Luka 5
1 Na rĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ arũngiĩ hũgũrũrũ-inĩ cia iria rĩa Genesareti, nakĩo kĩrĩndĩ kĩa andũ aingĩ nĩkĩahatĩkanaga kĩmũkuhĩrĩrie nĩguo gĩthikĩrĩrie ũhoro wa Ngai,
Jun qꞌijal ri Jesús tajin kutzijoj ri utzij ri Dios chuchiꞌ ri plo Genesaret,
2 nake akĩona tũtarũ twĩrĩ hũgũrũrũ-inĩ cia iria rĩu, tũtigĩtwo ho nĩ ategi a thamaki, arĩa maathambagia neti ciao cia gũtega.
xeꞌril kꞌu kebꞌ jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ jaꞌ ri e kꞌo chuchiꞌ ri plo. Eꞌlinaq loq ri e chapal taq kar ri e kꞌo chupam tajin kakichꞌaj ri e kikꞌat.
3 Agĩtoonya gatarũ kamwe, nako kaarĩ ga Simoni, akĩmũthaitha agatoonyatoonyie maaĩ-inĩ, kehere hũgũrũrũ-inĩ. Agĩcooka agĩikara thĩ, akĩambĩrĩria kũruta andũ ũhoro arĩ gatarũ-inĩ kau.
Ri Jesús xaqꞌan pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ jaꞌ, xuta toqꞌobꞌ che ri Simón Pedro ajchoqꞌe ri jukubꞌ chi kupaqchiꞌj bꞌik ri jukubꞌ pa ri jaꞌ. Kꞌa te riꞌ xtꞌuyiꞌ pa ri jukubꞌ, xuchapleꞌj uyaꞌik kꞌutuꞌn chike e kꞌi winaq.
4 Na aarĩkia kwaria, akĩĩra Simoni atĩrĩ, “Twara gatarũ haarĩa hariku, mũikũrũkie neti maaĩ-inĩ, mũtege thamaki.”
Are xtoꞌtaj che chꞌawem, xubꞌij che ri Simón: Jat jawjeꞌ nim qajinaq wi le jaꞌ, chakꞌyaqa le akꞌat chilaꞌ rech kaꞌchap ri kar.
5 Nake Simoni akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi witũ, tũrutĩte wĩra mũritũ ũtukũ wothe, na tũtinanyiita kĩndũ o na kĩ. No tondũ nĩwoiga ũguo-rĩ, nĩngũikũrũkia neti.”
Ri Simón, xubꞌij: Ajtij, ronojel jun aqꞌabꞌ xujchakunik, xa ta ne jun kar xqachapo. We kꞌu jeriꞌ kabꞌij la, kaqakꞌyaq le kꞌat junmul chik.
6 Maarĩkia gwĩka ũguo, makĩnyiita thamaki nyingĩ mũno, nginya neti ciao ikĩambĩrĩria gũtuĩka.
Are jewaꞌ xkibꞌano, xenoj ri kar pa ri kꞌat, ri kꞌat xkichapleꞌj tꞌoqopinik.
7 Nĩ ũndũ ũcio makĩheneria arĩa maarutithanagia wĩra nao, arĩa maarĩ gatarũ kau kangĩ moke mamateithie, nao magĩũka makĩiyũria tũtarũ twerĩ ki, o nginya tũkĩambĩrĩria gũtoonyerera maaĩ-inĩ.
Ri Simón rachiꞌl ri toꞌl taq rech xeꞌkisikꞌij ri kachiꞌl ri e kꞌo pa ri jun jukubꞌ chik, rech ketoꞌ kumal. Xkinojisaj kꞌu kebꞌ jukubꞌ che kar, raj kꞌu keqaj ri jukubꞌ chuxeꞌ ri jaꞌ.
8 Hĩndĩ ĩrĩa Simoni Petero onire ũguo, akĩĩgũithia maru-inĩ ma Jesũ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Njeherera Mwathani; niĩ ndĩ mũndũ mwĩhia!”
Are xril ri Simón Pedro ri xbꞌantajik, xukulik, xqaj cho ri Jesús, xubꞌij che: Ajawxel Jesús, cheꞌl la wukꞌ, man taqal ta chwe kinkꞌojiꞌ ukꞌ la, sibꞌalaj in ajmak.
9 Nĩgũkorwo we na arĩa othe maarĩ nao nĩmagegire mũno nĩ ũndũ wa thamaki iria maanyiitĩte,
Jewaꞌ xubꞌij rumal sibꞌalaj xmayijanik che ri kikꞌiyal ri kar ri xeꞌkichapo, ri rachiꞌl xuqujeꞌ xemayijan rukꞌ.
10 o na Jakubu na Johana, ariũ a Zebedi, arĩa maarutithanagia wĩra na Simoni nĩmagegire. Nake Jesũ akĩĩra Simoni atĩrĩ, “Tiga gwĩtigĩra; kuuma rĩu ũrĩtegaga andũ.”
Ri e rachiꞌl ri Simón, ri Jacobo, ri Juan, uꞌkꞌojol ri Zebedeo, xemayijan xuqujeꞌ. Ri Jesús xubꞌij che ri Simón: Man kaxiꞌj ta awibꞌ jetaq ri xabꞌan chkichapik kar, je kabꞌan na chkikꞌamik la winaq wukꞌ in.
11 Nĩ ũndũ ũcio makiumĩria tũtarũ twao hũgũrũrũ-inĩ cia iria, magĩtiga indo ciao ciothe, makĩmũrũmĩrĩra.
Are xetzalij pa ri chaqiꞌj ulew, xkiya kan ronojel ri kijastaq, xkitereneꞌj ri Jesús.
12 Na rĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa Jesũ aarĩ itũũra-inĩ rĩmwe-rĩ, nĩguokire mũndũ waiyũrĩtwo nĩ mangũ mwĩrĩ wothe. Na rĩrĩa onire Jesũ, akĩĩgũithia, agĩturumithia ũthiũ wake thĩ, akĩmũthaitha, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ũngĩenda-rĩ, no ũũtherie.”
Ri Jesús are xopan pa ri jun leꞌaj xuriq jun achi nojinaq che chꞌaꞌk. Ri achi are xrilbꞌej rech ri Jesús, xukiꞌk, xuya ri upalaj pa ri ulew, xuta toqꞌobꞌ che kakunaxik jewaꞌ xubꞌij: Wajaw, we kaj la, chinkunaj la xuqujeꞌ chinchꞌojchꞌobꞌej la.
13 Jesũ agĩtambũrũkia guoko gwake, akĩhutia mũndũ ũcio, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩngwenda. Therio!” Na o hĩndĩ ĩyo akĩhonio mangũ.
Ri Jesús xuyuq ri uqꞌabꞌ, xuchapo, kꞌa te ri xubꞌij che: Kawaj, chatutziroq. Aninaq xsach ri chꞌaꞌk ri kꞌo che ri achi.
14 Jesũ agĩcooka akĩmũkaania, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkeere mũndũ o na ũ, no thiĩ, ũkeyonanie kũrĩ mũthĩnjĩri-Ngai, na ũrute magongona marĩa Musa aathanire nĩ ũndũ wa gũtherio gwaku, arĩ ũira kũrĩ o.”
Ri Jesús xubꞌij che chi maj jachin che kutzijoj wi ri xkꞌulmatajik, xubꞌij xuqujeꞌ che: Jat jakꞌutu awibꞌ cho ri chꞌawenel cho ri Dios pa kiwiꞌ ri winaq rech katrilo. Chakꞌama bꞌik ri sipanik ri kakitzuj ri e winaq ri kuꞌtzir che ri chꞌaꞌk, jetaq ri kubꞌij ri utaqanik ri Moisés. Rukꞌ waꞌ kaqꞌalajisaj chi xatchꞌajchꞌobꞌetajik.
15 Na rĩrĩ, ngumo yake ĩgĩkĩrĩrĩria kũhunja makĩria, o nginya kĩrĩndĩ kĩingĩ ma kĩa andũ gĩgĩũka kũmũthikĩrĩria na kũhonio mĩrimũ yao.
Pune jeriꞌ, aninaq xtukin ubꞌixik ri xkꞌulmatajik, e kꞌi winaq xoꞌpan chutayik ri Jesús, xuqujeꞌ chukꞌamawaꞌxik kunanik.
16 No Jesũ nĩeheragĩra andũ, agathiĩ kũndũ gũtarĩ andũ kũhoera Ngai kuo.
Kꞌi mul xel bꞌik ri Jesús pa ri tinimit, xeꞌ chubꞌanik chꞌawem pa ri leꞌaj ri katzꞌinowik.
17 Mũthenya ũmwe nĩ kũrutana aarutanaga, nao Afarisai na arutani a watho arĩa mookĩte kuuma matũũra mothe ma Galili, na Judea, na Jerusalemu, maikarĩte thĩ hau. Naguo hinya wa Ngai wa kũhonania warĩ hamwe na Jesũ.
Jun qꞌijal are tajin kuya kꞌutuꞌn ri Jesús, e tꞌuyutꞌuj ri fariseos xuqujeꞌ ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik chunaqaj ri Jesús. Are waꞌ ri e petinaq pa taq ri leꞌaj rech Galilea, rech Judea, xuqujeꞌ e kꞌo jujun ri kepe pa ri tinimit Jerusalén. Ri ukwinem ri Ajawxel kꞌo rukꞌ ri Jesús chikiꞌkunaxik ri winaq.
18 Na rĩrĩ, nĩhookire andũ makuuĩte mũndũ na kĩbarĩ, warũarĩte mũrimũ wa gũkua ciĩga, nao makĩgeria kũmũtoonyia nyũmba mamũige harĩ Jesũ.
Xoꞌpan kꞌu nikꞌaj achyabꞌ kukꞌam loq jun achi qꞌoyol cho jun chꞌat, man kakwin taj kusalabꞌaj ribꞌ, xkitzukuj kꞌut jas xkibꞌan che rokisaxik bꞌik cho ri Jesús.
19 Na rĩrĩa maagire njĩra ya gwĩka ũguo nĩ ũndũ wa ũingĩ wa andũ, makĩhaica nyũmba-igũrũ magĩtharia maturubarĩ, makĩmũikũrũkĩria mwanya-inĩ ũcio o arĩ kĩbarĩ-inĩ, nginya gatagatĩ-inĩ ka andũ acio makĩmũiga o hau Jesũ aarĩ.
Man kekwin ta kꞌut koꞌk bꞌik pa ri ja rumal cher sibꞌalaj e kꞌi ri winaq, xaq jeriꞌ xkesaj nikꞌaj xot puꞌwiꞌ ri ja, xkiqasaj bꞌik ri achi cho ri Jesús.
20 Rĩrĩa Jesũ onire wĩtĩkio wao, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrata, nĩwarekerwo mehia maku.”
Are xril ri Jesús ri kikojobꞌal, xubꞌij che ri achi: Ala, ri amak xekuyutajik.
21 Nao Afarisai na arutani a watho makĩambĩrĩria gwĩciiria ngoro-inĩ ciao, makiuga atĩrĩ, “Kaĩ mũndũ ũyũ arĩ ũ, ũkũruma Ngai? Nũũ ũngĩhota kũrekanĩra mehia, tiga Ngai we wiki?”
Ri fariseos xuqujeꞌ ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik xkibꞌij: ¿Jachin jun jeꞌ kunaꞌ we achi riꞌ? Xaq kubꞌij awas taq tzij che ri Dios. Xaq xwi ri Dios kakwinik kukuy makaj.
22 Nowe Jesũ nĩamenyaga ũrĩa meeciiragia na akĩmooria atĩrĩ, “Mũreciiria maũndũ macio ngoro-inĩ cianyu nĩkĩ?
Ri Jesús xril ri xkichomaj ri achyabꞌ pa kanimaꞌ. Xuta chike: ¿Jas che jewaꞌ kixchoman pa taq iwanimaꞌ?
23 Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũhũthũ; nĩ kwĩra mũndũ, ‘Nĩwarekerwo mehia maku,’ kana nĩ kũmwĩra, ‘Ũkĩra wĩtware’?
¿Jachin man kꞌax ta ubꞌixik: “Xkuyutaj ri amak” o “Chatwaꞌjiloq, chatbꞌinoq”?
24 No nĩgeetha mũmenye atĩ Mũrũ wa Mũndũ arĩ na ũhoti gũkũ thĩ wa kũrekanĩra mehia-rĩ ….” Akĩĩra mũndũ ũcio wakuĩte ciĩga atĩrĩ, “Ndakwĩra atĩrĩ, ũkĩra, oya kĩbarĩ gĩaku, ũinũke.”
Rech kꞌu kiwilo chi ri uKꞌojol ri Achi kꞌo ukwinem kukuy makaj cho ri uwachulew. Ri Jesús xukaꞌyej ri achi ri man kakwin taj kusalabꞌaj ribꞌ, xubꞌij che: Chatwaꞌjiloq, chakꞌama bꞌik ri achꞌat, jat cho awachoch.
25 O hau hau akĩrũgama mbere yao, akĩoya kĩbarĩ kĩrĩa akomeire, na akĩinũka mũciĩ akĩgoocaga Ngai.
Ri achi aninaq xwaꞌjilik chikiwach konojel ri winaq, xukꞌam bꞌik ri uchꞌat, xeꞌ cho rachoch kuqꞌijilaꞌj ri Dios.
26 Nao andũ othe nĩmagegire na magĩkumia Ngai. Makĩiyũrwo nĩ guoya, makiuga atĩrĩ, “Ũmũthĩ nĩtuonete maũndũ tũtarĩ tuona.”
Konojel ri winaq sibꞌalaj xemayijanik che ri xkilo, xkiqꞌijilaꞌj ri Dios, xkibꞌij: Mayijabꞌal taq jastaq ri xqil kamik.
27 Thuutha wa ũguo, Jesũ akiumagara na akĩona mũndũ warĩ mwĩtia wa mbeeca cia igooti wetagwo Lawi aikarĩte harĩa heetagĩrio mbeeca cia igooti. Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nũmĩrĩra.”
Are xel bꞌik ri Jesús pa ri tinimit, xril jun toqꞌil alkabal ubꞌiꞌ Leví, tꞌuyul pa ri ja ri katoqꞌix wi alkabal, xubꞌij che: Chinatereneꞌj.
28 Nake Lawi agĩũkĩra, agĩtiga indo ciake ciothe, akĩmũrũmĩrĩra.
Xwaꞌjil kꞌu ri Leví, xuya kan ronojel ri ujastaq, xutereneꞌj ri Jesús.
29 Lawi agĩcooka akĩrugithĩria Jesũ iruga inene gwake mũciĩ, na gĩkundi kĩnene kĩa etia mbeeca cia igooti o na andũ angĩ nĩmarĩĩanagĩra nao.
Ri Leví xubꞌan jun nimaqꞌij cho ri rachoch. Xuꞌsikꞌij ri Jesús, e nikꞌaj winaq chik, xuqujeꞌ ri e rachiꞌl toqꞌil taq alkabal.
30 No Afarisai na arutani a watho arĩa maarĩ a gĩkundi kĩao magĩtetia arutwo ake makĩmooria atĩrĩ, “Mũrĩĩanagĩra na mũkanyuuanĩra na etia mbeeca cia igooti na andũ ehia nĩkĩ?”
Ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik xuqujeꞌ ri fariseos xkichꞌaꞌ chike ri e tijoxelabꞌ, xkibꞌij: ¿Jas che kixwaꞌ kukꞌ ri aꞌjmakibꞌ xuqujeꞌ ri toqꞌil taq alkabal?
31 Nake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Andũ arĩa agima mĩĩrĩ tio mabataragio nĩ ndagĩtarĩ, no nĩ arĩa arũaru.
Ri Jesús xubꞌij chike: Man kajawataj ta ajkun chike ri winaq ri utz kiwach, xane are kajawataj ajkun chike ri e yawabꞌibꞌ.
32 Niĩ ndiokire gwĩta andũ arĩa athingu, no nĩ arĩa ehia, nĩguo merire.”
Man in petinaq ta kꞌu che kisikꞌixik ri winaq ri kakinaꞌo chi e sukꞌ xane are keꞌntzukuj ri aꞌjmakibꞌ ri ketaꞌm chi kꞌo kimak.
33 Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Arutwo a Johana nĩ meehingaga kũrĩa irio kaingĩ kaingĩ makahooya, o nao arutwo a Afarisai nĩmekaga o ũguo, no aku marĩĩaga na makanyua hĩndĩ ciothe.”
Jun qꞌijal nikꞌaj winaq xkibꞌij che ri Jesús: Ri utijoxelabꞌ ri Juan Bꞌanal qasanaꞌ amaqꞌel kakiqꞌip kibꞌ che waꞌim, je xuqujeꞌ ri kitijoxelabꞌ ri fariseos ¿jas kꞌu che amaqꞌel kewaꞌ ri atijoxelabꞌ xuqujeꞌ kequmunik?
34 Nake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “No mwĩre ageni a mũhikania mehinge kũrĩa rĩrĩa e hamwe nao?
Ri Jesús xutzalij uwach ri kitzij, xubꞌij: ¿La kumaj kꞌut kakiqꞌip kiwaꞌim re rajtobꞌom jun jiꞌatz? Man kumaj taj.
35 No rĩrĩ, ihinda nĩrĩgakinya rĩrĩa mũhikania akeeherio kuuma kũrĩ o; matukũ-inĩ macio-rĩ, nĩ makeehinga kũrĩa irio.”
Kopan kꞌu na jun qꞌij are kesax bꞌik ri jiꞌatz chikixoꞌl, kꞌa te riꞌ riꞌ kakiqꞌip na kiwaꞌim che taq ri qꞌij riꞌ.
36 Ningĩ Jesũ akĩmahe ũhoro na ngerekano ĩno, akĩmeera atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ ũngĩtinia kĩraka kuuma harĩ nguo njerũ, agĩĩkĩre nguo ngũrũ. Angĩĩka ũguo, angĩkorwo atarũrĩte nguo njerũ, nakĩo kĩraka kĩu kĩa nguo ĩyo njerũ kĩage kwagĩrĩra nguo ĩyo ngũrũ.
Kꞌa te riꞌ xuya jun kꞌambꞌejabꞌal noꞌj xubꞌij: Man kꞌo ta jun winaq kukꞌojoj jun qꞌeꞌl atzꞌyaq rukꞌ jun chꞌaqaꞌp kꞌakꞌ atzꞌyaq, rumal kateqꞌetobꞌ riꞌ ri kꞌakꞌ atzꞌyaq, xuqujeꞌ ri chꞌaqaꞌp kꞌakꞌ atzꞌyaq man kukꞌulaj ta ribꞌ rukꞌ ri qꞌeꞌl.
37 Ningĩ gũtirĩ mũndũ wĩkagĩra ndibei ya mũhihano mondo-inĩ ngũrũ. Angĩka ũguo, ndibei ĩyo ya mũhihano no ĩtarũre mondo icio, ndibei ĩyo ĩitĩke, nacio mondo icio itarũkange.
Man kꞌo ta xuqujeꞌ jun winaq ri kuya kꞌakꞌ vino pa qꞌeꞌl taq tzꞌuꞌm taq qꞌebꞌal, rumal chi ri kꞌakꞌ vino xaq katix bꞌik riꞌ, xuqujeꞌ ri tzꞌuꞌm taq qꞌebꞌal ketꞌoqopin riꞌ.
38 Aca, ti ta ũguo, ndibei ya mũhihano no nginya ĩĩkĩrwo mondo-inĩ njerũ.
Ri kꞌakꞌ vino yaꞌtalik kayak pa taq kꞌakꞌ taq tzꞌuꞌm taq qꞌebꞌal.
39 O na gũtirĩ mũndũ thuutha wa kũnyua ndibei ngũrũ ũcookaga kwenda ndibei ĩyo ya mũhihano, nĩ ũndũ oigaga atĩrĩ, ‘Ĩrĩa ngũrũ nĩyo njega.’”
Man kꞌo ta xuqujeꞌ jun winaq karaj kutij rech ri kꞌakꞌ vino, we utijom kan rech ri ojer vino. Jeriꞌ rumal cher ri winaq ri kutij nabꞌe ri kꞌakꞌ vino kꞌa te riꞌ kutij ri ojer vino, kubꞌij na: “Are sibꞌalaj utz ri ojer vino.”
