Mathayo 22
1 Nake Jesũ akĩmaarĩria rĩngĩ na ngerekano, akĩmeera atĩrĩ,
OLELO hou aku la o Iesu ia lakou i na olelonane, i aku la,
2 “Ũthamaki wa igũrũ ũhaanaine na mũthamaki warugire iruga nĩ ũndũ wa ũhiki wa mũriũ.
Ua like ke aupuni o ka lani me kekahi alii nana i hoomakaukau ka ahaaina no kana keiki.
3 Agĩcooka agĩtũma ndungata ciake kũrĩ andũ arĩa meetĩtwo iruga-inĩ, ikameere moke, nao makĩrega gũũka.
Hoouna aku la ia i kana poe kauwa e kii i ka poe i oleloia e hele mai i ka ahaaina; aka, aole lakou i makemake e hele mai.
4 “Ningĩ agĩtũma ndungata ingĩ agĩciĩra atĩrĩ, ‘Ĩrai acio metĩtwo atĩ nĩndĩkĩtie kũhaarĩria iruga: Ndegwa ciakwa na ngʼombe iria noru nĩirĩkĩtie gũthĩnjwo na maũndũ mothe nĩmahaarĩrie. Ũkai iruga-inĩ rĩa ũhiki.’
Hoouna hou aku la ia i na kauwa e ae, i aku la, E i aku oukou i ka poe i oleloia, Eia hoi, ua hoomakaukau no wau i ka'u ahaaina, ua kaluaia ka'u mau bipi a me na mea i kupaluia, ua makaukau hoi na mea a pau; e hele mai oukou i ka ahaaina.
5 “No andũ acio matiarũmbũirie ũhoro ũcio magĩĩthiĩra, ũmwe agĩthiĩ mũgũnda wake, na ũrĩa ũngĩ agĩthiĩ wonjoria-inĩ wake.
Hoowahawaha mai la lakou, hele aku la; o kekahi ma kona aina, a o kekahi ma kana kuai ana.
6 Acio angĩ magĩtharĩkĩra ndungata ciake, magĩcinyariira na magĩciũraga.
A o ka poe i koe, lalau mai la lakou i kana mau kauwa, hoomainoino mai la ia lakou, pepehi iho la a make.
7 Mũthamaki ũcio nĩarakarire mũno, agĩtũma mbũtũ yake ĩkaniine oragani acio, na ĩgĩcina itũũra rĩao inene.
A lohe ae la ke alii, huhu iho la ia, hoouna aku la ia i kona poe kana, luku aku la ia poe pepehi kanaka, a puhi aku la i ko lakou kulanakauhale.
8 “Hĩndĩ ĩyo akĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, ‘Iruga rĩa ũhiki nĩrĩhaarĩrie no rĩrĩ, arĩa ndĩretire-rĩ, matiraagĩrĩirwo nĩ gũũka.
Alaila, olelo aku la ia i kana poe kauwa, Ua makaukau nae ka abaaina; aole hoi i pono kela poe i oleloia.
9 Thiĩi magomano-inĩ ma njĩra mwĩre mũndũ o wothe mũkuona oke iruga-inĩ rĩa kĩhikanio.’
Nolaila, e hele aku oukou ma na huina alanui, a e koi aku i na mea a pau i loaa ia oukou, e hele mai i ka ahaaina.
10 Nĩ ũndũ ũcio ndungata icio ikiumagara, igĩthiĩ njĩra-inĩ, igĩcookanĩrĩria andũ othe arĩa ciahotire kuona, igĩĩta arĩa ega o na arĩa ooru, nayo nyũmba ya kĩhikanĩrio ĩkĩiyũra ageni.
Hele aku la ua poe kauwa la iwaho ma ke alanui, a houluulu mai la i na mea a pau i loaa ia lakou, o ka poe ino a me ka poe maikai; a nui iho la na hoaai ma ua ahaaina la.
11 “No rĩrĩa mũthamaki aatoonyire nĩguo one ageni-rĩ, akĩona kuo mũndũ ũmwe ũtehumbĩte nguo cia ũhiki.
Komo aku la ke alii iloko e nana i ka poe hoaai, ike aku la ia ilaila i kekahi kanaka aole i kahikoia i ke kapa alumina.
12 Akĩmũũria atĩrĩ, ‘Mũrata wakwa, ũtoonyire atĩa gũkũ ũtarĩ na nguo cia kĩhikanio?’ Mũndũ ũcio agĩkira ki.
I aku la kela ia ia, E ka hoalauna, pehea la oe i hele mai nei, aole i kahikoia i ke kapa ahaaina? Mumule loa iho la ia.
13 “Hĩndĩ ĩyo mũthamaki ũcio akĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, ‘Muohei moko na magũrũ, mũmũikie nja kũu nduma-inĩ, kũu nĩkuo gũgaakorwo kĩrĩro na kũhagarania magego.’
Alaila, i aku la ua alii la i ka poe lawelawe, E nakiki iho ia ia a paa ma na wawae e me na lima, e lawe aku ia ia, a e hoolei aku iloko o ka pouli mawaho; ilaila e uwe ai a e uwi ai na niho.
14 “Nĩgũkorwo aingĩ nĩmetĩtwo, no arĩa athuure nĩ anini.”
No ka mea, he nui ka poe i kaheaia, he uuku hoi ka poe i waeia,
15 Hĩndĩ ĩyo Afarisai makiuma nja, magĩthugunda ũrĩa mangĩmũtega na ciugo ciake.
Alaila hele aku la ka poe Parisaio, kukakuka ae la i ka mea e hoohihia ia ia i kana olelo ana.
16 Magĩtũma arutwo ao hamwe na Aherodia kũrĩ we. Magĩthiĩ makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũũĩ atĩ wee wĩ mũndũ wa ma, na ũrutanaga ũhoro wa Ngai na ma. Wee ndwĩtigagĩra andũ, tondũ ndũrũmbũyagia ũrĩa mahaana.
Hoouna mai la lakou io na la i na haumana a lakou me kekahi poe Herodiano, i mai la, E ke Kumu, ke ike nei makou, he oiaio kau, a ke ao mai nei oe i ka aoao o ke Akua me ka oiaio, aole oe i paewaewa ma ka kekahi, aole hoi i manao i ko waho o ke kanaka.
17 Rĩu-rĩ, ta gĩtwĩre ũrĩa ũgwĩciiria. Nĩ kwagĩrĩire tũrutagĩre Kaisari igooti, kana aca?”
E hai mai hoi oe, heaha kou manao? He mea pono anei ke hookupu waiwai ia Kaisara? aole anei?
18 No Jesũ, nĩ ũndũ wa kũmenya meciiria mao mooru, akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ hinga ici, mũrenda kũngeria nĩkĩ?
Ike ae la o Iesu i ko lakou manao ino ana, i aku la, E ka poe hookamani, no ke aha la oukou e hoao mai nei ia'u?
19 Nyoniai mbeeca ĩrĩa ĩhũthagĩrwo ya kũrĩha igooti.” Nao makĩmũtwarĩra dinari,
E hoike mai ia'u i kekahi moni hookupu. A lawe mai la lakou io na la i kekahi denari.
20 nake akĩmooria atĩrĩ, “Mbica ĩno na rĩĩtwa rĩĩrĩ nĩ cia ũ?”
Ninau aku la oia ia lakou, Nowai keia kii a me ka palapala?
21 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ cia Kaisari.” Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Rutagĩrai Kaisari kĩrĩa kĩrĩ gĩake, na mũrutagĩre Ngai kĩrĩa kĩrĩ gĩake.”
I mai la lakou ia ia, No Kaisara. Alaila, i aku la oia ia lakou, E haawi aku i ka Kaisara ia Kaisara, a i ka ke Akua hoi i ke Akua.
22 Rĩrĩa maiguire ũguo-rĩ, makĩgega. Nĩ ũndũ ũcio magĩtigana nake, magĩĩthiĩra.
A lohe ae la lakou, kahaha iho la, haalele mai la lakou ia ia a hele aku la.
23 Mũthenya o ro ũcio Asadukai, arĩa moigaga atĩ gũtirĩ ũhoro wa kũriũka, magĩũka kũrĩ Jesũ makĩmwĩra atĩrĩ,
Ia la hoi, hele mai la io na la ka poe Sadukaio, ka poe i olelo, Aole alahouana; ninau mai la lakou ia ia.
24 “Mũrutani, Musa aatwĩrire atĩ mũndũ angĩkua atarĩ na ciana, mũrũ wa nyina no nginya ahikie mũtumia ũcio wa ndigwa, nĩguo aciarĩre mũrũ wa nyina ciana.
I mai la, E ke Kumu, i olelo mai o Mose, Ina e make kekahi kanaka aohe ana keiki, e mare no kona kaikaina i kana wahine e hoala mai i hua na kona kaikuaana.
25 Na rĩrĩ, kwarĩ aanake mũgwanja a nyina ũmwe gatagatĩ-inĩ gaitũ. Nake ũrĩa mũkũrũ akĩhikania na agĩkua, na tondũ ndaarĩ na ciana, agĩtigĩra mũrũ wa nyina mũtumia.
Ehiku mau hoahanau me makou: mare iho la ka makahiapo i wahine, a make iho la, aohe ana keiki; a lilo aku la kana wahine na kona kaikaina.
26 Na gũkĩhaana o ũguo kũrĩ mũrũ wa nyina wa keerĩ, na wa gatatũ, makĩrũmanĩrĩra, magĩkua othe mũgwanja.
Pela aku hoi ka lua a me ke kolu a hiki aku la i ka hiku o lakou.
27 Marigĩrĩrio-rĩ, mũtumia ũcio nake agĩkua.
Mahope iho o lakou a pau, make iho la hoi ua wahine la.
28 Rĩu-rĩ, hĩndĩ ya kũriũka-rĩ, mũtumia ũcio agaakorwo arĩ wa ũ harĩ acio mũgwanja, tondũ othe nĩmamũhikĩtie?”
Nolaila, i ke alahouana, na ka mea hea o lakou a ehiku ua wahine la? no ka mea, he wahine ia na lakou a pau mamua.
29 Nake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ mũhĩtĩtie tondũ mũtiũĩ Maandĩko o na kana hinya wa Ngai.
Olelo aku la o Iesu ia lakou, i aku la, Ua lalau oukou, i ka ike ole i ka palapala hemolele, a me ka mana o ke Akua.
30 Hĩndĩ ya kũriũka andũ matikahikania kana mahike; magaatuĩka ta araika arĩa marĩ kũu igũrũ.
No ka mea, i ke alahouana, aole lakou e mare, aole hoi e hoopalau; aka, ua like lakou me na anela o ke Akua i ka lani.
31 No ha ũhoro wa kũriũka kwa arĩa akuũ-rĩ, kaĩ mũtathomete ũrĩa Ngai oigire atĩrĩ,
A, no ke alahouana o ka poe i make, aole anei oukou i heluhelu i ka ke Akua olelo ia oukou, e i mai ana,
32 ‘Niĩ nĩ niĩ Ngai wa Iburahĩmu, na Ngai wa Isaaka, na Ngai wa Jakubu?’ We ti Ngai wa arĩa akuũ, no nĩ Ngai wa arĩa marĩ muoyo.”
Owau no ke Akua o Aberahama, ke Akua o Isaaka, ke Akua o Iakoba? O ke Akua, aole ia he Akua no ka poe i make, no ka poe ola no.
33 Rĩrĩa kĩrĩndĩ kĩu kĩaiguire ũguo, gĩkĩgegio nĩ ũrutani wake.
A lohe ae la ka poe kanaka, kahaha iho la lakou i kana ao ana.
34 Hĩndĩ ĩrĩa Afarisai maaiguire atĩ Jesũ nĩahootete Asadukai, magĩcookanĩrĩra hamwe.
Lohe ae la ka poe Parisaio, ua paa ia ia ka waha o ka poe Sadukaio, akoakoa mai la lakou io na la:
35 Ũmwe wao, warĩ njorua ya watho, akĩmũgeria na kũmũũria kĩũria gĩkĩ:
A ninau mai la kekahi o lakou, ho kakaolelo, hoao mai la ia ia, i mai la,
36 “Mũrutani, nĩ rĩathani rĩrĩkũ inene thĩinĩ wa Watho?”
E ke Kumu, heaha ke kauoha nui iloko o ke kanawai?
37 Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “‘Endaga Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, na meciiria maku mothe.’
I aku la o Iesu ia ia, E aloha aku oe ia Iehova i kou Akua me kou naau a pau, a me kou uhane a pau, a me kou manao a pau.
38 Rĩĩrĩ nĩrĩo rĩathani rĩa mbere na rĩrĩa inene.
O ka mua keia a me ke kauoha nui.
39 Narĩo rĩa keerĩ no ta rĩu: ‘Endaga mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendete wee mwene.’
Ua like hoi ka lua me ia, E aloha aku oe i kou hoalauna me oe ia oe iho.
40 Watho wothe na ũrutani wa Anabii ũhingĩtio nĩ maathani macio meerĩ.”
Maluna o keia mau kauoha elua, ke kau nei ke kanawai a pau a me na kaula.
41 Na hĩndĩ ĩyo Afarisai monganĩte hamwe-rĩ, Jesũ akĩmooria atĩrĩ,
A akoakoa mai ka poe Parisaio, ninau aku la Iesu ia lakou,
42 “Mwĩciiragia atĩa ũhoro wa Kristũ? Muugaga nĩ mũrũ wa ũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũrũ wa Daudi.”
I aku la, Heaha ko oukou manao no ka Mesia. He mamo ia nawai? I mai la lakou, Na Davida.
43 Nake akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩagĩtũmire Daudi akĩaria arĩ na Roho amwĩte ‘Mwathani’? Nĩgũkorwo oigire atĩrĩ,
I aku la oia ia lakou, Pehea la hoi o Davida i kapa ai ia ia ma ka Uhane, he Haku? i ka i ana,
44 “‘Mwathani eerire Mwathani wakwa atĩrĩ: “Ikara guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo, nginya ngaiga thũ ciaku rungu rwa makinya maku.”’
Olelo aku la ka Haku i kuu Haku, E noho mai oe ma kuu lima akau, a hoolilo iho ai au i kou poe enemi i keehana wawae nou.
45 Angĩkorwo Daudi amwĩtaga ‘Mwathani-rĩ’, angĩgĩtuĩka mũriũ wake atĩa?”
Ina hoi o Davida i kapa aku ia ia he Haku, pehea la ia e mamo ai nana?
46 Gũtirĩ mũndũ wahotire kũmũcookeria, na kuuma mũthenya ũcio gũtirĩ mũndũ wacookire kũgeria kũmũũria ciũria ingĩ.
Aole i hiki i kekahi ke ekemu iki mai ia ia, aole hoi kekahi i aa e ninau hou mai ia ia mai ia wa iho.
