Thaama 22
1 “Mũndũ angĩiya ndegwa kana ngʼondu, na amĩthĩnje kana amĩendie-rĩ, no nginya arĩhe ndegwa ithano nĩ ũndũ wa ndegwa ĩyo na ngʼondu inya nĩ ũndũ wa ngʼondu ĩyo.
“Kapau ʻe kaihaʻa ʻe ha tangata ha pulu pe ha sipi, mo tāmateʻi ia, pe fakatau ia; te ne totongi ʻae pulu ʻaki ʻae pulu ʻe nima, mo e sipi ʻe taha ʻaki ʻae sipi ʻe fā.
2 “Mũici angĩnyiitwo agĩtua nyũmba nake agũthwo akue-rĩ, mũmũgũthi ndarĩ na ihĩtia rĩa gũita thakame;
Kapau ʻe maʻu[poʻuli ]ha kaihaʻa lolotonga ʻene fai, pea taaʻi ia pea mate, ʻe ʻikai lilingi ha toto koeʻuhi ko ia.
3 no ũndũ ũcio ũngĩkĩka thuutha wa riũa kũratha, mũndũ ũcio wagũthana arĩ na ihĩtia rĩa gũita thakame. “Mũici no nginya arĩhe kĩrĩa aiyĩte, no angĩkorwo ndarĩ na kĩndũ, no nginya endio nĩguo kĩrĩa aiyĩte kĩrĩhwo.
Kapau kuo ʻalu hake ʻae laʻā kiate ia, ʻe ʻikai teʻia ia: ka te ne ʻatu hono totongi kotoa: kapau ʻoku ʻikai haʻa ne meʻa, pehē ʻe fakatau ia koeʻuhi ko ʻene kaihaʻa.
4 “Nyamũ ĩrĩa ĩiyĩtwo ĩngĩonekana ĩrĩ muoyo moko-inĩ make, ĩrĩ ndegwa kana ndigiri kana ngʼondu no nginya arĩhe maita meerĩ.
Kapau ʻoku ʻilo pau ʻene kaihaʻa ʻi hono nima ʻoku kei moʻui, pe ko ha pulu, pe ha ʻasi, pe ha sipi; ʻe totongi ʻaki ia ʻae ua.
5 “Mũndũ angĩrĩithia ũhiũ wake mũgũnda wene o na kana arĩithie mũgũnda wene wa mĩthabibũ, aũrekererie ũrĩe mũgũnda wa mũndũ ũngĩ-rĩ, no nginya arĩhe na indo iria njega cia mũgũnda wake o na arĩhe na thabibũ iria njega mũno cia mũgũnda wake.
“Kapau ʻe fai ʻe ha tangata ke keina ha ngoue, pe ha ngoue vaine, ʻo ne tuku ki ai ʻene manu, ke kai ʻi he ngoue ʻae tangata kehe: ʻe totongi ki ai ia ʻaki hono fua lelei ʻo ʻene ngoue, mo e lelei ʻo ʻene ngoue vaine.
6 “Mwaki ũngĩtuthũka na ũcine ihinga cia mĩigua nginya ũkinyĩre itĩĩa cia ngano kana ngano ĩrũngiĩ, kana ũcine mũgũnda wothe, mwakia wa mwaki ũcio no nginya arĩhe ngano ĩyo.
“Kapau ʻe tupu ha afi, pea hoko ki he ʻakau talatala, pea vela ai ʻae ngaahi fokotuʻunga uite, pe ko e ngoue, ʻo ʻauha ai; ko ia naʻa ne tutu ʻae afi te ne totongi moʻoni.
7 “Mũndũ angĩhithia mũndũ wa itũũra rĩake betha kana indo amũigĩre-rĩ, nacio indo icio ciywo kuuma nyũmba yake, mũici ũcio angĩnyiitwo no nginya arĩhe indo icio maita meerĩ.
“Kapau ʻe tuku ʻe ha tangata ʻae ngaahi paʻanga, pe ha meʻa ki hono kaungāʻapi, ke ne vakai ki ai, pea kapau ʻe kaihaʻasia ia mei he fale ʻoe tangata: kapau ʻe ʻilo ʻae kaihaʻa, tuku ke ne totongi ʻaki ʻae ua.
8 No mũici ũcio angĩaga kũnyiitwo, mwene nyũmba no nginya athiĩ mbere ya aciirithania nĩguo kũmenyeke kana nĩwe ũiyĩte indo icio cia mũndũ ũcio ũngĩ.
Kapau ʻoku ʻikai ʻilo ʻae kaihaʻa, pea ʻe toki ʻomi ʻae ʻeiki ʻoe fale ki he kau fakamaau, ke ʻilo, pe kuo ne ai hono nima ki he meʻa ʻa hono kaungāʻapi.
9 Ha ũhoro o wothe wa mũndũ gũkorwo na kĩndũ na njĩra ĩrĩa ĩtagĩrĩire, kĩrĩ ndegwa, kana ndigiri, kana ngʼondu, kana nguo, kana kĩndũ kĩngĩ gĩothe kĩũrĩte kĩrĩa mũndũ ũngĩ angiuga atĩrĩ, ‘Kĩndũ gĩkĩ nĩ gĩakwa,’ andũ acio eerĩ no nginya marehe ũhoro wao mbere ya aciirithania. Mũndũ ũrĩa aciirithania magatua atĩ nĩehĩtie-rĩ, no nginya arĩhe mũndũ ũcio ũngĩ maita meerĩ.
“ʻI he ngaahi anga fakakaihaʻa kotoa pē, ʻoku kau ki he pulu, pe ki he ʻasi, pe ko e sipi, pe ki he kofu, pe ki he meʻa kuo mole, ʻaia ʻoku lea fakapapau ki ai ha tokotaha ʻo pehē ko ʻene meʻa, ʻe fakahā fakatouʻosi pe ʻena meʻa ki he kau fakamaau; pea ko ia ʻe tuku ko e halaia ʻe he kau fakamaau, te ne totongi ke tuʻo ua ki hono kaungāʻapi.
10 “Mũndũ angĩhithia mũndũ wa itũũra rĩake ndigiri, kana ndegwa, kana ngʼondu kana nyamũ o yothe amũigĩre, nayo ĩkue, kana ĩtihio, kana ĩiywo, hatarĩ mũndũ ũroona-rĩ,
“Kapau ʻe tuku ʻe ha tangata ki hono kaungāʻapi, ha ʻasi, pe ha pulu, pe ha sipi, pe ha manu ʻe taha ke ne tauhi; pea mate ia, pe lavea, pe fakahēʻi ke mamaʻo, kae ʻikai ha tangata kuo mamata ki ai;
11 ũhoro ũcio wao ũgaatuuo na njĩra ya kwĩhĩta mwĩhĩtwa mbere ya Jehova atĩ ũrĩa ũhithĩtio tiwe ũiyĩte indo icio. Mwene nake etĩkĩre mwĩhĩtwa ũcio, na hatikagĩa ũhoro wa kũrĩhania.
Pea ʻe fuakava ʻakinaua ki he ʻEiki, ʻo pehē naʻe ʻikai te ne mafao atu hono nima ki he meʻa ʻa hono kaungāʻapi; pea ko ia ʻoku ʻaʻana ʻae meʻa te ne tui ki ai, pea ʻe ʻikai totongi ia.
12 No angĩkorwo nyamũ nĩkũiywo yaiirwo kuuma kũrĩa yahithĩtio-rĩ, no nginya mũndũ ũcio arĩhe mwene.
Pea kapau kuo kaihaʻasi meiate ia, pea te ne ʻatu ʻae totongi kiate ia ʻoku ʻaʻana ia.
13 Angĩkorwo yatambuurirwo nĩ nyamũ cia gĩthaka, nĩakonania matigari matuĩke ũira, na ndakaarĩhio nyamũ ĩyo ĩtambuurĩtwo nĩ nyamũ.
Kapau kuo mahaehae, ʻoku lelei ʻene ʻomi ia ke fakamoʻoni, pea ʻe ʻikai te ne totongi ʻaia kuo mahaehae.
14 “Mũndũ angĩgwatio nyamũ ya mũndũ ũngĩ, nayo ĩtihio kana ĩkue mwene atarĩ hakuhĩ, no nginya amĩrĩhe.
“Pea kapau ʻe nō ʻe ha tangata ha meʻa ʻe taha ʻi hono kaungāʻapi, pea hoko ʻo lavea ia, pe mate, kae ʻikai ʻi ai ʻaia ʻoku ʻaʻana, ko e moʻoni te ne totongi ia.
15 No nyamũ ĩyo ĩngĩkorwo ĩrĩ na mwene-rĩ, ũrĩa ũgwatĩtio ndangĩmĩrĩha. Angĩkorwo nyamũ nĩgũkomborithio yakomborithĩtio, mbeeca iria ĩkomboretwo nĩirĩhĩte hathara ĩyo.
Pea kapau naʻe ʻi ai ia ʻaia ʻoku ʻaʻana, pea ʻe ʻikai totongi ia; kapau ko e ngāue totongi, naʻe haʻu ia ko e totongi.
16 “Mũndũ angiuha mũirĩtu gathirange ũtoorĩtio kũhikio, nake akome nake, no nginya arĩhe rũracio, nake mũirĩtu ũcio atuĩke mũtumia wake.
“Pea kapau ʻe fakatauveleʻi ʻe ha tangata ha taʻahine ʻoku teʻeki poloʻi pea na mohe, ko e moʻoni te ne vahe koloa maʻana, pea hoko ko hono mali.
17 Ithe wa mũirĩtu angĩrega biũ kũmũheana kũrĩ mũndũ ũcio, no nginya mũndũ ũcio arĩhe rũracio rwa airĩtu gathirange.
Pea kapau ʻe ʻikai ʻaupito tuku ia ʻe heʻene tamai kiate ia, pea ke totongi paʻanga ia ʻo fakatatau ki he koloa fakatau ʻae kau taʻahine.
18 “Mũtigetĩkĩrie mũndũ-wa-nja mũrogi atũũre muoyo.
“ʻOua naʻa ke tuku ke moʻui ʻae fefine taulafaʻahikehe.
19 “Mũndũ ũngĩgwata nyamũ no nginya ooragwo.
“Ko ia ʻe mohe mo e manu ko e moʻoni ʻe tāmateʻi ia.
20 “Mũndũ ũkaarutĩra ngai ingĩ iruta tiga Jehova nĩakaniinwo.
“Ko ia ʻoku feilaulau ki ha ʻotua kehe, ka ʻoku ʻikai kia Sihova pe, ko e moʻoni ʻe tāmateʻi ia.
21 “Mũtigeke mũgeni ũũru kana mũmũhinyĩrĩrie, nĩgũkorwo o na inyuĩ mwarĩ ageni bũrũri wa Misiri.
“ʻE ʻikai te ke fakamamahiʻi ha muli, pe taʻomia ia, he naʻa mou nofo ʻi ʻIsipite ko e kau muli.
22 “Mũtikanahinyĩrĩrie mũtumia wa ndigwa kana mwana wa ngoriai.
“ʻE ʻikai te mou fakamamahi ha fefine kuo pekia hono mali, pe ko e tamasiʻi tuēnoa.
23 Mũngĩĩka ũguo nao mangaĩre, hatirĩ nganja nĩngaigua kĩrĩro kĩao.
Kapau te ke tautea ʻakinautolu ʻi ha meʻa, pea nau tangi mai kiate au, ko e moʻoni te u ongoʻi ʻenau tangi;
24 Nĩngacinwo nĩ marakara, na nĩngamũũraga na rũhiũ rwa njora, nao atumia anyu matuĩke a ndigwa na ciana cianyu ituĩke cia ngoriai.
Pea ʻe tupu ʻo lahi ai ʻeku houhau, pea te u tāmateʻi ʻakimoutolu ʻaki ʻae heletā; pea ʻe hoko homou ngaahi mali ko e kau paea, mo hoʻomou fānau ko e tamai mate.
25 “Ũngĩkombera mũndũ ũmwe wakwa gatagatĩ-inĩ kanyu mbeeca abatairio nĩcio-rĩ, ndũgatuĩke ta mũkombanĩri wa mbeeca; ndũkamũrĩhie uumithio wacio.
“Kapau ʻoku tuku atu hoʻo koloa ki ha niʻihi ʻi hoku kakai masiva ʻoku ofi kiate koe, ʻoua naʻa ke fai kiate ia hangē ha tangi koloa totongi, pea ʻoua naʻa ke tala kiate ia ʻae totongi.
26 Mũndũ ũngĩ angĩkũnengera nguo yake ya igũrũ ĩrũgamĩrĩre thiirĩ, mũcookerie riũa rĩtanathũa,
Kapau ʻoku ke toʻo ʻae kofu ʻo ho kaungāʻapi ko e fakamoʻoni, ke ke toe ʻatu ia kiate ia ʻo feʻunga mo e tō ʻae laʻā.
27 tondũ noyo arĩ nayo ya kwĩhumbĩra. Angĩkĩĩhumbĩra nakĩ agĩkoma? Angaĩra, nĩngamũigua, nĩgũkorwo ndĩ mũigua tha.
He ko hono kofu pe ia, ko e kofu ʻo hono kili: pea ko e hā ʻe mohe ai ia? Pea ka tangi ia kiate au, pea ʻe pehē, Te u ongoʻi, he ʻoku ou angaʻofa.
28 “Ndũkanarume Ngai kana ũrume mũnene wa andũ anyu.
“ʻOua naʻa ke lauʻikovi ʻae kau fakamaau, pe kapeʻi ʻae pule ʻa hoʻo kakai.
29 “Ndũgacerithĩrie maruta kuuma makũmbĩ-inĩ maku kana mahihĩro-inĩ maku ma ndibei. “No nginya ũũheage marigithathi ma ariũ aku.
“ʻOua naʻa ke fakatuai ʻi he ʻatu hoʻo ngaahi ʻuluaki fua kuo motuʻa, mo e meʻainu; ko e ʻuluaki ʻi ho ngaahi foha te ke foaki kia Sihova.
30 Wĩkage o ũguo mwena-inĩ wĩgiĩ ngʼombe na ngʼondu ciaku. Iria ciaciarwo ũrekage igaikara na manyina mĩthenya mũgwanja, mũthenya wa ĩnana ũgacineana kũrĩ niĩ.
Pea ke fai pehē pe foki ki hoʻo fanga pulu pea mo hoʻo fanga sipi: ʻe nofo ʻae ʻuhiki mo ʻene faʻē ʻi he ʻaho ʻe fitu: ʻi hono ʻaho valu te ke foaki mai ia kiate au.
31 “Inyuĩ mũgũtuĩka andũ akwa aamũre. Nĩ ũndũ ũcio mũtikanarĩe nyama cia nyamũ ndamburange nĩ nyamũ cia gĩthaka; ciikagĩriei ngui.
“Pea te mou ʻiate au ko e kau tangata māʻoniʻoni: pea ʻe ʻikai te mou kai ha kakano kuo haehae ʻe he fanga manu ʻi he vao; ka te mou lī ia ki he fanga kulī.
