Danieli 8
1 Na rĩrĩ, mwaka-inĩ wa gatatũ wa wathani wa Mũthamaki Belishazaru-rĩ, niĩ Danieli nĩndonire kĩoneki kĩngĩ, thuutha wa kĩrĩa ndoonete mbere.
E higa mar adek mar loch mar ruoth Belshazar, an Daniel, naneno fweny, bangʼ fweny mane aseneno mokwongo.
2 Kĩoneki-inĩ kĩu gĩakwa ndeyonire ndĩ itũũra-inĩ igitĩre rĩa Shushani bũrũri-inĩ wa Elamu; kĩoneki-inĩ kĩu ndeyonire ndĩ hũgũrũrũ-inĩ cia Rũũĩ rwa Ulai.
E fwenynano ne aneno ka an e ohinga mar rito dala mar Susa e gwengʼ mar Elam kendo ka an e bath aora mar Ulai.
3 Na rĩrĩ, ngĩcũthĩrĩria, na hau mbere yakwa ngĩona ndũrũme ĩrũngiĩ hũgũrũrũ-inĩ cia rũũĩ, na yarĩ na hĩa igĩrĩ, nacio ciarĩ ndaaya. Rũhĩa rũmwe rwarĩ rũraihu gũkĩra rũrĩa rũngĩ, o na gũtuĩka nĩruo rwamerete thuutha.
Natingʼo wangʼa mi aneno im moro man-gi tunge ariyo, kuchungʼ e bath aora kendo tungene ne boyo. Achiel kuom tungenego ne bor moloyo mano mane otwi achien.
4 Ngĩcooka ngĩona ndũrũme ĩyo yaguthũka ĩrorete mwena wa ithũĩro na wa gathigathini na wa gũthini, no gũtirĩ nyamũ o na ĩmwe ĩngĩahotire kũmĩĩtiiria, na gũtirĩ ĩngĩahotire kwĩhonokia kuuma harĩ hinya wayo. Yekaga o ta ũrĩa ĩngĩendire gwĩka, nayo ĩkĩgĩa na hinya mũno.
Naketo wangʼa ka aneno kaka imno ringo kochomo yo podho chiengʼ, gi yo nyandwat kod yo milambo. Onge le moro amora mane nyalo sire, kata mane nyalo resore kuom tekone. Notimo kaka en ema ohero, kendo nodoko rahuma.
5 Na rĩrĩa ndacũũranagia ũhoro ũcio, o rĩmwe hagĩũka thenge yumĩte mwena wa ithũĩro, ĩtuĩkanĩirie thĩ yothe ĩtekũhutia thĩ, nayo thenge ĩyo yarĩ na rũhĩa rũmwe rũnene thiithi-inĩ.
Kane oyudo pod aparo tiend wachni, to apoya nono nywok moro man-gi tunge mabitho motwi e kind wengene nobiro koa yo podho chiengʼ kowuotho e piny ngima ma tiendene ok nyon lowo.
6 Ĩgĩũka yerekeire harĩ ndũrũme ĩrĩa yarĩ na hĩa igĩrĩ, ĩyo ndoonete ĩrũngiĩ hũgũrũrũ-inĩ cia rũũĩ, ĩkĩmĩguthũkĩra ĩrĩ na mangʼũrĩ manene.
Nobiro kochomo im man-gi tunge ariyo mane aseneno kochungʼ e bath aora, kendo nochome gi ngʼwech tir ka en gi mirima mager.
7 Ngĩona yatharĩkĩra ndũrũme ĩyo ĩrakarĩte mũno, ĩkĩringa ndũrũme ĩyo na ĩkiunanga hĩa ciayo cierĩ. Nayo ndũrũme ĩyo ndĩarĩ na hinya wa kũmĩĩtiiria, nĩ ũndũ ũcio thenge ĩyo ĩkĩmĩgũtha, ĩkĩmĩgũithia thĩ na ĩkĩmĩrangĩrĩria, na gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire kũhonokia ndũrũme ĩyo kuuma harĩ hinya wa thenge ĩyo.
Nanene komonjo im gi tekre duto, kendo nochwoye momuko tungene duto ariyo. Im ne onge teko ma dimi ochungʼ e nyime kendo nywogno nogoye piny e lowo monyone piny, to onge ngʼama ne nyalo reso im mi gol e tekone.
8 Thenge ĩyo ĩkĩgĩa na hinya mũno, no rĩrĩa hinya wayo waingĩhire mũno-rĩ, rũhĩa rũu rwayo rũnene rũkiunĩka, na ithenya rĩaruo hakĩmera hĩa ingĩ inya nene, irorete mĩena ĩna ĩrĩa huho iria cia igũrũ ihurutanaga.
Nywogno nomedo bedo gi teko, to kata obedo ni ne en ratego kamano, to tunge maduongʼno notur mi tunge angʼwen mamoko notwi kanyo kamoro ka moro siemo tunge angʼwen mag polo.
9 Na rĩrĩ, rũmwe rwacio rũkĩmerererwo nĩ rũhĩa rũngĩ, rũrĩa rwambĩrĩirie rũrĩ rũnini, no rũgĩkũra rũkĩgĩa na hinya rwerekeire mwena wa gũthini, na wa irathĩro, na wa Bũrũri ũrĩa Mũthaka.
Bangʼe tungʼ moro nochako otwi koa kuom tunge angʼwen-go, nochako kotin to bangʼe achien nodongo ka en gi teko kochomo yo milambo gi yo wuok chiengʼ kod yo Piny Maber mar Israel.
10 Rũkĩraiha nginya rũgĩkinyĩra mbũtũ cia igũrũ, na rũkĩrutũrũra mbũtũ imwe rũgĩcigũithia thĩ na rũgĩcirangĩrĩria.
Tekone nomedore mochopo nyaka e kor polo, kendo nowito sulwe moko e piny mi onyonogi.
11 Rũgĩĩtũũgĩria rũnenehe rũiganane na Mũtongoria wa mbũtũ icio cia igũrũ; rũkĩeheria magongona marĩa maacinagwo o mũthenya kuuma harĩ we, nakĩo gĩikaro gĩake kĩrĩa kĩamũre gĩkĩngʼaũranio.
Nopiem gi jatend ogendini mag polo, nomiyo misengini mane itimone jatelono orumo kendo kare maler mar lemo bende nokethi.
12 Nĩ ũndũ wa ũremi, mbũtũ cia andũ arĩa atheru na magongona ma o mũthenya makĩneanwo harĩ ruo. Rũkĩgaacĩra maũndũ-inĩ mothe marĩa rwekire, naguo ũhoro wa ma ũgĩteanĩrio.
Nikech ngʼanyone, oganda mar joler kod misengni mitimo pile ka pile noket e lwete. Gimoro amora mane otimo ne odhi maber, kendo adiera nojwangʼ.
13 Ningĩ ngĩcooka ngĩigua ũmwe wa andũ arĩa atheru akĩaria, nake ũngĩ mũtheru akĩmũũria atĩrĩ, “Kĩoneki gĩkĩ-rĩ, gĩgũikara ihinda rĩigana atĩa gĩgĩkahingio: kĩoneki kĩu gĩkoniĩ magongona ma o mũthenya, na ũremi ũcio wa kũrehe ihooru, na kũneanwo gwa gĩikaro kĩrĩa gĩtheru, na kũrangĩrĩrio thĩ kwa mbũtũ?”
Eka nawinjo malaika moro kapenjo malaika wadgi niya, “Biro kawo kinde marom nadi mondo fwenyni ochop kare; ma en fweny man kuom misengini mitimo pile ka pile, gi ngʼanyo makelo kethruok, gi ketho kama ler mar lemo kod nyono oganda mar Jehova Nyasaye piny?”
14 Nake akĩnjookeria atĩrĩ: “Ũhoro ũcio ũgũikara matukũ 2,300; na thuutha ũcio gĩikaro kĩu gĩtheru nĩgĩkaamũrwo rĩngĩ.”
Nowachona niya, “Fwenyno biro kawo ndalo alufu ariyo mia adek odiechiengʼ gotieno; eka kama ler mar lemo nopwodhi kendo.”
15 Rĩrĩa niĩ Danieli nderoragĩra kĩoneki kĩu o ngĩgeragia kũmenya gĩtũmi gĩakĩo-rĩ, hau mbere yakwa hakĩrũgama ũmwe wahaanaga ta mũndũ.
An, Daniel, kane oyudo pod aparo kuom wachni kendo angʼe tiende, napo kaneno gima chalo gi dhano kochungʼ e nyima.
16 Na ngĩigua mũgambo wa mũndũ ũgĩĩtana kuuma Rũũĩ rwa Ulai, ũkiuga atĩrĩ, “Wee Gaburieli, ta taũrĩra mũndũ ũyũ gĩtũmi gĩa kĩoneki kĩu onete.”
Eka nawinjo ngʼato kaluongo koa yo aora Ulai niya, “Gabriel, nyis ngʼatni tiend fweny mosenenono.”
17 Na rĩrĩa aakuhĩrĩirie harĩa ndarũgamĩte, ngĩtuĩka nda, ngĩgwa ngĩturumithia ũthiũ thĩ. Nake akĩnjĩĩra atĩrĩ: “Mũrũ wa mũndũ, nĩ wega ũmenye atĩ kĩoneki kĩu gĩkoniĩ mahinda ma ithirĩro.”
Kane osudo but kama ne achungʼe, luoro nomaka mine apodho piny auma. To nowachona niya, “Wuod dhano, bed gi ngʼeyo ni fweny misenenoni wuoyo kuom ndalo giko.”
18 Hĩndĩ ĩyo aanjaragĩria-rĩ, ndaarĩ toro mũnene, ngakoma ndurumithĩtie ũthiũ thĩ. Nake akĩĩhutia na akĩnjũkĩria, akĩndũgamia na igũrũ.
Kane pod owuoyo koda ka akulo wiya piny, nindo matut notera. Eka nomula mi ochunga malo.
19 Akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩngũkwĩra ũrĩa gũkaahaana thuutha-inĩ hĩndĩ ya mangʼũrĩ, tondũ rĩrĩ, kĩoneki gĩkĩ gĩkoniĩ mahinda marĩa maathĩrĩirio ma ithirĩro.
Nowacho ni: “Adwaro nyisi gigo mabiro timore e kinde mag masiche, nikech fweny mosenyisini nyiso gik mabiro timore e ndalo giko.
20 Ndũrũme ĩyo wonire ĩrĩ na hĩa igĩrĩ, hĩa icio irũgamĩrĩire athamaki a Media na Perisia.
Im matunge ariyo mane inenono ochungʼ kar ruodhi mag Media gi Pasia.
21 Nayo thenge ĩyo ĩrĩ na maguoya maingĩ mwĩrĩ nĩo mũthamaki wa Ũyunani, na rũhĩa rũu rũnene rũrĩ thiithi nĩruo mũthamaki wakuo wa mbere.
Nywok moyugnono en ruodh jo-Yunani, to tung marangʼongo manie pat wangʼe e ruoth mokwongo.
22 Hĩa icio inya ciamerire ithenya rĩa rũhĩa rũu ruoinĩkire irũgamĩrĩire mothamaki mana marĩa makoima thĩinĩ wa bũrũri wake, no matigaakorwo marĩ na ũhoti ta wake.
Tunge angʼwen mane okaw kar mano mane omuk oko ochungʼ kar pinjeruodhi angʼwen mabiro chakore e pinye to ok bi bedo gi teko marom gi mare.
23 “Ningĩ mahinda ma kũrigĩrĩria ma ũthamaki wao, rĩrĩa andũ aremi magaakorwo maaganĩte biũ, nĩgũkarahũka mũthamaki ũngĩ ũtarĩ tha, mũndũ mwara na mũũgĩ na maũndũ ma ungumania.
“E kinde ma lochgi chiegni rumo, jongʼanyo notim timbe maricho mogik, ruoth moro nobi ma wangʼe tek kendo matimo gik maricho.
24 Nĩakagĩa na hinya mũno, no ti ũndũ wa ũhoti wake mwene. Nĩakarehithia mwanangĩko wa kũmakania, ningĩ nĩakagaacĩra ũndũ-inĩ wothe ageeka. Nĩakaniina andũ arĩa marĩ hinya na andũ arĩa a Ngai.
Nodok maratego ahinya, to ok gi tekre owuon. Enokel kethruok maduongʼ kendo enolochi e gimoro amora motimo. Enotiek joma roteke kod jomaler.
25 Nĩagatũma maũndũ ma maheeni magaacĩre, na nĩakeyona arĩ mũnene gũkĩra andũ arĩa angĩ. Rĩrĩa makaigua ta kũrĩ thayũ nĩguo nake akooragithia andũ aingĩ, o na okĩrĩre Mũnene wa anene. No rĩrĩ, nĩakanangwo, no ti hinya wa mũndũ ũkaamwananga.
Obiro miyo miriambo medore, kendo obiro kawore ni oyombo ji. E seche ma giparo ni gidhi maber, obiro nego ji mangʼeny kendo obiro chungʼ mondo oked gi Ruoth mar ruodhi. Kata kamano ibiro tieke, to ok gi teko mar dhano.
26 “Kĩoneki kĩu wonirio kĩa mahwaĩ-inĩ na ma rũciinĩ-rĩ, nĩ kĩa ma, no rĩrĩ, hingĩrĩria ũhoro wa kĩoneki kĩu tondũ gĩkoniĩ mahinda marĩ kũraya gĩgĩkahingio.”
“Fweny mag okinyi godhiambo mosenyisi gin adier, to kik ihulgi ni ngʼato nikech gin gik mabiro timore bangʼe e ndalo mabiro.”
27 Nĩ ũndũ ũcio, niĩ Danieli ngĩthirwo nĩ hinya, na ngĩikara ndĩ mũrũaru mĩthenya mĩingĩ. Ngĩcooka ngĩũkĩra, na ngĩthiĩ na mbere kũruta wĩra wa mũthamaki. Nĩndainainirio nĩ kĩoneki kĩu, tondũ ndiahotire gũtaũkĩrwo nĩ ũhoro wakĩo.
An Daniel, tekra norumo, kendo nabedo matuo kuom ndalo mangʼeny. Eka ne achungo malo, kendo adhi nyime gi tije ruoth. Fweny mane aneno nomako dhoga; kendo ne ok anyal winjo tiende maber.
