< Jeremia 25 >
1 Ndũmĩrĩri nĩyakinyĩrĩire Jeremia ĩkoniĩ andũ othe a Juda, mwaka-inĩ wa kana wa gũthamaka kwa Jehoiakimu mũrũ wa Josia mũthamaki wa Juda, naguo nĩguo warĩ mwaka wa mbere wa gũthamaka kwa Nebukadinezaru mũthamaki wa Babuloni.
KA olelo i hiki mai io Ieremia la no na kanaka a pau o ka Iuda, i ka makahiki aha o lehoiakima, ke keiki a losia, ke alii o ka Iuda, oia hoi ka makahiki akahi o Nebukaneza, ke alii o Babulona:
2 Nĩ ũndũ ũcio Jeremia ũcio mũnabii akĩĩra andũ othe a Juda na arĩa othe maatũũraga Jerusalemu atĩrĩ:
Ka mea a Ieremia, ke kaula i olelo ai i na kanaka a pau o ka Iuda, a i ka poe a pau e noho ana ma Ierusalema, i mai la,
3 Ihinda rĩa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ, kuuma mwaka-inĩ wa ikũmi na ĩtatũ wa ũthamaki wa Josia mũrũ wa Amoni mũthamaki wa Juda, nginya ũmũthĩ, ndũmĩrĩri cia Jehova itũire inginyagĩrĩra, na niĩ ngamũhe ũhoro wacio kaingĩ kaingĩ, no mũtithikĩrĩirie.
Mai ka makahiki umikumamakolu o Iosia, ke keiki a Amona, ke alii o ka Iuda a hiki loa mai i keia la, eia hoi ka makahiki iwakaluakumamakolu, ua hiki mai no ka olelo a Iehova ia'u, a ua olelo aku no wau ia oukou, e ala ana i ka wanaao e olelo aku; aka, aole oukou i hoolohe mai.
4 Na rĩrĩ, o na gũtuĩka Jehova nĩamũtũmĩire ndungata ciake ciothe cia anabii kaingĩ, kaingĩ, mũtiigana gũthikĩrĩria kana gũtega matũ manyu nĩguo mũmaigue.
A ua hoouna mai o Iehova io oukou nei i kana mau kauwa a pau, i na kaula hoi, e ala ana i ka wanaao e hoouna; aka, aole oukou i hoolohe, aole hoi i haliu mai i ko oukou pepeiao e lohe ai.
5 Maamwĩrĩte atĩrĩ, “Garũrũkai rĩu o ũmwe wanyu, mũtigane na mĩthiĩre yanyu mĩũru na ciĩko cianyu njũru, nĩguo mũtũũre bũrũri-inĩ ũrĩa Jehova aamũheire inyuĩ o na maithe manyu nginya tene.
I mai la lakou, E huli hou kela mea keia mea, mai kona aoao hewa mai, a mai ka hewa mai o ka oukou hana ana, a e noho hoi i ka aina a Iehova i haawi mai ai ia oukou, a i ko oukou poe makua, a hiki a kau, a hiki loa aku.
6 Mũtikanarũmĩrĩre ngai ingĩ mũcitungatĩre kana mũcihooe; mũtikandakarie na ũndũ wa kĩrĩa mwĩthondekeire na moko manyu. Mwathĩka ũguo, hĩndĩ ĩyo ndikamũgera ngero.”
A mai hele hoi mamuli o na akua e, e malama ia lakou, a e hoomana ia lakou; a mai hoonaukiuki mai oukou ia'u i na hana a ko oukou mau lima; alaila, aole au e hana ino ia oukou.
7 Jehova ekuuga atĩrĩ, “No inyuĩ mũtiathikĩrĩirie, no mũgĩĩthirĩkia nĩguo ndaakare na ũndũ wa kĩrĩa mwethondekeire na moko manyu, na inyuĩ nĩmũkĩĩgerithĩtie ngero.”
Aka, aole oukou i hoolohe mai ia'u, wahi a Iehova, i hoonaukiuki mai oukou ia'u i na hana a ko oukou mau lima, i mea e hewa'i oukou.
8 Nĩ ũndũ ũcio Jehova Mwene-Hinya-Wothe ekuuga atĩrĩ: “Tondũ nĩmũregete gũthikĩrĩria ndũmĩrĩri yakwa,
Nolaila, ke olelo mai o Iehova o na kaua; No ko oukou hoolohe ole i ka'u mau olelo,
9 nĩngwĩta andũ othe a mwena wa gathigathini hamwe na ndungata yakwa Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babuloni,” ũguo nĩguo Jehova ekuuga. “Nĩngũmarehe mookĩrĩre bũrũri ũyũ na arĩa matũũraga kuo o na mookĩrĩre ndũrĩrĩ ciothe iria iũrigiicĩirie. Nĩngamaniina biũ na ndũme matuĩke ta kĩndũ kĩa ihooru na gĩa kũmeneka, na manangĩke nginya tene.
Aia hoi, e hoouna au, a lawe mai i na ohana kanaka a pau o ke kukulu akau, wahi a Iehova, a me Nebukaneza, ke alii o Babulona, ka'u kauwa, a e lawe mai au ia lakou e ku e i keia aina, a e ku e i kolaila poe kanaka, a e ku e hoi i keia mau lahuikanaka a pau e puni ana, a e luku loa ia lakou, a hoolilo ia lakou i mea e pilihua ai, a i mea e hoowahawaha ai, a i neoneo mau loa.
10 Nĩngũmehereria mĩgambo ya gĩkeno na ya kũrũũhia, o na mĩgambo ya mũhiki na mũhikania, na mũrurumo wa ithĩi, o na ũtheri wa tawa.
A e lawe no wau, mai o lakou aku, i ka leo o ka olioli, a me ka leo o ka hauoli, i ka leo o ke kane mare, a me ka leo o ka wahine mare, i ke kani ana o na pohaku kaapalaoa, a me ka malamalama o ke kukui.
11 Bũrũri ũyũ wothe ũgaatuĩka bũrũri ũtarĩ kĩndũ o na ũkirĩte ihooru, nacio ndũrĩrĩ icio nĩigatungatĩra mũthamaki wa Babuloni mĩaka mĩrongo mũgwanja.
A e lilo no keia aina a pau i neoneo, a i mea e pilihua'i. A e hookauwa aku ko keia mau aina na ke alii o Babulona, i kanahiku makahiki.
12 “No rĩrĩ, mĩaka mĩrongo mũgwanja yathira, nĩngaherithia mũthamaki wa Babuloni na rũrĩrĩ rwake, herithie bũrũri ũcio wa andũ a Babuloni nĩ ũndũ wa mahĩtia mao, na ningĩ nĩngatũma bũrũri ũcio ũtũũre ũkirĩte ihooru nginya tene,” ũguo nĩguo Jehova ekuuga.
A hiki i ka manawa i hala'e na makahiki he kanahiku, alaila, e hoopai aku au i ke alii o Babulona, a me ia lahuikanaka, wahi a Iehova, no ko lakou hewa, a i ka aina hoi o ko Kaledea, a e hoolilo no wau ia wahi, i neoneo mau loa.
13 “Nĩngarehithĩria bũrũri ũcio maũndũ mothe marĩa ndanoiga atĩ nĩmakaũkora, marĩa mothe mandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩĩrĩ, o macio maarathĩirwo ndũrĩrĩ ciothe nĩ Jeremia.
A e lawe aku au maluna o ia aina i ka'u mau olelo a pau a'u i hai ku e ia ia, i na mea a pau hoi i kakauia maloko o ka buke a Ieremia i wanana ai e ku e i na aina a pau.
14 Nĩgũkorwo o ene nĩmagatuĩka ngombo cia ndũrĩrĩ nyingĩ na athamaki anene; na niĩ nĩngerĩhĩria harĩo kũringana na ciĩko ciao, o na kũringana na maũndũ marĩa maneeka na moko mao.”
No ka mea, e hookauwa aku lakou na na lahuikanaka he nui, a na na'lii kaulana no hoi. A e hoouku no wau ia lakou, e like me ka lakou hana ana, a e like hoi me na hana a ko lakou lima iho.
15 Atĩrĩrĩ, Jehova Ngai wa Isiraeli, aanjĩĩrire atĩrĩ: “Oya gĩkombe gĩkĩ kĩiyũrĩte ndibei ya mangʼũrĩ makwa kuuma guoko-inĩ gwakwa, na ũkĩnyuithie ndũrĩrĩ iria ciothe ngũgũtũma kũrĩ cio.
No ka mea, ke olelo mai nei o Iehova, ke Akua o ka Iseraela ia'u penei; E lawe oe i ke kiaha waina o keia ukiuki ma kuu lima, a e hoohainu aku ia i na lahuikanaka a pau a'u e hoouna aku ai ia oe io lakou la.
16 Rĩrĩa ikaanyua-rĩ, nĩigatũgũũga na igũrũke nĩ ũndũ wa rũhiũ rwa njora rũrĩa ngaarehithia gatagatĩ-inĩ kao.”
A e inu no lakou, a e haalulu no, a e hehena iho, imua o ka pahikaua a'u e hoouna aku ai iwaena o lakou.
17 Nĩ ũndũ ũcio ngĩoya gĩkombe kĩu kuuma guoko-inĩ kwa Jehova, na ngĩtũma ndũrĩrĩ iria ciothe aandũmĩte kũrĩ cio ikĩnyuĩre:
A lawe iho la au i ke kiaha ma ka lima o Iehova, hoohainu aku la i na lahuikanaka a pau a Iehova i hoouna mai ai ia'u ia lakou:
18 itũũra rĩa Jerusalemu na matũũra ma Juda, na athamaki akuo na anene akuo, nĩguo manangĩke, na matuĩke ta kĩndũ kĩrĩ magigi na gĩa kũmeneka, o na kĩndũ kĩgwatĩtwo nĩ kĩrumi, ta ũrĩa matariĩ ũmũthĩ;
Ia Ierusalema hoi, a i na kulanakauhale o Iuda, a i kona poe alii, a i kona poe kaukaualii, e haawi hoi ia lakou no ka hooneoneoia, i mea e pilihua ai, a i mea hoowahawaha, a i mea e poino ai, e like me ia i keia la;
19 ningĩ Firaũni mũthamaki wa Misiri, na arĩa mamũtungataga, na anene ake na andũ ake othe,
Ia Parao i ke alii o Aigupita, a i kana poe kauwa, a i kana poe alii, a i kona poe kanaka a pau;
20 na ageni arĩa othe matũũraga kuo; na ningĩ athamaki othe a Uzu; na ningĩ athamaki othe a Afilisti (aya nĩ andũ a Ashikeloni, na Gaza, na Ekironi, o na andũ arĩa maatigaire Ashidodi);
A i na malihini a pau, a i na a'lii o ka aina o Uza, a i na'lii a pau o na aina o ko Pilisetia, a me Asekelona, a me Aza, a me Ekerona, a me ke koena o Asedoda;
21 ningĩ andũ a Edomu, na Moabi na Amoni;
Ia Edoma, a me Moaba, a me na mamo a Amona;
22 ningĩ athamaki othe a Turo na Sidoni; o na athamaki a icigĩrĩra iria irĩ mũrĩmo wa iria;
I na'lii a pau o Turo, ai na'lii a pau o na aina o Zidona, a i na'lii o na aina ma kela aoao o ke kai;
23 ningĩ andũ a Dedani, na Tema, na Buzu, na arĩa othe marĩ kũraya;
Ia Dedana, a me Tema, a me Buza, a me na mea a pau ma na mokuna loihi loa aku;
24 ningĩ athamaki othe a Arabia, na athamaki othe a ndũrĩrĩ ngʼeni arĩa matũũraga werũ-inĩ;
A i na'lii a pau o Arabia, a i na'lii a pau o na malihini e noho ana ma ka waonahele;
25 ningĩ athamaki othe a Zimuri, na Elamu na Media;
A i na'lii a pau o Zimeri, a i na'lii a pau o Elama, a i na'lii a pau o Media;
26 o na athamaki othe a mwena wa gathigathini, a gũkuhĩ na a kũraya, marũmanĩrĩre mũndũ na ũrĩa ũngĩ: moimĩte mothamaki-inĩ mothe ma thĩ. Na thuutha wao othe, mũthamaki wa Sheshaki nĩagakĩnyuĩra o nake.
A i na'lii a pau o ke kukuluakau, ma kahi loihi aku, a ma kahi kokoke mai, kekahi i kekahi, a i na aupuni a pau o keia ao, maluna o ka honua nei; a e inu ke alii, o Sesaka mahope o lakou.
27 “Ũcooke ũmeere atĩrĩ, ‘Ũũ nĩguo Jehova Mwene-Hinya-Wothe, Ngai wa Isiraeli, ekuuga: Nyuai, mũrĩĩo na mũtahĩke, mũcooke mũgũe na mũtikanacooke gũũkĩra, nĩ ũndũ wa rũhiũ rwa njora rũrĩa ngaarehithia gatagatĩ-inĩ kanyu.’
A e olelo no oe ia lakou, Ke olelo mai nei o Iehova o na kaua, ke Akua o ka Iseraela peneia; E inu oukou a ona, a e luai aku, a e hina, aole hoi e ala hou, no ka pahikaua a'u e hoouna aku ai iwaena o oukou.
28 No rĩrĩ, mangĩkaarega kuoya gĩkombe kĩu kuuma guoko-inĩ gwaku manyue-rĩ, ũkameera atĩrĩ, ‘Ũũ nĩguo Jehova Mwene-Hinya-Wothe ekuuga: No nginya mũnyue!
A ina hoole lakou aole lawe i ke kiaha ma kou lima e inu ai, alaila, e olelo oe ia lakou, Ke olelo mai nei o Iehova o na kaua penei; E inu io auanei oukou.
29 Atĩrĩrĩ, nĩnyambĩrĩirie kũrehe mwanangĩko itũũra-inĩ rĩĩrĩ inene rĩĩtanĩtio na Rĩĩtwa rĩakwa; anga inyuĩ no mwage kũherithio? Mũtikaaga kũherithio, nĩ ũndũ nĩndĩrarehithĩria andũ arĩa othe matũũraga gũkũ thĩ rũhiũ rwa njora, ũguo nĩguo Jehova Mwene-Hinya-Wothe ekuuga.’
No ka mea, aia hoi, ke hoomaka nei au e lawe mai i ka hewa maluna o ke kulanakauhale i kapaia ma ko'u inoa, a e hoopai ole loa ia anei oukou? Aole ole ko oukou hoopaiia; no ka mea, e hea aku no wau i ka pahikaua, e hele ae maluna o ka poe a pau e noho la ma ka honua, wahi a Iehova o na kaua.
30 “Rĩu marathĩre mohoro maya mothe, ũmeere atĩrĩ: “‘Jehova akaararama arĩ o kũu igũrũ; akaagamba ta ngwa arĩ gĩikaro-inĩ gĩake gĩtheru, na ararame na hinya, okĩrĩre bũrũri wake. Akaanĩrĩra na mũgambo mũnene mũno ta wa andũ arĩa marangagĩrĩria thabibũ, agũthũkĩre andũ othe arĩa matũũraga gũkũ thĩ.
A e wanana ku e oe ia lakou i keia mau olelo a pau, a e olelo ia lakou, E uwo mai no o Iehova, mailuna mai, a e haawi mai oia i kona leo, mai kahi e noho ai kona hemolelo mai; e uwo nui loa oia maluna o kona wahi noho ai; e like me ka poe hahi, pela no oia e hooho ai e ku e i ka poe e noho la ma ka honua.
31 Inegene rĩu nĩrĩkaiguĩka nginya ituri-inĩ ciothe cia thĩ, nĩ ũndũ Jehova nĩagaciirithia ndũrĩrĩ; nĩagatuĩra andũ othe ciira na oorage arĩa aaganu na rũhiũ rwa njora,’” ũguo nĩguo Jehova ekuuga.
E hiki mai no ka uwalaau, mai na kukulu mai o ka honua; no ka mea, he paio no ka Iehova me ko na aina, e hooponopono no oia maluna o na mea io a pau; e haawi no hoi oia i ka poe hewa i ka pahikaua, wahi a Iehova.
32 Ũũ nĩguo Jehova Mwene-Hinya-Wothe ekuuga: “Atĩrĩrĩ! Mwanangĩko nĩũrahunja kuuma rũrĩrĩ rũmwe nginya rũrĩa rũngĩ; kĩhuhũkanio nĩkĩrahuhũkana kuuma ituri-inĩ cia thĩ.”
Ke olelo mai nei o Iehova o na kaua penei, Aia hoi, e puka no ka hewa, mai kekahi aina, a i kekahi aina; a e hoalaia ka puahiohio, mai na kukulu o ka honua mai.
33 Ihinda-inĩ rĩu andũ arĩa mooragithĩtio nĩ Jehova magaakorwo maaraganĩte kũndũ guothe, kuuma gĩturi kĩmwe gĩa thĩ nginya kĩrĩa kĩngĩ. Matikarĩrĩrwo, kana monganio, kana mathikwo, no magaaikara ta rũrua, mahurunjũkĩte thĩ.
A i kela la, e palahalaha auanei ka poe i pepehiia e Iehova, mai kekahi kukulu o ka honua, a i kekahi kukulu: aole lakou e kumakenaia, aole hoi e hoiliiliia, aole e kanuia; e lilo lakou i lepo maluna o ka aina.
34 Rĩrai na mũgirĩke, inyuĩ arĩithi aya; mwĩgaragariei rũkũngũ-inĩ, inyuĩ atongoria a rũũru rwa mbũri. Nĩgũkorwo ihinda rĩanyu rĩa gũthĩnjwo nĩ ikinyu; mũkaagũa mũthuthĩke o ta rĩũmba rĩrĩa rĩega mũno.
E aoa oukou, e na kahuhipa, a e uwe aku; a e kapi ia oukou iho i ka lehu, e ka poe malama hipa; no ka mea, ua lawa ko oukou mau la o ka pepehi, a me ka hoopuehu, a e haule no oukou, e like me ke kiaha maikai.
35 Arĩithi acio matikoona kũndũ gwa kũũrĩra, na atongoria a rũũru rwa mbũri matikoona gwa gwĩtharĩra.
Aohe wahi no na kahuhipa e pee aku ai; aohe wahi hoi e pakele ai ka malama hipa.
36 Thikĩrĩriai mũigue kĩrĩro kĩa arĩithi, o na kĩgirĩko kĩa atongoria a rũũru rwa mbũri, nĩ ũndũ Jehova nĩaranangithia ũrĩithio wao.
He leo hoi no ka uwe ana o na kahuhipa, a me ka aoa ana o ka poe malama hipa, no ka mea, ua anai o Iehova i ko lakou wahi e ai ai.
37 Ũrĩithio ũcio wa cianda-inĩ ũtarĩ ũgwati nĩũkanangwo tondũ wa marakara mahiũ ma Jehova.
Ua hoopauia ko lakou wahi e noho ai me ka malu, no ka ukiuki nui o Iehova.
38 Akoimagara ta mũrũũthi ũkiuma kĩmamo-inĩ kĩaguo, na bũrũri wao nĩũgaakira ihooru nĩ tondũ wa rũhiũ rwa njora rwa mũhinyanĩrĩria, na nĩ ũndũ wa marakara mahiũ ma Jehova.
Ua haalele oia i kona wahi huna me he liona la; no ka mea, ua neoneo ko lakou aina, no ka huhu nui o ka mea hookaumaha, a no kona ukiuki loa.