< Mathayo 22 >
1 Nake Jesũ akĩmaarĩria rĩngĩ na ngerekano, akĩmeera atĩrĩ,
KI Jesus mat'anĭstsiuax parables, ki an'iu,
2 “Ũthamaki wa igũrũ ũhaanaine na mũthamaki warugire iruga nĩ ũndũ wa ũhiki wa mũriũ.
Spots'im ĭstsĭn'naiisĭnni netoi'nitsiu tuks'kŭmi omŭx'inau, okuyi otokem'si.
3 Agĩcooka agĩtũma ndungata ciake kũrĩ andũ arĩa meetĩtwo iruga-inĩ, ikameere moke, nao makĩrega gũũka.
Ki itŭp'skuyiuax otap'otomokix moksĭnikŏttosaxax anniks'ĭsk otŭm'axk: ki matŭskak'sipuksipuax.
4 “Ningĩ agĩtũma ndungata ingĩ agĩciĩra atĩrĩ, ‘Ĩrai acio metĩtwo atĩ nĩndĩkĩtie kũhaarĩria iruga: Ndegwa ciakwa na ngʼombe iria noru nĩirĩkĩtie gũthĩnjwo na maũndũ mothe nĩmahaarĩrie. Ũkai iruga-inĩ rĩa ũhiki.’
Ki mats'itŭpskuyiuax stsĭk'ix otap'otomokix, ki an'ĭstsiuax anĭstok'au anniks'isk ŭm'axk, Sat'sik, nikaw'apastutsip nitso'ŏssĭn: nitap'otskĭnamix ki nitunĭstakhtsimix ŭkainitaiau ŭk'okŏnaiksĭstsiiau: Puksipa'atok okem'sĭnni.
5 “No andũ acio matiarũmbũirie ũhoro ũcio magĩĩthiĩra, ũmwe agĩthiĩ mũgũnda wake, na ũrĩa ũngĩ agĩthiĩ wonjoria-inĩ wake.
Ki ap'etsĭmiauaie, ki oksoku'oauĕsts itappoiau, tuks'kŭmi otsĭn'sĭmman, stsik'i otsit'aumŭtskotŭkkipi:
6 Acio angĩ magĩtharĩkĩra ndungata ciake, magĩcinyariira na magĩciũraga.
Ki stsĭk'ix mat'tuyiuax otap'otomokix, ki au'ksĭstutuyiuax, ki initsiu'ax.
7 Mũthamaki ũcio nĩarakarire mũno, agĩtũma mbũtũ yake ĩkaniine oragani acio, na ĩgĩcina itũũra rĩao inene.
Ki omŭx'ina otokh'tsĭmsi, itsĭs'tsetŭkkiu: ki itŭp'skuyiuax otseĕn'akemix, ki itsaiĭnakuaiĭstutuyiuax anniks'isk inĭk'ixk, ki itsĭn'sĭmaie otakap'ioyimoauaie.
8 “Hĩndĩ ĩyo akĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, ‘Iruga rĩa ũhiki nĩrĩhaarĩrie no rĩrĩ, arĩa ndĩretire-rĩ, matiraagĩrĩirwo nĩ gũũka.
Itŭm'anĭstsiuax otap'otomokix, ŭk'aiksĭstsiu mak'okemsĭnni, ki anniks'isk ŭm'axk matsipumapsiu'ax,
9 Thiĩi magomano-inĩ ma njĩra mwĩre mũndũ o wothe mũkuona oke iruga-inĩ rĩa kĩhikanio.’
Itap'poak moksoku'ĭsts ki kĭt'okŏnaukonoaxk ŭm'mokau mak'okemsĭnni.
10 Nĩ ũndũ ũcio ndungata icio ikiumagara, igĩthiĩ njĩra-inĩ, igĩcookanĩrĩria andũ othe arĩa ciahotire kuona, igĩĩta arĩa ega o na arĩa ooru, nayo nyũmba ya kĩhikanĩrio ĩkĩiyũra ageni.
Ki anniks'isk apotŭkkixk itsitap'poiau moksoku'ĭsts, ki ikŏnau'moipiauax ot'okŏnokonoauax makap'six ki ŏkh'six: ki itsŭpanĭs'tsĭmiau ŭm'max.
11 “No rĩrĩa mũthamaki aatoonyire nĩguo one ageni-rĩ, akĩona kuo mũndũ ũmwe ũtehumbĩte nguo cia ũhiki.
Ki omŭx'ina otsipĭs'si mŏks'ĭnnoŏssax ŭmmax, nan'nuyiuaie nĭn'aii ikem'sĭnni ĭstsiso'kŏsĭmi, mat'sŭpskŏsattomaie;
12 Akĩmũũria atĩrĩ, ‘Mũrata wakwa, ũtoonyire atĩa gũkũ ũtarĩ na nguo cia kĩhikanio?’ Mũndũ ũcio agĩkira ki.
Ki an'ĭstsiuaie, Napi'a, Tsa kanĭs'tsipipa kitsauomai'sŭpskŏsattosi ikem'sĭnni istsiso'kŏsĭmi? Ki matsepuyiu'ats.
13 “Hĩndĩ ĩyo mũthamaki ũcio akĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, ‘Muohei moko na magũrũ, mũmũikie nja kũu nduma-inĩ, kũu nĩkuo gũgaakorwo kĩrĩro na kũhagarania magego.’
Omŭx'ina itŭm'anĭstsiuax otap'otomokix ĭs'ksipĭstok otsĭsts' ki okŏt'sĭsts, ki ĭs'tŭppĭppis, ki satŭp'iksĭstsĭs ski'natsi; ak'itstsiu asain'sinni, ki papŭx'ekĭnikani.
14 “Nĩgũkorwo aingĩ nĩmetĩtwo, no arĩa athuure nĩ anini.”
Akai'tappix nanikŏttaiau: un'natosĭmix mat'toaiau.
15 Hĩndĩ ĩyo Afarisai makiuma nja, magĩthugunda ũrĩa mangĩmũtega na ciugo ciake.
Itŭmĭs'tapuiau Pharisees, ki itauŭt'ŭnĭstsiiau mŏkĭtokonĭmŏsauaie ote'poawsĭstsaie.
16 Magĩtũma arutwo ao hamwe na Aherodia kũrĩ we. Magĩthiĩ makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũũĩ atĩ wee wĩ mũndũ wa ma, na ũrutanaga ũhoro wa Ngai na ma. Wee ndwĩtigagĩra andũ, tondũ ndũrũmbũyagia ũrĩa mahaana.
Ki ipokitŭp'skuyiauax otŭsksinĭmatsauauax ki Herodians, ki an'ĭstsiauaie, Nin'a, nĭts'ksĭnipĭnan kitau'mŭni ki kitau'mŭnĭsksĭnĭmatstŭkki Ap'ĭstotokiuă oksoku'i, ki kimatsŭmman'ax matap'pix: tŭk'ka, kimatsatsipats manistŭp'apitappiipiau.
17 Rĩu-rĩ, ta gĩtwĩre ũrĩa ũgwĩciiria. Nĩ kwagĩrĩire tũrutagĩre Kaisari igooti, kana aca?”
Anik'ĭnan, Tsa kit'stapa? Ŏkh'siuats mŏk'otsiponitasi Cæsar, tsŏktau mat'ŏksiuats?
18 No Jesũ, nĩ ũndũ wa kũmenya meciiria mao mooru, akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ hinga ici, mũrenda kũngeria nĩkĩ?
Ki Jesus nan'ĭmaie otsau'okŏmotsitappiisuai, ki an'iu kumauk'saksksĭnokipuauaiists kitsiksĭs'tapokŏmotsitappiansuai?
19 Nyoniai mbeeca ĩrĩa ĩhũthagĩrwo ya kũrĩha igooti.” Nao makĩmũtwarĩra dinari,
Ŭnĭs'tsĭnŭmmokĭk mixkĭm, kumut'siponitapi. Ki ito'tsĭpotuyiauaie nitai'pŭnasainiini.
20 nake akĩmooria atĩrĩ, “Mbica ĩno na rĩĩtwa rĩĩrĩ nĩ cia ũ?”
Ki an'ĭstsiuax, tŭkka' am'o ostoksĭs'ă, ki tŭkka' osĭnaksĭn'ats?
21 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ cia Kaisari.” Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Rutagĩrai Kaisari kĩrĩa kĩrĩ gĩake, na mũrutagĩre Ngai kĩrĩa kĩrĩ gĩake.”
An'ĭstsiauaie, Cæesar otsinan'. Itŭm'anĭstsiuax kotok' Csesar otsinan'ists, ki Ap'ĭstotokiuă kotok' otsinan'ĭsts.
22 Rĩrĩa maiguire ũguo-rĩ, makĩgega. Nĩ ũndũ ũcio magĩtigana nake, magĩĩthiĩra.
Otokh'tsĭmsau annists'isk epo'awsĭstsk itskai'etŭkkiau, ki itskĭt'siauaie, ki oksoku'auai itappo'iau.
23 Mũthenya o ro ũcio Asadukai, arĩa moigaga atĩ gũtirĩ ũhoro wa kũriũka, magĩũka kũrĩ Jesũ makĩmwĩra atĩrĩ,
Neto'ik ksĭstsiku'ik, Saducees, anniks'isk an'iisk matsitstsipats matsipuau'osĭnni itoto'iauaie, ki ai'sŭppoŏtsesattsiauaie,
24 “Mũrutani, Musa aatwĩrire atĩ mũndũ angĩkua atarĩ na ciana, mũrũ wa nyina no nginya ahikie mũtumia ũcio wa ndigwa, nĩguo aciarĩre mũrũ wa nyina ciana.
Ki an'iau, Nin'a, Moses itŭni'u enĭs'si nĭn'au, ki saiitstsĭssi pokax, oskŭn' akokem'attsi'ĭnaii otokem'an, ki ak'ksĭstauŭttomuyiuaie us'i pŏkax'.
25 Na rĩrĩ, kwarĩ aanake mũgwanja a nyina ũmwe gatagatĩ-inĩ gaitũ. Nake ũrĩa mũkũrũ akĩhikania na agĩkua, na tondũ ndaarĩ na ciana, agĩtigĩra mũrũ wa nyina mũtumia.
Annok' ikit'sikŭmiau umu'pappiipix; ki matom'si otokem'attosi, its en'iu, ki otsai'itstsĭssi o'kosix itskĭt'siuaie otokem'an oskŭn' mŏk'okemattosaie:
26 Na gũkĩhaana o ũguo kũrĩ mũrũ wa nyina wa keerĩ, na wa gatatũ, makĩrũmanĩrĩra, magĩkua othe mũgwanja.
Neto'initsiu oskŭni enĭs'aie, ki omat'oskŭni ki ikĭt'sikŭmiau ikŏnen'iau.
27 Marigĩrĩrio-rĩ, mũtumia ũcio nake agĩkua.
Ki itsako'ieniu ake'u.
28 Rĩu-rĩ, hĩndĩ ya kũriũka-rĩ, mũtumia ũcio agaakorwo arĩ wa ũ harĩ acio mũgwanja, tondũ othe nĩmamũhikĩtie?”
Matsipuau'osĭnni tŭkka' otakokeman'atsaie, ikĭt'sikŭmĭx? Tŭk'ka ikŏnau'tuyiauaie.
29 Nake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ mũhĩtĩtie tondũ mũtiũĩ Maandĩko o na kana hinya wa Ngai.
Jesus an'ĭstsiuax. Kitai'patsĭstutsipuau kimatsksĭnipuauĕsts natoi'sĭnaksists ki ototŭmap'sĭnni Apĭstotokiuă.
30 Hĩndĩ ya kũriũka andũ matikahikania kana mahike; magaatuĩka ta araika arĩa marĩ kũu igũrũ.
Matsipuau'sax matokemiu'axau matapikau'axau. Netoi'nitsiau Ap'ĭstotokiuă otatsĭm'otokatatsix Spots'im.
31 No ha ũhoro wa kũriũka kwa arĩa akuũ-rĩ, kaĩ mũtathomete ũrĩa Ngai oigire atĩrĩ,
Annik' matsipuau'awsĭnnĭk kikŭttomisauanĭstop'ats annik' kitan'iipik Ap'ĭstotokiuă.
32 ‘Niĩ nĩ niĩ Ngai wa Iburahĩmu, na Ngai wa Isaaka, na Ngai wa Jakubu?’ We ti Ngai wa arĩa akuũ, no nĩ Ngai wa arĩa marĩ muoyo.”
Nĕsto'akauk Abraham otsinan Ap'ĭstotokiua ki Isaac otsinan' Ap'ĭstotokiuă, ki Jacob otsinan' Ap'ĭstotokiuă Ap'ĭstotokiuă enix' matsinan'oauats, sa'kiaitappiĭx otsinan'oauax Ap'ĭstotokiuă.
33 Rĩrĩa kĩrĩndĩ kĩu kĩaiguire ũguo, gĩkĩgegio nĩ ũrutani wake.
Ki akai'tappiix otokh'tsĭmsau skai'etsĭmiau otŭsksĭnĭmats'tŭksĭnni.
34 Hĩndĩ ĩrĩa Afarisai maaiguire atĩ Jesũ nĩahootete Asadukai, magĩcookanĩrĩra hamwe.
Ki Pharisees otokh'tsĭmsau ot'omaupŭtsŏssax Saducees, itauŭtomoi'piotseiau.
35 Ũmwe wao, warĩ njorua ya watho, akĩmũgeria na kũmũũria kĩũria gĩkĩ:
Ki tuks'kŭmi, lawyer, ai'sŭppoŏttsesattsiuaie, ki as'aksksĭnnuyiuaie, ki an'iu,
36 “Mũrutani, nĩ rĩathani rĩrĩkũ inene thĩinĩ wa Watho?”
Nia'a, tse'a omŭk'o okŏk'itsimani ĭstse'poawsĭsts?
37 Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “‘Endaga Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, na meciiria maku mothe.’
Jesus an'ĭstsiuaie, Kitak'ŭkomĭmmau, Nin'a Ap'ĭstotokiua kitokŏnai'uskĕttsipŏppi, kitokŏnai'staaw, ki kĭtokŏnai'tsitani.
38 Rĩĩrĩ nĩrĩo rĩathani rĩa mbere na rĩrĩa inene.
Am'oi matom'iu ki omŭk'o epo'awsĭnni.
39 Narĩo rĩa keerĩ no ta rĩu: ‘Endaga mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendete wee mwene.’
Ki pok'iotomi netoi'nitsiu, Kitak'ŭnĭstŭkomĭmmau kĭtopokau'pimok kanĭstŭk'omĭmmospi.
40 Watho wothe na ũrutani wa Anabii ũhingĩtio nĩ maathani macio meerĩ.”
Annists'isk na'tokaistsk epo'awsĭsts, ikŏnaukŏkitsimanĭsts ki prophetix otan'ipĭsts ikŏn'itaitsiiĕsts.
41 Na hĩndĩ ĩyo Afarisai monganĩte hamwe-rĩ, Jesũ akĩmooria atĩrĩ,
Otsakiaumoi'piotseĭsau Pharisees, Jesus sŭppo'ŏttsesattsiuax,
42 “Mwĩciiragia atĩa ũhoro wa Kristũ? Muugaga nĩ mũrũ wa ũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũrũ wa Daudi.”
Ki an'iu, Tsa kitstatau'ats Christ? Tŭkka' oko'atsaie? An'ĭstsiauaie David okoai'e.
43 Nake akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩagĩtũmire Daudi akĩaria arĩ na Roho amwĩte ‘Mwathani’? Nĩgũkorwo oigire atĩrĩ,
An'ĭstsiuax, David umut'ainĭstainikŏttaupiaie Nin'ă, otanipi,
44 “‘Mwathani eerire Mwathani wakwa atĩrĩ: “Ikara guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo, nginya ngaiga thũ ciaku rungu rwa makinya maku.”’
Ap'ĭstotokiuă an'ĭstsiuaie nĭn'a, netots'i tŭpo'piĭt, nŏk'ŭnĭstutoŏsau kikatum'ix kitsitautŭtsekau'pipi?
45 Angĩkorwo Daudi amwĩtaga ‘Mwathani-rĩ’, angĩgĩtuĩka mũriũ wake atĩa?”
David ninikŏt'tŭssi Nĭn'a, Tsa otak'anĭstoko'atsaie?
46 Gũtirĩ mũndũ wahotire kũmũcookeria, na kuuma mũthenya ũcio gũtirĩ mũndũ wacookire kũgeria kũmũũria ciũria ingĩ.
Ki matap'pi matsitstsipa mŏk'okotsĭtsĭpsăttosi tuks'kai epo'awsĭnni, ki annik' ksĭstsiku'ik matap'pi matokot'sakosŭppoŏttsesattau.