Luka 7
1 Nake Jesũ aarĩkia kwaria maũndũ macio mothe andũ makĩmũiguaga, agĩtoonya Kaperinaumu.
Yesu mpwalapwisha kwambila bantu maswi awa, walaya ku Kapelenawo.
2 No kũu nĩ kwarĩ na ndungata ya mũnene-wa-thigari-igana, ĩrĩa mũmĩathi eendete mũno, nayo yarĩ ndwaru hakuhĩ gũkua.
Kwalikuba mutangunishi naumbi walikuba mukulene wa bashilikali bakwana mwanda walikuba ne musha ngwali kusuna. Musha uyo wali kakolwa cakwambeti walikuba pepi ne kufwa
3 Nake mũnene ũcio wa thigari igana aigua ũhoro wa Jesũ, agĩtũma athuuri a Ayahudi kũrĩ we makamũũrie oke ahonie ndungata yake.
Lino mpwalanyufwa lulumbi lwa Yesu, walatuma bamakulene nabambi ba Bayuda kuya akumusengeti amushilike musebenshi wa mukulene wa bashilikali.
4 Nao maakinya kũrĩ Jesũ, makĩmũthaitha magwatĩirie mũno, makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nĩagĩrĩirwo gwĩkwo ũguo nĩwe,
Abo balatumwa balashika kuli Yesu, balamusenga camakasa abili kwambeti, “Kamubonani uyu muntu mwelela kumunyafwa,
5 tondũ nĩendete rũrĩrĩ rwitũ na nĩatwakĩire thunagogi.”
pakwinga usuni mushobo wetu kayi walatwibakila ng'anda yakupaililamo.”
6 Nĩ ũndũ ũcio Jesũ agĩthiĩ nao. Na marĩ hakuhĩ gũkinya mũciĩ, mũnene ũcio wa thigari igana akĩmũtũmĩra arata makamwĩre atĩrĩ, “Mwathani, tiga gwĩthĩĩnia tondũ ndiagĩrĩire wee ũũke gwakwa mũciĩ.
Lino Yesu walaya nabo. Mpwalashika pepi ne ng'anda, mukulene wa bashilikali walatuma banendi kuli Yesu kuya kumwambileti, “Mwami, mutalishupa, pakwinga ame nkandelela kwambeti amwe mwingile mung'anda yakame.
7 O na nokĩo itanona njagĩrĩire gũũka kũrĩ we. No uga o kiugo, na ndungata yakwa nĩĩkũhona.
Weco ndiya kulibikapo kuba walulama kwisa kuli njamwe. Nomba mwambowa maswi musha wakame nabe cena.
8 Nĩgũkorwo niĩ mwene ndĩ mũndũ wathagwo, na ndĩ na thigari njathaga. Ndeera ũmwe ‘Thiĩ,’ nĩathiiaga, na ndeera ũngĩ atĩrĩ, ‘Ũka,’ nĩokaga. Na ningĩ ndeera ndungata yakwa atĩrĩ, ‘Ĩka ũna,’ nĩĩkaga.”
Pakwinga nenjame nkute kukonkela milawo yabamakulene pancinto kayi nkute bashilikali mbonkute kutangunina. Na ndamwambili mushilikali eti, koya, neye ukute kuya. Na ndamwambili mushilikali eti, Kwesa, neye ukute kwisa, Na ndamwambili musha wakame eti, insa ici, neye ukute kwinsa.”
9 Rĩrĩa Jesũ aiguire ũguo, akĩgega, akĩhũgũkĩra kĩrĩndĩ kĩrĩa kĩamũrũmĩrĩire, agĩkĩĩra atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ, ndionete mũndũ ũrĩ na wĩtĩkio mũnene ũũ Isiraeli guothe!”
Yesu mpwalanyumfweco, walakankamana. Lino walalanga kubantu bangi abo balikumukonkela ne kwambeti, “Cakubinga ndiya kubonapo lushomo lwamushoboyu pakati paba Isilaeli sobwe!”
10 Nao andũ arĩa maatũmĩtwo magĩcooka mũciĩ magĩkora ngombo ĩyo ĩrĩ honu.
Balatumwa basa balabwelela kung'anda, nekuya akucana musha uyo laba cena.
11 Ihinda inini rĩathira, Jesũ agĩthiĩ itũũra rĩetagwo Naini, nao arutwo ake na andũ gĩkundi kĩnene magĩthiĩ nake.
Kufumapo Yesu walaya mumunshi umbi ukute kukwiweti Naini. Beshikwiya bakendi nelikoto lya bantu balaya nendi.
12 Na rĩrĩa akuhĩrĩirie kĩhingo gĩa itũũra rĩu, mũndũ wakuĩte nĩarutagwo kuo na aarĩ mwana wa mũmwe, nake nyina aarĩ mũtumia wa ndigwa. Nao andũ aingĩ a itũũra rĩu maarĩ hamwe nake.
Yesu mpwalashika pepi ne munshi, walakumanya bantu kabali banyamuna citumbi, ca mutuloba wafwa walikuba emwana enka kuli banyina bamuka lubingi. Bantu bangi ba mumunshi balikuba pamo ne mukalubingi.
13 Rĩrĩa Mwathani onire mũtumia ũcio, akĩmũiguĩra tha, akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga kũrĩra.”
Yesu mpwalabona mukalubingi uyo walamunyumfwila inkumbo ne kumwambileti, “Kocileka kulila.”
14 Agĩcooka agĩthiĩ, akĩhutia ithandũkũ, nao arĩa maarĩkuuĩte makĩrũgama. Agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Mwanake, ndakwĩra atĩrĩ, ũkĩra!”
Yesu walashika kuntangu ne kwikata citumbi ico, Lino balikuba bamanta citumbi ico balemana. Kayi kufumapo walambeti, “Obe mwana mutuloba ndakwambilingeti, punduka!”
15 Mũndũ ũcio wakuĩte agĩũkĩra, akĩambĩrĩria kwaria, nake Jesũ akĩmũnengerana kũrĩ nyina.
Mwana mutuloboyo walikuba wafwa walapunduka nekwikala, walatatika kwamba. Lino Yesu walamubwesha kuli banyina.
16 Andũ othe makĩiyũrwo nĩ guoya na makĩgooca Ngai, makiuga atĩrĩ, “Mũnabii mũnene nĩokĩte gatagatĩ gaitũ. Ngai nĩokĩte gũteithia andũ ake.”
Nomba bantu bonse balatina, popelapo balalumbaisha Lesa kabambeti, “Mushinshimi mukulene labonekele pakati petu, kayi Lesa wesa akupulusha bantu bakendi.”
17 Nayo ngumo ya Jesũ ĩkĩhunja Judea guothe o na bũrũri ũrĩa wagũthiũrũrũkĩirie.
Kufumapo lulumbi lwa Yesu yalamwaika mucishi conse ca Yudeya kayi ne bishi byonse byalikuba byashunguluka.
18 Nao arutwo a Johana nĩmamũheire ũhoro wa maũndũ macio mothe. Nake Johana agĩĩta arutwo ake eerĩ,
Beshikwiya ba Yohane balamwambila byonse. Lino Yohane walakuwa babili pa beshikwiya bakendi,
19 akĩmatũma kũrĩ Mwathani makamũũrie atĩrĩ, “Wee nĩwe ũrĩa werĩtwo nĩagooka kana tweterere mũndũ ũngĩ?”
ne kubatuma kuli Mwami Yesu kuya kwipusheti, “Sena njamwe ngwalamba Yohane eti lesanga nambi tulangilile naumbi?”
20 Nao arutwo acio maakinya kũrĩ Jesũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Johana Mũbatithania aatũtũma kũrĩ we tũkũũrie atĩrĩ, ‘Wee nĩwe ũrĩa werĩtwo nĩagooka kana tweterere mũndũ ũngĩ?’”
Balatumwa abo mpobalashika kuli Yesu, balamwambileti, “Yohane mubatishi latutumu kwambeti twipushe na njamwe uyo lesanga nambi tulangililenga naumbi?”
21 Ihinda-inĩ o rĩu Jesũ akĩhonia andũ aingĩ arĩa maarĩ na mĩrimũ, na ndwari, na akĩingata ngoma thũku o na agĩtũma andũ aingĩ arĩa maarĩ atumumu macooke kuona.
Pacindico Yesu walikashilika malwashi abantu bangi apusana pusana, bamapensho ne kufunya mishimu yaipa kayi walasengula bampofu bangi.
22 Nĩ ũndũ ũcio agĩcookeria arĩa maatũmĩtwo atĩrĩ, “Cookai mũkeere Johana maũndũ marĩa muonete na mũkaigua: atĩ atumumu nĩ marona, na ithua nĩiretwara, na arĩa marĩ na mangũ nĩ marahonio, na andũ arĩa mataiguaga nĩmaraigua, na arĩa akuũ nĩmarariũkio, na Ũhoro-ũrĩa-Mwega nĩũrahunjĩrio arĩa athĩĩni.
Lino Yesu walakumbula beshikwiya ba Yohane eti, “Kamuyani mumwambile Yohane byonse mbyomulabono ne kunyufwa, bampofu balabononga, balema myendo balendenga, beshimankuntu balabanga cena, bashinka matwi balanyufunga, bafu balapundukunga kayi bapenga balanyumfunga Mulumbe Waina.
23 Kũrathimwo nĩ mũndũ ũrĩa ũtarahĩngwo nĩ ũndũ wakwa.”
Walelekwa muntu uyo labulunga kutonshanya pali njame.”
24 Andũ acio maatũmĩtwo nĩ Johana moima harĩ Jesũ, Jesũ akĩambĩrĩria kwarĩria andũ aingĩ ũhoro wa Johana, akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ mwathiĩte kuona werũ-inĩ? Hihi mwathiĩte kuona kamũrangi kainainagio nĩ rũhuho?
Lino beshikwiya bakendi Yohane mpobalaya, Yesu walatatika kwambila bantu bangi balikubapo sha makani a Yohane mubatishi eti, “Mpomwalaya akubona Yohane mucinyika mwalikuyeyeti ulyeti cani? Sena mwalikuyeyeti Yohane uliya ngofu eti litete likute kutenkanowa ne mpepo?
25 Angĩkorwo ti guo-rĩ, mwathiĩte kuona kĩ? Hihi nĩ mũndũ wĩhumbĩte nguo njega? Aca, arĩa mehumbaga nguo cia goro na magekenia na mĩago ya thĩ maikaraga nyũmba cia ũthamaki.
Nomba mwalikuyeyeti Yohane ulyeti cani? Sena nimuntu walikuba wafwala byakufwala byaina? Sobwe bantu beshi kufwala byaina, bakute kusuna malyalya nekwikala mumanda abami.
26 Mwagĩthiĩte kuona kĩ? Hihi mwathiĩte kuona mũnabii? Ĩĩ, ngũmwĩra atĩrĩ, muonire mũndũ ũkĩrĩte mũnabii.
Kamung'ambila, nicani ncomwalaya akubona? Sena mwalikuyeyeti Yohane nimushinshimi? Ee, ndamwambilinga cakubinga kwambeti mwalabona wapita mushinshimi.
27 Ũyũ nĩwe ũrĩa ũhoro wake wandĩkĩtwo atĩrĩ: “‘Nĩngatũma mũtũmwo wakwa athiĩ mbere yaku, nake nĩagagũthondekera njĩra.’
Pakwinga Yohane ewuyo walambwa mumabala a Lesa, Lesa walambeti, “Ninkatume mutumwa wakame kuntangu kwakobe kwambeti akakubambile nshila.”
28 Ngũmwĩra atĩrĩ, harĩ andũ arĩa manaciarwo nĩ atumia-rĩ, gũtirĩ o na ũmwe mũnene gũkĩra Johana; no mũndũ ũrĩa mũnini mũno ũthamaki-inĩ wa Ngai, nĩ mũnene kũmũkĩra.”
“Ndamwambilinga kufuma keendi kuliyawa kubapo muntu wapita Yohane, nsombi usa mung'ana mu Bwami bwa Lesa emukulene kupita endiye.”
29 (Andũ othe, o na etia mbeeca cia igooti, rĩrĩa maiguire ciugo cia Jesũ, magĩtĩkĩra atĩ njĩra ya Ngai nĩ ya ma, tondũ maabatithĩtio nĩ Johana.
Bantu bonse ne beshikusonkesha misonko balanyumfwa kukambauka kwa Yohane, mpobalabatishiwa balasumina kwambeti Lesa walulama.
30 No Afarisai na arutani a watho makĩregana na ũrĩa Ngai endaga meke, tondũ o matiabatithĩtio nĩ Johana.)
Nsombi Bafalisi ne beshikwiyisha Milawo pakukana kubatishiwa ne Yohane, balakana ncalikuyanda kubenshila Lesa.
31 Nake Jesũ akiuga atĩrĩ, “Andũ a rũciaro rũrũ ingĩmagerekania na kĩ? Matariĩ ta kĩ?
Yesu walapitilisha kwambeti, “Anu bantu ba cino cindi ngandi bakoshanisha ne cani? Anu balyeti cani?”
32 Matariĩ ta ciana ciikarĩte ndũnyũ igĩĩta iria ingĩ, igaciĩra atĩrĩ: “‘Twamũhuhĩire mũtũrirũ, mũkĩaga kũina; twamũinĩire rwĩmbo rwa macakaya, no mũtiarĩrire.’
Balyeti batwanike bekala pabusena bwakulishilapo kabolobeshanyeti, “Twalamulilishila ngoma, amwe muliya kushana! ‘Twalamwimbila inyimbo sha malila amwe muliya kulila!’
33 Nĩgũkorwo Johana Mũbatithania ookire atekũrĩa na atekũnyua ndibei, na inyuĩ mũkiuga atĩrĩ, ‘Arĩ na ndaimono.’
“Pakwinga Yohane mubatishi walesa nkalikanisha kulya kayi nkali kunwapo waini, nomba amwe mwalambeti, ‘Ukute mushimu waipa.’
34 Mũrũ wa Mũndũ ookire akĩrĩĩaga na akĩnyuuaga, na inyuĩ mũkiuga atĩrĩ, ‘Onei mũndũ mũkoroku na mũrĩĩu, mũrata wa etia mbeeca cia igooti na “ehia”.’
Lino Mwana Muntu mpwalesa walatatika kulya ne kunwa, amwe mwalambeti, kamubonani ni weshikulyowa nekukolwa, kayi banendi ni beshimisonko kayi ne babwipishi.
35 No ũũgĩ nĩũmenyekaga nĩ wa kĩhooto nĩ ciana ciaguo ciothe.”
Nsombi mano a Lesa akute kubonekela kuba ancine ncine kuli bonse bakute kwatambula.”
36 Na rĩrĩ, Mũfarisai ũmwe nĩetire Jesũ gwake makarĩanĩre irio cia hwaĩ-inĩ nake, nĩ ũndũ ũcio Jesũ agĩthiĩ nyũmba ya Mũfarisai ũcio, agĩikara metha-inĩ.
Mufalisi naumbi walakuwa Yesu eti ayenga akulya nendiye. Lino Yesu walaya akwingila mung'anda nekwikala pakulyela.
37 Rĩrĩa mũndũ-wa-nja watũũrĩte mũtũũrĩre wa mehia itũũra-inĩ rĩu aamenyire atĩ Jesũ nĩararĩa irio nyũmba ya Mũfarisai ũcio-rĩ, agĩũka na cuba wa maguta manungi wega,
Mu munshi uwu mwalikuba mutukashi wabwikalo bwaipa. Mpwalanyumfweti Yesu lalinga mung'anda ya Mufalisi uyo, walamanta kankuli kesula mafuta anunkila cena.
38 na akĩrũgama thuutha wake, o hau magũrũ-inĩ make, akĩrĩraga, na akĩambĩrĩria kũmũihũgia nyarĩrĩ na maithori make. Agĩcooka akĩmũgiria nyarĩrĩ na njuĩrĩ yake, agĩcimumunya, na agĩciitĩrĩria maguta manungi wega.
Walashika nekusuntama kunyuma kwa Yesu, pepi ne myendo kalila. Walatontosha myendo bya Yesu ne misoshi yakendi ne kutatika kwipukuta ne mishishi yakendi, nekumyanguta bimpanta bya Yessu ne kutatika kumunanika mafuta ayo.
39 Rĩrĩa Mũfarisai ũrĩa wamwĩtĩte onire ũndũ ũcio, akĩĩra na ngoro atĩrĩ, “Korwo mũndũ ũyũ nĩ mũnabii, nĩangĩamenya ũrĩa ũramũhutia nĩ mũndũ-wa-nja wa mũthemba ũrĩkũ, na atĩ nĩ mwĩhia.”
Lino Mufalisi usa walakuwa Yesu mpwalaboneco, walatatika kuyeyeti, “Muntu uyu nabanga mushinshimi wancincine nalenshibi mbuli ncabele mutukashi uyu lamwikatanga pakwinga nkamwisheti nimwipishi.”
40 Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Simoni, ndĩ na ũndũ wa gũkwĩra.” Nake akiuga atĩrĩ, “Mũrutani, njĩĩra.”
Lino Yesu walamwambileti, “Shimoni nkute byakukwambila.” Shimoni walakumbuleti, “Beshikwiyisha kamwambani”
41 “Kũrĩ andũ eerĩ maarĩ na thiirĩ wa mũndũ wakombithanagia mbeeca. Ũmwe aarĩ na thiirĩ wa dinari magana matano, na ũrĩa ũngĩ dinari mĩrongo ĩtano.
Yesu walambeti, “Palikuba bantu babili balabweleka mali ku muntu. Umo walabweleka myanda isanu ya mali, naumbi mali makumi asanu.
42 Na rĩrĩ, gũtirĩ o na ũmwe wao warĩ na mbeeca cia kũmũrĩha, nĩ ũndũ ũcio marĩ o eerĩ akĩmarekera thiirĩ ũcio. Rĩu-rĩ, acio eerĩ nũũ ũngĩmwenda makĩria?”
Mpocalashika cindi ca kubwesha, bonse babili balalilwa kubwesha nkongole, lino walabalekelela. Nomba pabantu babili basa, nupeyo shikubwelekesha mali ngweshakasune cikamba?”
43 Simoni akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ngwĩciiria nĩ ũrĩa warekeirwo thiirĩ ũrĩa mũnene.” Jesũ akiuga atĩrĩ, “Nĩwatua wega.”
Shimoni walakumbuleti, “Ame ndayeyengeti uyo walabweleka mali angi,” Yesu walamwambileti, “Ulakumbulu cena.”
44 Agĩcooka akĩĩhũgũrĩra mũndũ-wa-nja ũcio, akĩĩra Simoni atĩrĩ, “Nĩũkuona mũndũ-wa-nja ũyũ? Njũkire nyũmba gwaku, no ndũnaahe maaĩ ma gwĩthamba nyarĩrĩ, no nĩanjihũgia nyarĩrĩ na maithori make, na acigiria na njuĩrĩ yake.
Lino walalanga kumuntukashi usa ne kumwambila Shimoni eti, “Sena ulabono mutukashi uyu? Mpondashiki mung'anda yakobe uliyawa kumpapo menshi akusamba kumyendo. Nsombi nendi lasambishi myendo yakame nemishoshi yakendi nekwipukuta ne mishishi yakendi.
45 Wee-rĩ, ndũnaamumunya, no mũndũ-wa-nja ũyũ, kuuma rĩrĩa ndonyire ndarĩ aratigithĩria kũmumunya nyarĩrĩ ciakwa.
Obe uliyawa kumyanguta pakumpa mutende, nsombi nendi kufuma mpondeshili mung'anda liya kucilekapo kumyanguta myendo yakame.
46 Wee-rĩ, ndũnanjitĩrĩria maguta mũtwe, no ũyũ nĩanjitĩrĩirie maguta manungi wega nyarĩrĩ.
Bona mondeshili uliyawa kunanikapo mafuta mumutwi, nsombi uyu lananiki mafuta anunkila cena kubimpanta.
47 Nĩ ũndũ ũcio ngũkwĩra atĩrĩ, nĩarekeirwo mehia make maingĩ. Nĩgũkorwo nĩendanĩte mũno. No ũrĩa ũrekeirwo mehia manini, endanaga o hanini.”
Ndakwambilinga cancine ncine, kuyandishisha kunene nkwalandeshe, cilaleshengeti bwipishi bwakendi bwingi bulalekelelwa. Nomba muntu lalekelelwa bwipishi bung'ana ukute kusuna pang'ana.”
48 Jesũ agĩcooka akĩĩra mũndũ-wa-nja ũcio atĩrĩ, “Nĩwarekerwo mehia maku.”
Kufumapo Yesu walamwambila mutukashi uyo eti, “Bwipishi bwakobe bulalekelelwa.”
49 Ageni arĩa angĩ makĩambĩrĩria kwĩrana atĩrĩ, “Kaĩ ũyũ akĩrĩ ũ, ũrarekanĩra o na mehia?”
Lino abo bali kabalya pamo ne Yesu balatatika kwipushanyeti, “Anu niyani muntu uyu weshi kulekelela ne bwipishi?”
50 Jesũ akĩĩra mũndũ-wa-nja ũcio atĩrĩ, “Gwĩtĩkia gwaku nĩ gwakũhonokia; thiĩ na thayũ.”
Lino Yesu walambila mutukashi uyo eti, “Lushomo lwakobe lulakupulushu, koya mulumuno.”
