< Luka 19 >
1 Na rĩrĩ, Jesũ nĩatoonyire Jeriko, akĩhĩtũkĩra kuo.
Are xopan ri Jesús pa Jericó, xuchapleꞌj kꞌu bꞌik ikꞌowem pa ri tinimit.
2 Nakuo kũu Jeriko nĩ kwarĩ mũndũ wetagwo Zakayo; warĩ mũnene wa etia mbeeca cia igooti na aarĩ gĩtonga.
Kꞌo kꞌu jun qꞌinom achi ubꞌiꞌ Zaqueo, kꞌamal bꞌe ke ri e toqꞌil taq alkabal.
3 Nĩendaga kuona Jesũ aarĩ ũ, no ndangĩahotire kũmuona nĩ ũndũ wa ũingĩ wa andũ, na tondũ aarĩ mũndũ mũkuhĩ.
We achi riꞌ karaj karil ri Jesús, man kakwin ta kꞌut rumal ri kikꞌiyal ri winaq xuqujeꞌ rumal koꞌl raqan.
4 Nĩ ũndũ ũcio akĩhanyũka mbere yao, akĩhaica mũkũyũ nĩguo amuone, nĩgũkorwo Jesũ aageragĩra njĩra ĩyo.
Rumal riꞌ kaxikꞌanik xnabꞌejik, xwacheꞌn che jun cheꞌ rech sicómoro rech karil ri Jesús are kikꞌow bꞌik.
5 Nake Jesũ aakinya hau, agĩtiira maitho na igũrũ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Zakayo, harũrũka narua, tondũ ũmũthĩ no nginya thiĩ gwaku mũciĩ.”
Are xopan ri Jesús chilaꞌ, xkaꞌy chikaj, xubꞌij: Zaqueo, chatqaj loq aninaq, kamik kinkanaj kan cho awachoch.
6 Nĩ ũndũ ũcio akĩharũrũka narua, akĩmũnyiita ũgeni akenete.
Aninaq kꞌut xqaj loq, sibꞌalaj kakiꞌkotik, xukꞌamawaꞌj ri Jesús cho ri rachoch.
7 Nao andũ moona ũguo makĩambĩrĩria kũnuguna, makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aathiĩ gũceera kwa mũndũ mwĩhia.”
Are xkil ri winaq we xkꞌulmatajik, xkichapleꞌj ubꞌixik: Le Jesús xkanaj kan cho rachoch jun ajmak.
8 Nowe Zakayo akĩrũgama, akĩĩra Mwathani atĩrĩ, “Mwathani, rĩu nĩngũheana nuthu ya indo ciakwa kũrĩ athĩĩni, na hangĩkorwo harĩ mũndũ o na ũrĩkũ ndunyĩte kĩndũ, nĩngũmũrĩha kĩndũ kĩu maita mana.”
Are kꞌu ri Zaqueo xubꞌij: Ajawxel, chilampe la. Chanim kinya pa nikꞌaj che ri nuqꞌinomal chike ri mebꞌaibꞌ, we kꞌu nubꞌanom kꞌax che jun chik, kinya kajibꞌ mul ukꞌaxelal.
9 Nake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũmũthĩ ũhonokio nĩũkinyĩte nyũmba ĩno, tondũ mũndũ ũyũ o nake nĩ mũrũ wa Iburahĩmu.
Ri Jesús xubꞌij che: Kamik xul ri koltajem cho ri ja kꞌolibꞌal riꞌ, rumal we achi riꞌ ralkꞌwaꞌl xuqujeꞌ ri Abraham.
10 Nĩgũkorwo Mũrũ wa Mũndũ ookire gũcaria na kũhonokia kĩrĩa kĩũrĩte.”
Rumal ri uKꞌojol ri Achi xpe chutzukuxik xuqujeꞌ chukolik ri winaq ri sachinaq.
11 Na o mathikĩrĩirie maũndũ macio, agĩthiĩ na mbere kũmahe ũhoro na ngerekano, tondũ nĩakuhĩrĩirie Jerusalemu, na andũ acio meciiragia atĩ ũthamaki wa Ngai warĩ o hakuhĩ gũkinya.
Are tajin kakitatabꞌej ri kubꞌij ri Jesús, xutzijoj jun kꞌambꞌejabꞌal noꞌj chike rumal xa jubꞌiqꞌ chik karaj kopan pa ri tinimit Jerusalén, xuqujeꞌ rumal pa kikꞌuꞌx ri winaq chi xaq kꞌa teꞌ kukꞌut ribꞌ ri ajawarem re ri Dios.
12 Akĩmeera atĩrĩ: “Mũndũ ũmwe warĩ igweta nĩathiire bũrũri wa kũraya agatuuo mũthamaki, na thuutha wa ũguo acooke.
Xaq jeriꞌ xubꞌij ri Jesús chike: Kꞌo jun achi, ralkꞌwaꞌl jun nim taqanel, xeꞌ chi pa jun tinimit rech kabꞌan la taqanel che, kꞌa te riꞌ katzalij loq.
13 Nĩ ũndũ ũcio agĩĩta ndungata ciake ikũmi, agĩcihe mina ikũmi, agĩciĩra atĩrĩ, ‘Onjorithagiai mbeeca ici nginya rĩrĩa ngacooka.’
Xuꞌsikꞌij kꞌu e lajuj chike ri e rajchakibꞌ, xuya kan nikꞌaj pwaq chike, xuqujeꞌ xubꞌij chike: Chixchakun rukꞌ we pwaq riꞌ, kꞌa te kitzalij chwe are kintzalij loq.
14 “No andũ a bũrũri wake nĩmamũthũire, nao magĩtũma andũ mamuume thuutha makoige atĩrĩ, ‘Tũtikwenda mũndũ ũyũ atuĩke mũthamaki witũ.’
Are kꞌu ri winaq rech ri tinimit xeꞌkitaq bꞌik jun wok winaq chubꞌixik: Man keqaj ta we achi riꞌ kataqan pa qawiꞌ.
15 “Na rĩrĩ, rĩrĩa aacookire arĩkĩtie gũtuuo mũthamaki, agĩtũmanĩra ndungata iria aaneete mbeeca, nĩguo amenye uumithio ũrĩa cionete.
Pune jeriꞌ xkibꞌano, ri achi xok wi che taqanel. Are xtzalij loq pa ri utinimit, xuꞌsikꞌij ri e rajchakibꞌ ri xuya kan pwaq chike, rech karetaꞌmaj janipa xkichꞌeko.
16 “Ndungata ya mbere ĩgĩũka, ĩkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mwathi, mina yaku nĩyumithĩtie mina ingĩ ikũmi.’
Xopan kꞌu ri nabꞌe ajchak xubꞌij: Ajawxel, ri rajil la, xuchꞌek chi lajuj mul cho ri xya la kan chwe.
17 “Nake Mwathi wayo akĩmĩcookeria atĩrĩ, ‘Nĩwĩkĩte wega, wee ndungata yakwa njega! Na tondũ wa kwĩhokeka na ũndũ mũnini ũguo, tuĩka mũrori wa matũũra manene ikũmi.’
Ri taqanel xubꞌij che: Sibꞌalaj utz ri xabꞌano, at utz laj ajchak. Rumal kꞌu ri utz xabꞌan chi rilik ri nitzꞌ jastaq, kinya taqanik pa aqꞌabꞌ pa kiwiꞌ lajuj tinimit.
18 “Nayo ndungata ya keerĩ ĩgĩũka, ĩkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mwathi, mina yaku nĩyumithĩtie mina ingĩ ithano.’
Xopan chi ri ukabꞌ ajchak xubꞌij: Ajawxel, ri rajil la xuya jobꞌ mul cho ri xya la kan chwe.
19 “Nake mwathi wayo akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Tuĩka mũrori wa matũũra manene matano.’
Ri taqanel xubꞌij che: Chawe at kinya taqanik pa aqꞌabꞌ puꞌwiꞌ jobꞌ tinimit.
20 “Nayo, ndungata ya gatatũ ĩgĩũka, ĩkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mwathi, mina yaku nĩyo ĩno; ndaamĩohire na gĩtambaya ngĩmĩhitha.
Xopan chi ri jun ajchak xubꞌij: Ajawxel, riꞌ le rajil la. Xinyako, xinjatꞌij pa jun atzꞌyaq.
21 Nĩndagwĩtigĩrire, tondũ ũrĩ mũndũ mũũru. Nĩwoyaga kĩrĩa ũtarutĩire wĩra, na ũkagetha kĩrĩa ũtahandĩte.’
Xinxiꞌj wibꞌ cho la, rumal cher katoqꞌij la ri man xya ta la, xuqujeꞌ kayak la ri man xtik ta la.
22 “Nake mwathi wayo akĩmĩcookeria atĩrĩ, ‘Wee ndungata ĩno njaganu! Ngũgũtuĩra ciira kũringana na ciugo ciaku. Githĩ nĩwooĩ atĩ ndĩ mũũru, na atĩ njoyaga kĩrĩa itarutĩire wĩra na ngagetha kĩrĩa itahaandĩte?
Ri taqanel xubꞌij che: Itzel laj ajchak, kinqꞌat tzij paꞌwiꞌ rukꞌ ri xabꞌij, ¿xaq jeriꞌ chi awetaꞌm chi sibꞌalaj in kꞌaꞌn, xuqujeꞌ chi kinkꞌam ri jastaq ri man in taj xintikowik?
23 Wakĩagire kũiga mbeeca ciakwa bengi nĩkĩ, nĩgeetha rĩrĩa ngaacooka ndĩcioye irĩ na uumithio?’
¿Jas che kꞌut man xaya taj ri nurajil kukꞌ ri winaq ri kakiyak pwaq, rech are kintzalij loq kulintoqꞌij ri ral ri nurajil?
24 “Agĩcooka akĩĩra arĩa maarũgamĩte hau atĩrĩ, ‘Mũtunyei mina ĩyo arĩ nayo, mũmĩnengere ũrĩa ũrĩ na mina ikũmi.’
Kꞌa te riꞌ xubꞌij chike ri e winaq ri e kꞌo chilaꞌ: Chikꞌama le pwaq che, chiya che ri ajchak ri xtoj lajuj mul che.
25 “Makĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mwathi, githĩ ndarĩ na mina ikũmi!’
Ri winaq xkibꞌij: Ajawxel, le achi leꞌ kꞌo chi lajuj mul urajil.
26 “Nake akĩmacookeria atĩrĩ, ‘Ngũmwĩra atĩrĩ, mũndũ ũrĩa wothe ũrĩ na kĩndũ, nĩakongererwo ingĩ nyingĩ, no ũrĩa ũtarĩ na kĩndũ, o na kĩrĩa arĩ nakĩo nĩagatuunywo.
Ri taqanel xubꞌij chike: Qas tzij kinbꞌij chiꞌwe, ri kꞌo, kꞌo rukꞌ, nim kayaꞌtaj na che. Are kꞌu ri maj kꞌo rukꞌ, kamaj na che ri jubꞌiqꞌ ri kꞌo rukꞌ.
27 No rĩrĩ, andũ acio marĩ ũthũ na niĩ, o acio mateendaga nduĩke mũthamaki wao-rĩ, marehei, mũmooragĩre o haha ndĩ.’”
Are kꞌu ri winaq ri man kakaj taj kinux taqanel pa kiwiꞌ, chikꞌama loq, xuqujeꞌ chiꞌkamisaj chinuwach.
28 Nake Jesũ aarĩkia kuuga ũguo, agĩthiĩ na mbere kwambata erekeire Jerusalemu.
Are xbꞌiꞌtaj we tzij riꞌ rumal ri Jesús, xnabꞌej chikiwach ri utijoxelabꞌ, xpaqiꞌ pa ri tinimit Jerusalén.
29 Aakuhĩrĩria Bethifage na Bethania, o kũu Kĩrĩma-inĩ kĩa Mĩtamaiyũ, agĩtũma arutwo ake eerĩ, akĩmeera atĩrĩ,
Are xqeteqobꞌ chuxukut ri tinimit ubꞌiꞌ Betfagé, xuqujeꞌ chuxukut ri tinimit Betania, ri kꞌo chuxukut ri juyubꞌ ubꞌiꞌ Olivos, xuꞌtaq bꞌik e kebꞌ chike ri utijoxelabꞌ, xubꞌij chike:
30 “Thiĩi itũũra rĩrĩa rĩrĩ mbere yanyu, na mũgĩtoonya, nĩmũkuona njaũ ya ndigiri yohetwo hau, nayo ndĩrĩ yakuua mũndũ; mĩohorei mũmĩrehe.
Jix pa ri leꞌaj ri kꞌo apanoq chiqawach, chilaꞌ kiriq wi jun laj bꞌur jatꞌital kanoq, ri maj jun winaq kejeninaq. Chikira loq xuqujeꞌ chikꞌama loq.
31 Mũndũ angĩmũũria atĩrĩ, ‘Nĩ kĩĩ kĩratũma mũmĩohore?’ Mwĩrei atĩrĩ, ‘Mwathani nĩabatarĩtio nĩyo.’”
We kꞌo jun katow chiꞌwe: “¿Jas che tajin kikir le bꞌur?” chibꞌij che: “Xa kajawataj che ri Ajawxel.”
32 Nao acio maatũmirwo magĩthiĩ, magĩkora maũndũ matariĩ o ta ũrĩa Jesũ aamerĩte.
Xebꞌe kꞌu ri utijoxelabꞌ, qas xeꞌkiriqa wi, jetaq ri xbꞌix chike.
33 Na rĩrĩa moohoraga njaũ ĩyo, eene yo makĩmooria atĩrĩ, “Mũroohora njaũ ĩyo nĩkĩ?”
Ri ajchoqꞌe kꞌut xkita chike: ¿Jas che kikir le kꞌin laj bꞌur?
34 Nao magĩcookia atĩrĩ, “Mwathani nĩabatarĩtio nĩyo.”
Aꞌreꞌ xkibꞌij: Xa kajawataj che ri Ajawxel.
35 Makĩmĩtwarĩra Jesũ, magĩcooka makĩigĩrĩra nguo ciao igũrũ rĩa njaũ ĩyo, na magĩikarĩria Jesũ igũrũ rĩayo.
Xkikꞌam kꞌu bꞌik, xeꞌkiya che ri Jesús, xkiya ri katzꞌyaq chirij ri bꞌur, kꞌa te riꞌ xkitoꞌ ri Jesús rech kukejej ri bꞌur.
36 Na rĩrĩa aathiiaga, andũ makĩara nguo ciao njĩra-inĩ.
Ri winaq xkichapleꞌj ulikꞌik ri kimanta pa taq ri bꞌe, ri bꞌenaq wi ri bꞌur ri ukejem ri Jesús.
37 Rĩrĩa aakinyire hakuhĩ na njĩra ĩrĩa ĩikũrũkagĩra Kĩrĩma-inĩ kĩa Mĩtamaiyũ, gĩkundi gĩothe kĩa arutwo gĩkĩambĩrĩria kũgooca Ngai, andũ makĩanĩrĩra makenete nĩ ũndũ wa ciama iria ciothe moonete makiuga atĩrĩ:
Are xqeteqobꞌ bꞌik ri Jesús chuxukut ri xulanik cho ri juyubꞌ Olivos, xkichapleꞌj kiꞌkotem konojel ri tijoxelabꞌ xuqujeꞌ xkichapleꞌj uqꞌijilaꞌxik ri Dios rumal ronojel ri mayijabꞌal taq jastaq ri xkilo xubꞌan ri Jesús. Kakiraqaqej kichiꞌ kakibꞌij:
38 “Kũrathimwo-rĩ, nĩ mũthamaki ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa Mwathani!” “Thayũ ũrogĩa kũu igũrũ, naguo riiri ũgĩe kũu igũrũ mũno!”
Tewchiꞌtal ri ubꞌiꞌ ri Taqanel ri petinaq pa ri ubꞌiꞌ ri Ajawxel. Jaꞌmaril pa ri kaj xuqujeꞌ juluwem rech chikajil.
39 Afarisai amwe maarĩ gĩkundi-inĩ kĩu makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, kaania arutwo aku!”
E kꞌo kꞌu jujun chike ri fariseos chkixoꞌl ri winaq, xkibꞌij che ri Jesús: Ajtij, chaꞌyaja ri atijoxelabꞌ.
40 Nowe akĩmacookeria atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ, aya maangĩkira, mahiga no maanĩrĩre.”
Ri Jesús xubꞌij chike: We kuꞌxlan waꞌ aꞌreꞌ, are kakiraq na kichiꞌ ri abꞌaj.
41 Na rĩrĩa aakuhĩrĩirie itũũra rĩu inene rĩa Jerusalemu, aarĩona akĩrĩra nĩ ũndũ warĩo,
Are xenaqajin che ri tinimit Jerusalén, ri Jesús xril ri tinimit, kꞌa te riꞌ xroqꞌej.
42 akiuga atĩrĩ, “Naarĩ korwo ũmũthĩ wee mwene nĩũkũmenyete kĩrĩa kĩngĩkũrehere thayũ! No rĩu, ũhoro ũcio nĩũhithĩtwo maitho maku.
Kꞌa te riꞌ xubꞌij: We ta kꞌo bꞌanom wi kawetaꞌmaj jachin ri kayoꞌw jaꞌmaril chawe, xa kꞌu awatal chawach.
43 Hĩndĩ nĩĩgakinya rĩrĩa thũ ciaku igaaka ihumbu cia tĩĩri ikũrigiicĩrie, na ikũhingĩrĩrie na mĩena yothe.
Kape kꞌu na qꞌij ri kewaꞌjil na ri akꞌulel chawij, kakimulij na kibꞌ chawij, kakitzꞌapij na ri abꞌe.
44 Nĩigagũtungumania thĩ, wee hamwe na ciana ciaku iria irĩ kũu thĩinĩ waku. Matigatiga ihiga o na rĩmwe rĩrĩ igũrũ wa rĩrĩa rĩngĩ, tondũ ndũigana gũkũũrana ihinda rĩrĩa Ngai ookire gũgũceerera.”
Kakiwulij na ri tapya ri kꞌo chirij ri atinimit, keꞌkikamisaj na ri awalkꞌwaꞌl. Xa ta ne jun abꞌaj kakanaj chi kan puꞌwiꞌ jun abꞌaj chik, rumal man xachomaj ta ri qꞌotaj ri xpe ri Dios che akolik.
45 Agĩcooka agĩtoonya hekarũ thĩinĩ, na akĩambĩrĩria kũrutũrũra andũ arĩa meendagĩria indo kuo.
Kꞌa te riꞌ xok bꞌik pa ri Templo, xeꞌresaj loq konojel ri aꞌjkꞌayibꞌ ri e kꞌo chilaꞌ.
46 Akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ kwandĩkĩtwo atĩrĩ, ‘Nyũmba yakwa ĩgeetagwo nyũmba ya kũhooyagĩrwo’ no inyuĩ mũmĩtuĩte ‘ngurunga ya atunyani.’”
Xubꞌij chike ri winaq: Tzꞌibꞌatalik: Ri wachoch rech bꞌanbꞌal chꞌawem, ibꞌanom kꞌu ix kijul eleqꞌomabꞌ che.
47 Na o mũthenya, nĩarutanaga kũu thĩinĩ wa hekarũ. No athĩnjĩri-Ngai arĩa anene, na arutani a watho, na atongoria arĩa maarĩ gatagatĩ ka andũ nĩmageragia kũmũũraga.
Ronojel kꞌu qꞌij ri Jesús xuya kꞌutuꞌn pa ri Templo, are kꞌu ri kꞌamal bꞌe ke ri chꞌawenelabꞌ cho ri Dios, xuqujeꞌ ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik are kakaj kakikamisaj.
48 No matingĩonire njĩra ya kũmũũraga, tondũ andũ othe nĩmaikaraga mathikĩrĩirie ciugo ciake.
Man kakiriq ta kꞌut jas kakibꞌan chukamisaxik, rumal konojel ri winaq kakitatabꞌej ri ukꞌutuꞌn rukꞌ ronojel kanimaꞌ.