< Luka 6 >

1 Mũthenya ũmwe wa Thabatũ, Jesũ akĩgerera mĩgũnda-inĩ ya ngano, nao arutwo ake makĩambĩrĩria gũtua ngira imwe cia ngano, magĩcirigitha na moko, makĩrĩa ngano.
Nau hethauwuu naneseauwauau vadanesee, haeehedesa jenayaunaa; nau hethauguhādaunau haegaugauunauwu wauchuunethauauhanau, nau haevethenauau, haegauneegudenauau hejadenenau.
2 Afarisai amwe makĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mwĩke ũrĩa gũtetĩkĩrĩtio nĩ watho mũthenya wa Thabatũ?”
Nau hauthauauau Nesethajauhuhau, Naudu hanesedauna waujaa nanavanau nesedaude vadanesee hathauhaugaunee?
3 Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Kaĩ mũtathomete ũrĩa Daudi eekire, rĩrĩa we na arĩa maarĩ nake maarĩ ahũtu?
Nau Hejavaneauthusau hanaāauchuhananadethaude, Gauhājethaunauhaude nuu hasauau David neesedaude, nehayau deasenade, nau neethāenethaunāde.
4 Aatoonyire Nyũmba ya Ngai, akĩoya na akĩrĩa mĩgate ĩrĩa yamũrĩirwo Ngai, ĩrĩa ateetĩkĩrĩtio kũrĩa nĩ watho tiga no athĩnjĩri-Ngai meetĩkĩrĩtio kũmĩrĩa, na agĩcooka akĩhe arĩa maarĩ nake ĩmwe yayo.”
Neesejedāde Hejavaneauthu hedauauwunene, nau needanauau nau nevethee nauhauthethājauaujau, nau haevena heethāenethaunaunau; waujaa nanavanau veyāgu hau jasaa vevethahevahehauau?
5 Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ nĩwe Mwathani wa Thabatũ.”
Nau hanaāāedauwunāthee, Heau henane nanethadāde vadanesee.
6 Na rĩrĩ, mũthenya ũngĩ wa Thabatũ nĩathiire thunagogi-inĩ, akĩrutana, nakuo nĩ kwarĩ na mũndũ warĩ mwonju guoko gwake kwa ũrĩo.
Nau hethauwuu jea jasaa vadanesee haejedā vevethahenauauwuu nau haeautheda: nau henane haeanedau hejavese hejadenaa haeesevane,
7 Nao Afarisai na arutani a watho nĩmacaragia ũndũ mangĩthitangĩra Jesũ, nĩ ũndũ ũcio makĩmũrora mũno, mone kana nĩekũhonania mũthenya wa Thabatũ.
Nau wauthaunauhāhehau nau Nesethajauhuhau haeaunauyauhauvaa, wauau haadenenayauthā vadanesee; hadnejauaudaunauthee dauhanājauwauaunauthee.
8 Nowe Jesũ, tondũ nĩamenyaga ũrĩa meeciiragia, akĩĩra mũndũ ũcio wonjete guoko atĩrĩ, “Ũkĩra ũrũgame mbere ya andũ othe.” Nĩ ũndũ ũcio agĩũkĩra akĩrũgama hau.
Hau haeaenauwu hegaugauuthajaudenenau nau hanaāanadethaude henanene hesevenasanith, Gauhā nau yethaagu nahethāe. Nau haegauhā nau haeyethaagu.
9 Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmũũria atĩrĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ mwĩtĩkĩrie nĩ watho mũthenya wa Thabatũ: nĩ gwĩka wega kana nĩ gwĩka ũũru, nĩ kũhonokia muoyo kana nĩ kũũniina?”
Hejavaneauthusau hanaāāedauwunaude, haudnaudedaunathana nananena hanesadee; Gaujenanavanau vadanesee hethadāgu hasedaunee, nau wauāthe wauchudauneagu? henayauhāgu henaedede, nau wauāthe nanaunehāgu?
10 Akĩĩhũgũra, akĩmarora othe, agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku.” Nake agĩĩka o ro ũguo; nakuo guoko gwake gũkĩhonio biũ.
Nau hanaāenaunauānede vahee, hanaāāedauwunaude henanene, Segauha hajade. Nau hanaasedaude: nau hejade haeenayauhune jasaa hasaunee.
11 Nao makĩrakara mũno, makĩambĩrĩria kũũrania ũrĩa mangĩĩka Jesũ.
Nau haeechauchaunaudenauau hasenaunaude: nau hanaāaunauchuwuhadethee daun haudnesehauthee Hejavaneauthusaun.
12 Mũthenya ũmwe Jesũ nĩoimagarire agĩthiĩ kĩrĩma-inĩ akahooe, akĩraara akĩhooya Ngai ũtukũ wothe.
Hethauwuu hena hese, haeehau hauanee haudnevevethahede, nau haunaude naugaunee haevevethedauna Hejavaneauthu.
13 Gwakĩa-rĩ, agĩĩta arutwo ake moke harĩ we, agĩthuura andũ ikũmi na eerĩ ao, akĩmatua atũmwo, nao nĩ:
Nau hāesenee, hanaāadethaude hethauguhādaunau; nau haeedana vadadauchunesenee, hanaāeneseaude vadauhanauau.
14 Simoni (ũrĩa aatuire Petero), na Anderea mũrũ wa nyina, na Jakubu, na Johana, na Filipu, na Baritholomayo,
Simoneau (jea haeaugauthea Peda haseauhuk), nau Andwheau henauhauwauau, James nau Jaun, Thenib, nau Bathaunaumew,
15 na Mathayo, na Toma, na Jakubu wa Alufayo, na Simoni ũrĩa wetagwo Zelote,
Matthew, nau Taumis, James heau Atheas, nau Simon Zenautes haseadagu,
16 na Judasi wa Jakubu, na Judasi Mũisikariota ũrĩa wamũkunyanĩire.
Nau Judas James henauhauwauau, nau Judas Iskariot, hanane jea neheaudaunade Hejavaneauthusaun.
17 Nake Jesũ agĩikũrũka hamwe nao, makĩrũgama handũ haarĩ haraganu. Gĩkundi kĩnene kĩa arutwo ake kĩarĩ ho, o na andũ aingĩ mũno kuuma Judea guothe, na Jerusalemu, o na kuuma ndeere-inĩ cia Turo na Sidoni,
Nau haejenauunethauna nau haetheaugunauau hethauauwuu, nau hadauchunanenethe hethauguhādaunau, nau haevasenauthenanedau henanedanede hehethee vahee Judea nau Dādaunedan, nau hehethee sasethauwu hadajee Tyre nau Sidon hethāejenauujaathehādaunau, nau haudnenayauhāthee hedasauwauvahedaunenau;
18 nao mookĩte nĩguo mamũigue na mahonio mĩrimũ yao. Nao arĩa maanyamaragio nĩ ngoma thũku makĩhonio,
Nau hathāenaunauthauwauvahethee wauchāhenethe haujaunau: nau haeenayauhaunauau,
19 nao andũ othe makĩgeria kũmũhutia, tondũ hinya nĩwoimaga thĩinĩ wake na ũkamahonia othe.
Nau haunauude hadauchaa haevadauvasanau hanau daunudesanaunee hevadaude nau haevahenayauha.
20 Nake akĩrora arutwo ake, akiuga atĩrĩ: “Kũrathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ athĩĩni, nĩgũkorwo ũthamaki wa Ngai nĩ wanyu.
Nau hanaāenāauhauwaude hethauguhādaunau, Hauwunaunana nananena hadavenuhunena; hanau nananena najanede Hejavaneauthau, hathauhuk.
21 Kũrathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ mũhũũtaga rĩu, nĩgũkorwo nĩmũkahũũnio. Kũrathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ mũrarĩra rĩu, nĩgũkorwo nĩmũgatheka.
Hauwunaunana nananena hathāasenana hewaunehaa: hanau nananena hadnegaudana. Hauwunaunana nananena hathāevewauhuna hewaunehaa, hanau nananena hadnauchaunena.
22 Kũrathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ hĩndĩ ĩrĩa andũ mekũmũmena, na meyamũre kũrĩ inyuĩ, na mamũrume, na mathũkĩrĩrie rĩĩtwa rĩanyu, nĩ ũndũ wa Mũrũ wa Mũndũ.
Hauwunaunana nananena, henaneda hasānavānā, nau jaasauaunānā, nau naunaunauthevānā, nau hausāgudenauthe haneseedaunenau hadauwausaunee, haugau Henane Heāhene heee.
23 “Mũthenya ũcio nĩmũgakena na mũrũgarũge, tondũ mũcaara wanyu nĩ mũingĩ Igũrũ. Nĩgũkorwo ũguo noguo maithe mao meekire anabii.
Haunauwuthajauau henee hesee heee, nau jajanauauau heee haunauwuthajaude: hanau, naune, hanavanasauau hadaugautheavadenenau hejavaa: hanau naneesedauyaugaune henesaunaunenau naneesehauhaugaunee haeyāhehau.
24 “No rĩrĩ, kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ itonga-ĩ, nĩgũkorwo nĩmũrĩkĩtie kwamũkĩra kũnyamarũrwo kwanyu.
Hau naunauthauau hadnauauchaudaune hathāeveaunauaune; haugau hanesedanauwuna hauwauthenaedede.
25 Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ arĩa mũhũũniĩ rĩu-ĩ, nĩgũkorwo nĩmũkahũũta. Kaĩ mũrĩ na haaro arĩa mũratheka rĩu-ĩ, nĩgũkorwo nĩmũgacakaya na mũrĩre.
Naunauthauau hadnauauchaudauna hathāegaudana; haudnasenana. Naunauthauau hadnauauchaudauna hathāauchaunena hewaunehaa, hadnaudauwuthajauna nau hadvewauhuna.
26 Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ hĩndĩ ĩrĩa andũ othe mekũmũgaathĩrĩria-ĩ, nĩgũkorwo ũguo noguo maithe mao meekaga anabii a maheeni.
Naunauthauau hadnauauchaudauna, daunhāene vahee henaneda hāethadenee hasenehethānā, hanau henesaunaunenau naneesehauyaugaune jayaudauwaeyāhehau.
27 “No ngũmwĩra atĩrĩ inyuĩ arĩa mũũthikĩrĩirie: endagai thũ cianyu, na mwĩkage wega arĩa mamũthũire,
Hau hadāedauwunathava nananena hathāenedauvana, Vechauthaa nananena haujauthavenau, heneehaa hasānavādaunenau,
28 na ningĩ mũrathimage arĩa mamũrumaga, na mũhooyagĩre arĩa mamwĩkaga ũũru.
Hauwunaunaa hāwauwauchuvādaunenau, nau hevevethasaa hāwauwauchuhādaunenau nananena.
29 Na rĩrĩ, mũndũ angĩkũgũtha rũthĩa rũmwe, mũhũgũkĩrie rũu rũngĩ o naruo. Na mũndũ angĩgũtunya igooti rĩaku, ndũkamũgirie kuoya o na kanjũ yaku.
Nau henee haudauauvāde hajāeaunaa nau naugautha venene; nau hedanauaugu nananene hauddu jevaedanau jea naudauguvechude jevaethaa.
30 Mũndũ o wothe angĩkũhooya kĩndũ mũhe, na mũndũ o wothe angĩoya kĩndũ gĩaku, ndũkamwĩtie.
Hevenaa daun henaneda hānedauwunādaunenau nananene; nau jeva jaenedauwunaa hedanauwunānagu daun hanetheyaunenau.
31 Ĩkagai andũ arĩa angĩ o ũrĩa mũngĩenda mamwĩkage.
Daun hasevathehānaune henaneda hesehānenagu, nechau jenaasehaude.
32 “Rĩu-rĩ, angĩkorwo mwendete o arĩa mamwendete-rĩ, mwakĩĩguna na kĩ? O na ‘ehia’ nĩmendaga arĩa mamendete.
Hith nananena vechauthaunagu daun havechauthādaunenau nananena, haddusevaveeneva nananena? haugau wauwauchudauhuhauau nechau nevechauthauthee hethāevechauthādaunenau.
33 Na mũngĩkorwo mwĩkaga wega o arĩa mamwĩkaga wega-rĩ, mwakĩĩguna na kĩ? Nĩgũkorwo ehia o nao nĩmekaga o ũguo.
Nau hith nananena hethadāgu hasehaunā daun hāneneehādaunenau, haddusevaveeneva nananena? hanau naneesedauhaugaunee wauwauchudauhuhauau.
34 Na ningĩ mũngĩkorwo mũkombithagia o arĩa mwĩhokete nĩmakamũrĩha-rĩ, mwakĩĩguna na kĩ? O na ehia nĩmakombagĩra ehia arĩa angĩ, mehokete nĩmakarĩhwo ciothe.
Nau hith nananena hehaunagu daun hāneejauaunaudaunādaunenau, haddusevaveeneva? hanau wauwauchudauhuhauau nechau neehauhaugaunee wauwauchudauhuhau, hadnejanaasesedanuu.
35 No rĩrĩ, endagai thũ cianyu, na mũciĩkage wega, o na mũkombithagie mũtekwĩhoka gũcookerio kĩndũ. Hĩndĩ ĩyo irĩhi rĩanyu nĩrĩkaneneha, na inyuĩ nĩmũgatuĩka ariũ a Ũrĩa-ũrĩ-Igũrũ-Mũno, nĩgũkorwo we nĩaiguagĩra arĩa matarĩ ngaatho tha o na arĩa aaganu.
Hau vechauthaa nananena haujauthavenau, nau hethadeha hasedauna, nau hehānagu, jevajavathehāe; nau nananena haudaugautheavadenenau hadvasauau, nau nananena hadnaāedāeyaunenena Javaājauuthee: nau neneneehaude nethāejevaveenenethe nau hauhauganau.
36 Iguanagĩrai tha, o ta ũrĩa Ithe wanyu aiguanagĩra tha.
Hedauwuyaunee nananena, nananena Hāsaunaunenau jea hasedauwuyaunede.
37 “Mũtigaciirithanagie nĩgeetha na inyuĩ mũtikanaciirithio. Mũtigatuanagĩre, nĩgeetha na inyuĩ mũtikanatuĩrwo. Rekanagĩrai, na inyuĩ nĩmũkarekerwo.
Jevaauchuwuu, nau nananene hadnaajauchuwuhane: nau jevaduguthāe nau nananena hadnehauwuduguhuva: hejaegudanauwuyāe nau hadnejaegudanauwunane nananene:
38 Heanagai, na inyuĩ nĩmũrĩheagwo na gĩthimi kĩega, gĩkindĩrĩtwo, kĩinainĩtio na gĩgaitĩkĩrĩra, nĩkĩo mũgaitĩrĩrwo nakĩo nguo-inĩ. Nĩgũkorwo gĩthimi kĩrĩa mũthimanagĩra nakĩo, no kĩo mũrĩthimagĩrwo nakĩo.”
Vāe, nau hadnevenana nananene, vavesethajauauthāe, dāayāe, nau dāesathāe, nau haunauwauauthāe, hauchauva, henane hadvenāna. Nechau hadnaasethajauaudaunāna hasethajauauthānā hadnanesethajauaudaunana.
39 Agĩcooka akĩmahe ngerekano ĩno, akĩmooria atĩrĩ, “Mũtumumu no atongorie mũtumumu ũrĩa ũngĩ? Githĩ eerĩ to magũe irima?
Nau hanaāanadethaude haejejegausuhu, Gaunanenauguhu jenenauājetha nanenauguhu? Gauhaudjenesauujanesenauau gauuhanaa?
40 Mũrutwo ti mũnene kũrĩ mũmũruti, no ũrĩa wothe mũrute wega, no atuĩke ta mũmũruti.
Thauguthāhe hehauwujavaāhe hechauhauthehādaune: hau haunauude hanesāde daun haunauudaunāde hathāhenith hechauhauthehādaune.
41 “Nĩ kĩĩ gĩgũtũma wone kĩhuti kĩrĩa kĩrĩ riitho rĩa mũrũ wa thoguo, no ũkaaga kũrũmbũiya mũgogo ũrĩa ũrĩ riitho rĩaku we mwene?
Nau naudu hanauhaudauwu nananene hahavaa hejaheede hesesāe, hau haājevesehau havadauhaude hathāsewau hasesāe?
42 Wahota atĩa kwĩra mũrũ wa thoguo atĩrĩ, ‘Mũrũ wa baba, reke ngũrute kĩhuti kĩu kĩrĩ riitho rĩaku,’ o rĩrĩa wee wagĩte kuona mũgogo ũrĩa ũrĩ naguo riitho rĩaku? Wee hinga ĩno, amba ũrute mũgogo ũcio ũrĩ naguo riitho, nĩguo wone wega ũhote kũruta kĩhuti kĩrĩa kĩrĩ riitho rĩa mũrũ wa thoguo.
Wauāthe hauddusenehethau nananene hahavaa, Jāedaā, hadaugauhauwunathe hajaheede hasesāe, hau daujenauhauwaude havadauhaude hathāsewau nehayau hasesāe? Nananene jayaudauwunaedehe, nedauau haugauhune havadauhaude hathāsewau nehayau hasesāe, nau hadenaāeneauvane hadenaāeneaugauhauwu jaheede hethāsathau hahavaa hesesāe.
43 “Gũtirĩ mũtĩ mwega ũciaraga maciaro mooru, kana mũtĩ mũũru ũgaciara maciaro mega.
Hanau hauhaude hethahagu hehauwuseaude wausaunee vevenaudenau; nau wauāthe wauchahagu hauhaude hehauwuseaude hethadenee vevenaudenau.
44 O mũtĩ ũmenyekaga na maciaro maguo mwene. Andũ matituaga ngũyũ kuuma mĩtĩ-inĩ ya mĩigua, o na kana magatua thabibũ kuuma congʼe-inĩ.
Hanau hadauchude hauhaude neaenaunede hanasaunee hevevenaudenau. Hanau hauchahevesee henanenauau hehauwunaadauhauānuu hauuyauchuwunau nau dauchuuwusee hehauwunaadauguunee dadajevenau.
45 Mũndũ ũrĩa mwega aragia maũndũ mega kuuma mũthiithũ-inĩ wa ngoro yake, nake mũndũ ũrĩa mũũru aragia maũndũ mooru kuuma mũthiithũ-inĩ wa ngoro yake. Nĩgũkorwo kanua gake kaaragia o maũndũ marĩa maiyũrĩte ngoro yake.
Henane hethāde hehethee hethadenee heda nenauuchaudede hethadenee; hau wauchāhede henane wausaunee heda nenauuchaudede wausaunee: hanau waunauthaa hehethee hedahaa hede nanadenaunee.
46 “Atĩrĩrĩ, mũnjĩtaga ‘Mwathani, Mwathani,’ nĩkĩ, na mũtiĩkaga ũrĩa ndĩmwĩraga?
Nau naudu, Vahadāhene, Vahadāhene, haesena, hau nejesedauna hayauhuhau hasenehethathana?
47 Nĩngũmuonia ũrĩa mũndũ ũrĩa ũũkaga kũrĩ niĩ, na akaigua ciugo ciakwa, na ageeka ũrĩa ciugĩte ahaana.
Daun nādasāde nau nedaunānaugu hasenehenaunauau, nau hesedauhuk, haudnauhauthehathana haudnethāde:
48 Ahaana ta mũndũ waakaga nyũmba, ũrĩa wenjire mũthingi, akĩũrikia na akĩwamba igũrũ rĩa ihiga. Hĩndĩ ĩrĩa kwagĩire mũiyũro wa maaĩ, kĩguũ gĩkĩgũtha nyũmba ĩyo na nditi, no gĩtiamĩenyenyirie, tondũ nĩyaakĩtwo wega.
Henanene henee nenesedenethe hauauwu naathāde, nau henee nejayauchauhuu, nau naneejenanauau hauauwuu dasee hauunaugāe: nau nauunauuu naje neje naunauthuu jaathāsāe henee hauauwuu, nau hehauwunauauvathāau: hanau daunāaudaa hauunaugāe.
49 No mũndũ ũrĩa ũiguaga ciugo ciakwa, na ndekaga ũrĩa ciugĩte, ahaana ta mũndũ ũrĩa waakire nyũmba ĩtarĩ na mũthingi. Na rĩrĩa kĩguũ kĩagũthire nyũmba ĩyo, ĩkĩmomoka, naguo mwanangĩko wayo warĩ mũnene.”
Hau jaathedehe, nau janenaasedauthe, naathāde henanenau henee nedasauauvānethe vedauauwuu; nau neje jaathāsāe naunauthuu, nau nauhauhaunee naunenauauau; nau thauwusāe henee hauauwuu nevasauau.

< Luka 6 >