Mariko 3
1 Ningĩ nĩatoonyire thunagogi rĩngĩ, na thĩinĩ nĩ kwarĩ na mũndũ wonjete guoko.
ତିକ୍କି ଜିସୁନ୍ ଆରି ରନୁକ୍କୁସିଙନ୍ ୟର୍ରନେ । ତେତ୍ତେ ଅବୟ୍ ମନ୍ରାନ୍ ଡକୋଏନ୍, ଆସିନ୍ ଅବୟ୍ ଆସର୍ ।
2 Andũ amwe ao nĩmacaragia ũndũ mangĩthitangĩra Jesũ, nĩ ũndũ ũcio makĩmũrora mũno mone kana nĩekũhonia mũndũ ũcio mũthenya wa Thabatũ.
ଆରି, ଜିସୁନ୍ ଲୋଲୋନେ ଡିନ୍ନାଇଙନ୍ ତି ଆ ମନ୍ରାଆଡଙ୍ ମବ୍ନଙ୍ତେ ଜାଆରୋ ଗାମ୍ଲେ, ଗିୟ୍ଗିଜନ୍ ଆସନ୍ ସାସ୍ତ୍ରିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ଡଲ୍ଡଲେଞ୍ଜି, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ କାୟ୍କାୟ୍ଲେ ରପ୍ତିତଜି ।
3 Nake Jesũ akĩĩra mũndũ ũcio warĩ mwonju guoko atĩrĩ, “Rũgama haha mbere ya andũ othe.”
ସିଲତ୍ତେ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ଆସି ଆସର୍ ଡକୋଏନ୍, ଜିସୁନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “ଜିରାୟ୍, ମଡ୍ଡିନ୍ ଆୟ୍ ତନଙା ।”
4 Ningĩ Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũndũ ũrĩkũ mwĩtĩkĩrie nĩ watho mũthenya wa Thabatũ; nĩ gwĩka wega kana nĩ gwĩka ũũru, nĩ kũhonokia muoyo kana nĩ kũũraga?” No-o magĩkira ki.
ଆରି, ଜିସୁନ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଲୋଲୋନେ ଡିନ୍ନାଇଙନ୍ ଇନି ଲନୁମନ୍ ଆସନ୍ ଅନଗଡନ୍ ଡକୋ? ମନଙ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଅଡ଼େ ଏର୍ମନଙ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍? ପରାନ୍ନାନ୍ ଡୋବ୍ଡୋବନ୍ ଅଡ଼େ ଅନବ୍ସେଡନ୍?” ବନ୍ଡ ଆନିଞ୍ଜି କଡ଼ିଙ୍ଲେ ସେଡେଞ୍ଜି ।
5 Akĩmarora arakaire, na aiguĩte ũũru nĩ ũndũ wa ũremi wa ngoro ciao, akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku.” Nake agĩgũtambũrũkia, nakuo guoko gũkĩhona biũ.
ସିଲତ୍ତେ ଆ ଉଗରଞ୍ଜି ଆ ରଡୋନ୍ ଆସନ୍ ଜିସୁନ୍ ଇର୍ସୋୟମ୍ଡାଏନ୍ କି ଏର୍ରେ ଆମଙ୍ରେଙଞ୍ଜି ଆଙାଙ୍ଡାଲେ ବରାବନ୍ ବାତ୍ତେ ତି ମନ୍ରାନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “ଅସିନମ୍ ତେକ୍କେଆ ।” ଆନିନ୍ ଆସିନ୍ ତେକ୍କେଏନ୍, ଆରି ତିଆତେ ମନଙେନ୍ ।
6 Hĩndĩ ĩyo Afarisai makiumagara na makĩambĩrĩria gũthugunda me hamwe na Aherodia ũrĩa mangĩũraga Jesũ.
ତିଆସନ୍ ପାରୁସିଞ୍ଜି ରନୁକ୍କୁସିଙନ୍ ସିଲଡ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରେ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ରନବ୍ବୁନ୍ ଆସନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙନ୍ ସିଲତ୍ତେମା ଏରୋଦିଅଞ୍ଜି ସରିନ୍ ଇୟ୍ଲେ କଡାଡ଼ିନେଜି ।
7 Nake Jesũ na arutwo ake makiuma kũu magĩthiĩ iria-inĩ, nakĩo gĩkundi kĩnene kĩa andũ kuuma Galili gĩkĩmũrũmĩrĩra.
ଜିସୁନ୍ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜି ସରିନ୍ ଆନ୍ନାଡାଲନ୍ ଗାଲିଲି ଅନେଙ୍ ସମେଁୟ୍ଣ୍ଡ୍ରାନ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିରେଞ୍ଜି, ଆରି ଗାଲିଲିନ୍ ସିଲଡ୍ ଜବ୍ର ମନ୍ରା ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ସଣ୍ଡୋଙେଞ୍ଜି; ଜିଉଦାନ୍,
8 Na rĩrĩa maiguire ũrĩa wothe eekaga, andũ aingĩ magĩũka kũrĩ we moimĩte Judea, na Jerusalemu na Idumea o na mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa Jorodani, o na kuuma kũrĩa gwakuhĩrĩirie Turo na Sidoni.
ଜିରୁସାଲମନ୍, ଇଦୋମନ୍, ଜର୍ଦନ ଅଲନ୍ ଆ ଅଡିଗଡ୍, ସୋରନ୍ ଡ ସିଦୋନନ୍ ଆ ସମ୍ପରାରେଙ୍ ସିଲଡ୍ ଜବ୍ର ମନ୍ରା ଜିସୁନ୍ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ଆ ବର୍ନେ ଅମ୍ଡଙ୍ଡାଲେ ଆମଙନ୍ ଇୟ୍ଲାଜି ।
9 Na tondũ wa gĩkundi kĩu, akĩĩra arutwo ake mamũhaarĩrĩrie gatarũ nĩguo gĩkundi kĩu gĩtige kũmũhatĩka.
ତି ଆ ବନେଡ଼ା ମନ୍ରାଞ୍ଜି ତେତ୍ତେ ଇୟ୍ଲାୟ୍ କୁଡ଼ାୟ୍ନେଞ୍ଜି, ଏଙ୍ଗାଲ୍ଡେନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଇୟ୍ଡଙାୟ୍ ରାବେଜି, ତିଆସନ୍ ଆନିନ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜି ଆନିନ୍ ଆସନ୍ ଅବୟ୍ ସନ୍ନା ଡୋଙ୍ଗାନ୍ ତେତ୍ତେ ଅବ୍ଜାଡାଲେ ଡନକ୍କୋନ୍ ଆସନ୍ ବରେଞ୍ଜି ।
10 Nĩgũkorwo nĩahonetie andũ aingĩ, nĩ ũndũ ũcio arĩa maarĩ na mĩrimũ nĩmatindĩkanaga nĩguo mamũhutie.
ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିନ୍ ଜବ୍ର ମନ୍ରାଜିଆଡଙ୍ ଆମ୍ରବ୍ନଙେନ୍, ରୋଗମରଞ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋଞ୍ଜି ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ସନୁଙେନ୍ ଆସନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ରାବେଜି ।
11 Na rĩrĩa rĩothe ngoma thũku ciamuonaga, ciegũithagia thĩ mbere yake, igakaya ikiugaga atĩrĩ, “Wee nĩwe Mũrũ wa Ngai.”
ଆରି, ଏର୍ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଆସୁମ୍ସୁମନ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ, ଆନିଞ୍ଜି ଆ ମୁକ୍କାଗଡନ୍ ଜାୟ୍ତାନ୍ ଅସେଡ୍ଡାଲେ ସଜିର୍ରେ ବର୍ରଞ୍ଜି, “ଆମନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନ୍ ।”
12 Nowe agĩcikaania na hinya mũno itikoige we nĩwe ũ.
ସିଲତ୍ତେ ଜିସୁନ୍, ଆନିନ୍ ଆନା ତିଆତେ ଏବର୍ଡଙ୍ନେ ଗାମ୍ଲେ ଏର୍ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆକ୍ରାନ୍ ବରେଞ୍ଜି ।
13 Jesũ agĩcooka akĩambata kĩrĩma-inĩ na agĩĩta arĩa eyendeire, nao magĩũka harĩ we.
ଜିସୁନ୍ ତୋଣ୍ଡୋ ବରୁନ୍ ଜିର୍ରେ, ଆନାଜିଆଡଙ୍ ଆନିନ୍ ଲଡଜେନ୍, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆନିନ୍ ଓଡ୍ଡେଏନ୍ ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ଆମଙନ୍ ଜିର୍ରାଜି ।
14 Akĩamũra ikũmi na eerĩ, akĩmatua atũmwo, nĩgeetha makoragwo nake, na nĩguo amatũmage makahunjie,
ଆରି, ଆନିନ୍ ବାରଜଣ ଅନାପ୍ପାୟଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ସେଡାଏଞ୍ଜି, ଏଙ୍ଗାଲ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ଆନିନ୍ ସରିନ୍ ମାୟ୍ଲନ୍ ଡକୋତଞ୍ଜି ଆରି ଆନିନ୍ ଅନପ୍ପୁଙ୍ବର୍ବାନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆପ୍ପାୟ୍ତଜି,
15 na magĩe na ũhoti wa kũingata ndaimono.
ଆରି ଆନିନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବୁତନ୍ ଗଙ୍ଗଙନ୍ ଆସନ୍ ଅବ୍ସୋଡ଼ାନେନ୍ ତିୟେଞ୍ଜି ।
16 Andũ acio ikũmi na eerĩ aathuurire nĩ Simoni (ũrĩa aatuire Petero);
ଜିସୁନ୍ କେନ୍ ବାରଜଣଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ସେଡାଏଞ୍ଜି, ଆଞୁମଞ୍ଜି ସିମନ୍, ଜିସୁନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ପିତ୍ର ଗାମ୍ଲେ ଅବ୍ଞୁମେନ୍,
17 na Jakubu wa Zebedi na mũrũ wa nyina Johana (nao acio akĩmatua Boanerigesi, ũguo nĩ kuuga Ariũ a Marurumĩ);
ଜେବଦିନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନ୍ ଜାକୁବନ୍ ଡ ଆ ବୋଞାଙନ୍ ଜନନ୍, ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବିନେରିଗୋସ୍, କେନ୍ ଆ ଗରାମ୍ଗାମନ୍ ମେଗନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନ୍ ଗାମ୍ଲେ ଅବ୍ଞୁମେଞ୍ଜି,
18 na Anderea, na Filipu na Baritholomayo, na Mathayo, na Toma, na Jakubu wa Alufayo na Thadayo, na Simoni ũrĩa Mũzelote
ଆନ୍ଦ୍ରିଅନ୍, ପିଲିପନ୍, ବାର୍ତଲମିନ୍, ମାତିଉନ୍, ତୋମାନ୍, ଆଲପିନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନ୍ ଜାକୁବନ୍, ତଦ୍ଦିୟନ୍, କିନାନିଅ ସିମନନ୍, ଇସ୍ରାଏଲନ୍ ଆ ତନାଣ୍ଡେନ୍ ଆସନ୍ ଆର୍ଲଡଜେଞ୍ଜି ଆ ଜିଉଦିଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ କେନ୍ଆନିନ୍ ଅବୟ୍ନେ,
19 na Judasi Mũisikariota, ũrĩa wamũkunyanĩire.
ଆରି ଇସ୍କାରିତ ଜିଉଦାନ୍, କେନ୍ଆନିନ୍ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ବନେରାଞ୍ଜି ଆସିଲୋଙ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟେନ୍ ।
20 Ningĩ Jesũ agĩtoonya nyũmba, na o rĩngĩ kĩrĩndĩ gĩkĩũngana o nginya we na arutwo ake makĩremwo nĩ kũrĩa irio.
ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଜିସୁନ୍ ଅସିଙନ୍ ଜିର୍ରାୟ୍, ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆରି ଏତ୍ତେଲେ ଇୟ୍ଲାୟ୍ କୁଡ଼ାୟ୍ନେଜି ଡ, ଆନିଞ୍ଜି ଗାଗାନେନ୍ ନିୟ୍ ଅଃର୍ରୟଙ୍ଲଜି ।
21 Rĩrĩa andũ ao maiguire ũhoro ũcio, magĩthiĩ kũmũnyiita, nĩgũkorwo moigire atĩrĩ, “Nĩagũrũkĩte.”
ଆସିଂମରଞ୍ଜି କେନ୍ଆତେ ଅମ୍ଡଙ୍ଡାଲେ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଞମ୍ଲେ ଅନୋରୋଙନ୍ ଆସନ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରାଜି, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ଗାମେଞ୍ଜି, “କେନ୍ଆନିନ୍ କିତିଡେନ୍ ।”
22 Nao arutani a watho arĩa maikũrũkĩte kuuma Jerusalemu makiuga atĩrĩ, “Aiyũrĩtwo nĩ Beelizebuli! Araingata ndaimono na hinya wa mũnene wa ndaimono.”
ଆରି, ଜିରୁସାଲମନ୍ ସିଲଡ୍ ଆଜିର୍ରାଞଞ୍ଜି ଆ ସାସ୍ତ୍ରିଜି ଗାମେଞ୍ଜି, “କେନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବାଲ୍ଜିବୁଲନ୍ ଞମେନ୍, ଆରି ବୁତଞ୍ଜି ଆ ସୋଡ଼ା ବାତ୍ତେ ଆନିନ୍ ବୁତନ୍ ଗଙ୍ତେ ।”
23 Nĩ ũndũ ũcio Jesũ akĩmeeta, na akĩmarĩria na ngerekano, akĩmeera atĩrĩ: “Shaitani angĩhota atĩa kũingata Shaitani?
ତିଆସନ୍ ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଓଡ୍ଡେଡାଲେ ଅବୟ୍ ଅନବ୍ଜଙ୍ବରନ୍ ବାତ୍ତେ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ସନୁମନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ସନୁମନ୍ଆଡଙ୍ ଗଙ୍ଲେ ରପ୍ତିଏ?
24 Ũthamaki ũngĩamũkana guo mwene, ũthamaki ũcio ndũngĩtũũra.
ଅନ୍ନିଙ୍ ଆ ରାଜ୍ୟ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେଲୋଙ୍ ଡେଲେ ଆ ବିରୁଦଲୋଙନ୍ ଡୋଲନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତି ଆ ରାଜ୍ୟ ରିଙ୍ ଗାମ୍ଲେ ଅଃର୍ରପ୍ତି ଡକୋନେ ।
25 Nyũmba ĩngĩamũkana na andũ ayo mokanĩrĩre, nyũmba ĩyo ndĩngĩtũũra.
ଆରି, ଅନ୍ନିଙ୍ ଆସିଂ ଆ ମନ୍ରା ଆନ୍ନାଡାଲନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙନ୍ ଡୋଲନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତି ଆସିଂ ରିଙ୍ ଗାମ୍ଲେ ଅଃର୍ରପ୍ତି ଡକୋନେ ।
26 Nake Shaitani angĩĩyũkĩrĩra we mwene na aamũkane-rĩ, ndangĩtũũra; nĩ gũthira egũthira.
ତିଅନ୍ତମ୍, ସନୁମନ୍ ଆ ରାଜ୍ୟ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେଲୋଙ୍ ଡେଲେ ଆ ବିରୁଦଲୋଙନ୍ ଡୋଲନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତିଆତେ ରିଙ୍ ଗାମ୍ଲେ ଅଃର୍ରପ୍ତି ଡକୋନେ, ତିଆତେ ଅସେଡେନ୍ନି ।”
27 Na gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtoonya nyũmba ya mũndũ njamba na amũtunye indo ciake, tiga ambire kuoha mũndũ ũcio njamba. Hĩndĩ ĩyo no rĩo angĩhota kũmũtunya indo cia nyũmba yake.
“ବନ୍ଡ ଆନ୍ନିଙ୍ ଡେନ୍ ଆ ବପ୍ପୁମରନ୍ଆଡଙ୍ ଆମ୍ମୁଙ୍ ଅଃଜ୍ଜିଲୋ ଡେନ୍ ଆସିଙନ୍ ଗନ୍ଲେ ଆ ଅତିଆରଞ୍ଜି ରାଉଲନ୍ ଅଃର୍ରପ୍ତି ପାଙେ, ବପ୍ପୁମରନ୍ଆଡଙ୍ ଆମ୍ମୁଙ୍ ଜିଏନ୍ ଡେନ୍ ସିନା ଆନିନ୍ ଆସିଙନ୍ ଅଲ୍ରାଉନେ!”
28 Ndamwĩra atĩrĩ na ma, andũ nĩmakarekerwo mehia mao mothe o na irumi ciao ciothe iria magaakorwo marumĩte Ngai nacio.
“ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, ମନ୍ରାଅନଞ୍ଜି ଆ ଇର୍ସେ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ଡିଅଙ୍ଗା ନିଣ୍ଡୟ୍ବରନ୍ ବର୍ରନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ଆଡଙ୍ ନିଣ୍ଡୟ୍ତଜି, ତି ଅଡ଼୍କୋନ୍ କେମାନ୍ ଞାଙ୍ତଜି ।
30 Oigire ũguo tondũ moigaga atĩrĩ, “Arĩ na ngoma thũku.”
“କେନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଏର୍ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଆସୁମ୍ସୁମ୍” ଗାମ୍ଲେ ସାସ୍ତ୍ରିଞ୍ଜି ଆବର୍ରଞ୍ଜି, ଜିସୁନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ବର୍ରନେ ।
31 Hĩndĩ ĩyo, nyina wa Jesũ na ariũ a nyina na Jesũ magĩũka. Makĩrũgama nja, magĩtũma mũndũ atoonye akamwĩte.
ତି ଆ ବନେଡ଼ା ଜିସୁନ୍ ଆୟୋଙ୍ ଡ ଆ ବୋଞାଙଞ୍ଜି ଜିର୍ରେ ଡାଣ୍ଡନ୍ ତନଙ୍ଡାଲେ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଅନୋଡ୍ଡେନ୍ ଆସନ୍ ଅବୟ୍ନେଆଡଙ୍ ଆପ୍ପାୟେଞ୍ଜି ।
32 Nakĩo gĩkundi kĩa andũ nĩgĩaikarĩte thĩ hau kĩmũrigiicĩirie, nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Maitũguo na ariũ a maitũguo marĩ nja magĩgũcaria.”
ତିଆସନ୍ ଆନିନ୍ ଏର୍ରେ ଆତ୍ରଙ୍କୁମେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜି, ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଗିଜା, ଅୟୋଙ୍ନମ୍, ଡ ବୋଞାଙ୍ ତନାନ୍ନମ୍ଜି ଡାଣ୍ଡନ୍ ଡକୋଡାଲନ୍ ଆମନ୍ଆଡଙ୍ ଜଗେତମ୍ଜି ।”
33 Nake akĩmooria atĩrĩ, “Maitũ na ariũ a maitũ nĩ a?”
ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଜାଲଙେନ୍, “ଅୟୋଙ୍ଞେନ୍ ଡ ବୋଞାଙ୍ଞେଞ୍ଜି ଆନା?”
34 Agĩcooka akĩrora arĩa maikarĩte mamũrigiicĩirie, akĩmeera atĩrĩ, “Maitũ na ariũ a maitũ nĩ aya!
ଆନିନ୍ ଏର୍ରେ ଆତ୍ରଙ୍କୁମେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜିଆଡଙ୍ ଆଙାଙ୍ଡାଲେ ବର୍ରନେ, “ଗିୟ୍ବା, କେନ୍ଆନିଞ୍ଜି ଅୟୋଙ୍ଞେନ୍ ଡ ବୋଞାଙ୍ଞେଞ୍ଜି ।
35 Ũrĩa wothe wĩkaga maũndũ marĩa Ngai endaga, ũcio nĩwe mũrũ wa maitũ, na mwarĩ wa maitũ, o na maitũ.”
ଆନା ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ତନେ, ଆନିନ୍ ବୋଞାଙ୍ଞେନ୍, ତନାନ୍ଞେନ୍ ଆରି ଅୟୋଙ୍ଞେନ୍ ।”
