Mathayo 15
1 Na rĩrĩ, thuutha ũcio Afarisai amwe na arutani a watho magĩũka kũrĩ Jesũ moimĩte Jerusalemu, makĩmũũria atĩrĩ,
Ndipo Mafarisayo ni bhaandishi bhakahida kwa Yesu kuh'omela Yerusalemu. Ni kujobha,
2 “Nĩ kĩĩ gĩtũmaga arutwo aku mathũkie kĩrĩra gĩa athuuri? Matiĩthambaga moko rĩrĩa mekũrĩa irio!”
“kwandabha j'ha kiki bhanafunzi bhikaghaharifu mapokelelu gha bhaseya? Kwa kuj'ha bhisamba lepi mabhokho gha bhene pa bhilya kyakulya.”
3 Nake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Na inyuĩ mũthũkagia watho wa Ngai nĩ ũndũ wa irĩra cianyu nĩkĩ?
Yesu akabhajibu ni kubhajobhela, “Namu kwa ndabha j'hakiki mukajhiharifu sheria j'ha Bwana kwa ndabha j'ha mapokelelu ghinu?
4 Nĩgũkorwo Ngai oigire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thoguo na nyũkwa’ na ‘Mũndũ wa kũruma ithe kana nyina no nginya ooragwo.’
Kwa kuj'ha K'yara ajobhili, 'Uniheshimuaghe dadij'hu ni ndebhuaku; na 'J'haijobha bhuovu kwa dadij'he ni ndebhuakhe, hakika ifwa.'
5 No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Ũteithio ũrĩa ingĩagũteithia naguo, nĩ kĩheo kĩamũrĩre Ngai,’
Lakini muenga mwijobha, 'Khila j'haikombola dadij'he ni nyina, “'Kila msaada ambabho j'ha alondeghe kukabha kwa nene henu j'hibetakujha kuh'oma kwa K'yara,”'
6 mũndũ ũcio ndarĩ bata wa ‘gũtĩĩa ithe’ naguo. Nĩ ũndũ ũcio mũgagĩtua kiugo kĩa Ngai gĩa tũhũ nĩ ũndũ wa kĩrĩra kĩanyu.
“Munu oj'ho aj'helepi ni haja j'ha kun'heshimu dadij'he. Mu namna ej'he mulitenguili lilobhi lya K'yara kwa ndabha j'ha mapokelelu ghinu.
7 Inyuĩ hinga ici! Isaia nĩamenyete wega hĩndĩ ĩrĩa aarathire ũhoro wanyu, akiuga atĩrĩ:
Enyi bhanafiki, ni vyema kama Isaya kyaatabiri juu j'ha muenga bho ajobhili,
8 “‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo, no ngoro ciao irĩ kũraya na niĩ.
'Bhanu abha bhakaniheshimu nene kwa milomo ghiabhu, lakini mioyo ghiabhu ghij'hele patali nani.
9 Nao maahooyaga o tũhũ; morutani marĩa marutanaga no mawatho ma andũ.’”
Bhaakaniabudu bure, kwa ndabha bhifundisya mafundisu ghaghaj'hele malaghisu gha bhanadamu.”'
10 Nake Jesũ agĩĩta kĩrĩndĩ kĩu gĩũke harĩ we, agĩkĩĩra atĩrĩ, “Thikĩrĩriai na mũtaũkĩrwo.
Ndipo akabhakuta makutano ni kubhajobhela, “Mup'elekisiaghe ni kumanya
11 Kĩrĩa gĩtoonyaga na kanua ka mũndũ ti kĩo ‘kĩmũthaahagia’, no kĩrĩa kiumaga kanua gake nĩkĩo ‘kĩmũthaahagia.’”
Kij'helepi khenu kyakij'hingila mundomo mwa munu ni kumbomba najisi. Bali khela kyakih'oma mundomo, akebhai ndo najisi kwa munu.”
12 Na hĩndĩ ĩyo arutwo ake magĩthiĩ harĩ we, makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũĩ atĩ Afarisai nĩmararakarire rĩrĩa maraiguire ũhoro ũcio?”
Ndipo bhanafunzi bhakandotela ni kujobha ni Yesu, “Je!, Umanyili Mafarisayo bho bhalipheliki lilobhi lela bha dadili?”
13 Nake akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũmera o wothe ũtaahandĩtwo nĩ Baba ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩũkamunywo na mĩri.
Yesu akabhajibu ni kujobha, “Khila mmea ambabho dadij'hangu ghwa mbinguni abhubhiele lepi bhwibeta kubhosibhwa.
14 Tiganai nao; acio nĩ atongoria atumumu. Mũtumumu angĩtongoria mũtumumu ũngĩ, eerĩ no kũgũa mangĩgũa irima.”
Bhalekayi bhene, bhene bhalongosi fipofu. Kama munu kipofu akandongosya kipofu nyinu, bhoha bhabhele bhibetakudumbukila mu lilende.”
15 Nake Petero akiuga atĩrĩ, “Tũtaũrĩre ngerekano ĩyo.”
Petro akajibu ni kun'jobhela Yesu,” Tuj'helesiaghe mfano obho kwa tete,
16 Nake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “O na inyuĩ mũtirĩ mũrataũkĩrwo o na rĩu?
Yesu akajibu, “Namu pia bado mwij'helebhwa lepi?
17 Kaĩ mũtooĩ atĩ kĩndũ kĩrĩa gĩtoonyaga na kanua gĩthiiaga nda, gĩgacooka gĩkoima mwĩrĩ?
Muenga mumanyi lepi khila kyakhilota mundomo kup'etela mulileme ni kulota kuchoro?
18 No maũndũ marĩa moimaga kanua moimaga ngoro-inĩ, na nĩmo ‘mathaahagia’ mũndũ.
Lakini fenu fyoha fyafihomela mundomo fihomela mugati mumuoyo. Ndivyo fenu fyafikampela munu bhunajisi.
19 Nĩ ũndũ ngoro-inĩ nĩkuo kuumaga meciiria mooru, na ũragani, na ũtharia, na ũhũũri maraya, na ũici, na kũiganĩrĩra igenyo, na njambanio.
Kwa kuj'ha mu muoyo ghihoma mabhwasu mabhibhi, bhukomaji, bhuzinzi, bhuasherati, bhuheji, bhushuhuda bhwa bhudesi, ni malighu.
20 Macio nĩmo maũndũ marĩa ‘mathaahagia’ mũndũ; no kũrĩa irio na moko matarĩ mathambie matingĩtũma mũndũ agĩe na ‘thaahu’.”
Agha ndo mambo gha ghakamp'ela munu bhunajisi. Lakini kulya bila kusamba mabhokho kukambomba lepi munu kuj'ha najisi.”
21 Ningĩ Jesũ akiuma kũu, agĩthiĩ ndeere-inĩ cia Turo na Sidoni.
Ndipo Yesu ibhoka mahala pala ni kwitenga kulotela pande sya miji ghya Tiro ni Sidoni.
22 Mũndũ-wa-nja Mũkaanani woimĩte gũkuhĩ na kũu agĩũka kũrĩ we, akĩmũkayagĩra, akiugaga atĩrĩ, “Mwathani, Mũrũ wa Daudi, njiguĩra tha! Mũirĩtu wakwa nĩarathĩĩnio mũno nĩ ndaimono.”
Langai akahida n'dala Mkanani kuhomela lubhafu o'lu. Akakwesya sauti akajobha, “Unihurumilayi, Bwana, Mwana ghwa Daudi; binti j'hangu itesibhwa sana ni pepo.”
23 No Jesũ ndarĩ ũndũ o na ũmwe oigire. Nĩ ũndũ ũcio arutwo ake magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũringĩrĩria, makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwĩre athiĩ, tondũ nĩaratũrũmĩrĩra agĩkayaga.”
Lakini Yesu an'jibilepi lilobhi. Bhanafunzi bha muene bhakahida bhakan'sihi, bhakaj'ha bhijobha, “M'mbosiaghe alotaghe o'khu, mana akatuj'hweghela tu apa.”
24 Nake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Ndaatũmirwo o kũrĩ ngʼondu cia nyũmba ya Isiraeli iria ciũrĩte tu.”
Yesu akabhajibu ni kujobha, Nalaghisibhulepi kwa munu j'hej'hioha isipokuj'ha kwa kondoo bhabhaj'hangili mu nyumba j'ha Israeli.”
25 Nake mũndũ-wa-nja ũcio agĩũka, akĩmũturĩria ndu, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ndeithia!”
Lakini akahida ni kuj'hinama mbele j'ha muene, akajobha, “Bwana nisaidilayi.”
26 Nake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Gũtiagĩrĩire kuoya mũgate wa ciana ũikĩrie ngui.”
Akan'jibu ni kujobha, “Khinofu lepi kulota kyakulya kwa bhana ni kus'opela mabwa,”
27 Nake mũndũ-wa-nja ũcio akiuga atĩrĩ, “Ĩĩ nĩguo Mwathani; no o na ngui nĩirĩĩaga rũitĩki rũrĩa rũgũaga kuuma metha-inĩ ya mwene cio.”
Akajobha, “Ena, Bwana, hata mabwa madebe ghilya kyakulya kyakibina pameza mwa Bwana ghwabhi.”
28 Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ, wĩtĩkio waku nĩ mũnene! Ihooya rĩaku nĩrĩahingio.” Nake mwarĩ akĩhonio ithaa o rĩu.
Ndipo Yesu akajibu ni kujobha “N'dala, imani j'ha bhebhe m'baha. Na j'hibhombekaghe kwa bhebhe kama kyaghwilonda.” Ni binti ghwa muene amalikupontisibhwa bhwakati bhobhuobhu.
29 Jesũ akiuma kũu, agĩthiĩ agereire hũgũrũrũ-inĩ cia iria rĩa Galili, agĩcooka akĩambata kĩrĩma-inĩ, agĩikara thĩ.
Yesu akabhoka mahala pala ni kulota karibu ni bahari j'ha Galilaya. Kisha akalota panani pa kid'onda ni kutama okhu.
30 Nakĩo kĩrĩndĩ kĩnene gĩgĩũka kũrĩ we, gĩkĩmũrehera andũ arĩa maathuaga, na atumumu, na arĩa maarĩ onju na arĩa mataaragia, na angĩ aingĩ, makĩmaiga magũrũ-inĩ make; nake akĩmahonia.
Likundi libhaha kwa muene. Ni kundetela fiwete, fipofu, bubu, filema ni bhangi bhingi, bhabhaj'hele bhatamu. Bhabhakhili mu magholo gha Yesu na akabhaponya.
31 Nao andũ makĩgega rĩrĩa moonire arĩa mataaragia makĩaria, na arĩa onju mahonetio, na arĩa maathuaga magĩĩtwara, na atumumu makĩona. Nao makĩgooca Ngai wa Isiraeli.
Nao bhumati bhukasyangala bho bhabhabhuene mabubu bhilongela, ni vilema bhakaj'ha bhasima, fiwete bhigenda, ni fipofu bhilola. Bhan'sifuili K'yara ghwa Israeli.
32 Nake Jesũ agĩĩta arutwo ake moke harĩ we, akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndĩraiguĩra andũ aya tha tondũ makoretwo hamwe na niĩ mĩthenya ĩtatũ, na matirĩ na kĩndũ gĩa kũrĩa. Ndikwenda mathiĩ marĩ ahũtu, tondũ maahota kũringĩkĩra njĩra.”
Yesu akabhakuta bhanafunzi bha muene ni kujobha, “'Nibhabhonili huruma bhumati, kwandabha bhaj'hele nani kwa magono madatu bila kilya khenu kyokioha khela. Nikabhalagha lepi bhalotayi kwa bhene bila kulya bhasije bhakazimila mu nj'hela.”
33 Nao arutwo ake magĩcookia atĩrĩ, “Tũngĩruta kũ mĩgate ya kũhũũnia kĩrĩndĩ ta gĩkĩ, gũkũ werũ-inĩ?”
Bhanafunzi bha muene bhakan'jobhela, “Ndaku twibhwesya kukabha mikate ghya kutosya apa pa nyika ghya kushibisha umati m'baha obho?”
34 Nake Jesũ akĩmooria, atĩrĩ, “Mũrĩ na mĩgate ĩigana?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrĩ na mĩgate mũgwanja, na tũthamaki tũnini tũtarĩ tũingĩ.”
Yesu akabhajobhela, “Muj'he ni mikate mil'enga?” Bhakajobha, “Saba, ni somba sidusu sudebe.”
35 Nake akĩĩra kĩrĩndĩ kĩu gĩikare thĩ.
Yesu akabhaamuru bhumati bhutamaghe pasi.
36 Agĩcooka akĩoya mĩgate ĩyo mũgwanja na tũthamaki tũu, na aarĩkia gũcookia ngaatho-rĩ, akĩmĩenyũranga, akĩmĩnengera arutwo nao makĩhe andũ.
Akaghileta mikate j'hela saba ni somba, ni baada j'ha kushukuru, akaj'himetula ni kubhapela bhanafunzi.
37 Othe makĩrĩa makĩhũũna. Thuutha ũcio arutwo makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩte makĩiyũria ciondo mũgwanja.
Bhanafunzi bhakabhap'hela bhumati. Bhanu bhoha bhakalya ni kutosheka. Na bhakabhonganya mabaki gha vipandi fya fyakulya fyafibakili fipandifipandi, fyamemili fikapu saba.
38 Mũigana wa andũ arĩa maarĩire maarĩ andũ ngiri inya, andũ-a-nja na ciana matatarĩtwo.
Bhoha bhabhalili bhaj'hele bhagosi elfu nne bila bhadala ni bhana.
39 Jesũ aarĩkia kuugĩra kĩrĩndĩ ũhoro, agĩtoonya gatarũ, agĩthiĩ mwena wa Magadani.
Kisha Yesu akabhulagha bhumati bhakilotilayi na akaj'hingila mu mashua ni kulota sehemu sya Magadani.
