Ahibirania 11
1 Rĩu-rĩ, gwĩtĩkia nĩkũgĩa na ma ya maũndũ marĩa twĩrĩgĩrĩire, na kũmenya na ma atĩ maũndũ marĩa tũtonaga marĩ ho.
Lino lusyomo nkuba akasimpe kazintu zilangilidwe alimwi abwini bwazintu zitaboneko.
2 Ũndũ ũcio nĩguo watũmire andũ arĩa maarĩ kuo tene magaathĩrĩrio.
Aboobo nkaambo kacheechi basikale bakatambulika nkaambo kalusyomo lwabo.
3 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, nĩtũmenyaga atĩ thĩ yothe yombirwo na kiugo kĩa Ngai, na nĩ ũndũ ũcio indo iria cionagwo itiathondekirwo kuuma kũrĩ indo iria cionekanaga. (aiōn g165)
Kwiinda mulusyomo tumvwisisya kuti nyika yakalengwa akulayilila kwaLez, kutondezya kuti iziboneka tezyakalengwa kuzwa kuzintu zyakali kuboneka. (aiōn g165)
4 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Habili nĩarutĩire Ngai igongona rĩega gũkĩra rĩa Kaini. Na nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia nĩagathĩrĩirio ta mũndũ mũthingu rĩrĩa Ngai aaheanire ũira mwega nĩ gwĩtĩkĩra maruta make. Na nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia o na rĩu no aaragia o na gũtuĩka nĩakuire.
Nkaambo kalusyomo Abbelu wakapa Leza chipayizyo chibotu kwiinda cha Keyini, nkakasunkwa aacho kukuba mululami alimwi Leza wakambula kabotu aatala anguwe nkaambo kazipayizyo zyakwe, alimwi kwiinda mulusyomo Abbelu uchambuula nikuba kuti ulifwide.
5 Na ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Enoku nĩeheririo mũtũũrĩre-inĩ ũyũ, nĩguo ndagacame gĩkuũ; na ndacookire kuonwo tondũ Ngai nĩamweheririe. Nĩgũkorwo ataneherio, nĩagathĩrĩirio atĩ aarĩ mũndũ wakenagia Ngai.
Nkaambo kalusyomo Inoki wakatolwa biyo kujulu katabwene lufu. “Taakajanika nkaambo Leza wakamubweza.” Awo katana tolw, kwakaba bukmaboni bwakuti wakali wabotezya Leza.
6 Na rĩrĩ, gũtarĩ na wĩtĩkio gũtingĩhoteka gũkenia Ngai, tondũ mũndũ ũrĩa wothe ũũkaga harĩ we no nginya etĩkie atĩ nĩ kũrĩ Ngai, na atĩ nĩwe ũheaga arĩa othe mamũcaragia na kĩyo iheo ciao.
Lino uti kakutakwe lusyomo tazikonzeki pe kumubotezya. Nkaambo chileelede kuti kufumbwa uuza kuliLeza welede kusyoma kuti mpali alimwi mulumbuli wababo bamuyandula.
7 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, hĩndĩ ĩrĩa Nuhu aamenyithirio ũhoro wa maũndũ marĩa matoonekete-rĩ, nĩaakire thabina arĩ na wĩtigiri wa ngoro nĩguo ahonokie andũ a nyũmba yake. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia gwake nĩatuĩrĩire thĩ ciira, na agĩtuĩka mũgai wa ũthingu ũrĩa uumanaga na gwĩtĩkia.
Ndusyomo lwakachita kuti Nowa, nakali wapegwa mulumbe wakujulu aatala azintu zikatalina boneka mukuba abulemu buli abunaLeza wakayaka bwaato ktui afutule mpuli yakwe. Mukuchita oobu wakiipa mulandu nyika eelyo wakaba simulyazina wabululami buza alusyomo.
8 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Iburahĩmu rĩrĩa eetirwo athiĩ bũrũri ũrĩa aaheagwo ũtuĩke igai rĩake, nĩathĩkire na agĩthiĩ, o na akorwo ndaamenyaga kũrĩa aathiiaga.
Ndusyomo lwakachita kuti Abbulamu, nakiitwa wakateelela wiinka kubusena, oobo mbwakelede kutambula mbuuli lukono. Wakazwa wiinka, katanzi nkwaali kuya.
9 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, agĩtuĩka mũtũũri bũrũri-inĩ wa kĩĩranĩro ahaana ta mũgeni bũrũri-inĩ wene; aatũũraga hema-inĩ, o ũndũ ũmwe na Isaaka na Jakubu, arĩa maarĩ agai a kĩĩranĩro kĩu hamwe nake.
Ndusyomo lwakachita kuti akale munyika yechisyomezyo mbuli muzwa kule. Wakakala mumatente antoomwe aAyizeki aJekkobbu, basimulyazinanyina kuchisyomezyo chomwe biyo.
10 Nĩgũkorwo nĩataanyaga kuona itũũra rĩrĩ na mĩthingi mĩrũmu, rĩrĩa mũthondeki na mwaki warĩo nĩ Ngai.
Nkaambo wakali kulangilila kugunzi lilaantalisyo mubambi amuyaki wazyo kali nguLeza.
11 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Iburahĩmu, o na gũtuĩka nĩatindĩkĩte matukũ, nake Sara aarĩ thaata, nĩahotithirio gũtuĩka ithe wa mwana tondũ nĩatuĩte atĩ Ũrĩa weranĩire kĩĩranĩro kĩu aarĩ mwĩhokeku.
Mulusyomo - alimwi Sala lwakwe wakali ngomwa wakatambula kukonzya kumita mwana mubuchembele bwakwe, mukubona kasyomekede oyo wakapa chisyomezyo. Kulimubuzyo wakutii lwakali lusyomo lwaAbbulahamu na kana lwaSala lwakali kuboneka awa. Mulusyomo Sala, nikuba kuti wakali wachembala, wakatambula nguzu zyakuzyala mwana, nkaambo wakabona kasyomekede oyo wakapa chisyomezyo.
12 Na nĩ ũndũ ũcio kuuma harĩ mũndũ ũyũ ũmwe, o na aarĩ ta mũndũ mũkuũ-rĩ, gũgĩciarwo njiaro nyingĩ o ta njata cia igũrũ, o na ta mũthanga ũrĩa ũtangĩtarĩka ũrĩ hũgũrũrũ-inĩ cia iria.
Aboobo kuzwa kumwalumi oyu omwe alimwiwakali wamba kufwa - kwakazyalwa bana bingi mbuuli nyenyeezi zya julu alimwi batabaliki mbuuli luseese lwakumbali alwizi.
13 Andũ aya othe maatũũrire marũmĩtie wĩtĩkio nginya rĩrĩa maakuire. Matiigana kũhingĩrio maũndũ marĩa meerĩirwo; no nĩmamonaga marĩ o kũraya na makamakenera. Nao nĩmoimbũraga atĩ o nĩ ageni na agendi gũkũ thĩ.
Chakali mulusyomo kuti boons aaba bakafwa kabatatambwide zisyomezyo. Muchiindi eecho, nibaka ibona akuzi juzya kazili kule, bakazumina kuti bakali banasinakooma munyika.
14 Andũ arĩa moigaga maũndũ ta macio monanagia atĩ nĩ gwetha methaga bũrũri ũrĩa ũrĩ wao kĩũmbe.
Kuli aabo baamba zintu ziliboobu babika antaanganana kuti bayandula nyika yakukala.
15 Korwo nĩmeeciiragia ũhoro wa bũrũri ũrĩa moimĩte-rĩ, nĩ mangĩagĩte na mweke wa gũcooka kuo.
Nikwali kuti bakali kuyeeya nyika njibakazwa kulinjiyo bali kunoowujana mweenya wakubweeda.
16 Handũ ha ũguo, o meeriragĩria bũrũri mwega kũrĩ ũcio, naguo nĩ bũrũri wa igũrũ. Nĩ ũndũ ũcio Ngai ndaconokaga gwĩtwo Ngai wao, nĩgũkorwo nĩahaarĩirie itũũra inene nĩ ũndũ wao.
Pesi mbuuli mbuzibede bayndula nyika mbotu kwiinda, nkokuti, yakujulu. Aboobo Leza takwe nsoni akwambwa kuti nguLeza wabo, mbuli kuti wakaba bambila muunzi.
17 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Iburahĩmu, rĩrĩa aageririo nĩ Ngai, nĩarutire Isaaka atuĩke igongona. Ũcio werĩirwo ciĩranĩro nĩehaarĩirie kũruta mũrũ wake wa mũmwe igongona,
Nguwakali mwana wakwe omwe biyo ngwakapedekezy, ooyo wakatambula zisyomezyo.
18 o na gũtuĩka Ngai nĩamwĩrĩte atĩrĩ, “Rũciaro rũrĩa rũgeetanio nawe rũkoima harĩ Isaaka.”
Ezi zyakambilwa Abbulahamu, “mazyalane aako ayowuzikwa kwindila muli Ayizeki”
19 Iburahĩmu nĩatuĩte na ngoro atĩ Ngai no ariũkie mũndũ mũkuũ, na nĩ ũndũ ũcio no kwĩrwo na ngerekano atĩ nĩacookeirio Isaaka ta oimĩte kũrĩ arĩa akuũ.
Abbulahamu wakayeeya kuti Leza wakalikukonzya kumubusya Ayizeki kuzwa kubafu, alimwi kwaambisya mumaboneno aakwe wakamutambulalubo kuzwa kulimbabo.
20 Na ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Isaaka nĩarathimire Jakubu na Esaũ akĩratha ũhoro wa matukũ mao ma thuutha.
Ayizeki wakalongezya Jekkobbu aIsawu kwindilila mulusyomo aatala azintu zyakachiyobuza.
21 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Jakubu, rĩrĩa aarĩ hakuhĩ gũkua, nĩarathimire ariũ a Jusufu, o mũndũ riita rĩake, na akĩhooya Ngai enyiitĩrĩire mũthĩgi wake.
Kwindila mulusyomo Jakkobbu naakaba afwiifwi akufwa wakalongezya banabaJOzefu balombe umwi awumwi. Jekkobbu wakakomba, kakoteme aamufunko wakwe.
22 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Jusufu, nake, ihinda rĩake rĩa mũthia rĩakuhĩrĩria, nĩaririe ũhoro wa gũthaama kwa andũ a Isiraeli kuuma bũrũri wa Misiri, na agĩathana ũhoro ũkoniĩ mahĩndĩ make.
Kwindila mulusyomo Jozef, mamanino aakwe naakab aafwifwi, wakambuula atala akulonga kwabana ba - Isilayeli kuzwa ku - Igipite alimwi wakabalayilila aatala amafuwa akwe.
23 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, aciari a Musa nĩmamũhithire ihinda rĩa mĩeri ĩtatũ kuuma aaciarwo tondũ nĩmoonire aarĩ mwana mwega, na matietigĩrire watho wa mũthamaki.
Kwakalikwindila mulusymo, Mozesi naakazyala, wakasiswa kwamyeezi yotatwe abazyali bakwe nkaambo bakabona kuti mwana mubotu. Tabayowede kulayilila kwamwami.
24 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Musa rĩrĩa aatuĩkire mũndũ mũgima nĩaregire gwĩtwo mũrũ wa mwarĩ wa Firaũni.
Kwakkali kwiindila mulusyomo kuti Mozesi, naakakomena wakakkaka kwambwa kuti mwana waFalo.
25 Nĩathuurire kũnyariiranĩrio hamwe na andũ a Ngai, handũ ha gwĩkenia na mĩago ya wĩhia ya ihinda inini.
Wakasala kupenzegwa antoomwe abantu baLeza kwiinda kulibotzya abunone bwachibi chindi chinini.
26 We nĩatuire atĩ kũmenwo nĩ ũndũ wa Kristũ nĩ uumithio mũnene gũkĩra ũtonga wa Misiri, nĩ tondũ nĩacũthagĩrĩria gũkaaheo kĩheo.
Wakayeya kuti kusampulwa kwakutobela Kkilisito bwakali buvubi bupati kwiinda buvubi bwaIgipita. Nkaambo menso aakwe wakaabikide kubulumbu bwakwe.
27 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, nĩoimire Misiri ategwĩtigĩra marakara ma mũthamaki; nĩakirĩrĩirie tondũ nĩoonire Ũrĩa ũtonekaga.
Mulusyomo Mozesi wakazwa Igipita. Takwe nakayoowa bukkali bwaMwaam. Takwe nakayowa bukkali bwaMwaam, nkaambo wakakalatila aanga wakali mubwene ooyo uutabonwi.
28 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, nĩarũmirie gĩathĩ kĩa Bathaka na ũhoro wa kũminjaminjanĩrio gwa thakame, nĩguo mwanangi wa marigithathi ndakae kũhutia marigithathi ma andũ a Isiraeli.
Alusyomo wakabamba Pasika akusansilwa kwabulowa, kuchitila kuti sikujaya bana bataanzi atagumi bana babana-Izilayeli balombe batanzi.
29 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, andũ nĩmatuĩkanĩirie Iria Itune taarĩ thĩ nyũmũ maagereire; no rĩrĩa andũ a Misiri maageririe gwĩka ũguo, makĩrindanio nĩ maaĩ.
Alusyomo bakiinda mu; wizi lwamatete mbuli kwiinda aanyika njumu. Awobana-Igipita nibakayanda kuchita oobo bakamenwa.
30 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, thingo cia Jeriko nĩciagũire andũ maarĩkia gũcithiũrũrũka matukũ mũgwanja.
Alusyomo bulambo bwakuJelikko bwakakkolomoka musule akuzyungulukwa kwamazuba alimusanu abili.
31 Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, mũmaraya ũrĩa wetagwo Rahabu, tondũ wa kũnyiita athigaani ũgeni, ndoraganĩirio na andũ arĩa maarĩ aremi.
Zyakachitika mulusyomo kuti sibwaamu taakafwa pe antoomwe abasikutaswilila, nkaambo wakatambula basikutwela muluumuno.
32 Ingiuga atĩa ũngĩ? Ndirĩ na ihinda rĩa kũheana ũhoro wa Gideoni, na wa Baraka, na wa Samusoni, na wa Jefitha, na wa Daudi, na wa Samũeli, o na wa anabii,
Ninzi chimwi nchekonzya kwaamba? Ichiindi nsikoba aacho kuti ngambuule zyaGidiyoni, Bbalakki, Samisoni, Jefutati, Devidi, Samiyeli alimwi atala abasinsimi.
33 acio othe nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, nĩmatooririe mothamaki, na magĩĩka maũndũ ma kĩhooto, na makĩĩgwatĩra kĩrĩa kĩeranĩirwo; nao makĩhinga mĩrũũthi tũnua,
Kwakali kwindila mulusyomo kuti bakazunda zisi, bendelezya, bululami, alimwi bakatambula zisyomezyo. Bakajala milomo yabalavu,
34 na makĩhoria mwaki warĩrĩmbũkaga, na makĩhonokio matikaniinwo na rũhiũ rwa njora; ũhinyaru wao wagarũrirwo ũgĩtuĩka hinya; ningĩ maarũire na ũcamba mbaara-inĩ na magĩtooria mbũtũ cia ita cia ndũrĩrĩ ingĩ.
akuzima nguzu zyamililo, bakaloboka kuyaswa asumu, bakaponesegwa kumalwazi bakaba basinguzu munkondo, akuzunda basilumamba bamazwa kule.
35 Nao andũ-a-nja makĩriũkĩrio andũ ao arĩa maakuĩte, magĩcooka muoyo. Andũ angĩ nao nĩmaregire kũrekererio, makĩnyariirwo nĩgeetha makaariũkio magĩe na muoyo mwega makĩria.
Banakazi bakatambula bafu babo abubuke. Bamwi bakoomba akufwabisigwa, kabatatambuli kwangununwa kuchitila kuti bajane bubuke bubotu kwiinda.
36 Andũ angĩ nĩmanyũrũririo na makĩhũũrwo na iboko, o na angĩ makĩohwo na mĩnyororo na magĩikio njeera.
Bamwi bakatambula kunyansigwa aunabbwa, alimwi amaketaniakubikwa muntolongo.
37 Nĩmahũũrirwo na mahiga; o na magĩatũranio na thoo maita meerĩ; ningĩ makĩũragwo na hiũ cia njora. Maathiiaga mehumbĩte njũa cia ngʼondu na cia mbũri, na marĩ ngĩa, na makanyariirwo, o na magekagwo ũũru;
Bakatululwa mabbwe. Bakkandulwa aakati. Bakajigwa asumu. Bakapwenta kabazwete zikumba zyambelele azyempongo. Bakali mubuchete, akudyamizigwa, kabtajatwi oobotu.
38 thĩ ndĩamaagĩrĩire. Moorũũraga werũ-inĩ na irĩma-inĩ, o na ngurunga-inĩ na miungu-inĩ ya thĩ.
Nyika teyakabapa bulemu Lyoonse bakali bakalikupwenta munkanda amuzilundu amumapako munyika.
39 Andũ aya othe nĩmagathĩrĩirio nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wao, no gũtirĩ o na ũmwe wao wahingĩirio kĩĩranĩro kĩrĩa kĩeranĩirwo.
Nikuba kuti boonse bantu aaba bakalitambwidwe aLeza nkaambo kalusyomo lwabo, taakwe nibakachitambula chisyomezyo.
40 Ngai nĩatũhaarĩirie ũndũ mwega makĩria nĩgeetha andũ acio matigatuuo aagĩrĩru ithuĩ tũtarĩ hamwe nao.
Leza wakatubambila chimwi chintu chibotu kwiinda, kuchitila kuti kuboneke aanoli tetwaliwo tebali kunoomaninizigwa pe.
