rĩ, mũhikania agĩkinya. Airĩtu arĩa mehaarĩirie magĩtoonya kĩhikanio-inĩ hamwe na mũhikania. Naguo mũrango ũkĩhingwo.
Boe ma ara lao reu hasa mina. Te leleꞌ ara dea reu ma, pangantin a losa boe. De ana feto mahineꞌ ra tungga rala reu risiꞌ mamana kakabꞌiꞌ a, raꞌabꞌue ro pangantin ra ma basa fuiꞌ ra. Basa se rala ume rala ma, atahori ena lelesu a.
11 “Thuutha ũcio airĩtu acio angĩ o nao magĩũka. Makiuga atĩrĩ, ‘Mwathani! Mwathani! Tũhingũrĩre mũrango!’
Basa ma, ana feto nggoaꞌ ra o rema boe. Ara rameli de kokoe rae, ‘Papa! Papa, e! Tulun soi lelesu a dei!’
12 “Nowe agĩcookia atĩrĩ, ‘Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, niĩ ndimũũĩ.’
Te pangantin a nataa nae, ‘Weh, nda bisa sa, o. Te au nda uhine nggi sa!’
13 “Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mwĩhũgagei, tondũ mũtiũĩ mũthenya kana thaa.
Huu naa, hei musi mihehere fo minea mikindooꞌa, huu hei nda bubꞌuluꞌ Au uꞌuma ngga leleꞌ bee sa boe, do liiꞌ hira sa boe.”
14 “Ningĩ, ũthamaki wa igũrũ ũkaahaananio na mũndũ wathiiaga rũgendo, nake agĩĩta ndungata ciake, agĩciĩhokera indo ciake.
Basa ma Yesus tute seluꞌ nekendandaaꞌ esa fai nae, “Mete ma Au lao hela nggi ena, na, ama musi tao ues maloleꞌ fee Au, onaꞌ nekendandaaꞌ ia. Taꞌo ia: Malangga esa nae lao mamanaꞌ dodꞌooꞌ neu. Leleꞌ ana naote nala nae lao, ana noꞌe nala dedꞌenuꞌ nara, basa ma ana parenda se nae, ‘Ama pake doiꞌ ia ra dadꞌi pokoꞌ. Dei fo mete ma au baliꞌ, ama musi mifadꞌe au, hei hambu bunaꞌ baꞌu sa.’
15 Akĩnengera ĩmwe yacio taranda ithano cia mbeeca, na ĩngĩ taranda igĩrĩ, na ĩrĩa ĩngĩ taranda ĩmwe, o ndungata kũringana na ũhoti wayo. Agĩcooka agĩthiĩ rũgendo.
Basa de ana fee dedꞌenu ka esan doi mbilas saku lima, fo ana naꞌabꞌubꞌunaꞌ doiꞌ naa. Boe ma, ana fee dedꞌenu ka ruan doiꞌ saku rua, ma dedꞌenu ka telun doiꞌ saku esa, tungga esa-esaꞌ bebꞌeꞌin. Basa ma ana lao dodꞌooꞌ neu.
16 Ndungata ĩrĩa yaneetwo taranda ithano ĩgĩthiĩ o hĩndĩ ĩyo, ĩkĩonjorithia mbeeca ciayo, na ĩkĩona uumithio wa taranda ingĩ ithano.
Simbo rala doiꞌ ra, ma dedꞌenu ka esan lao de neu danggan. Nda doo sa ma, ana hambu doi bunaꞌ saku lima fai.
17 O nayo ĩrĩa yaheetwo taranda igĩrĩ ĩkĩonjorithia ĩkĩona uumithio wa ingĩ igĩrĩ.
Onaꞌ naa boe, dedꞌenu ka ruan. Ana hambu doi bunaꞌ saku rua fai.
18 No ndungata ĩrĩa yaheetwo taranda ĩmwe ĩgĩthiĩ, ĩkĩenja irima, ĩkĩhitha mbeeca cia mwathi wayo.
Te dedꞌenuꞌ ka telun mana simbo doiꞌ saku esa, ana neu ali ndolaꞌ sia rae a, de susuu malanggan doin naa.
19 “Thuutha wa ihinda iraaya, mwathi wa ndungata icio nĩacookire na agĩciĩta nĩguo iheane ũhoro wa mathabu ma mbeeca ciake.
Dodꞌoo ma, malangga a baliꞌ. De ana naꞌabꞌue dedꞌenu nara de paresaꞌ doin fo ara raꞌabꞌubꞌunaꞌ naa.
20 Ndungata ĩrĩa yaheetwo taranda ithano ĩkĩrehe ingĩ ithano, ĩkiuga atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa, waheire taranda ithano. Atĩrĩrĩ, nĩĩthũkũmĩte ingĩ ithano.’
Atahori ka esan rala neu de fee doiꞌ saku sanahulu, de nae, ‘Malangga! Doi ma sia. Faiꞌ naa malangga fee au doiꞌ saku lima. Te ia na, au hambu bunaꞌ saku lima fai.
21 “Nake mwathi wayo akĩmĩcookeria atĩrĩ, ‘Nĩwĩkĩte wega, wee ndungata ĩno njega na ya kwĩhokeka! Nĩũtuĩkĩte mwĩhokeku harĩ indo nini; nĩngũgũtua mũrori wa indo nyingĩ. Ũka ũtoonye gĩkeno-inĩ kĩa mwathi waku!’
Rena nala ma, malangga namahoꞌo. Ana nafadꞌe nae, ‘Malole! Ho ia, dedꞌenu maloleꞌ. Mae au nese ia o, ho tao ues no manggateeꞌ ma tungga mukundooꞌ a au parenda ngga. Huu mete-seꞌu muhine dala ana dikiꞌ onaꞌ ia ena, de dei fo au soꞌu nggo fo mete-seꞌu dala monaeꞌ ra. Dei fo au tao fefetas fo basa nggita tamahoꞌo teu esa.’
22 “Ndungata ĩrĩa yaheetwo taranda igĩrĩ o nayo ĩgĩũka. Ĩkiuga atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa waheire taranda igĩrĩ! Atĩrĩrĩ, nĩthũkũmĩte ingĩ igĩrĩ.’
Basa ma, dedꞌenu ka ruan nema fai de fee doi saku ha neu malangga, ma nae, ‘Malangga! Dalahulun malangga fee au, doiꞌ saku rua. Mita neuꞌ ena, au hambu doi bunaꞌ saku rua fai.’
23 “Nake mwathi wayo akĩmĩcookeria atĩrĩ, ‘Nĩwĩkĩte wega, wee ndungata ĩno njega na ya kwĩhokeka! Nĩũtuĩkĩte mwĩhokeku harĩ indo nini; nĩ ngũgũtua mũrori wa indo nyingĩ. Ũka ũtoonye gĩkeno-inĩ kĩa Mwathi waku!’
Malangga o namahoꞌo boe. Ana nafadꞌe nae, ‘Malole! Ho ia, dedꞌenu maloleꞌ. Ho tao ues no manggateeꞌ, ma mae au nese ia o, tungga mukundooꞌ a au parenda ngga. Huu mete-seꞌu muhine dala ana dꞌikiꞌ onaꞌ ia, dei fo au soꞌu nggo fo mete seꞌu dalaꞌ monaeꞌ lenaꞌ fai. Dei fo au tao fefetas fo basa nggita tamahoꞌo teu esa.’
24 “Nayo ndungata ĩrĩa yaheetwo taranda ĩmwe o nayo ĩgĩũka. Ĩkiuga atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa, nĩ ndooĩ atĩ wee wĩ mũndũ mwĩĩ, ũgethaga kũrĩa ũtahandĩte, na ũkongania kũrĩa ũtaahandire mbeũ.
Boe ma, dedꞌenu ka telun nema fai. Ma ana nafadꞌe nae, ‘Malangga, o! Au bubꞌuluꞌ malangga ia atahori rala manggateeꞌ. Huu malangga haꞌi saa fo atahori laen tao, ma etu mala saa fo atahori laen sela-nggari.
25 Nĩ ũndũ ũcio nĩndetigĩrire, ngĩthiĩ ngĩhitha taranda yaku thĩ. Atĩrĩrĩ, ĩno no ĩrĩa yaku ndagũcookeria.’
Au umutau, afiꞌ losa doiꞌ ia ra mopo hendi se, te doi ma saku ka esaꞌ ia feꞌe temeꞌ!’
26 “Nake mwathi wayo akĩmĩcookeria atĩrĩ, ‘Wee ndungata ĩno njaganu na ngũũtaru! Ũguo nĩ wooĩ atĩ ngethaga kũrĩa itahaandĩte, na ngongania kũrĩa itaahurĩte mbeũ?
Rena nala ma, malangga bua kakasoꞌ e nae, ‘Ho ia dedꞌenu deꞌulakaꞌ ma mana mbera-mbikeꞌ! Mete ma bubꞌuluꞌ mae, au haꞌi ala saa fo atahori laen tao, ma etu ala saa fo atahori laen sela nggari,
27 Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, wagĩrĩirwo nĩ kũiga mbeeca ciakwa bengi, na ndacooka-rĩ, nĩingĩacookerio mbeeca ciakwa irĩ hamwe na uumithio wacio.
na taꞌo bee de nda muu mbedꞌaꞌ doi ngga sia bank sa? Fo hela au baliꞌ, na, au hambu baliꞌ bunan mbei, boe o neu!’
28 “‘Nĩ ũndũ ũcio, mĩtunyei taranda ĩyo, mũmĩnengere ũrĩa ũrĩ na taranda ikũmi.
Basa ma, malangga denu dedꞌenun laen ra nae, ‘Haꞌi mala doiꞌ naa ra sia e, fo fee neu dedꞌenuꞌ mana hambu doi bunaꞌ saku limaꞌ naa.
29 Nĩgũkorwo mũndũ o wothe ũrĩ na indo nĩwe ũkoongererwo ingĩ nyingĩ na akĩrĩrĩrio. Nake ũrĩa ũtarĩ, o na kĩrĩa arĩ nakĩo nĩagatuunywo.
Te atahori mana tao mataꞌ maloleꞌ neu saa fo ana toꞌu ena, dei fo ana hambu naeꞌ lenaꞌ fai. Te atahori fo nda nau tao-mataꞌ neu saa fo ana toꞌu naa sa, dei fo ara haꞌi rala baliꞌ basa se mia e.
30 Oyai ndungata ĩyo ĩtarĩ bata mũmĩikie nja kũu nduma-inĩ, kũrĩa gũgaakorwo kĩrĩro na kũhagarania magego.’
Toꞌu mala dedꞌenuꞌ nda mana naꞌena ngguna-bara saa-saa ia. Lea roroso fo nggari e dea neu. Hela e nggae eiei ma doidꞌoso sia mamana maꞌahatuꞌ naa!’”
31 “Hĩndĩ ĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ agooka arĩ na riiri wake, na araika othe marĩ hamwe nake, nĩagaikarĩra gĩtĩ gĩake kĩa ũnene na kĩrĩ riiri wa igũrũ.
Basa ma Yesus olaꞌ nakandoo nae, “Au, Atahori Matetuꞌ ia, dei fo onda baliꞌ uma endiꞌ Ama ngga koasa manaselin, uma o ate mana mia sorga Nara. Basa fo Au endoꞌ sia kadꞌera parenda mana seliꞌ ngga, fo paresaꞌ basa atahori masodꞌa nara.
32 Ndũrĩrĩ ciothe nĩigacookanĩrĩrio mbere yake, nake nĩakamũrania andũ kuuma kũrĩ arĩa angĩ, o ta ũrĩa mũrĩithi aamũranagia ngʼondu na mbũri.
Dei fo basa atahori mana rasodꞌa mia raefafoꞌ, rema randaa ro Au. Dei fo Au bingga-banggi se, ona manatadꞌa bingga-banggi bibꞌi lombo no bibꞌi hiek fo dadꞌi nononggoꞌ rua.
33 Nĩakaiga ngʼondu mwena wake wa ũrĩo, na mbũri aciige mwena wake wa ũmotho.
Atahori mana nasodꞌa tungga Lamatualain hihii-nanaun, Au tao e sia Au bobꞌoa ona ngga. Te laen ra, Au tao se sia bobꞌoa dii ngga.
34 “Ningĩ Mũthamaki nĩakeera arĩa marĩ mwena wake wa ũrĩo atĩrĩ, ‘Ũkai, inyuĩ mũrathimĩtwo nĩ Baba; oyai igai rĩa ũthamaki ũrĩa mwathondekeirwo kuuma rĩrĩa thĩ yombirwo.
Leleꞌ naa, Au toꞌu parendaꞌ onaꞌ maneꞌ. Dei fo Au ufadꞌe atahori mana sia bobꞌoa ona ngga ae, ‘Hei ia mana simbo papala-babꞌanggiꞌ mia Au Ama ngga. Ima misiꞌ ume mana nenesadꞌia memaꞌ fee neu nggi eniꞌ a mia fefeun.
35 Nĩgũkorwo ndaarĩ mũhũũtu mũkĩĩhe gĩa kũrĩa, na ndaarĩ mũnyootu mũkĩĩhe gĩa kũnyua, na ndaarĩ mũgeni mũkĩĩnyiita ũgeni,
Au urolo nggi, huu feꞌesaꞌan leleꞌ Au ndoe, hei mana fee Au ua. Leleꞌ Au uꞌumadꞌa, hei mana fee Au inu. Au uma onaꞌ atahori fuiꞌ, te hei mana simbo Au sia ume mara.
36 na ndaarĩ njaga mũkĩĩhe nguo, na ndaarĩ mũrũaru na inyuĩ mũkĩĩmenyerera, o na ndaarĩ njeera na mũgĩũka kũndora.’
Au nda uꞌena bua-loꞌas sa, te hei mana fee Au bua-loꞌas. Au umuhedꞌi, te hei ima tao mataꞌ neu Au. Au sia bui rala, te hei ima seꞌu Au.’
37 “Hĩndĩ ĩyo arĩa athingu nĩmakamũcookeria mamũũrie atĩrĩ, ‘Mwathani, nĩ rĩ twakuonire ũrĩ mũhũũtu tũgĩkũhe gĩa kũrĩa, kana ũrĩ mũnyootu tũgĩkũhe gĩa kũnyua?
Rena onaꞌ naa, dei fo atahori rala ndoos sia Au bobꞌoa ona ngga naa, rataa baliꞌ, rae. ‘Papa, ia taꞌo bee ia ena? Papa nae, Papa ndoe, de hai mihao nggo. Papa naꞌamadꞌa, de hai o fee nggo minu.
38 Na nĩ rĩ twakuonire ũrĩ mũgeni tũgĩkũnyiita ũgeni, kana ũrĩ njaga tũgĩkũhe nguo?
Papa onaꞌ atahori fuiꞌ, de hai simbo nggo misiꞌ hai umem. Papa nda naꞌena bua-baꞌus saa, de hai fee.
39 O na nĩ rĩ twakuonire ũrĩ mũrũaru kana ũrĩ njeera na tũgĩũka gũkũrora?’
Papa mumuhedꞌi, de hai tao mataꞌ neu nggo. Papa sia bui rala, de hai mii tulu fali nggo. Te eni bees hai tao dalaꞌ onaꞌ naa?’
40 “Nake Mũthamaki nĩagacookia, ameere atĩrĩ, ‘Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, ũndũ wothe mwekĩire ariũ a Baba o na arĩa anini mũno, nĩ niĩ mwekĩire.’
Dei fo Au utaa se ae, ‘Mimihere Au! Huu leleꞌ hei tao dalaꞌ onaꞌ naa neu Au atahori ngga ra, mae tao fee neu atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra o, na, hei tao fee neu Au ena!’
41 “Ningĩ nĩakeera arĩa marĩ mwena wake wa ũmotho atĩrĩ, ‘Njehererai, inyuĩ mũrumĩtwo, mũthiĩ mwaki-inĩ wa tene na tene ũrĩa ũthondekeirwo mũcukani na araika ake. (aiōnios )
Boe ma Au ufadꞌe neu atahori mana sia bobꞌoa dii ngga ae, ‘Hee, atahori deꞌulaka ra e! Lamatualain sumba-doon nggi. Dinggoꞌ hela ia! Dei fo Au denu atahori reu piru hendiꞌ nggi misiꞌ ai naraka mana mbila roo-rooꞌ nda mana mateꞌ sa. Huu Lamatualain sadꞌia memaꞌ mamana huku-dokin, fee neu nitu ra, ro malangga monaen. (aiōnios )
42 Nĩgũkorwo ndaarĩ mũhũũtu na mũtiaheire gĩa kũrĩa, na ndaarĩ mũnyootu na mũtiaheire gĩa kũnyua,
Au mbuu hendi nggi, huu leleꞌ Au ndoe, hei nda fee Au ua sa. Leleꞌ Au uꞌumadꞌa, hei nda fee Au inu sa.
43 na ndaarĩ mũgeni na mũtianyiitire ũgeni, ndaarĩ njaga na mũtiaheire nguo, ndaarĩ mũrũaru na ndaarĩ njeera na mũtiokire kũnyona.’
Au uma onaꞌ atahori fuiꞌ, te ama nda simbo au sia hei umem sa. Au nda uꞌena bua-baꞌus sa, te hei nda fee Au bua-baꞌus sa. Au umuhedꞌi, te ama nda ima taomataꞌ neu Au sa. Au sia bui rala, te hei nda ima tulu-fali Au sa.’
44 “Nao nĩmagacookia, mamũũrie atĩrĩ, ‘Mwathani, nĩ rĩ twakuonire ũrĩ mũhũũtu, kana ũrĩ mũnyootu, kana ũrĩ mũgeni, kana ũrĩ njaga, kana ũrĩ mũrũaru, o na kana ũrĩ njeera na tũtiagũteithirie?’
Rena onaꞌ naa, dei fo atahori deꞌulakaꞌ ra rataa rae, ‘Papa, ia taꞌo bee ena ia? Papa nae Papa ndoe, te hai nda fee nanaat sa. Papa naꞌamadꞌa, te hai nda fee nggo minu sa. Papa onaꞌ atahori fuiꞌ, te hai nda simbo sia hai umem sa. Papa nda naꞌena bua-baꞌus sa, te hai nda fee sa. Papa namahedꞌi, te hai nda mii tao-mataꞌ sa. Papa sia bui rala, te hai nda mii tulu-fali sa. Te eni bee se hai tao Papa onaꞌ naa?’
45 “Nake nĩakamacookeria atĩrĩ, ‘Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, ũndũ o wothe mũteekire ũmwe wa aya anini mũno, nĩ niĩ mũteekĩire.’
Dei fo Au utaa se ae, ‘Mimihere Au! Te leleꞌ hei nda tulu-fali atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra sa, naa, onaꞌ hei nda tulu-fali Au sa boe.’
46 “Hĩndĩ ĩyo nĩmagathiĩ kũrĩa andũ maherithagio tene na tene, no arĩa athingu mathiĩ muoyo-inĩ wa tene na tene.” (aiōnios )
Basa naa ma, atahori deꞌulakaꞌ ra hambu doidꞌoso rakandooꞌ a losa doo nduꞌu doon neu. Te atahori rala ndoos ra hambu masoi-masodꞌaꞌ rakandoo ro Lamatualain losa doo nduꞌu doon neu.” (aiōnios )