< Luka 9 >
1 Na rĩrĩ, Jesũ aarĩkia gwĩta arutwo arĩa ikũmi na eerĩ hamwe, nĩamaheire hinya na ũhoti wa kũingata ndaimono ciothe na kũhonia mĩrimũ,
Nikhat Yeshuan aseijui somleni ho chu akoukhom in, thilhaho jouse le natna jouse suhdamna thahatna le thilboltheina apen ahi.
2 na akĩmatũma mathiĩ makahunjie ũhoro wa ũthamaki wa Ngai na mahonagie andũ arĩa arũaru.
Chuin aman amaho chu Pathen Lenggam thudol mijouse seipeh ding leh adamlou te damsah dingin asoldoh'e.
3 Nake akĩmeera atĩrĩ, “Mũtigakuue kĩndũ o nakĩ kĩa rũgendo; mũtigakuue mũtirima, kana mũhuko, kana irio, kana mbeeca o na kana nguo tiga o iria mwĩhumbĩte.
“Najin nadiuvah imacha kipoh hih'un” tin ahilchah in “Tenggol ham, sakhao ham, an neh ding ham, sum ham ahilouleh von khel jeng jong kipoh hih'un.
4 Nyũmba ĩrĩa yothe mũrĩtoonyaga ikaragai kuo nginya rĩrĩa mũkoima itũũra rĩu.
Nache na chan uvah khopi nadalhah tokah uvin nalhun nau in a chun um'un.
5 Andũ mangĩkaarega kũmũnyiita ũgeni-rĩ, mũkaaribariba magũrũ manyu rũkũngũ rũitĩke mũkiuma itũũra rĩao arĩ ũira wa kũmatuĩra ciira.”
Chule khopi khat chun nangho lemding adauva ahileh, nakengphang uva vutkhu ho thinglhauvin, hiche miho chu aso so kisoh tauhen tia lhahdohna in,” ati.
6 Nĩ ũndũ ũcio makiumagara magĩthiĩ kuuma gatũũra kamwe nginya karĩa kangĩ makĩhunjagia Ũhoro-ũrĩa-Mwega na makĩhonagia andũ kũrĩa guothe maathiiaga.
Hitichun amahon khotin'a gamchot apan'un, Kipana Thupha lhangsap chule ana damlou damsah toh aboluve. Herod In Yeshua Aki-Mupi Nom
7 Na rĩrĩ, rĩrĩa Herode ũrĩa mũthamaki aiguire ũhoro wa maũndũ mothe marĩa maathiiaga na mbere, nĩataangĩkire ngoro mũno tondũ andũ amwe moigaga atĩ Johana nĩariũkĩte kuuma kũrĩ arĩa akuũ,
Herod Antipas, Galilee gamvaipopan Yeshua natoh thilbol jouse ajahdoh phat in alungboi dentai. Mi konkhat chun Twilutsah John athilah'a kon thoudoh kit ahi atiuve.
8 na angĩ makoiga atĩ Elija nĩonekanĩte, o na angĩ makoiga atĩ mũnabii ũmwe wa arĩa a tene nĩariũkĩte.
Adanghon Yeshua chu Elijah ahilouleh themgao holah'a khat athia kon thoukit ahi atiuve.
9 No Herode akiuga atĩrĩ, “Johana nĩndamũrengithirie mũtwe. Ũyũ ndĩraigua ũhoro wake-rĩ, nĩwe ũ?” Nake akĩĩrirĩria kũmuona.
“Keiman la John kathat tan,” tin Herod in aseiyin, “Ahileh hiche mipa, athusim kajah pa hi koiham?” ati. Chule ama chu mutei ding atup jing tan ahi. Yeshuan Mi Sang Nga Val Jen Avahva
10 Nao atũmwo maacooka, makĩĩra Jesũ maũndũ marĩa mekĩte. Nake akĩehera kuo, agĩthiĩ nao itũũra rĩetagwo Bethisaida,
Seijui ho ahung kileu chun, Yeshua hengah athilbol jouseu aseipeh tauve. Chuin ama amaho chutoh guhthim chan Bethsaida kho langah ache tauvin ahi.
11 no andũ aingĩ makĩmenya ũhoro ũcio na makĩmũrũmĩrĩra. Nake akĩmaamũkĩra na akĩmahe ũhoro wa ũthamaki wa Ngai, na akĩhonia arĩa maabatarĩtio nĩ kũhonio.
Ahivangin mihonpi chun hoiya ache aholdoh un chule ajui tauve. Aman amaho chu alem in, Pathen Lenggam thudol ahil'in, chule ana damlou ho asudam in ahi.
12 Hwaĩ-inĩ arutwo arĩa ikũmi na eerĩ magĩũka kũrĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Ingata andũ aya nĩguo mathiĩ mĩciĩ ĩrĩa ĩrĩ hakuhĩ o na mĩgũnda-inĩ mageethe irio na gwa gũkoma, tondũ haha tũrĩ nĩ werũ ũtarĩ andũ.”
Nilhangkai vaigei thim lang hin seijui somleni akoma ahungun aseitauve, “Mihonpi hi naivellah khoho le loujao dungah soldoh tan, anneh le jan gena ding akimu thei nadiuvin. Hikom munthip'a hin neh ding imacha aumpoi,” ahung tiuve.
13 Nake akĩmacookeria atĩrĩ, “Maheei kĩndũ gĩa kũrĩa.” Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Tũrĩ o na mĩgate ĩtano na thamaki igĩrĩ, no tũthiire tũkagũrĩre andũ aya othe irio.”
Ahivangin Yeshuan aseiyin, “Nanghon amaho vah'un” ati. “Ahin keihon changlhah pheng-nga le nga ni bouseh kaneiyuve,” tin ahin donbut'un, “Ahilou le kacheuva nehding mihonpi hijat dinga hi kagachoh diuva nangaitom?” atiuve.
14 (Handũ hau haarĩ na arũme ta ngiri ithano.) Nowe akĩĩra arutwo ake atĩrĩ, “Maikariei thĩ marĩ ikundi cia andũ mĩrongo ĩtano ĩtano.”
Ajeh chu chukoma chu mi pasal sang nga jen umah ahi. Yeshuan adonbut in, “Mi somnga nga bep'a aloi loiya tou dingin seipeh un,” ati.
15 Nao arutwo magĩĩka o ũguo, magĩikaria andũ othe thĩ.
Hijeh chun mipi abon'un atou tauve.
16 Nake akĩoya mĩgate ĩyo ĩtano na thamaki icio igĩrĩ, akĩrora na igũrũ, agĩcookia ngaatho na agĩcienyũranga. Agĩcooka agĩcinengera arutwo ake magaĩre andũ.
Yeshuan changlhah pheng nga le nga ni chu alan, vanlam aven, phatthei abohtai. Chuin changlhah ho chu ahal hal'a asuhkeh toh kilhon in, changlhah le nga chu aseijuite komah ahin pedoh doh jengin, amahon mipi ho ahoppeh uve.
17 Othe makĩrĩa makĩhũũna, nao arutwo makĩiyũria ciondo ikũmi na igĩrĩ cia cienyũ iria ciatigarire.
Chuin abon'un aduchan chan aneuvin, chule chomkhat jouvin seijui hon nehmoh paipeh somleni alohdoh uve.
18 Na rĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe Jesũ akĩhooya arĩ keheri-inĩ, arutwo ake magĩkorwo marĩ hamwe nake. Akĩmooria atĩrĩ, “Andũ moigaga niĩ nĩ niĩ ũ?”
Nikhat achangseh'a tao dingin Yeshuan mihonpi adalhan ahi. Aseijuite bouseh toh um ahin, aman hitin adong tai, “Mihon kei hi koi ahi eitiuvem?” atileh,
19 Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Amwe moigaga nĩwe Johana Mũbatithania; angĩ makoiga nĩwe Elija; angĩ nao makoiga atĩ mũnabii ũmwe wa arĩa a tene nĩariũkĩte.”
amahon adonbut un, “Abangin Twilutsah John nahi atiuvin, abangin Elijah, chule adanghon malai themgaoho lah'a khat thoukit nahi atiuve,” atipeh uve.
20 Nake akĩmooria atĩrĩ, “Inyuĩ na inyuĩ-rĩ, mugaga atĩa? Mugaga niĩ nĩ niĩ ũ?” Petero akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wee nĩwe Kristũ ũrĩa wa Ngai.”
Chuin aman amaho chu adong'in, “Nanghon la koi ahi neitiuvem?” atileh Peter in adonbut in, “Nangma Messiah, Pathen a kon hung kisol chu nahi,” ati.
21 Nake Jesũ akĩmakaania na hinya, akĩmeera matikeere mũndũ o na ũrĩkũ ũhoro ũcio.
Yeshuan aseijuite koi ahi koima koma aseidoh louna diuvin agihsal'in ahi.
22 Nake akiuga atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ no nginya one mathĩĩna maingĩ, na aregwo nĩ athuuri, na athĩnjĩri-Ngai arĩa anene, o na arutani a watho, na no nginya ooragwo na thuutha wa mĩthenya ĩtatũ ariũkio.”
“Mihem Chapa hin gim genthei tampi athoh ding,” tin ahinseiyin, “Amachu upa ho, thempuho, chule hou danthuhil hon ahin pampai diu ahi. Ama chu tha a umding, amavang anithum nileh athilah'a kona kaithouva umding ahi” ati.
23 Agĩcooka akĩmeera othe atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũngĩenda kũnũmĩrĩra, no nginya eerege we mwene, na oyage mũtharaba wake o mũthenya, aanũmagĩrĩre.
Chuin mihonpi jah'a chun aseiyin, “Nangho koi tobang kanungjui nom naum uleh, nangma chang kingailutna'a konin kiheidoh un, na thingpel niseh'in kiput un, chule neijuiyun.
24 Nĩgũkorwo ũrĩa wothe wendaga kũhonokia muoyo wake nĩakoorwo nĩguo, no ũrĩa wothe ũkoorwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa nĩakaũhonokia.
Nahinkho nahuhhing nom le nachan ding, amavang keima jal'a nakatdoh le nahuhhing ding ahi.
25 Mũndũ angĩĩguna nakĩ angĩĩgwatĩra thĩ yothe, no ate muoyo wake kana orwo nĩguo?
Chuleh ipi phatchomna mun natem, vannoi pumpi neiyin lang nangma tah kisusen kisumang le chun?
26 Mũndũ o wothe ũngĩconoka nĩ ũndũ wakwa na nĩ ũndũ wa ciugo ciakwa, o nake nĩagaconokerwo nĩ Mũrũ wa Mũndũ rĩrĩa agacooka arĩ na riiri wake, na riiri wa Ithe, o na wa araika arĩa atheru.
Khattouvin keima le ka thusei eijachat pi leh, Mihem Chapan jong amachu aloupina a chule Pa le vantil thengte loupina a ahung kile tengleh ajachatpi ding ahi.
27 Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, amwe a aya marũngiĩ haha matigacama gĩkuũ matonete ũthamaki wa Ngai.”
Thutah kaseipeh nahiuve, tutua hikom'a dingho lah'a mi phabep'in Pathen Lenggam amu tokah uva thina atolou diu ahi,” ati.
28 Mĩthenya ta ĩnana thuutha wa Jesũ kwaria ũhoro ũyũ nĩathiire na Petero, na Johana na Jakubu akĩambata nao kĩrĩma igũrũ makahooe.
Niget hamkhat jouvin Yeshuan Peter, John, le James hocheng hi molchung khat'ah taodingin apuitouve.
29 Na rĩrĩa ahooyaga, mũhaanĩre wa ũthiũ wake ũkĩgarũrũka, nacio nguo ciake ikĩerũha igĩkenga o ta rũheni.
Chuin atao laiyin, amaiso ahung kikhel'in, chule avon'ah ho kidangtah'in abangsel jengin ahi.
30 Na rĩrĩ, andũ eerĩ, nĩo Musa na Elija,
Phulou helouvin mini, Mose le Elijah ahung kilah lhonin Yeshua toh akihoulim pan tauve.
31 makiumĩrĩra Jesũ marĩ na riiri mũnene makĩaria nake. Maaragia ũhoro wa gũkua gwake, kũrĩa aakirie kũhingia akinya Jerusalemu.
Amaho chu vet ding'in aloupi lheh jengui. Chule amaho chu leiset a pat'a apotdoh ding thu, Jerusalem a guilhung vahding thun akihoulim un ahi.
32 Petero hamwe na arĩa maarĩ nake nĩmahĩtĩtwo nĩ toro, na rĩrĩa mookĩrire, makĩona riiri wake na andũ acio eerĩ maarũngiĩ hamwe nake.
Peter le adang teni chu ihmu lhugam ahitauve. Akhahdoh uchun, Yeshua loupina chu amu'uvin chule mi ni amatoh adinkhom chu amu'uve.
33 Na rĩrĩa andũ acio maatiganaga na Jesũ, Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, nĩ wega tũikare gũkũ. Reke twake ithũnũ ithatũ, kĩmwe gĩaku, na kĩmwe kĩa Musa, na kĩmwe kĩa Elija.” (Nowe ndaamenyaga ũrĩa oigaga.)
Mose le Elijah in adalhah kigot pan laiyuvin, Peter in, aseijeng jong helou khop'in ahung eodoh'in, “Pipu, hilai mun'a ium'u hi anom'e! liem munthum hetjingnan song uhite–khat nang ding, khat Mose ding, chule khat Elijah ding,” ahintie.
34 Na o akĩaragia-rĩ, itu rĩkiumĩra na rĩkĩmahumbĩra, nao magĩĩtigĩra mũno nĩ kũhumbĩrwo nĩ itu rĩu.
Ahin, hitia asei jeng vang chun, meilhang khat in alekhu tauvin, meilhangin atomkhum toh lhonin kichat nan amaho alodim tauve.
35 Mũgambo ũkiuma itu-inĩ rĩu, ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩwe Mũrũ wakwa, ũrĩa ndĩĩthuurĩire; mũiguagei.”
Chuin meibol lah kon chun awgin khat'in hitin ahin seiye, “Hiche hi Kachapa ahi, Kalhendoh pa ahi. Athu ngaiyun,” ati.
36 Thuutha wa mũgambo ũcio kũiguĩka, makĩona atĩ Jesũ aarĩ wiki. Nao arutwo magĩkira ki na ũhoro ũcio, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe meerire matukũ-inĩ macio maũndũ marĩa moonete.
Awgin athip chun Yeshua chu achangseh anahitai. Hiche athilmu houchu chuche phat laichun koima komah aseidoh pouve.
37 Mũthenya ũyũ ũngĩ, maikũrũka kuuma kĩrĩma-inĩ, Jesũ agĩtũngwo nĩ andũ aingĩ.
Ajing'a molchunga pat ahung suh jou uchun, mihonpi tamtah'in Yeshua akimupi uve.
38 Na rĩrĩ, mũndũ warĩ gatagatĩ-inĩ ka andũ acio akĩanĩrĩra, akiuga atĩrĩ, “Mũrutani, ndagũthaitha ũrore mũriũ wakwa, nĩgũkorwo nĩ mwana wakwa wa mũmwe.
Mihonpi lah'a mikhat chun ahin kouvin, “Houhil, lungset'in kachapa neivet peh in tia katao ahi, ajeh chu ama bouseh hi kacha neisun ahi.
39 na ngoma thũku nĩĩmũnyiitaga na agakaya o rĩmwe; ningĩ ĩkamũrũnda na ĩkamũthiorania, ĩgatũma arute mũhũyũ na kanua. Ndĩmũrekagia o na hanini, na nĩĩramwananga.
Lhagao gilouvin aman jin, phulouvin apengjah jin, chule akam ah achilphon alhajin ahi. Ahehlhujin achangin amoh dalhah ji poi.
40 Ndĩrathaithire arutwo aku maingate ngoma ĩyo, no mararemwo.”
Na seijuite hengah einodoh peh nadiuvin kathum'in hinlah anodoh jou pouve,” ahung ti.
41 Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Rũciaro rũrũ rũtetĩkagia na rũremi, nĩ nginya rĩ ngũikara hamwe na inyuĩ, na ngũmũkirĩrĩria nginya rĩ? Rehe mũrũguo haha.”
Yeshuan aseitai, “Nangho tahsan bei le midihlou ho! Nangho itih chan kaumpiuva kakhongai jing ding nahiu ham?” atin, chuin mipa jah'a chun, “Nachapa hikomah hinpuiyin,” ati.
42 Rĩrĩa kamwana kau gaathiiaga harĩ Jesũ, ndaimono ĩyo ĩgĩgatungumania thĩ, na ĩgĩgathiorania. No Jesũ agĩkũũma roho ũcio mũũru, akĩhonia kamwana kau, agĩgacookeria ithe.
Chapang pa ahung machon jep laiyin, thilha chun tol'ah ahin sulhun, nasatah in aveingoi jenge. Ahivangin Yeshuan lhagao gilou chu aphoh thip in chapangpa chu asudam tai. Chuin aman amapa chu apa alepeh kittai.
43 Nao othe makĩgegio nĩ ũnene wa Ngai. Hĩndĩ ĩrĩa andũ othe maagegetio nĩ ũrĩa wothe Jesũ eekĩte, akĩĩra arutwo ake atĩrĩ,
Chutobang thilsoh Pathen thilboltheina kidangtah amu uchun mipi chu atiu ajalheh jeng tai. Athilbolho jouse mijousen adatmah laiyin, Yeshuan aseijuite jah'a hitin aseiye,
44 “Thikĩrĩriai wega ũrĩa ngũmwĩra: Mũrũ wa Mũndũ nĩegũkunyanĩrwo aneanwo moko-inĩ ma andũ.”
“Ngaiyuvin chule kathusei hi geldoh jingun. Mihem Chapa hi agalmite khut'a pehdoh a umding ahi,” ati.
45 No-o matiamenyire ũguo nĩ kuuga atĩa. Nĩmahithĩtwo ũhoro ũcio, nĩ ũndũ ũcio makĩaga kũũmenya, na magĩĩtigĩra kũmũũria ũhoro ũcio.
Ahin amahon ipi aseina ham ahethei pouve. Athupina chu amahoa kona kiselguh ahi, hijeh chun ahethei pouve, chule doh ding jong kichakit ahiuve.
46 Na gũkĩgĩa na ngarari gatagatĩ ka arutwo makĩũrania nũũ wao ũngĩtuĩka mũnene kũrĩ arĩa angĩ.
Chuin aseijuite koi alenpen ham ti akinel salah lah jeng tauvin ahi.
47 Nake Jesũ, tondũ nĩamenyaga meciiria mao, akĩoya kaana kanini agĩkarũgamia hakuhĩ nake.
Ahin, Yeshuan alunggel u ahen, hijeh chun chapang neocha khat akoma dingin alai.
48 Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa wothe wamũkagĩra kaana gaka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa, nĩ niĩ aamũkagĩra; na ũrĩa ũnyamũkagĩra ti niĩ aamũkagĩra, no nĩ ũrĩa wandũmire. Nĩgũkorwo ũrĩa mũnini gatagatĩ-inĩ kanyu inyuothe, ũcio nĩwe mũnene kũmũkĩra.”
Chuin aman amaho jah'a aseiye, “Koi hileh hitobang chapang neocha keima thalheng'a sang'a chun keima eisan ahi, chule keima eisanga chun eisol'ah kapa jong asan ahi. Nalah uva aneopen chu alenpen ahi,” ati.
49 Nake Johana akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi, nĩtũronire mũndũ akĩingata ndaimono na rĩĩtwa rĩaku, na ithuĩ tũrageria kũmũgiria tondũ ti ũmwe witũ.”
John in Yeshua jah'a, “Pipu, koihamkhat in namin'a thilha anodoh kamu uvin, ahivangin eiho loilah'a ajao loujeh in angah dingin kaseipeh tauve,” ahin ti.
50 Nake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikamũgirie, nĩgũkorwo ũrĩa ũtarĩ ũthũ na inyuĩ, ũcio nĩ ũmwe wanyu.”
Ahivangin Yeshuan adonbut in, “Kham hih un, koihileh nadoudal lou phot chu nanga ding ahi” ati.
51 Na rĩrĩ, kahinda gake gaakuhĩrĩria ga kwambata matu-inĩ, Jesũ nĩatuire itua rĩa gũthiĩ Jerusalemu.
Van'a lahtouva aumna ding phat ahung naitoh lhonin, Yeshua Jerusalem jon din dettah a kigellha pumin achen ahi.
52 Nake agĩtũma andũ mathiĩ mbere yake kũhaarĩria maũndũ nĩ ũndũ wake, magĩthiĩ magĩtoonya gatũũra kamwe ga Samaria;
Aman thupole ho Samaria khokhat'ah, availhun na dinga akigot theina diuvin asol masan ahi.
53 no andũ a kũu matiamũnyiitire ũgeni, tondũ aathiiaga Jerusalemu.
Ahivangin hiche khoa mipi ho chun Yeshua chu asang tapouve, ajehchu ama Jerusalem jona achejing lai ahi.
54 Rĩrĩa arutwo ake, Jakubu na Johana monire ũguo makĩũria atĩrĩ, “Mwathani, nĩũkwenda twĩtie mwaki uume igũrũ ũmaniine?”
James le John in hiche amudoh lhon phat in, amanin Yeshua jah'a, “Pakai, van'a kona amaho gouvam jeng ding mei ikou lhah diu ham?” atilhone.
55 Nowe Jesũ akĩĩhũgũra akĩmakaania,
Ahin Yeshua akiheiyin amani chu aphoh'in ahi.
56 nao magĩthiĩ gatũũra kangĩ.
Hijeh chun amaho khochom khat ah ache tauve.
57 Rĩrĩa maathiiaga na njĩra, mũndũ ũmwe akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩndĩkũrũmagĩrĩra kũrĩa guothe ũrĩthiiaga.”
Amahon chutia lam ajot laiyun, koiham khat'in Yeshua jah'a, “Nache na chan'ah najui inge,” ati.
58 Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mbwe nĩ irĩ marima na nyoni cia rĩera-inĩ nĩ irĩ itara, no rĩrĩ, Mũrũ wa Mũndũ ndarĩ handũ angĩigĩrĩra mũtwe wake.”
Ahin Yeshuan adonbut in, “Si-al hon chenna ding ko aneiyun, vachaten gena ding bu aneiyun, ahivangin Mihem Chapan alu ngapna ding jeng jong aneipoi,” atipeh e.
59 Akĩĩra mũndũ ũngĩ atĩrĩ, “Nũmĩrĩra.” No mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, reke nyambe thiĩ ngathike baba.”
Aman midang khat jah'a, “Hungin, neijuiyin” ati. Mipa chu anom in hinlah hitin aseiye, “Pakai, amasan inlam kileng ting kapa gavui masa tadinge,” ati.
60 Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Reke arĩa akuũ mathikage akuũ ao ene, no wee thiĩ ũkahunjie ũhoro wa ũthamaki wa Ngai.”
Ahivangin Yeshuan aseipeh in, “Lhagaova thihon amithi hou kivuiyuhen! Nangma kin chu chele a Pathen Lenggam thudol seiphong chu ahi,” ati.
61 Na mũndũ ũngĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, niĩ nĩngũkũrũmĩrĩra, no reke nyambe thiĩ ngoigĩre andũ aitũ ũhoro.”
Achom khat in aseiyin, “Henge Pakai, keiman najui inge, ahin amasan ka insungmi tetoh gakivailhah tadinge,” ati.
62 Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũnyiitaga mũraũ na guoko gwake na agacooka kũrora na thuutha wagĩrĩire gũtungata ũthamaki-inĩ wa Ngai.”
Ahin Yeshuan aseipeh in, “Koi hileh akhut'a langkon tuhta chule nunglam ve chu Pathen Lenggam a dingin alhing poi,” ati.