< Atũmwo 4 >
1 Nao athĩnjĩri-Ngai, na mũnene wa arangĩri a hekarũ, o na Asadukai magĩthiĩ harĩ Petero na Johana rĩrĩa maaragĩria andũ.
Piela ayi Yowani bu baba yoluka kuidi batu, buna vatotuka banganga Nzambi, pfumu yi batu baba sunganga Nzo Nzambi ayi Basaduki;
2 Nĩmaiguĩte ũũru mũno tondũ atũmwo nĩmarutaga andũ na makahunjia ũhoro wa kũriũka kuuma kũrĩ arĩa akuũ thĩinĩ wa Jesũ.
bamona phiti mu ntima mu diambu di bamvuala balonga batu ayi zisamuna mfulukulu mu bafua mu nzila yi Yesu.
3 Makĩnyiita Petero na Johana, na tondũ kwarĩ hwaĩ-inĩ, makĩmaikia njeera nginya mũthenya ũyũ ũngĩ warũmĩrĩire.
Buna baba kanga. Vayi bu yiba thangu masika, baba tula mu nloko nate mu lumbu kilanda.
4 No rĩrĩ, andũ aingĩ arĩa maiguire ndũmĩrĩri ĩyo nĩmetĩkirie, naguo mũigana wa arũme ũkĩongerereka magĩkinya ta 5,000.
Vayi bawombo bawilukila mu batu bobo bawa malongi mawu. Thalu yi batu yibuelama nduka-nduka mili tanu.
5 Mũthenya ũyũ ũngĩ, aathani ao na athuuri, na arutani a watho makĩgomana kũu Jerusalemu.
Muaki yiyiza ba ti mu lumbu kilanda, bapfumu ziawu, bakulutu bawu ba batu ayi minsoniki miawu mi mina bakutakana ku Yelusalemi.
6 Nake Anasi, mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene, aarĩ ho, marĩ na Kaiafa, na Johana, na Alekisandero, na andũ arĩa angĩ maarĩ a nyũmba ya mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene.
Kuna kuba Ana, Pfumu yi banganga Nzambi, Kayife, Yowani, Alasendele ayi bawombo bankaka baba mu nkuna wu pfumu yi banganga Nzambi.
7 Magĩathana atĩ Petero na Johana mareehwo mbere yao, na makĩambĩrĩria kũmooria ciũria. Makĩmooria atĩrĩ, “Mũrahotire gwĩka ũndũ ũcio na hinya ũrĩkũ, kana na rĩĩtwa rĩrĩkũ?”
Batula Piela ayi Yowani va ntualꞌawu, bosi baba yuvula: —Mu lulendo mbi voti mu dizina di nani luvangidi diambu diadi e?
8 Nake Petero, aiyũrĩtwo nĩ Roho Mũtheru, akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ aathani na athuuri a andũ!
Buna Piela, bu kaba wuwala mu Pheve Yinlongo, wuba vutudila: —A bapfumu zi batu; bakulutu ba Iseli!
9 Angĩkorwo twĩtĩtwo ũmũthĩ nĩgeetha tũtaarĩrie ũhoro wa gĩĩko kĩega kĩrĩa gĩĩkĩirwo mũndũ ũcio ũratũũrĩte arĩ mwonju, na tũũrio ũrĩa arahonirio-rĩ,
Enati lumbu kiaki tueka sambusu mu diambu di mavanga mamboti momo mavangimini kuidi mutu wubela ayi mu diambu di zaba buevi kabelukididi,
10 kĩmenyei inyuĩ, o na andũ othe a Isiraeli atĩrĩ: Mũndũ ũyũ arũngiĩ mbere yanyu arĩ mũhonu nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ wa Nazarethi, ũrĩa mwambithirie, nake Ngai akĩmũriũkia kuuma kũrĩ arĩa akuũ.
buna bika luzaba beno boso ayi beno batu boso ba Iseli ti mu dizina di Yesu Klisto muisi Nazaleti. Yesu diodi beno lubanda va dikulusi, diodi Nzambi kafulukisa mu bafua. Mu dizina diodi mutu wawu kadidi va tualꞌeno vava ayi nitu yi buvini.
11 We nĩwe “‘ihiga rĩrĩa inyuĩ aaki mwaregire, na nĩrĩo rĩtuĩkĩte ihiga rĩrĩa inene rĩa koine.’
Bila niandi, ditadi dilozo kuidi beno mintungi, diyikidi ditadi di mfunu va fuma.
12 Naguo ũhonokio ndũngĩoneka harĩ mũndũ ũngĩ o wothe, nĩ ũndũ gũtirĩ rĩĩtwa rĩngĩ gũkũ thĩ rĩheanĩtwo kũrĩ andũ rĩngĩtũhonokia.”
Phulusu luisi ko mu mutu wunkaka; bila va nza yimvimba kuisi ko dizina dinkaka divanu kuidi batu diodi tufueti vukila.
13 Rĩrĩa monire ũũmĩrĩru wa Petero na Johana, na makĩmenya atĩ matiarĩ athomu, na atĩ maarĩ andũ o ũguo-rĩ, makĩgega na makĩmenya atĩ andũ acio maakoreetwo marĩ na Jesũ.
Bu bamona bukhafi bu Piela ayi bu Yowani, ayi, bu babakula ti Piela ayi Yowani basia ba balonguka ko ayi badi batu baphamba; buna basimina buwombo. Bazaba ti bawu baba kibanga ayi Yesu.
14 No rĩrĩ, mona mũndũ ũcio wahonetio arũgamĩte hamwe nao-rĩ, matingĩahotire kuuga ũndũ.
Bu bamona mutu wowo wubelusu wuba yawu vana, buna basia baka ko diambu di findisila ziphaka.
15 Nĩ ũndũ ũcio makĩmaatha mehere Kĩama-inĩ, nao athuuri magĩciira marĩ oiki.
Baba vana lutumunu lu totuka ku nganda yi lukutukunu lu minyadi. Buna bayuvasana bawu na bawu:
16 Makĩũrania atĩrĩ, “Andũ aya tũkũmeeka atĩa? Andũ othe arĩa matũũraga Jerusalemu nĩmooĩ atĩ nĩmaringĩte kĩama kĩnene na tũtingĩhota gũkaana ũhoro wakĩo.
—A mambu mbi tufueti vangila batu baba e? Bila kuidi batu boso bankalanga mu Yelusalemi, didi dikiedika ti batu bobo bavengi kumu kinneni ayi tulendi ditunuka ko.
17 No nĩguo tũgirie ũndũ ũyũ gũthiĩ na mbere makĩria gatagatĩ-inĩ ka andũ-rĩ, no nginya tũkaanie andũ aya kwarĩria mũndũ o na ũrĩkũ na rĩĩtwa rĩu.”
Vayi muingi nsamu beni wubika luta tembakana muangana batu, bika tuba kandika muingi babika buela yolukila mu dizina diodi buba kuidi nani.
18 Magĩcooka makĩmeeta thĩinĩ rĩngĩ na makĩmaatha atĩ matikaarie kana marutane o na atĩa na rĩĩtwa rĩa Jesũ.
Bosi bu baba tumisa, baba kandika babika buela yolukila voti buela longila mu dizina di Yesu.
19 No Petero na Johana makĩmacookeria atĩrĩ, “Tuai ciira inyuĩ ene kana nĩ kwagĩrĩire maitho-inĩ ma Ngai tũmwathĩkĩre inyuĩ gũkĩra gwathĩkĩra Ngai.
Vayi Piela ayi Yowani baba vutudila: —Zenganu beno veka: didi difuana va ntuala Nzambi mu kuluwila voti mu wila Nzambi e?
20 Nĩgũkorwo tũtingĩhota gũtiga kwaria ũrĩa tuonete na tũkaigua.”
Bila beto tulendi vonga ko yolukila mambu momo tumona ayi momo tuwa!
21 Na thuutha wa kũmakaania, maamehĩire mũno, makĩmarekereria mathiĩ. Matingĩahotire gũtua ũrĩa mangĩamaherithirie, tondũ andũ othe nĩmagoocaga Ngai nĩ ũndũ wa ũrĩa gwekĩkĩte.
Bu babuela ku batitisa diaka, baba yekula bila basi mona ko buevi balenda kuba vanina thumbudulu. Bila batu boso bakembisa Nzambi mu diambu di kumu kioki kivangama.
22 Nĩgũkorwo mũndũ ũcio wahonetio na njĩra ya kĩama aarĩ na ũkũrũ wa makĩria ma mĩaka mĩrongo ĩna.
Bila mutu wowo wuvangulu kumu kioki wuba viokila tezo makumaya ma mimvu.
23 Na rĩrĩa Petero na Johana maarekereirio, magĩthiĩ kũrĩ andũ a thiritũ yao, na makĩmeera ũrĩa wothe athĩnjĩri-Ngai arĩa anene na athuuri maameerĩte.
Bu babayekula, Piela ayi Yowani bayenda bata bakundi bawu ayi baba kamba mambu moso mabakamba bapfumu zi zinganga Nzambi ayi bakulutu ba batu.
24 Rĩrĩa maiguire ũhoro ũcio, makĩanĩrĩra marĩ ngoro ĩmwe makĩhooya Ngai, makiuga atĩrĩ, “Mwathani Jehova, nĩwe wombire igũrũ na thĩ na iria, o na indo ciothe iria irĩ kuo.
Bu bawa mambu momo, va kimosi bawu boso batumbula mbembo mu sambila Nzambi: —Pfumu ngeyo wuvanga Diyilu ayi ntoto, mbu ayi bibioso bidi muna;
25 Nawe nĩwaririe na ũndũ wa Roho Mũtheru na kanua ka ndungata yaku, o we ithe witũ Daudi, ũkiuga atĩrĩ: “‘Nĩ kĩĩ gĩtũmaga ndũrĩrĩ irakare mũno, na andũ mathugunde mĩbango ya tũhũ?
ngeyo wuyolukila mu Pheve Yinlongo mu munu wu nkulu eto Davidi, kisadi kiaku. A bila mbi makanda mafuemini e? Bila mbi batu balembo yindudila mambu makambulu fuana e?
26 Athamaki a thĩ nĩmatuĩte itua, na aathani magacookania ndundu, nĩguo mokĩrĩre Mwathani, na mokĩrĩre Ũrĩa wake Mũitĩrĩrie Maguta.’
Mintinu mi ntoto mitelama bapfumu zikutikini mu nuanisa Pfumu ayi Klisto andi.
27 Ti-itherũ, Herode na Pontio Pilato nĩmoonganire hamwe na andũ-a-Ndũrĩrĩ, na andũ a Isiraeli, itũũra-inĩ rĩĩrĩ inene nĩguo mathugunde ũrĩa megũũkĩrĩra Jesũ ndungata yaku theru, o ĩrĩa wee waitĩrĩirie maguta.
Bila mu divula diadi ntinu Elode ayi Ponse-Pilatu, Bapakanu ayi basi Iseli bawizini muingi banuanisa Yesu, kisadi kiaku kinlongo, kioki wubieka,
28 O mekire ũrĩa hinya waku na wendi waku watuĩte o mbere atĩ nĩguo gũgaatuĩka.
mu diambu di vanga mambu moso momo wuyindula tona thama mu luzolo ayi mu lulendo luaku.
29 Na rĩrĩ, Mwathani, kĩone ũrĩa matwĩhĩire, na ũkĩhotithie ndungata ciaku kwaria kiugo gĩaku irĩ na ũũmĩrĩru mũingĩ.
Vayi buabu, Pfumu, tala bu balembo tutitisila ayi vana bisadi biaku bukhafi bu longila mambu maku.
30 Tambũrũkia guoko gwaku ũhonanie, na ũringe ciama na morirũ na ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ, ndungata yaku theru.”
Bika wunonumuna koko kuaku mu diambu di belusa ayi mu diambu dibikumu ayi mambu manneni mavangama mu dizina di Yesu, kisadi kiaku kinlongo.
31 Nao maarĩkia kũhooya, handũ hau moonganĩte hagĩthingitha. Nao othe makĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru, makĩaria kiugo kĩa Ngai marĩ na ũcamba.
Bu bamanisa sambila, buangu kioki ki bakutikinina kinikukaayi baboso bawala mu Pheve Yinlongo. Balonga mambu ma Nzambi mu bukhafi.
32 Nao andũ arĩa othe meetĩkĩtie maarĩ na ngoro ĩmwe na meciiria o mamwe. Gũtiarĩ mũndũ woigaga atĩ kĩndũ o na kĩrĩkũ kĩa indo ciake nĩ gĩake we mwene, no maahũthagĩra indo ciothe iria maarĩ nacio hamwe.
Nkangu woso wu batu bobo bawilukila baba ntima wumosi ayi pheve yimosi. Kusia ba ko mutu wubanzila ti bima biandi biba mu diambu diandi veka; vayi bina bioso biba bi kithuadi.
33 Nao atũmwo, marĩ na hinya mũingĩ, magĩthiĩ na mbere kũheana ũira wa kũriũka kwa Mwathani Jesũ, na wega mũingĩ wa Ngai warĩ igũrũ rĩao.
Mu lulendo lungolo, bamvuala batelimina mfulukulu yi Pfumu Yesu kimbangi ayi nlemvo wuwombo wumonika mu bawu boso.
34 Gũtiarĩ andũ maagaga kĩndũ gatagatĩ-inĩ kao. Nĩgũkorwo ihinda kwa ihinda andũ arĩa maarĩ na ithaka kana nyũmba nĩmaciendagia, makarehe mbeeca icio mendetie,
Kadi mutu wumosi mu bawu kasia ba wusukama ko. Bila batu boso baba zitsola voti zinzo bazisumbisa
35 magaciiga magũrũ-inĩ ma atũmwo, nacio ikagaĩrwo mũndũ o mũndũ kũringana na bata wake.
ayi banata kuidi bamvuala thalu yi zimbongo yoyo basumbisila bima biawu. Bamvuala baba kabulanga ziawu kuidi kadika mutu boso bubela minkiza mi kadika mutu.
36 Jusufu, Mũlawii wa kuuma Kuporo, ũrĩa atũmwo meetaga Baranaba (ũguo nĩ kuuga Mũrũ wa Ũũmanĩrĩria),
Buna Zozefi, wubieko kuidi bamvuala “Balinabasi” tsundu dizina beni “muana mbombolo” wuba muisi sanga ki Sipeli mu dikanda di Levi.
37 nĩendirie gĩthaka gĩake na akĩrehe mbeeca icio, agĩciiga magũrũ-inĩ ma atũmwo.
Niandi mamvandi wusumbisa tsolꞌandi, wunata zimbongo ayi wuvana ziawu kuidi bamvuala.