< Luka 11 >
1 Na rĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ aarĩ handũ akĩhooya. Rĩrĩa aarĩkirie kũhooya, mũrutwo ũmwe wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tũrute kũhooya o ta ũrĩa Johana aarutire arutwo ake.”
Zyakachitika limwi zuba Jesu kalikukomba kuli bumwi busena, awo nakamanisya umwi wabasikwiya bakwe wakati, “Mwami, tuyisye kukomba mbuli Joni mbwakayisya basikwiya bakwe.”
2 Nake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rĩrĩa mũkũhooya, ugagai atĩrĩ: “‘Ithe witũ (ũrĩ Igũrũ), rĩĩtwa rĩaku nĩrĩamũrwo, ũthamaki waku nĩũũke. (Ũrĩa wendete nĩwĩkagwo gũkũ thĩ, o ta ũrĩa gwĩkagwo kũu igũrũ.)
Jesu wakati kuli mbabo, “Mwakomba mwambe kuti, 'Taata, izina lyako lilemekwe mbuli lisalala. Akuze bwami bwako.
3 Tũheage o mũthenya irio ciitũ cia gũtũigana.
Utupe zilyo zitwelede buzuba abuzuba.
4 Na ũtũrekere mehia maitũ, o ta ũrĩa o na ithuĩ tũrekagĩra arĩa othe matwĩhagĩria. Na ndũgatũtware magerio-inĩ (no kũhonokia ũtũhonokagie ũũru-inĩ).’”
Utulekelele zibi zyesu, mbuli mbutubalekelela boonse bali azikweleta kulindiswe. Utatweenzi mukusunkwa.”
5 Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũmwe wanyu angĩkorwo arĩ na mũrata nake athiĩ gwake ũtukũ gatagatĩ amwĩre atĩrĩ, ‘Mũrata wakwa, he mĩgate ĩtatũ,
Jesu wakati kulimbabo, “Kuli na uyooba amwenzinyina, elyo akayinke akati kamansiku, akwamba kuti kulinguwe, 'Mwenzuma, ndikwelete zinkwa zitatu,
6 nĩgũkorwo ndĩ na mũrata wakwa wanjeerera, na ndirĩ na kĩndũ gĩa kũmũhe arĩe.’
nkambo mwenzuma wasika, kazwida kumugwagwa, alimwi takwe nchindilacho pe kuti ndimupe.'
7 “Nake mũndũ ũcio ũrĩ nyũmba thĩinĩ amũcookerie atĩrĩ, ‘Tiga gũũthĩĩnia. Nĩndĩkĩtie kũhinga mũrango na tũrĩ toro hamwe na ciana ciakwa. Ndingĩhota gũũkĩra ngũhe mĩgate.’
Oyo wakali mukati ulakonzya kwamba kuti, 'Utandidubi. Ikkoma lyajalwa kale, alimwi bana bangu, balandime, bali abulo. Tandikonzyi kubuka pe kuti ndipe nduwe chinkwa.'
8 Ngũmwĩra atĩrĩ, o na angĩkorwo ndangĩũkĩra amũhe mĩgate ĩyo nĩ ũndũ wa ũrata-rĩ, no nĩ ũndũ wa ũrĩa amũringĩrĩirie-rĩ, mũndũ ũcio nĩegũũkĩra amũhe kĩrĩa gĩothe abatairio nĩkĩo.”
Ndamba kuti kulindunywe, nikuba kuti takobuka akumupa chinkwa mkambo kakuti mwenzinyokwe, asi nkambo kakukakatila kwanu chabuusu, uyobuka akupa zyoonse zinkwa nzimunooli kamuyanda.
9 “Nĩ ũndũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ: Hooyai na nĩmũkũheo; mathaai na nĩmũkuona; ringaringai mũrango na nĩmũkũhingũrĩrwo.
Alubo ndamwambila kuti, mukumbile, ellyo muyoopegwa; muyandule; alimwi mulajana; mukonkomone, alimwi mulajulilwa.
10 Nĩgũkorwo ũrĩa wothe ũhooyaga nĩaheagwo; na ũrĩa ũmaathaga nĩonaga; na ũrĩa ũringaringaga mũrango nĩahingũragĩrwo.
Nkambo kuli woonse ukumbila ulapegwa; ayooyo uyandula ulajana; akuli woyo ukonkomona uyojulilwa.
11 “Nĩ mũciari ũrĩkũ thĩinĩ wanyu ũngĩĩtio thamaki nĩ mwana wake, nake amũhe nyoka?
Nguni wisi akati kanu, na mwana ake walomba muswi ulamupa nzoka muchindi chakumupa muswi? Malembe mabotu achindi alachibalo chifwifwi. Amwi malembe achiindi alachibalo chilamfu, chikonzya kujanika lubo muli Matayo 7: 9: Nguni wisi akati kanu, na mwana wakwe mulombe wakumbila chinkwa, ulamupa bbwe na? Na muswi, ulamupa nzoka na?
12 Kana eetio itumbĩ amũhe kangʼaurũ?
Na walomba iiji, ulamupa kabanze na?
13 Angĩkorwo inyuĩ, o na mũrĩ ooru, nĩmũũĩ kũhe ciana cianyu iheo njega-rĩ, Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ Igũrũ githĩ ndarĩkĩragĩrĩria kũhe Roho Mũtheru kũrĩ arĩa mamũhooyaga!”
Nikubaboobo, na inywe nubabi mulizi kupa zipo zibotu kubana banu, zyiinda biyeni Taata wanu ulikujulu upa Muuya Usalala kulaabo bamukumbila?”
14 Na rĩrĩ, Jesũ nĩaingataga ndaimono yume thĩinĩ wa mũndũ ũtaaragia. Rĩrĩa ndaimono ĩyo yoimire, mũndũ ũcio ũtaaragia akĩaria, nakĩo kĩrĩndĩ kĩa andũ gĩkĩgega.
Lino Jesu wakalikutanda dayimona utambuli pe. Mpawo dayimona nakazwa, mwalumi utakwe wakalikwambula wakambula, alimwi makamu abantu akagamba!
15 No amwe ao makiuga atĩrĩ, “Aingataga ndaimono na hinya wa Beelizebuli ũrĩa mũnene wa ndaimono.”
Pesi bamwi bantu bakati, “NguBbelizebbule mwendelezi wabadayimona, ngwatanzya badayimona.”
16 Nao andũ angĩ makĩmũgeria, makĩmũũria amaringĩre kĩama kiumĩte igũrũ.
Bamwi bakamusunka akuyanda kubona chitondezyo chizwa kujulu.
17 Jesũ nĩamenyire ũrĩa meciiragia, nake akĩmeera atĩrĩ: “Ũthamaki o wothe ũngĩgayũkana ũũkanĩrĩre guo mwene no ũharagane, nayo nyũmba ĩngĩgayũkana yũkanĩrĩre yo nyene no ĩgwe.
Pesi Jesu wakalizi muzeezo yabo elyo wakati kulimbabo, “Boonse bwaami bupambukene bulasaalwa, an'anda ipambukene ilawa.
18 Angĩkorwo Shaitani nĩagayũkanĩte akeyũkĩrĩra we mwene-rĩ, ũthamaki wake ũngĩkĩĩhaanda atĩa? Ndoiga ũguo tondũ mũroiga atĩ niĩ nyingataga ndaimono na hinya wa Beelizebuli.
Na Satani walipambula, ibwami bwakwe buyooyimikila biyeni? nkambo mwamba kuti nditanzya Bbelizebbule badayimona.
19 Ningĩ angĩkorwo niĩ nyingataga ndaimono na hinya wa Beelizebuli-rĩ, arũmĩrĩri anyu maingataga ndaimono na hinya wa ũ? Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, acio nĩo makaamũtuĩra ciira.
Na nditanzya Bbelizebbule badayimona, nguni batobela banu ngubatanzya? Nkambo kacheechi, bayooba babetesi banu.
20 Na rĩrĩ, ingĩkorwo nyingataga ndaimono na hinya wa kĩara kĩa Ngai-rĩ, ũthamaki wa Ngai nĩũũkĩte kũrĩ inyuĩ.
Pesi na nditanda badayimona akutondeka kanwe kaLeza, nkukuti Bwami bwaLeza bwasika kulindinywe.
21 “Rĩrĩa mũndũ njamba oya indo ciake ciothe cia mbaara, arangĩre nyũmba yake mwene, indo ciake ciikaraga irĩ ngitĩre.
Kuti mwalumi singuzu ulaazilwano zikwene walinda n'anda yakwe, lubono lwakwe lunokkede kabotu,
22 No rĩrĩ, mũndũ ũngĩ ũrĩ na hinya kũmũkĩra angĩmũtharĩkĩra amũtoorie, nĩamũtunyaga indo ciake cia mbaara iria ehokete, na akagaĩra andũ indo iria akoragwo atahĩte.
pesi na mwalumi singuzu wamuzunda, oyo mwalumi singuzu ulabweza zilwano ezyo mwalumi oyo nzyalikusyoma akupaza lubono lwamwalumi oyo.
23 “Mũndũ ũrĩa ũtarĩ hamwe na niĩ, ũcio nĩ thũ yakwa, na ũrĩa ũtacookanagĩrĩria hamwe na niĩ, ũcio nĩ kũhurunja ahurunjaga.
Oyoo utalamwi andime ngundilwisya, ayooyo utabunganizyi andim ngumwaya.
24 “Na rĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ngoma thũku yoima thĩinĩ wa mũndũ, ĩtuĩkanagĩria werũ-inĩ ĩgĩcaria ũhurũko na ĩkawaga. Hĩndĩ ĩyo ĩkoiga atĩrĩ, ‘Nĩngũcooka nyũmba ĩrĩa ndoimire.’
Namuuya mubi wazwa mumwalumi, ngawayinda mubusena butakwemaanzi akuyandula kulyokezya. Nutakajane takwe busena, ulamba kuti, 'Ndiyojokela mun'anda mundakazwa.'
25 Na yacooka ĩgakora nyũmba ĩyo ĩrĩ haate, ĩgathondekwo wega.
Na wajokela, ulajana kuti mun'anda muliyiidwe kamubambidwe kabotu.
26 Hĩndĩ ĩyo ngoma ĩyo thũku ĩkagĩĩra ngoma ingĩ mũgwanja thũku makĩria mayo, igatoonya, igaikara kuo. Naguo mũikarĩre wa mũndũ ũcio ũgathũka gũkĩra wa mbere.”
Mpawo ulajoka kwakweeta imyuuya ili musanu ayibili mibi kwiinda nguwo elyo yoonse ilaza kuzokkala mumo. Mamannino abuumi bwamwalumi oyu bulabija kwiinda lutanzi.”
27 Rĩrĩa Jesũ aaragia maũndũ maya-rĩ, mũndũ-wa-nja warĩ gatagatĩ-inĩ ga kĩrĩndĩ akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene, akiuga atĩrĩ, “Kũrathimwo nĩ maitũguo ũrĩa wagũciarire na agĩkuongithia.”
Zyakachitika kuti, na kalikwamba zintu eezi, umwi mwanakazi wakoonzomoka atala amakamu abantu kaamba kuti kulimbabo, “Bulilongezedwe bula obo bwakatumbuka ankolo ezyo zyakakukomezya.”
28 Nake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Kũrathimwo nĩ arĩa maiguaga kiugo kĩa Ngai na magagĩathĩkĩra.”
Pesi wakamba kuti, “Kwindilila, balilongezedwe abo bamvwa ijwi lyaLeza akulibamba.”
29 Na rĩrĩa kĩrĩndĩ kĩa andũ kĩongererekire-rĩ, Jesũ akiuga atĩrĩ, “Rũrũ nĩ rũciaro rwaganu. Rũũragia rũringĩrwo kĩama, no gũtirĩ kĩama rũkaringĩrwo tiga o kĩrĩa kĩaringĩirwo Jona.
Awo makamu abantu nakalibuyobuvula, Jesu wakatalika kwamba kuti, “Elizyalani ndizyalani bbi. Lilangula chitondeezyo, nikuba takwe chitondezyo nchiliyopegwa kunze kwachitondeezyo cha Jona.
30 Nĩgũkorwo o ta ũrĩa Jona aarĩ kĩmenyithia kũrĩ andũ a Nineve, ũguo noguo Mũrũ wa Mũndũ egũkorwo arĩ kĩmenyithia kũrĩ rũciaro rũrũ.
Nkaambo mbuli Jona mbwakaba chitondeezyo kuli ba Niniva, aboobo alakwe Mwana mulombe wa Muntu uyooba chitondeezyo kuzyalani eeli.
31 Mũtumia-mũthamaki ũrĩa wa mwena wa Gũthini nĩakarũgama hĩndĩ ya ciira hamwe na andũ a rũciaro rũrũ arũtuĩre ciira, nĩgũkorwo oimire ituri cia thĩ oke athikĩrĩrie ũũgĩ wa Solomoni, na rĩu ũmwe mũnene gũkĩra Solomoni arĩ haha.
Mwami mwanakazi wakumbo uyoonyampuka kulubeta abantu bazyalani eli akubapa mulandu, nkambo wakazwa kumasimpilo anyika kuti akamvwe busongo bwaSolomoni, amubone, umwi mupati wiinda Solomoni kuti mpali.
32 Andũ a Nineve nĩmakarũgama hĩndĩ ya ciira hamwe na rũciaro rũrũ marũtuĩre ciira; nĩgũkorwo nĩmeririre maahunjĩirio nĩ Jona, na rĩu ũmwe mũnene gũkĩra Jona arĩ haha.
Bantu bakuNiniva bayooyima kulubeta azyalani eli lyabantu akubapa mulandu, nkambo bakasanduka kukukambawuka kwaJona, amubone, umwi mupati kwiinda Jona mpali.
33 “Gũtirĩ mũndũ ũgwatagia tawa agacooka akaũiga handũ ũtangĩoneka kana akaũiga rungu rwa irebe, no aũigaga handũ igũrũ nĩguo arĩa megũtoonya nyũmba mathererwo nĩ ũtheri.
Takwe ungaamana kutunginizya lampi, inga walibikka asisikene na ansi alusuwo, pesi kuti achikkalilo chalyo, kwitila kuti abo banjila bakonzye kulibona.
34 Riitho rĩaku nĩrĩo tawa wa mwĩrĩ waku. Rĩrĩa maitho maku marĩ mega, mwĩrĩ waku wothe o naguo ũkoragwo ũiyũrĩte ũtheri. No rĩrĩa matarĩ mega-rĩ, mwĩrĩ waku o naguo ũkoragwo ũiyũrĩte nduma.
Liso lyako ndilampi lyamubili wako. Na liso lyako ndibotu, mubili woonse ngawazuzigwa mumuni.
35 Hakĩrĩ ũguo-rĩ, menyerera ũtheri ũrĩa ũrĩ thĩinĩ waku ndũgatuĩke nduma.
Pesi na liso lyako ndibbi, mubili wako woonse uzwide kusiya.
36 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mwĩrĩ waku wothe ũngĩiyũrwo nĩ ũtheri, na ndũrĩ handũ harĩ nduma, nĩũrĩtheragĩrwo nĩ ũtheri biũ, o ta ũrĩa ũtheri wa tawa ũkũmũrĩkagĩra.”
Kuti na mibili yanu yazuzigwa amumuni, katakwe chimwi chzo chilimumudima, elyo mibili yanu iyooba mbuli lampi mbuli mweekesya alindinywe.”
37 Hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aarĩkirie kwaria, Mũfarisai ũmwe akĩmũnyiita ũgeni gwake makarĩanĩre; nĩ ũndũ ũcio agĩthiĩ, agĩikara metha-inĩ.
Lino nakamana kwambula, muFalisi wakamukumbila kuti bakalye antoomwe kun'anda yakwe, mpawo Jesu wayinka wakulya.
38 No Mũfarisai ũcio ona ũguo akĩgega nĩ ũndũ Jesũ ndaambire gwĩthamba moko atanarĩa irio.
MuFalisi wakagamba kuti Jesu take nakasanguna kusamba pe kayanda kulya.
39 Nake Mwathani akĩmwĩra atĩrĩ, “Inyuĩ Afarisai mũthambagia gĩkombe na thaani mwena wa na igũrũ, no thĩinĩ wanyu mũiyũrĩtwo nĩ ũkoroku na waganu.
Pesi Mwami wakati kulinguwe, “Lino mpo, inywe nimaFalisi musanzya kunze kwankomeki azilido, pesi mukati kanu muzwide bungu abubu.
40 Inyuĩ irimũ ici! Githĩ ũrĩa wombire mwena wa na nja to we wombire mwena wa na thĩinĩ?
Inywe nubantu nimutakonzyi kuyeeya! Oyo wakalenga kunze teensi nguwe na wakalenga mukati?
41 No rĩrĩ, heagai athĩĩni kĩrĩa kĩrĩ thĩinĩ wa thaani, na hĩndĩ ĩyo indo ciothe nĩigũtuĩka theru harĩ inyuĩ.”
Mupe echo chilimukati mbuli chabilo, awo zintu zyoonse kulindinywe ziyosalazigwa.
42 “Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ Afarisai-ĩ! Tondũ mũrutagĩra Ngai gĩcunjĩ gĩa ikũmi gĩa terere, na togotia na nyeni cia mĩthemba yothe no mũkaaga kũrũmbũiya kĩhooto na wendani wa Ngai. Mwaagĩrĩirwo nĩ gwĩkaga maũndũ macio mũtegũtiganĩria macio mangĩ ma mbere.
Pesi maawe nywebo kulindinywe nimFalisi, nkambo mulapa chakkumi champoko achamusamu wakulisilika ayimwi michelo yamuchilili, pesi mukaka kusalazigwa a luyando lwaLeza. Zilimbubo biyo kusyomeka akuyanda Leza, kakutakwe chikachizya kuchita zimwi azilazyo.
43 “Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ Afarisai-ĩ! Tondũ mwendaga gũikarĩra itĩ iria cia mbere thunagogi-inĩ na mũgeithagio mũrĩ ndũnyũ-inĩ.
Maawe nywebo nimaFalisi, nkambo muyanda zyuno zyakunembo muzikombelo akujuzigwa chabulemu muzisambalilo.
44 “Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, tondũ mũtariĩ ta mbĩrĩra itarĩ rũũri iria andũ mageragĩra igũrũ rĩacio matekũmenya.”
Maawe kulindinywe, nkambo muli mbuli zibunda zitaboneki awo bantu mpubendela kabatazi.”
45 Mũrutani ũmwe wa Watho akĩmũcookeria, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, rĩrĩa ũkwaria maũndũ macio-rĩ, nĩũratũruma o na ithuĩ.”
Umwi wabasikulingula mulawo wakati kulinguwe, “Muyisi eezi nzulikwamba ulikututukila aswebo.”
46 Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “O na inyuĩ arutani a Watho kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ! Tondũ mũkuuithagia andũ mĩrigo mĩritũ ĩrĩa matangĩhota gũkuua, na inyuĩ ene mũtingĩmĩhutia o na kaara kamwe mũmateithie.
Jesu wakati, “Maawe nywebo, nibayiisi bamulawu! Nkambo mubikka bantu mikuli milemu njibatakonzyi kunyampula, pesi takwe nimwiguma pe mikuli eyo akanwe kanu kamwi.
47 “Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ! Tondũ mwakagĩra anabii mbĩrĩra, o arĩa mooragirwo nĩ maithe manyu ma tene.
Maawe kulindinywe, nkambo muyakila basinsimi zibunda, alimwi mbasikale banu bakabajaya.
48 Nĩ ũndũ ũcio mũgakĩruta ũira atĩ nĩmwĩtĩkanĩtie na ũrĩa maithe manyu meekire; atĩ nĩo mooragire anabii, na inyuĩ mũkamaakĩra mbĩrĩra.
Nkambo inywe mulibakamboni akuzuminana amilimu yabasikale banu, nkambo mbakabajaya alimwi mulikuyaka zibunda zyabo.
49 Tondũ wa ũguo ũũgĩ wa Ngai uugĩte atĩrĩ, ‘Nĩngamatũmĩra anabii na atũmwo, moorage amwe ao na manyariire arĩa angĩ.’
Nkambo kacheechi, busongo bwaLeza bwamba kuti, 'Ndiyotuma basinsimi aBatumwa, alimwi bayobapenzya akubajaya bamwi babo.'
50 Nĩ ũndũ ũcio rũciaro rũrũ nĩrũgaciirithĩrio thakame ya anabii othe ĩrĩa yanaitwo kuuma o kĩambĩrĩria gĩa thĩ,
Eeli zyalani, ndilyo, liyooyimikila bulowa boonse bwabasinsimi bwakatikila kuzwa kumalengelo anyika,
51 kuuma thakame ya Habili nginya thakame ya Zekaria ũrĩa woragĩirwo gatagatĩ-inĩ ga kĩgongona na handũ harĩa hatheru. Ĩĩ nĩguo, ngũmwĩra atĩrĩ, rũciaro rũrũ nĩrũkaherithĩrio thakame ĩyo.
kuzwa kubulowa bwaAbbelo kuyosika kubulowa bwaZakkaliya, ooyo wakajayigwa akati kachipayililo abusena busalala. Iyi ndamwambila, kuti zyalani ndiyooyimikilila.
52 “Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ arutani a watho-ĩ! Tondũ nĩmweheretie kĩhingũro kĩa ũmenyo. Inyuĩ ene mũtiigana gũtoonya, na arĩa marenda gũtoonya mũkamagiria.”
Maawe kulindinywe nimulingulula mulawo, nkambo mwakagwisya chijulusyo chaluzibo; tamulinjili nubeni, alimwi mulakasya abo banjila.
53 Jesũ aarĩkia kuuma kũu, Afarisai na arutani a watho makĩambĩrĩria kũmũkararia marĩ na ũũru mũno na kũmũũgita na kũmũũria ciũria nĩguo aarie maũndũ maingĩ,
Jesu nakazwa awo, balembi bamulawu abaFalisi tebakamuswilila pe alimwi bakamukazya zintu zyiingi. Bakalikumuyubilila,
54 makĩgeria kũmũtega maigue kana nĩ harĩ ũndũ mũũrũ angĩaria.
kuti bakonzye kubweezya chimwi kuzwa kumulomo wake.