Mariko 4
1 Nake Jesũ akĩambĩrĩria kũrutana o rĩngĩ arĩ kũu hũgũrũrũ-inĩ cia iria. Na rĩrĩ, gĩkundi kĩa andũ kĩrĩa kĩonganĩte gĩkamũrigiicĩria kĩarĩ kĩnene nginya gĩgĩtũma atoonye gatarũ-inĩ, agĩikara thĩinĩ wako kũu iria-inĩ; nao andũ acio angĩ othe magĩikara hũgũrũrũ-inĩ cia iria.
Junmul chik ri Jesús xuchapleꞌj uyaꞌik kꞌutuꞌn chuchiꞌ ri plo. Sibꞌalaj e kꞌi winaq xkimulij kibꞌ chutayik ri kꞌutuꞌn rumal riꞌ xaqꞌan ri Jesús pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ ri jaꞌ. Konojel ri winaq xekꞌojiꞌ chuchiꞌ ri plo.
2 Na akĩmaruta maũndũ maingĩ na ngerekano, na akĩrutana akĩmeera atĩrĩ,
Xuchapleꞌj ukꞌutik sibꞌalaj kꞌi jastaq rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal taq noꞌj jewaꞌ xubꞌij:
3 “Ta thikĩrĩriai! Mũrĩmi ũmwe nĩoimagarire akahure mbeũ ciake.
¡Chitampeꞌ! Jun ajtikolobꞌ xeꞌ pa tikoꞌnijik.
4 Na rĩrĩa aahuraga mbeũ icio, imwe ikĩgũa mũkĩra-inĩ wa njĩra, nacio nyoni igĩũka igĩcirĩa.
Are xuchikoj ri ijaꞌ, nikꞌaj xqaj chuchiꞌ ri bꞌe, xoꞌpan ri chochiꞌ xkitijo.
5 Iria ingĩ ikĩgũa rũnyanjara-inĩ kũrĩa gũtaarĩ na tĩĩri mũingĩ. Nacio ikĩmera narua tondũ tĩĩri ndwarĩ mũriku.
Nikꞌaj ijaꞌ chik xqaj chuxoꞌl ri abꞌaj, jawjeꞌ man nim taj ulew kꞌolik. Aninaq xkꞌiy loq ri tikoꞌn rumal man naj taj qajinaq ri ulew.
6 No rĩrĩa riũa rĩaarire rĩgĩcina mĩmera ĩyo, nayo ĩkĩũma tondũ ndĩarĩ na mĩri.
Are xel loq ri qꞌij, xechaqiꞌjar ri tikoꞌn rumal man naj taj qajinaq ri ukꞌaꞌmal pa ri ulew.
7 Mbeũ iria ingĩ ikĩgũa mĩigua-inĩ, nayo mĩigua ĩgĩkũra, ĩgĩthararia mbeũ icio ikĩaga gũciara.
Nikꞌaj ijaꞌ chik xqaj chuxoꞌl ri kꞌix, are xekꞌiy loq xejiqꞌ chuxoꞌl ri kꞌix, man xewachin taj.
8 Ingĩ nacio ikĩgũa tĩĩri-inĩ mũnoru. Ikĩmera, igĩkũra na igĩciara maciaro, imwe ikiumia maita mĩrongo ĩtatũ, ingĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, o na ingĩ maita igana.”
Ri nikꞌaj ijaꞌ chik xeqaj pa ri utz ulew. Are xkꞌiy loq, xenimaꞌqirik, xewachinik e jujun xkiya juwinaq lajuj, e nikꞌaj oxkꞌal e nikꞌaj chik jun ciento.
9 Jesũ agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Ũrĩa ũrĩ na matũ ma kũigua, nĩakĩigue.”
Kꞌa te riꞌ xubꞌij ri Jesús: Ri kꞌo uxikin chutatabꞌexik, chutatabꞌej.
10 Na rĩrĩa aarĩ wiki, arutwo arĩa ikũmi na eerĩ, o na arĩa angĩ maarĩ hamwe nake, makĩmũũria ũhoro wa ngerekano icio.
Are xebꞌe konojel ri winaq, xeqet ri kabꞌlajuj utijoxelabꞌ rukꞌ ri Jesús, xkita che jas ubꞌanik ri kꞌambꞌejabꞌal noꞌj.
11 Nake akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũheetwo ũmenyo wa kũmenya hitho cia ũthamaki wa Ngai. No arĩa marĩ na kũu nja maaragĩrio maũndũ mothe na ngerekano
Ri Jesús xubꞌij: Yaꞌtal chiꞌwe ix kiwetaꞌmaj ri ajawarem rech ri Dios; are kꞌu ri man e qachiꞌl taj rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal noꞌj kinbꞌij chike.
12 nĩgeetha, “‘matũũre maroraga no makaaga kuona, na matũũre maiguaga na matimenye ũndũ; nĩguo hihi matikae kũgarũrũka marekerwo mehia mao!’”
Jeriꞌ rumal cher pune kekaꞌyik man kakichꞌobꞌ taj ri kakilo, pune kakito man kakichꞌobꞌ taj ri kakitatabꞌej. Rech man kakikꞌex taj kikꞌuꞌx xuqujeꞌ man kekuyutaj taj.
13 Ningĩ Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mũtanataũkĩrwo nĩ ngerekano ĩyo? Mũngĩkĩmenya atĩa ngerekano iria ingĩ?
¿Man kichomaj taj we jun kꞌambꞌejabꞌal noꞌj riꞌ? Man kixkwin ta bꞌa ri kichomaj ronojel ri nikꞌaj chik.
14 Mũrĩmi ahuraga kiugo kĩa Ngai.
Ri ajtikolobꞌ kutik ri utzij ri Dios.
15 Andũ amwe matariĩ ta mbeũ iria ciagũire njĩra-inĩ harĩa ũhoro ũhuragwo. Acio nĩ arĩa maiguaga ũhoro, na maarĩkia kũigua-rĩ, Shaitani agooka akeheria ũhoro ũcio wahaandwo thĩinĩ wao.
E kꞌo winaq kejunumataj rukꞌ ri ulew ri kꞌo chuchiꞌ ri bꞌe. Are katatabꞌetaj ri tzij kumal kape ri itzel karesaj pa kanimaꞌ.
16 Angĩ nao matariĩ ta mbeũ iria ciagũire rũnyanjara-inĩ. Acio nĩ arĩa maiguaga ũhoro na o rĩmwe makawamũkĩra na gĩkeno.
E jujun chik kejunumataj rukꞌ ri abꞌaj ulew. Sibꞌalaj kekiꞌkotik are kakitatabꞌej ri tzij.
17 No tondũ matirĩ na mĩri-rĩ, maikaraga o kahinda kanini. Hĩndĩ ĩrĩa thĩĩna woka kana maanyariirwo nĩ ũndũ wa ũhoro wa Ngai, magũũaga o narua.
Man katikiꞌ ta kꞌu ri tzij pa kanimaꞌ, man naj taj kuqꞌiꞌo. Are kape kꞌaxkꞌolal, o kabꞌan kꞌax chike xa rumal ri utz laj tzij, kakijelechꞌuj kanoq kibꞌe.
18 Angĩ nao matariĩ ta mbeũ iria ciagũire mĩigua-inĩ. Acio nĩ arĩa maiguaga ũhoro,
E nikꞌaj chik kejunumataj rukꞌ ri kꞌix ulew: kakitatabꞌej ri tzij.
19 no mĩhangʼo ya maũndũ ma mũtũũrĩre ũyũ, na kũheenererio nĩ ũtonga, na merirĩria ma maũndũ mangĩ, magathararia ũhoro ũcio, magatũma wage maciaro. (aiōn g165)
Are kꞌu ri kirajawaxik rech we kꞌaslemal rech uwachulew, ri subꞌunik, xuqujeꞌ ri qꞌinomal, itzel taq rayinik, kakijiqꞌisaj ri utz laj tzij, man kawachin taj. (aiōn g165)
20 Angĩ matariĩ ta mbeũ iria ciagũire tĩĩri-inĩ ũrĩa mũnoru. Acio nĩ arĩa maiguaga ũhoro, makawĩtĩkĩra, na magaciara maciaro, amwe maita mĩrongo ĩtatũ, na angĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, o na angĩ maita igana ma kĩrĩa kĩahaandirwo.”
Nikꞌaj chik kejunumataj rukꞌ ri utz ulew. Kakitatabꞌej ri tzij, kakikꞌamawaꞌj pa kanimaꞌ, kewachinik kakiya juwinaq lajuj, kakiya oxkꞌal, kakiya jun ciento kiwach.
21 Jesũ agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “No anga tawa wakagio ũgacooka ũgakunĩkĩrio na irebe, kana ũkaigwo rungu rwa ũrĩrĩ? Handũ ha ũguo githĩ ndũigagĩrĩrwo handũ igũrũ?
Xubꞌij xuqujeꞌ ri Jesús chike: ¿La katzij jun lámpara kꞌa te riꞌ kaya chuxeꞌ jun chꞌat o chuxeꞌ jun cajon? ¿La man xa kaya pa jun kꞌolibꞌal chikaj rech katunanik?
22 Nĩgũkorwo kĩrĩa gĩothe kĩrĩ hitho-inĩ nĩgĩkaguũrio, nakĩo kĩrĩa gĩothe kĩhithĩtwo nĩgĩkareehwo ũtheri-inĩ.
Maj jun jastaq awatalik ri mat kariqitaj na, xuqujeꞌ maj jun jastaq ri xaq pa awal bꞌiꞌtalik ri mat ketaꞌmataj na.
23 Akorwo mũndũ arĩ na matũ ma kũigua, nĩakĩigue.”
Ri kꞌo uxikin chutatabꞌexik, chutatabꞌej.
24 Agĩthiĩ na mbere, akĩmeera atĩrĩ, “Menyagĩrĩrai wega ũrĩa mũiguaga. Gĩthimi kĩrĩa mũthimanagĩra nakĩo, no kĩo mũrĩthimagĩrwo nakĩo, na nĩmũrĩkĩragĩrĩrio.
Ri Jesús xuqujeꞌ xubꞌij: Chichajij iwibꞌ che ri kito. Rukꞌ ri pajbꞌal ri kixpajanik, rukꞌ riꞌ kapaj na ri jastaq iwe, kayaꞌtaj ne na uwiꞌ.
25 Ũrĩa wothe wĩ na indo nĩakongererwo nyingĩ; na ũrĩa wothe ũtarĩ nĩagatuunywo o na kĩrĩa arĩ nakĩo.”
Ri kꞌo rukꞌ kayaꞌtaj nim che, are kꞌu ri maj kꞌo rukꞌ kamaj na che ri nitzꞌ ri kꞌo rukꞌ.
26 Jesũ agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Ũthamaki wa Ngai ũtariĩ ta mũndũ ũrĩa ũhaandaga mbeũ tĩĩri-inĩ.
Ri Jesús xubꞌij: Ri ajawarem rech ri Dios kajunumataj rukꞌ ri ajtikolobꞌ ri kuchikoj ri ijaꞌ pa ri ulew.
27 Akomaga ũtukũ na agokĩra mũthenya, nacio mbeũ ikamera na igakũra, nowe ndamenyaga ũrĩa ikũraga.
Ri ajtikolobꞌ pune kawarik o man kawar taj, ri ijaꞌ chi paqꞌij chi chaqꞌabꞌ tajin kakꞌiyik. Pune jeriꞌ man retaꞌm ta kꞌut jas kubꞌan ri ijaꞌ che ukꞌiyem.
28 Tĩĩri guo mwene nĩguo ũtũmaga iciare. Ciambaga kũruta nguha igacooka ikaruta igira, na thuutha ũcio igira thĩinĩ hakagĩa na hĩndĩ ĩrĩa njiganu.
Ri ijaꞌ kawachinik pa utukel: nabꞌe katuxar loq, kꞌa te riꞌ kakꞌiy loq ri ujolom, kꞌisbꞌal rech kakꞌiy loq ri uwach.
29 Na maciaro macio maarĩkia kũũma, mũrĩmi ũcio akoya rũhiũ rwa igetha, akagetha tondũ hĩndĩ ya magetha nĩ yakinya.”
Are kutzir ri tikoꞌn, kaqꞌatik, rumal cher xopan ri qꞌij rech yakoj.
30 Agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Tũngĩhaanania ũthamaki wa Ngai na kĩ? Kana nĩ ngerekano ĩrĩkũ tũngĩheana ũhoro waguo nayo?
Xubꞌij xuqujeꞌ ri Jesús: ¿Jas rukꞌ kaqajunamaj wi ri ajawarem rech ri Dios? ¿Jas kꞌambꞌejabꞌal noꞌj kaqakoj chutzijoxik rij?
31 Ũhaana ta mbeũ ya karatarĩ, arĩ yo mbeũ ĩrĩa nini mũno mũhaandaga tĩĩri-inĩ.
Kajunumataj rukꞌ jun uwach moxtansia. Nitzꞌ chikiwach konojel ri ijaꞌ are katikik.
32 No yahaandwo-rĩ, ĩkũraga ĩgatuĩka mũmera mũnene gũkĩra mĩmera ĩrĩa ĩngĩ yothe ya mũgũnda, na ũkagĩa na honge nene nginya nyoni cia rĩera-inĩ igooka igaaka itara na ikahurũka kĩĩruru-inĩ kĩaguo.”
Are kakꞌiy loq sibꞌalaj nim keꞌek, kux jun nimalaj cheꞌ chikiwach ri nikꞌaj e tikoꞌn chik. Nimaꞌq kebꞌe ri uqꞌabꞌ, chilaꞌ kakibꞌan wi kisok ri aꞌwaj ri kerapinik.
33 Jesũ nĩamaheaga ũhoro na ngerekano ingĩ nyingĩ ta icio o ta ũrĩa mangĩahotire kũigua.
Rukꞌ jaljoj kꞌambꞌejabꞌal taq noꞌj xuya uchꞌobꞌik ri Jesús ri kꞌutuꞌn chike ri winaq. Jas na kꞌu ri xkwin ri kichomabꞌal chuchꞌobꞌik.
34 Gũtirĩ ũndũ aameeraga atekwaria na ngerekano. No rĩrĩa maarĩ na arutwo ake oiki, nĩamataragĩria maũndũ mothe.
Rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal taq noꞌj xubꞌij chike ri winaq ronojel ri jastaq. Are xaq xwi ri utijoxelabꞌ e kꞌo rukꞌ, xubꞌij chike jas jeꞌ kel kubꞌij ri kꞌambꞌejabꞌal taq noꞌj.
35 Na mũthenya o ũcio gwakinya hwaĩ-inĩ-rĩ, akĩĩra arutwo ake atĩrĩ, “Nĩtũringei tũthiĩ mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ.”
Chaqꞌabꞌ che ri qꞌij riꞌ xubꞌij ri Jesús chike ri utijoxelabꞌ: Chujqꞌax chꞌaqaꞌp.
36 Na maarĩkia gũtiga gĩkundi kĩa andũ na thuutha, makĩhaica gatarũ-inĩ o harĩa Jesũ aarĩ. Na nĩ kwarĩ na tũtarũ tũngĩ twatwaranire hamwe nake.
Ri tijoxelabꞌ xeꞌl bꞌik kukꞌ ri winaq, xebꞌek rukꞌ ri Jesús pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ ri jaꞌ, e kꞌo chi nikꞌaj winaq xaqꞌan bꞌik pa nikꞌaj taq jukubꞌ chik, xebꞌe kukꞌ.
37 Na rĩrĩ, kũu iria-inĩ gũkĩgĩa na kĩhuhũkanio kĩnene, namo makũmbĩ ma maaĩ magĩtoonya gatarũ thĩinĩ, o nginya gakĩenda kũũrĩra.
Are e kꞌo chi puꞌwiꞌ ri plo, xwaꞌjil aqꞌanoq jun nimalaj kyaqiqꞌal jabꞌ, ri jaꞌ xuchapleꞌj okem pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal karaj kasach kanoq chuxeꞌ ri plo.
38 Jesũ aarĩ toro akomeire muto mũthia-inĩ wa gatarũ. Nao arutwo makĩmũũkĩria makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, kaĩ wee ũtaramaka tũkĩũrĩra maaĩ-inĩ?”
Ri Jesús tajin kawarik pa ri kꞌisbꞌal tꞌuyulibꞌal ri kꞌo pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal, ri e tijoxelabꞌ aninaq xkikꞌasuj xkibꞌij che: ¡Ajtij! ¿la man kil la chi raj kujkamik?
39 Nake Jesũ agĩũkĩra, agĩkaania rũhuho na akĩĩra makũmbĩ macio ma iria atĩrĩ, “Kira! Na ũhoorere!” Naruo rũhuho rũgĩtiga kũhurutana, gũkĩhoorera biũ.
Xwaꞌjilik ri Jesús, xuyaj ri kyaqiqꞌ, kꞌa te riꞌ xubꞌij che ri plo: Chatuxlanoq. Ri plo xjoriꞌk xuta chꞌabꞌexik.
40 Jesũ akĩũria arutwo ake atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmĩte mũmake ũguo? O na rĩu mũtirĩ mũretĩkia?”
Ri Jesús xuta chike ri utijoxelabꞌ: ¿Jas che sibꞌalaj kixiꞌj iwibꞌ? ¿Maj ikojobꞌal?
41 Nao magĩĩtigĩra mũno na makĩũrania atĩrĩ, “Kaĩ mũndũ ũyũ akĩrĩ ũũ? Tondũ o na rũhuho na makũmbĩ ma iria nĩiramwathĩkĩra!”
Ri tijoxelabꞌ sibꞌalaj xkixiꞌj kibꞌ kakibꞌij chibꞌil taq kibꞌ: ¿Jachin we achi riꞌ, ri plo rachiꞌl ri kyaqiqꞌ keniman che?
