Luka 11
1 Na rĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ aarĩ handũ akĩhooya. Rĩrĩa aarĩkirie kũhooya, mũrutwo ũmwe wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tũrute kũhooya o ta ũrĩa Johana aarutire arutwo ake.”
Ik aaw Iyesus beyok ikoke Ik'o b́ k'onfere b́tesh, Ik' k'ononowere b́ ishtsok'on b́ danifwotsitse iko, «Doonzono! Yohans b́ danifwotssh Ik' k'ono b́ danitsok'o neewor Ik'o k'ono noosh daniwe!» bí et.
2 Nake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rĩrĩa mũkũhooya, ugagai atĩrĩ: “‘Ithe witũ (ũrĩ Igũrũ), rĩĩtwa rĩaku nĩrĩamũrwo, ũthamaki waku nĩũũke. (Ũrĩa wendete nĩwĩkagwo gũkũ thĩ, o ta ũrĩa gwĩkagwo kũu igũrũ.)
Iyesuswere, «Ik'o itk'onor hank'o erere bí'et, ‹Darotse beyiruwo no Nihono! Nshútso S'aynee! N mengstu wowiye!
3 Tũheage o mũthenya irio ciitũ cia gũtũigana.
Aaw aawon noosh nomeet misho ime!
4 Na ũtũrekere mehia maitũ, o ta ũrĩa o na ithuĩ tũrekagĩra arĩa othe matwĩhagĩria. Na ndũgatũtware magerio-inĩ (no kũhonokia ũtũhonokagie ũũru-inĩ).’”
Noon dadtswotssh oorowe noettsok'o, No morro noosh orowa eree, Fadeyotsowere noon kindshk'aye› gondatse noon oriwe bakona.»
5 Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũmwe wanyu angĩkorwo arĩ na mũrata nake athiĩ gwake ũtukũ gatagatĩ amwĩre atĩrĩ, ‘Mũrata wakwa, he mĩgate ĩtatũ,
Manats dabt Iyesus b́ danifwotssh hank'owa bí'eti, «Aab ititse b́ shunts tooh detstso fa'e erone, b́ toohman t'ú talititson b́ toohman galok amr, ‹T masho, oona neesha keez misho taash gushiwe,
6 nĩgũkorwo ndĩ na mũrata wakwa wanjeerera, na ndirĩ na kĩndũ gĩa kũmũhe arĩe.’
T mash ikoniye wokdatson weeron waat b́ eree t t'intsituu misho tt'ut'i!› bí etal
7 “Nake mũndũ ũcio ũrĩ nyũmba thĩinĩ amũcookerie atĩrĩ, ‘Tiga gũũthĩĩnia. Nĩndĩkĩtie kũhinga mũrango na tũrĩ toro hamwe na ciana ciakwa. Ndingĩhota gũũkĩra ngũhe mĩgate.’
Eshe, b́ mootse bede'er, ‹Oona neesha taan kic'ik'aye! fengesho is'k'reke, t nana'uwotswere taantoniye es'atse bok'eyiri, manshe tuur n geyiru misho neeash imosh falratse, › etetwá?
8 Ngũmwĩra atĩrĩ, o na angĩkorwo ndangĩũkĩra amũhe mĩgate ĩyo nĩ ũndũ wa ũrata-rĩ, no nĩ ũndũ wa ũrĩa amũringĩrĩirie-rĩ, mũndũ ũcio nĩegũũkĩra amũhe kĩrĩa gĩothe abatairio nĩkĩo.”
B́ mashi b́ wottsosh dab tuur imo b́k'azalor b́ kasho b́ k'uushirwosha err bísh geyits jamo tuurni b́ imetiye etirwe itsha.
9 “Nĩ ũndũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ: Hooyai na nĩmũkũheo; mathaai na nĩmũkuona; ringaringai mũrango na nĩmũkũhingũrĩrwo.
Manshe taawor itsh t keewirwo haniye, k'onwere itsh imetwe, maa fengesho k'ofore itsh k'eshetwe,
10 Nĩgũkorwo ũrĩa wothe ũhooyaga nĩaheagwo; na ũrĩa ũmaathaga nĩonaga; na ũrĩa ũringaringaga mũrango nĩahingũragĩrwo.
K'onitw jamo dek'etwe, geyirwonwere daatsitwe, fengesho k'ofirwosho k'eshetwe.
11 “Nĩ mũciari ũrĩkũ thĩinĩ wanyu ũngĩĩtio thamaki nĩ mwana wake, nake amũhe nyoka?
Ititsnmó nih wotefetst, b́ na'o tusho b́ k'onor shúts imetuwo kone? Mus'o b́ k'oniyal mus'i shegro dawnzo imetwá?
12 Kana eetio itumbĩ amũhe kangʼaurũ?
Himó keetso b́ k'oniyal ok'olsho imetwa?
13 Angĩkorwo inyuĩ, o na mũrĩ ooru, nĩmũũĩ kũhe ciana cianyu iheo njega-rĩ, Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ Igũrũ githĩ ndarĩkĩragĩrĩria kũhe Roho Mũtheru kũrĩ arĩa mamũhooyaga!”
It gondwotsi wotefetsat it na'osh sheeng keewo imo it daniyakon, darotse fa'o itnihmó bíyoke k'onirwotssh S'ayin shayiro bogshde aak'owe imob́k'azeti!»
14 Na rĩrĩ, Jesũ nĩaingataga ndaimono yume thĩinĩ wa mũndũ ũtaaragia. Rĩrĩa ndaimono ĩyo yoimire, mũndũ ũcio ũtaaragia akĩaria, nakĩo kĩrĩndĩ kĩa andũ gĩkĩgega.
Ik aaw Iyesus noon keewo faliraw fo'erawo gidik' ash iko atsotse b́ kishfera b́ tesh, Fo'rawonwere b́ keshtsok'on gdik'o noon keewo dek't b́ tuwi, ash ashonwere keewhanatse tuutso ayi dek't bo adi.
15 No amwe ao makiuga atĩrĩ, “Aingataga ndaimono na hinya wa Beelizebuli ũrĩa mũnene wa ndaimono.”
Ik ikuwotsmó, «Fo'erawo b́kishiriye Fo'erawi naash wottso Beel Zebulnee, » bo eti.
16 Nao andũ angĩ makĩmũgeria, makĩmũũria amaringĩre kĩama kiumĩte igũrũ.
K'oshwotswere bín fadbek'o geyat́ darotse milikit iko boosh b́ kitsitwok'o bo aati.
17 Jesũ nĩamenyire ũrĩa meciiragia, nake akĩmeera atĩrĩ: “Ũthamaki o wothe ũngĩgayũkana ũũkanĩrĩre guo mwene no ũharagane, nayo nyũmba ĩngĩgayũkana yũkanĩrĩre yo nyene no ĩgwe.
Iyesusmó bo gitsotse bo gawirwo dank'rat boosh hank'o bíet, «Ik mengsto hake bak kayeyar bí'atsatsewo b́k'aleyetka wotiyal, mengstman t'afa b́t'afiti, mank'o ik maá asho bí atsatsewo b́ k'aleyal dihe b́dihiti.
18 Angĩkorwo Shaitani nĩagayũkanĩte akeyũkĩrĩra we mwene-rĩ, ũthamaki wake ũngĩkĩĩhaanda atĩa? Ndoiga ũguo tondũ mũroiga atĩ niĩ nyingataga ndaimono na hinya wa Beelizebuli.
Mansha shed'ano bí atsatseyo b́ k'aletka wotiyal b́ mengsto ak'ok'alrniya kup'ar need'o b́ faliti? Itiyere ‹Bíhe Fo'erawo b́kishiriye Beelzebulne, › etfte taasha.
19 Ningĩ angĩkorwo niĩ nyingataga ndaimono na hinya wa Beelizebuli-rĩ, arũmĩrĩri anyu maingataga ndaimono na hinya wa ũ? Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, acio nĩo makaamũtuĩra ciira.
Taa bére, Fo'erawo t kishir Belzebulna wotiyal it nana'úwots bokishir konneya? Manshe it took nana'o dab itats angshitúne.
20 Na rĩrĩ, ingĩkorwo nyingataga ndaimono na hinya wa kĩara kĩa Ngai-rĩ, ũthamaki wa Ngai nĩũũkĩte kũrĩ inyuĩ.
Eshe Fo'erawo tkishir taa Ik'i angona wotiyalmó Ik'i mengstu itmaants bwatsok'o dande'ere.
21 “Rĩrĩa mũndũ njamba oya indo ciake ciothe cia mbaara, arangĩre nyũmba yake mwene, indo ciake ciikaraga irĩ ngitĩre.
«Ash kup' iko t'eesho deshde'er b́ moo b́ kotetka wotiyal b́ gizo sheengshde kotetwe,
22 No rĩrĩ, mũndũ ũngĩ ũrĩ na hinya kũmũkĩra angĩmũtharĩkĩra amũtoorie, nĩamũtunyaga indo ciake cia mbaara iria ehokete, na akagaĩra andũ indo iria akoragwo atahĩte.
Ernmó bíyere bog asho wáár bín da'abdek'al detsfe bí etts kes'i gino bíatse k'aa'úni b́dek'eti, b́ giz jamonowere bi' de'er kayini b́k'riti.
23 “Mũndũ ũrĩa ũtarĩ hamwe na niĩ, ũcio nĩ thũ yakwa, na ũrĩa ũtacookanagĩrĩria hamwe na niĩ, ũcio nĩ kũhurunja ahurunjaga.
«T maants woteraw jamó taana b́ k'efiti, tiyok kakuraw jamo bad'iye b́ bad'iyiri.
24 “Na rĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ngoma thũku yoima thĩinĩ wa mũndũ, ĩtuĩkanagĩria werũ-inĩ ĩgĩcaria ũhurũko na ĩkawaga. Hĩndĩ ĩyo ĩkoiga atĩrĩ, ‘Nĩngũcooka nyũmba ĩrĩa ndoimire.’
«Kim shayiro ashotse b́ keshor b́ k'ot'okoo geyoke aats aalok dats shuk' jamok b́ guriti, b́ k'ot'it beyoko b́ t'ut'almó ‹T keshts moots aanar amna› bíeteti.
25 Na yacooka ĩgakora nyũmba ĩyo ĩrĩ haate, ĩgathondekwo wega.
Aanar b́ waáfere s'ayintsdek't k'aniyetso datsb́dek'eti.
26 Hĩndĩ ĩyo ngoma ĩyo thũku ĩkagĩĩra ngoma ingĩ mũgwanja thũku makĩria mayo, igatoonya, igaikara kuo. Naguo mũikarĩre wa mũndũ ũcio ũgathũka gũkĩra wa mbere.”
Maniyere il amr biyere gondwotsi k'osh Fo'eraw shawatwotsi de'er b́ weeti, bali biitse b́ beef mootse kind de b́ beeti, ash man il b́wotitwo shintsoniyere iki gonde b́ wotiti.»
27 Rĩrĩa Jesũ aaragia maũndũ maya-rĩ, mũndũ-wa-nja warĩ gatagatĩ-inĩ ga kĩrĩndĩ akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene, akiuga atĩrĩ, “Kũrathimwo nĩ maitũguo ũrĩa wagũciarire na agĩkuongithia.”
Iyesus man keewoke b́befere mááts iku ash ash taalotse b́ k'aaro eenshdek'at «Neen shuwat s'atstsu deerekiye, » bi eti.
28 Nake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Kũrathimwo nĩ arĩa maiguaga kiugo kĩa Ngai na magagĩathĩkĩra.”
Iyesusmó, «Deretswotsiyere Ik'i aap'tso k'ewde'er finats jitsitwotsiye, » bí et.
29 Na rĩrĩa kĩrĩndĩ kĩa andũ kĩongererekire-rĩ, Jesũ akiuga atĩrĩ, “Rũrũ nĩ rũciaro rwaganu. Rũũragia rũringĩrwo kĩama, no gũtirĩ kĩama rũkaringĩrwo tiga o kĩrĩa kĩaringĩirwo Jona.
Ay asho b́maand waat bo kakwetsok'on Iyesus hank'owa ett b́keewu, «S'oot'ahan gonde, milikit bek'e bogeyiri, ernmó nebiyo Yonaskoniye okoon k'osh milikito boosh imeratse.
30 Nĩgũkorwo o ta ũrĩa Jona aarĩ kĩmenyithia kũrĩ andũ a Nineve, ũguo noguo Mũrũ wa Mũndũ egũkorwo arĩ kĩmenyithia kũrĩ rũciaro rũrũ.
Nebiyiyo Yonas Nenewe kititsi ashuwotssh milikit wotat b́ teshtsok'o mank'o ash na'o and duranatsi s'oot'osh milikit wotitwe.
31 Mũtumia-mũthamaki ũrĩa wa mwena wa Gũthini nĩakarũgama hĩndĩ ya ciira hamwe na andũ a rũciaro rũrũ arũtuĩre ciira, nĩgũkorwo oimire ituri cia thĩ oke athikĩrĩrie ũũgĩ wa Solomoni, na rĩu ũmwe mũnene gũkĩra Solomoni arĩ haha.
Muur Nugusu angshi aawots and duranatsi s'oot'wotsnton tuur boats angshitwane, bi Selemon dani telefo k'ebosh dats daaratse tuwat waarane, ernmó hambe, Selomoniyere bogo hanoke fa'ee.
32 Andũ a Nineve nĩmakarũgama hĩndĩ ya ciira hamwe na rũciaro rũrũ marũtuĩre ciira; nĩgũkorwo nĩmeririre maahunjĩirio nĩ Jona, na rĩu ũmwe mũnene gũkĩra Jona arĩ haha.
Mank'owoŕe Nenewe kiti ashuwots angshi aawots and duri s'oot'anotsnton tuur angshitwane, Nenewe ashuwots Yonas nabtso boshishtsok'on bo fints morrosh goynatt naandrone etrne, ernmó hambe, Yonasiyere bogo hanoke b́ fa'oni.»
33 “Gũtirĩ mũndũ ũgwatagia tawa agacooka akaũiga handũ ũtangĩoneka kana akaũiga rungu rwa irebe, no aũigaga handũ igũrũ nĩguo arĩa megũtoonya nyũmba mathererwo nĩ ũtheri.
Manats dabt Iyesus hank'o bí eti, «C'eesho c'eeshde'er dats ashok gedfo, wee oosho bí'ats gúp'shfo konwor aaliye, maniyere dab ashuwotssh máá gitso maants bo kindór b́ shanetwok'o dambaan s'ogatsa bogedfoni.
34 Riitho rĩaku nĩrĩo tawa wa mwĩrĩ waku. Rĩrĩa maitho maku marĩ mega, mwĩrĩ waku wothe o naguo ũkoragwo ũiyũrĩte ũtheri. No rĩrĩa matarĩ mega-rĩ, mwĩrĩ waku o naguo ũkoragwo ũiyũrĩte nduma.
Ni atsatsi c'eesho ni ááwoniye. Niááwo jeen b́wotiyal niats jamo sháánon s'eenke b́wotiti, ni ááwo shodk b́wotiyalmó ni ats jamo t'aluwotse b́wotiti.
35 Hakĩrĩ ũguo-rĩ, menyerera ũtheri ũrĩa ũrĩ thĩinĩ waku ndũgatuĩke nduma.
Manb́wottsosh eshe ni atse fa'a c'eesho t'alu b́woterawok'o niatso korde'e.
36 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mwĩrĩ waku wothe ũngĩiyũrwo nĩ ũtheri, na ndũrĩ handũ harĩ nduma, nĩũrĩtheragĩrwo nĩ ũtheri biũ, o ta ũrĩa ũtheri wa tawa ũkũmũrĩkagĩra.”
Eshe ni ats jamo bíatse t'aluwo b́ deshawo sháánon s'eentso b́wotiyal, c'eesho ayider golor neesh b́shaanifok'o iki golr sháán wotitwe.»
37 Hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aarĩkirie kwaria, Mũfarisai ũmwe akĩmũnyiita ũgeni gwake makarĩanĩre; nĩ ũndũ ũcio agĩthiĩ, agĩikara metha-inĩ.
Iyesus han b́ keewufere ferisawi wotsitse iko aawu misho moowe bí eti, Frisawiwo moots kindt aawu misho moosh mishimarasts t'inbdek'i.
38 No Mũfarisai ũcio ona ũguo akĩgega nĩ ũndũ Jesũ ndaambire gwĩthamba moko atanarĩa irio.
Iyesus misho b́maftsere shino kisho masho b́k'aztsosh ferisawimań bí adi.
39 Nake Mwathani akĩmwĩra atĩrĩ, “Inyuĩ Afarisai mũthambagia gĩkombe na thaani mwena wa na igũrũ, no thĩinĩ wanyu mũiyũrĩtwo nĩ ũkoroku na waganu.
Mansh doonzo Iyesus bísh hank'o bíeti, «It ferisawiwots brc'uk'onat saniy abo s'ayintsatniy it mashiri, it gitsonmó gondonat bík'on ititse s'eengutsi.
40 Inyuĩ irimũ ici! Githĩ ũrĩa wombire mwena wa na nja to we wombire mwena wa na thĩinĩ?
It dartsuwotso! úratstso azts Ik'o gitsitstsonmó azratsa?
41 No rĩrĩ, heagai athĩĩni kĩrĩa kĩrĩ thĩinĩ wa thaani, na hĩndĩ ĩyo indo ciothe nĩigũtuĩka theru harĩ inyuĩ.”
It brc'k'onat it s'awotse fa'o t'owwotssh imere maniye hakon it keewu jamo s'ayino itsh wotituwe.
42 “Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ Afarisai-ĩ! Tondũ mũrutagĩra Ngai gĩcunjĩ gĩa ikũmi gĩa terere, na togotia na nyeni cia mĩthemba yothe no mũkaaga kũrũmbũiya kĩhooto na wendani wa Ngai. Mwaagĩrĩirwo nĩ gwĩkaga maũndũ macio mũtegũtiganĩria macio mangĩ ma mbere.
«It ferisawiwotso indowe itsha! ik weeron ak'arshudona, c'ilatamikonat ay k'ac'n maay naruwotsatse tatslo kishirute, k'osh weerono ariko angshonat Ik'i shunonowere k'az it k'riri, ekeewi it k'alor hanowere k'azo itsh geyiratse b́ teshi.
43 “Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ Afarisai-ĩ! Tondũ mwendaga gũikarĩra itĩ iria cia mbere thunagogi-inĩ na mũgeithagio mũrĩ ndũnyũ-inĩ.
«It ferisawi etetsanots indowe itna, Ayhudi Ik' k'oni mootse beyoki sheengats beyo shunfte, mankoo jebonat gawiyotse ashjamo itn jamo bíatituwok'o it geyiri.
44 “Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, tondũ mũtariĩ ta mbĩrĩra itarĩ rũũri iria andũ mageragĩra igũrũ rĩacio matekũmenya.”
Ash ashuwots bo danawo bíabatse boshaíru doowo it artsotse indowe itsha!»
45 Mũrutani ũmwe wa Watho akĩmũcookeria, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, rĩrĩa ũkwaria maũndũ macio-rĩ, nĩũratũruma o na ithuĩ.”
Muse nemo danifuwtsitse iko Iyesussh, «Danifono, han eto nonor c'ashrne etee!» bí et.
46 Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “O na inyuĩ arutani a Watho kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ! Tondũ mũkuuithagia andũ mĩrigo mĩritũ ĩrĩa matangĩhota gũkuua, na inyuĩ ene mũtingĩmĩhutia o na kaara kamwe mũmateithie.
Iyesuswere hank'o bíet, «Indowe itsha, it nemo danifuwotssha! ashaats kurimango it kurfoni, itmó kurman dab it kishi jabon t'awiratste.
47 “Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ! Tondũ mwakagĩra anabii mbĩrĩra, o arĩa mooragirwo nĩ maithe manyu ma tene.
«It nihots bo úd'ts nebiyiwots doowo it sheengsh dek'at it doziruwotse, indowe itna!
48 Nĩ ũndũ ũcio mũgakĩruta ũira atĩ nĩmwĩtĩkanĩtie na ũrĩa maithe manyu meekire; atĩ nĩo mooragire anabii, na inyuĩ mũkamaakĩra mbĩrĩra.
Eshe it nihots bo úd'ts nebiyiwotssh bo doowo it finiruwotse itwere bo gond fino tep'iruwotsnat gawuwots itne.
49 Tondũ wa ũguo ũũgĩ wa Ngai uugĩte atĩrĩ, ‘Nĩngamatũmĩra anabii na atũmwo, moorage amwe ao na manyariire arĩa angĩ.’
Manatse tuutson Ik'i dan telefu hank'o etfane, ‹Nebiyiwotsnat woshetswotsi bo maants woshituwe, ik ikuwotsi úd'itúne, ortsuwotsno gondo bek'shitunee,
50 Nĩ ũndũ ũcio rũciaro rũrũ nĩrũgaciirithĩrio thakame ya anabii othe ĩrĩa yanaitwo kuuma o kĩambĩrĩria gĩa thĩ,
Datso bí'azeron tuut kud'ts nebiywotś s'atso, and dúranatsi s'oot'anots angshon aatetúne.›
51 kuuma thakame ya Habili nginya thakame ya Zekaria ũrĩa woragĩirwo gatagatĩ-inĩ ga kĩgongona na handũ harĩa hatheru. Ĩĩ nĩguo, ngũmwĩra atĩrĩ, rũciaro rũrũ nĩrũkaherithĩrio thakame ĩyo.
Ariko itsh keewna, Abeelatse tuut wosh t'intseyiru t'arap'ezonat Ik' maa taalotse úd'etso Zekariyaskok b́ borfetso kud'ts s'atsosh and dúrantsi s'oot'anots aatetúne.
52 “Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ arutani a watho-ĩ! Tondũ nĩmweheretie kĩhingũro kĩa ũmenyo. Inyuĩ ene mũtiigana gũtoonya, na arĩa marenda gũtoonya mũkamagiria.”
«It nemo danifuwots indowe itsha! Dani fengesho bín k'eshet k'ulfiwo it kishatse detsfte, ernmó it it tookosh bíts kindratste, kind geyiruwotsno bo kindrawok'owa it baziri.»
53 Jesũ aarĩkia kuuma kũu, Afarisai na arutani a watho makĩambĩrĩria kũmũkararia marĩ na ũũru mũno na kũmũũgita na kũmũũria ciũria nĩguo aarie maũndũ maingĩ,
Iyesus manoke k'ay amoosh b́tuutsok'on nemo danifuwotsnat feriswiwotsn b́keewo k'efat ando ay aato t'intso dek't botuwi.
54 makĩgeria kũmũtega maigue kana nĩ harĩ ũndũ mũũrũ angĩaria.
Hań bo k'alirwe b́keewiru keewon bín detsosh geyatni boteshi.
