Mariko 7
1 Na rĩrĩ, Afarisai na arutani amwe a watho arĩa moimĩte Jerusalemu makĩũngana harĩ Jesũ na
Afarisayo ni ang'wi a amanyi naza atulaa apembeeye ku Yerusalemu ai ilingiie kumupilima ung'wenso.
2 makĩona arutwo ake amwe makĩrĩa irio na moko maarĩ na thaahu, ũguo nĩ ta kuuga, matethambĩte moko.
Hangi ai ihengile kina amanyisigwa ang'wi ao akulya u mukate ku mikono mishapu; naiza shanga ikalaigwe,
3 (Afarisai na Ayahudi othe matirĩĩaga irio matethambĩte moko mao wega kũringana na kĩrĩra gĩa athuuri.
(ku Afarisayo ni Ayahudi ihi shanga iliza kupikiila akalaye i mikono ao iziza; a ambiiye ulogo nula anyampala. Matungo
4 Rĩrĩa moima ndũnyũ matingĩrĩa matambĩte gwĩthamba. Na nĩ marũmagia irĩra ingĩ, ta gũthambia ikombe, na nyũngũ o na mbirika).
i Afarisayo niagomokile kupuma kianza ki isoko, shanga ilizaa kupikiila oge hanza. Hangi akoli malagiilyo maulya naza akumatyata lukulu, anga itule ingi palung'wi nu koja i ikombe, masupulia, iseme nia shaba, ga ni matuntu ni itumila itungo nila ndya, )
5 Nĩ ũndũ ũcio Afarisai na Arutani a watho makĩũria Jesũ atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmaga arutwo aku mage gũtũũra kũringana na irĩra cia athuuri, na makarĩĩaga irio na moko marĩ na thaahu?”
Afarisayo ni amanyi ai amukoiye uYesu, “Ku niki amanyisigwa ako shanga ikii kuniganiila nu logo nula anyampala, ku iti akulya umukate shanga ize akalae i mikono?”
6 Nake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Isaia aaririe ma rĩrĩa aarathire ũhoro wanyu, inyuĩ hinga ici; o ta ũrĩa kwandĩkĩtwo atĩrĩ: “‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo, no ngoro ciao ikoragwo irĩ kũraya na niĩ.
Kuiti nuanso aka atambuila, “uIsaya ai ulotile iza kutula u nyenye adosi, ai ukilisilye, 'Antu awa akunkulya ku milomo ao, kuiti i nkolo niao ikoli kuli nu nene.
7 Nao maahooyaga o tũhũ; morutani marĩa marutanaga no mawatho ma andũ.’
Akunintumila ikumbiko ni gila anga ndogoelyo, azemanyisa malagiilyo a ana adamu anga ulekeelya nuao,'
8 Mũtiganĩirie maathani ma Ngai, mũkarũmia irĩra cia andũ.”
Malilekaa ilagiilyo nilang'wa Itunda maluambaa ku upepeele u logo nula ana adamu.”
9 Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Ti-itherũ nĩmũgĩĩte na njĩra njega ya gũtiganĩria maathani ma Ngai atĩ nĩguo mũrũmie irĩra cianyu ene!
Hangi akaligitya kitalao, “Malihitaa ilagiilyo nilang'wa Itunda ku utontu iti kina mu luike u logo nulanyu!
10 Nĩgũkorwo Musa oigire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thoguo na nyũkwa,’ na, ‘Ũrĩa wothe ũkaaruma ithe kana nyina no nginya ooragwo.’
Ku nsoko uMusa ai uligitilye, 'mukulye u tata nuako nu ia nuako,' 'nu ng'wenso nuiligitya u ubi migulya ang'wa tata nuakwe nu nyinya nuakwe kulu kuulu ukusha,'
11 No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Kĩrĩa ingĩagũteithia nakĩo nĩ Korubani’ (ũguo nĩ kuuga, nĩ kĩheo kĩamũrĩre Ngai),
Kuiti mukuligitya, 'Anga ize u muntu waligitye kung'wa tata nuakwe ang'wi nyinya, 'Uaiilya wihi naza mukusingiilya kupuma kitalane ingi itulyo nila Itekeelo,” (nanso ingi kulunga kina, ipumiigwe kung'wa Itunda')
12 na mũticookaga kũmwĩtĩkĩria ekĩre ithe kana nyina ũndũ.
iti gwa shanga imugombilye kituma lihi ku nsoko ia tata ang'wi a nyinya akwe.
13 Nĩ ũndũ ũcio mũkaagithia kiugo kĩa Ngai kĩene na ũndũ wa kĩrĩra kĩanyu kĩrĩa mũthiiaga mũgĩtiganagĩra. Na nĩmwĩkaga maũndũ maingĩ ta macio.”
Mukulizipya ilagiilyo nilang'wa Itunda ku nakanda ku kuleta u logo nulanyu. Ni makani idu a kinya iti ni mukituma.”
14 O rĩngĩ Jesũ agĩĩta kĩrĩndĩ harĩ we agĩkĩĩra atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aya othe, thikĩrĩriai na mũigue.
Ai uitangile i anyianza hangi nu kuatambuila, “Muntegeelye u nene, unyenye mihi, hangi muninge.
15 Gũtirĩ kĩndũ kĩrĩ nja ya mũndũ kĩngĩmũgwatia ‘thaahu’ nĩ ũndũ wa gũtoonya thĩinĩ wake. No rĩrĩ, kĩrĩa kiumaga thĩinĩ wa mũndũ nĩkĩo kĩmũgwatagia ‘thaahu’.”
Kutili kihi kupuma kunzi a muntu naiza kahumaa kumushapula u muntu ni kingiila kung'waakwe. Ila ingi iko ni kimupumaa u muntu kiko ni kimushapulaa.
16 (Aakorwo mũndũ arĩ na matũ ma kũigua, nĩakĩigue).
(Komaniilya; u lukiili ulu. “anga ize u muntu wihi ukete i akutwi akija, u ije” umutili mu mbugulu nia kali.)
17 Thuutha wa gũtigana na kĩrĩndĩ na gũtoonya nyũmba, arutwo ake makĩmũũria ũhoro wa ngerekano ĩyo.
uYesu nai wakaaleka i anyianza nu kingila mi ito, amanyisigwa niakwe akamukolya kutula i mpyani nanso.
18 Nake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “O na inyuĩ mũtirĩ mũrataũkĩrwo o na rĩu? Kaĩ mũtooĩ atĩ gũtirĩ kĩndũ gĩtoonyaga thĩinĩ wa mũndũ kuuma na nja kĩngĩmũgwatia thaahu?
uYesu akaligitya, “Nu nyenye ga mukili ku ninga? Shanga mihengile kina kihi ni kimingiila u muntu shanga kihumile kumushapula,
19 Nĩgũkorwo gĩtitoonyaga ngoro-inĩ yake, no gĩtoonyaga nda yake gĩgacooka gĩkoima mwĩrĩ-inĩ wake.” (Akiuga ũguo-rĩ, Jesũ nĩgũtua aatuaga atĩ irio ciothe itirĩ thaahu).
ku nsoko shanga kihumile kulongola mu nkolo akwe, kuiti kikingila mu nda akwe hangi kikukila kulongola ku shoo.” ku lugano ulu uYesu ai uizipilye i ndya yihi kutula nzelu.
20 Agĩthiĩ na mbere na kwaria, akiuga atĩrĩ, “Kĩrĩa kiumaga thĩinĩ wa mũndũ nĩkĩo kĩmũgwatagia thaahu.
Ai uligitilye, “Ingi iko naiza kikumupuma u muntu kiko ni kimushapulaa.
21 Nĩgũkorwo ngoro-inĩ cia andũ nĩkuo kuumaga meciiria mooru, ũhũũri maraya, na ũici, na ũragani, na ũtharia,
Ku nsoko kipuma mukati a muntu, kunzi a nkolo, ipuma masigo ni mabibi, ugoolya, wii, ubulagi,
22 na ũkoroku, na rũmena, na maheeni, na ũũra-thoni, na ũiru, na njambanio, na mwĩtĩĩo, o na ũrimũ.
usambo, nsula ni mbibi, ubibi, ukongelani, kigoolya, wilu, ukunki, wiketi, upungu.
23 Maũru maya mothe moimaga thĩinĩ wa mũndũ na makamũgwatia thaahu.”
U ubi uwu wihi wipuma mukati, kiko iko ni kimushapula u muntu.”
24 Nake Jesũ akiuma kũu agĩthiĩ gũkuhĩ na Turo. Agĩtoonya nyũmba ĩmwe na ndeendaga mũndũ o na ũrĩkũ amenye atĩ arĩ kũu; no ndangĩahotire kwĩhitha.
Ai u ukile kupuma pang'wanso nu kuhega kulongola mu mukoa nua Tiro ni Sidoni. Ai wingie mukati hangi shanga ai uloilwe muntu wihi walinge kina ukoli papo, kuiti shanga ai ihumikile ku mupiha.
25 Na rĩrĩ, mũtumia warĩ na kairĩtu kaarĩ na ngoma thũku rĩrĩa aiguire ũhoro wake, agĩũka akĩĩgũithia thĩ magũrũ-inĩ make.
Kuiti kupumpugiilya musungu, naiza u ng'wana nuakwe muniino ai ukete hing'wi, ai wigulye i nkani niakwe, akiza, hangi akagwa mu migulu akwe.
26 Mũtumia ũcio aarĩ Mũyunani, waciarĩirwo Foinike ya Suriata. Nake agĩthaitha Jesũ aingate ngoma ĩyo thũku yume thĩinĩ wa kairĩtu gake.
uMusungu nuanso ai watulaa Muyunani, nua ndugu a Kifoeniki. Ai umusingilye nuanso amuzunse u hing'wi kupuma ku munaanso nuakwe.
27 Nake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Reke ciana ciambe irĩe ihũũne, nĩgũkorwo ti wega kuoya mĩgate ya ciana na kũmĩikĩria ngui.”
uYesu akamuila u musungu, “Aleke i ang'yinya alisigwe hanza, kunsoko shanga izipie ku uhola u mukate nua ana nu kuigumila i mbwa”
28 Nake mũtumia ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Noguo Mwathani, no o na ngui irĩ rungu rwa metha nĩ irĩĩaga rũitĩki rũrĩa rũitagwo nĩ ciana.”
Kuiti u musunu akamusukiilya nu kuligitya, “Iti gwa Mukulu, ga ni mbwa pihi a meza iliza i ipoli nia ndya nia ana.”
29 Jesũ agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ũndũ wa ũguo wacookia-rĩ, wĩthiĩre; ndaimono nĩyoima thĩinĩ wa mwarĩguo.”
Akamuila, “Ku nsoko waligitya iti, ukoli ilyuuku kulongola. uHing'wi wamupumaa u munanso nuako.”
30 Mũtumia ũcio akĩinũka mũciĩ agĩkora kaana gake gakomete ũrĩrĩ-inĩ na ndaimono ĩrĩkĩtie gũthiĩ.
uMusungu ai ugomokile ki ito nilakwe hangi akahanga u munanso nuakwe ulae mu ulili, nu hing'wi ai watulaa wamupumaa.
31 Ningĩ Jesũ akiuma kũu gũkuhĩ na Turo agĩtuĩkanĩria Sidoni, agĩikũrũka nginya iria-inĩ rĩa Galili, agĩtoonya bũrũri wa Dekapoli.
uYesu ai upumile hangi kunzi a mukoa nua Tiro nu kukila ku Sidoni kutunga u Luzi nula Galilaya kupikiila nkika a Dikapolisi.
32 Arĩ kũu andũ amwe makĩmũrehere mũndũ ũtaiguaga na ũtaaragia, makĩmũthaitha amũigĩrĩre guoko.
Akamuleta hangi muntu nai watuile gulu hangi ai watulaa shanga uhumile kuligitya iziza, ai amusingilye uYesu waike i mikono migulya akwe.
33 Na thuutha wa kũmũtwara handũ keheri-inĩ, haraaya na kĩrĩndĩ, Jesũ agĩtoonyia ciara ciake matũ ma mũndũ ũcio. Agĩcooka agĩtua mata na akĩhutia rũrĩmĩ rwa mũndũ ũcio namo.
Ai umupumilye kunzi a milundo ku kinkunku, hangi akaika i ng'yanza niakwe mu akutwi akwe, hangi ze yakila kutya i mati, ai utenilye u lulimi nulakwe.
34 Akĩrora na igũrũ, akĩhũmũka na hinya, akĩmwĩra atĩrĩ, “Efatha!” (ũguo nĩ kuuga, “Hingũka!”).
Ai ugozile migulya mi lunde, akahupa nu kumuila, Efata,” nanso ingi kuligitya, “luguka!”
35 Aarĩkia kuuga ũguo matũ ma mũndũ ũcio makĩhingũka na rũrĩmĩ rwake rũkĩregera akĩambĩrĩria kwaria o wega.
Ni itungo lilo liilo akutwi akaluguka, hangi nai katulaa kimugiiye u lulimi kikabipigwa hangi akahuma kuligitya iziza.
36 Nake Jesũ akĩmaatha matikeere mũndũ o na ũrĩkũ. No ũrĩa akĩragĩrĩria kũmakaania, noguo makĩragĩrĩria kwaria mũno ũhoro ũcio.
Hangi ai ulagiiye aleke kumuila muntu wihi. Kuiti kupikiila nai ualagiiye, uu nai atanantilye i nkani nianso ku widu.
37 Nao andũ makĩgega mũno makĩria, makiuga atĩrĩ, “Nĩekĩte maũndũ mothe wega. O na agatũmaga andũ arĩa mataiguaga maigue na arĩa mataaragia maarie.”
Kulu kuulu ai akuiwe, nu kuligitya, “Witumile kila i kintu iziza. Waazipya ga nia gulu kija nia kimumi kuligitya.”
