Mathayo 20
1 “Nĩgũkorwo ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũndũ warĩ na gĩthaka, ũrĩa woimagarire rũciinĩ tene akaandĩke andũ a kũruta wĩra mũgũnda wake wa mĩthabibũ.
Basa naa ma, Yesus nanori nae, “Lamatualain totoꞌu parendan, onaꞌ nekendandaaꞌ ia: hambu tenu osiꞌ esa feꞌe fefetu anaꞌ liiꞌ nee te ana lao, neu sangga atahori fo tao ues sia osi anggor na.
2 Na aarĩkanĩra nao atĩ nĩekũmarĩha dinari mũthenya ũcio, akĩmatũma makarute wĩra mũgũnda-inĩ wake wa mĩthabibũ.
Ana hambu atahori mana tao ues, boe ma ara rala haraꞌ esa de tao ues fai sa na, sesebꞌan, doi fulaꞌ esa, tungga felin. Raꞌaheiꞌ basa ma, ana denu se reu tao ues sia osin rala.
3 “Ta thaa ithatũ nĩoimagarire na akĩona andũ angĩ marũngiĩ thoko-inĩ matarĩ ũndũ meekaga.
Liiꞌ sio fefetun ma, ana lao pasar neu. Sia naa nita atahori hira mana endoꞌ hie-hieꞌ a.
4 Akĩmeera atĩrĩ, ‘O na inyuĩ-rĩ, thiĩi mũkarute wĩra mũgũnda-inĩ wakwa wa mĩthabibũ, na nĩngũmũrĩha o kĩrĩa kĩagĩrĩire.’
Boe ma ana nafadꞌe se nae, ‘We aꞌa nggara e! Hei nau tao ues sia au osi ngga, do? Dei fo au bae nggi tungga ndandaan.’ Rena rala taꞌo naa ma, ara raꞌaheiꞌ neuꞌ ena, de reu ue-tao.
5 Nĩ ũndũ ũcio magĩthiĩ. “Ningĩ akiumagara rĩngĩ ta thaa thita, na thaa kenda agĩĩka o ũguo.
Liiꞌ sanahulu rua reorendun no liiꞌ telu bobꞌon, tenu osiꞌ a lao hela umen, de neu sangga seluꞌ mana tao ues fai.
6 Na ta thaa ikũmi na ĩmwe, akiumagara na akĩona andũ angĩ marũngiĩ o hau. Akĩmooria atĩrĩ, ‘Nĩ kĩĩ gĩtũmĩte mũtinde mũrũngiĩ haha mũthenya mũgima mũtarĩ ũndũ mũreka?’
Mbei ma liiꞌ lima bobꞌon, ma tenu osiꞌ a lao fai. Ana mete neu-nema ma, feꞌe hambu atahori mana bakariiꞌ hie-hieꞌ a. Boe ma natane se nae, ‘Taꞌo bee de ama ririi hie-hieꞌ a mia fefetun losa bobꞌon, nda tao saa sa boe?’
7 “Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, ‘Tondũ gũtirĩ mũndũ ũtwandĩkire.’ “Akĩmeera atĩrĩ, ‘O na inyuĩ thiĩi mũkarute wĩra mũgũnda-inĩ wakwa wa mĩthabibũ.’
Atahori naa ra rataa rae, ‘Amaꞌ e! Nda hambu atahori fee hai ue-tataos sa.’ Basa ma, tenu osiꞌ a nae, ‘Mete ma taꞌo naa, naa, ama mii tao ues sia osi ngga leo!’
8 “Gwatuka-rĩ, mwene mũgũnda ũcio wa mĩthabibũ akĩĩra mũrũgamĩrĩri wa wĩra wake atĩrĩ, ‘Ĩta aruti a wĩra ũmarĩhe mũcaara, wambĩrĩirie na arĩa maandĩkirwo thuutha, ũrĩkie na arĩa maandĩkirwo mbere.’
Losa jam hahae tao ues ma, tenu osiꞌ a noꞌe dedꞌenun de nae, ‘Moꞌe atahori mana tao ues ra, fo bae esa-esaꞌ nggadi nara leo. Mulai mia atahori mana maso tao ues maꞌabꞌuit a losa mana tao ues fefeun.’
9 “Aruti a wĩra arĩa maandĩkĩtwo thaa ikũmi na ĩmwe moka, makĩrĩhwo dinari ĩmwe o mũndũ.
De dedꞌenun noꞌe atahori mana tao ues mia liiꞌ lima bobꞌon. Ana fee se esa na simbo doi fulaꞌ esa.
10 Nĩ ũndũ ũcio, rĩrĩa arĩa maandĩkĩtwo mbere mookire-rĩ, meeciirĩtie mekũrĩhwo makĩria. No rĩrĩ, o nao maarĩhirwo dinari ĩmwe o mũndũ.
Basa ma, dedꞌenun noꞌe atahori mana tao ues laen ra, losa atahori mana tao ues eniꞌ a liiꞌ nee fefetun. Mana tao ues mia fefetun duꞌa rae, neꞌo sira simbo naeꞌ lena mana tao ues mia liiꞌ lima bobꞌon. Tao-tao te, ara o simbo doi fulaꞌ beꞌe esaꞌ boe.
11 Maarĩkia kũrĩhwo, makĩambĩrĩria kũnugunĩkĩra mwene mũgũnda.
Simbo onaꞌ naa ma, ara ramue tenu osiꞌ a rae,
12 Makiuga atĩrĩ, ‘Andũ arĩa marigirie kwandĩkwo-rĩ, marutire wĩra o ithaa rĩmwe, na wamaiganania na ithuĩ arĩa twatinda wĩra na mĩnoga na kũhĩa nĩ riũa.’
‘Aweꞌ! Nda bisa taꞌo ia sa, malangga! Sira mana rema maꞌabuit ra, tao ues akaꞌ liiꞌ esaꞌ a. Te hai mana masoꞌ tao ues eniꞌ a fefetu anan ia, tao ues mitaꞌ mamate mara losa mbusar nandali! Te taꞌo bee de malangga bae hai onaꞌ naa ra boe?’
13 “Nake agĩcookeria ũmwe wao atĩrĩ, ‘Mũrata wakwa, ndinagwĩka ũũru. Githĩ tũtirĩkanĩire atĩ ngũrĩhe dinari ĩmwe?
Boe ma tenu osiꞌ a nataa neu esa nae, ‘Aꞌa, e! Au nda laka aꞌa sa. Huu aꞌa naꞌaheiꞌ tao ues fai sa naa, eni babꞌaen doi fulaꞌ esa. Tebꞌe, to? Dadꞌi au bꞌae tungga hita oꞌolan, to?
14 Kĩoe mũcaara waku ũthiĩ. Nĩ niĩ ndenda kũrĩha mũndũ ũcio wandĩkirwo thuutha o ta ũguo ndakũrĩha.
Malole lenaꞌ, aꞌa simbo doi babꞌaem fo baliꞌ leo. Mete ma au ae fee atahori mana rema tao ues raꞌabuit aꞌa naa babꞌaen onaꞌ saa fo au fee aꞌa boe, na, au hihii-nanau ngga.
15 Githĩ ndirĩ na kĩhooto gĩa gwĩka ũrĩa ngwenda na mbeeca ciakwa? Kana ũraigua ũiru tondũ ndĩ mũtaana?’
Neꞌo au bisa pake-nggao doi ngga tungga hihii ngga. Taꞌo bee de aꞌa namanasa au huu uꞌena rala maloleꞌ?’
16 “Nĩ ũndũ ũcio arĩa marĩ thuutha, magaatuĩka a mbere, na arĩa marĩ mbere magaatuĩka a thuutha.”
Onaꞌ naa boe, leleꞌ Lamatualain dadꞌi Maneꞌ soaꞌ neu atahori ra, Ana bala-bꞌae atahori ra tungga hihii-nanaun. De atahori mana nema naꞌabꞌuit, dei fo ana simbo babꞌanggin onaꞌ atahori mana nema naꞌahuluꞌa boe. Boe ma atahori mana nema naꞌahuluꞌ a, dei fo ana simbo babꞌanggin onaꞌ atahori mana nema naꞌabꞌuit a boe.
17 Na rĩrĩa Jesũ aambataga Jerusalemu-rĩ, nĩetire arutwo ake arĩa ikũmi na eerĩ keheri-inĩ akĩmeera atĩrĩ,
Basa naa ma, Yesus se lao risiꞌ Yerusalem reu. Sia dalaꞌ taladꞌan, Ana noꞌe ana mana tungga nara mesaꞌ se fo raꞌabꞌue ro E. Dei de nafadꞌe seluꞌ nae,
18 “Twerekeire kwambata Jerusalemu, na kũu Mũrũ wa Mũndũ nĩagakunyanĩrwo aneanwo kũrĩ athĩnjĩri-Ngai arĩa anene na arutani a watho. Nao nĩmakamũtuĩra kũũragwo
“Hei rena, e! Ia naa hita tae Yerusalem teu. Te sia naa ara seo hendi Au, Atahori Matetuꞌ a, neu malangga agama Yahudi ra malangga nara ro meser agama ra. Basa fo ara raꞌetuꞌ hukun risa Au.
19 na nĩmakamũneana kũrĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ anyũrũrio na ahũũrwo na kĩboko na mamwambe mũtĩ igũrũ. Na mũthenya wa gatatũ nĩakariũkio!”
Boe ma ara fee Au neu atahori laen nda mana rahine Lamatualain sa. Basa ma ara olaꞌ raꞌamamaeꞌ Au. Ma ara filo ralutu ao ngga. Dei de, ara tao risa Au sia hau ngganggeꞌ a. Memaꞌ tebꞌe Au mate. Te fini esan boe ma Au usodꞌa baliꞌ.”
20 Thuutha ũcio, nyina wa ciana cia Zebedi nĩokire kũrĩ Jesũ arĩ na ariũ ake, agĩturia ndu, akĩmũthaitha amũhingĩrie ũndũ mũna.
Basa naa ma, Sabadeus saon no ana nara Yakobis no Yohanis reu risiꞌ Yesus. Ma ana sendeꞌ lululanggan ma fee hadꞌa-hormat fo kokoe Yesus.
21 Nake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkwenda?” Akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩtĩkĩra atĩ ũmwe wa aanake aya akwa eerĩ magaikara ũmwe mwena waku wa ũrĩo, na ũcio ũngĩ mwena waku wa ũmotho ũthamaki-inĩ waku.”
Boe ma Yesus natane nae, “Mama, mae parlu saa? Boe ma mama naa nafadꞌe nae, “Taꞌo ia, Amaꞌ! Au oꞌe, mete ma Amaꞌ endoꞌ toꞌu parendaꞌ, na, Amaꞌ soꞌu ana nggara ruꞌa se, fo ara o toꞌu parendaꞌ tungga raꞌabꞌue ro Nggo boe. Au oꞌe fo Amaꞌ muꞌeꞌendo esa neu bobꞌoa onam, ma esa neu bobꞌoa diim.”
22 Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũtiũĩ ũrĩa mũrahooya. No mũhote kũnyuĩra gĩkombe kĩrĩa ngũnyuĩra?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, no tũhote.”
Yesus rena ana noꞌe onaꞌ naa ma, nafadꞌe neu Yakobis no Yohanis nae, “Hei nda mihine saa fo ama moꞌeꞌ a sa. Te dei fo Au hambu doidꞌosoꞌ naeꞌ. De taꞌo bee? Seꞌu te hei duꞌa mae hei o bisa lemba doidꞌosoꞌ naa miꞌibꞌue mo Au, do? Ruꞌa se rataa randaa rae, “Hai bisa, Amaꞌ, e!”
23 Nake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ti-itherũ nĩ mũkaanyuĩra gĩkombe gĩakwa, no gũikara mwena wakwa wa ũrĩo kana wa ũmotho ti niĩ heanaga. Itĩ icio ikaaheo arĩa mathondekeirwo cio nĩ Baba.”
Basa ma Ana nataa fai nae, “Memaꞌ, dei fo hei o doidꞌoso onaꞌ Au boe. Te dei fo seka mana endoꞌ sia Au bobꞌoa ona ngga no dii ngga, Au nda uꞌetuꞌ naa sa. Lamatualain mana naꞌena hak naꞌetuꞌ naa. Lamatualain naꞌetuꞌ memaꞌ, seka mana endoꞌ sia mamanaꞌ naa ena.”
24 Rĩrĩa arutwo acio angĩ ikũmi maiguire ũhoro ũcio, makĩrakarĩra arutwo acio eerĩ a nyina ũmwe.
Leleꞌ ana mana tungga ka sanahuluꞌ ra rena ruꞌa se roꞌe taꞌo naa, ma, ramanasa.
25 Nake Jesũ akĩmeeta hamwe, akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ aathani a Ndũrĩrĩ nĩ metũũgagĩria igũrũ rĩa andũ ao, na anene ao nĩmamaathaga na hinya.
Te Yesus noꞌe nala basa se, ma nafadꞌe nae, “Taꞌo ia! Hei bubꞌuluꞌ ena, to? Atahori moko-monaen mana toꞌu parendaꞌ ra biasa tuni-ndeni rauinggu nara, de nda tao rala saa sa boe. Ma malangga-malangga mia nusaꞌ fo nda mana rahine Lamatualain sa, ara parenda raꞌalelenaꞌ, de rauinggu nara nda botiꞌ rala langga nara sa.
26 No rĩrĩ, gũtikanahaane ũguo gatagatĩ kanyu. Handũ ha ũguo, ũrĩa ũngĩenda gũtuĩka mũnene thĩinĩ wanyu-rĩ, nĩ atuĩke ndungata yanyu,
De ama sudꞌi boe tao taꞌo naa! Mia hei, seka nae dadꞌi atahori moko-monaen, ana musi dadꞌi onaꞌ ate fo mete-seꞌu atahori laen.
27 na ũrĩa ũngĩenda gũtuĩka wa mbere thĩinĩ wanyu nĩatuĩke ngombo yanyu,
Boe ma seka nau dadꞌi malangga, ana musi tao aon onaꞌ ate.
28 o ta ũrĩa Mũrũ wa Mũndũ atookire gũtungatĩrwo, no ookire gũtungata, na arute muoyo wake ũtuĩke thogora wa gũkũũra andũ aingĩ.”
Rena, e! Au o onaꞌ naa boe. Au, Atahori Matetuꞌ ia, uma fo mete-seꞌu atahori. Au nda uma fo atahori mete-seꞌu Au sa. Huu Au uma fee masodꞌa ngga teme-teme, fo tefa-soi neu atahori hetar sala-kilu nara.”
29 Na rĩrĩa Jesũ na arutwo ake moimaga Jeriko-rĩ, andũ aingĩ makĩmũrũmĩrĩra.
Basa naa ma, Yesus see lao rakandoo. Leleꞌ ara lao hela kota Yeriko, hambu atahori hetar tungga se boe.
30 Nao andũ eerĩ atumumu maikarĩte mũkĩra-inĩ wa njĩra, na rĩrĩa maiguire atĩ nĩ Jesũ wahĩtũkaga-rĩ, makĩanĩrĩra, makiuga atĩrĩ, “Mwathani, Mũrũ wa Daudi, tũiguĩre tha!”
Sia naa, atahori pokeꞌ rua endoꞌ sia dalaꞌ suun. Leleꞌ ara rena rae, mana tungga naa, naeni Yesus mia Nasaret, ma ara randu, rahereꞌ rae, “Papa! Daud tititi-nononosin, e! Hai mihani Papa doon seli ena! Kasian hai dei!”
31 Gĩkundi kĩu kĩa andũ gĩkĩmakaania, gĩkĩmeera makire, no-o magĩkĩrĩrĩria kwanĩrĩra, makiugaga atĩrĩ, “Mwathani, Mũrũ wa Daudi, tũiguĩre tha!”
Rena ara rameli raꞌo naa, ma atahori raꞌanggee rae, “Hee! Ama nenee!” Te ara bau rameli rahereꞌ lenaꞌ fai rae, “Papa, e! Daud tititi-nononosin, e! Kasian hai dei!”
32 Nake Jesũ akĩrũgama, akĩmeeta. Akĩmooria atĩrĩ, “Mũrenda ndĩmwĩkĩre atĩa?”
Leleꞌ Ana rena raꞌo naa, ma Ana nambariiꞌ de natane se nae, “Hei nau Au tao saa fee nggi?”
33 Makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, tũrakũhooya o tũcooke kuona.”
Ara rataa rae, “Papa, e! Tulun fo hai mete mita dei!”
34 Nake Jesũ akĩmaiguĩra tha, akĩmahutia maitho. Na kahinda o kau makĩambĩrĩria kuona, makĩmũrũmĩrĩra.
Rena ara olaꞌ taꞌo naa, ma Ana kasian se. De Ana nggama mata nara, ma ara mete rita neuꞌ ena boe. Basa naa ma, ara lao tungga E.
