Atũmwo 21
1 Na rĩrĩ, thuutha wa gwĩtigithũkania nao, tũkĩhaica marikabu tũgĩthiĩ tũrũngĩrĩirie tũgĩkinya Kosi. Mũthenya ũcio ũngĩ warũmĩrĩire tũgĩkinya Rodo, na twoima kũu tũgĩthiĩ nginya Patara.
kambo nya yalkang kange ciyeri nyon doken mor nabire mwenge nyon ta nure cinanlor koceu. Celfini la nyon lam Rodusa, wi la nyon yaken cinan loro Batara.
2 Tũgĩkora marikabu yaringaga ĩthiĩ Foinike, na ithuĩ tũkĩmĩhaica tũgĩthiĩ.
Kambo nyo fiya nabire mwenge yab ken ti Phoenicia, la nyon doken.
3 Na rĩrĩa tuonire Kuporo, tũkĩhĩtũkĩra mwena wa gũthini wakuo, tũgĩthiĩ nginya Suriata. Tũgĩkinya Turo, kũrĩa marikabu iitũ yarutagĩrwo mĩrigo ĩrĩa yarĩ nayo.
Kambo nyon tou kibru tiyeu, nyon dubom kan ko mokenyeu, nyon mer dor Suriya, nyo yira cinan lorp Taya, wori nabire mwenge a cer kulen cero wi.
4 Tũgĩkora arutwo kuo, na tũgĩikara nao mĩthenya mũgwanja. Nao arutwo acio na ũndũ wa kũmenyithio nĩ Roho Mũtheru magĩthaitha Paũlũ ndagathiĩ Jerusalemu.
Kambo nyo fiya bibei tomange, la nyo yiwi kume niber, la bibei tomange yii Bulus, ki yuwa tangbe yare wursalima.
5 No ihinda riitũ rĩathira, tũkiuma kũu, tũgĩthiĩ na mbere na rũgendo rwitũ. Arutwo othe, hamwe na atumia ao na ciana ciao, magĩtuumagaria, magĩtũkinyia nja ya itũũra, na tũrĩ hau hũgũrũrũ-inĩ cia iria, tũgĩturia ndu, tũkĩhooya Ngai.
Bwiko kumetinen nyon yoten kang yam nyon bo min. gwam ciye kange natub ci bo kange bibeiyo lociyeu cin yo nyo bwim cinan lor. Co la nya cung cungi kong caji nyo kwob dilo.
6 Twaarĩkia kuganĩra ũhoro, tũkĩhaica marikabu, nao makĩinũka.
Nya ne kang na cungme kange ci. La nyon doken nabire mwenge, ci kange natub cibo cin yilaken lo.
7 Twoima Turo, tũgĩthiĩ na mbere na rũgendo rwitũ, tũgĩkinya Putolemai, tũkĩgeithia ariũ na aarĩ a Ithe witũ kuo na tũgĩikarania nao mũthenya ũmwe.
Kambo nyo dim yim nyembo taya di nyon lam talamaya. La wi, nyo yar kan kange kebnyebo nya da kume win kange ci.
8 Mũthenya ũyũ ũngĩ tũkiuma kuo, tũgĩthiĩ, tũgĩkinya Kaisarea, na tũgĩikara mũciĩ kwa Filipu ũrĩa warĩ mũhunjia ũmwe wa arĩa Mũgwanja.
Celfini nyon kweni nyon cuu kaisariya. nyo donken lo Philip be nine fulen ker tiye, win mor nobe nibereu, nyon yii kange co.
9 Nake nĩarĩ na airĩtu aake ana matarĩ ahiku, nao nĩmarathaga mohoro.
La nii wo wiki bibeyo na'ar, bibutob wo tok ker dukumer tiyeu.
10 Na thuutha wa gũkorwo kuo matukũ maingĩ-rĩ, gũgĩũka mũnabii wetagwo Agabo oimĩte Judea.
Kambo nyo yii wi kumeni biduwareri, kange nii dukume bou mor Yahudawa den cero Agabus.
11 Rĩrĩa aakinyire harĩ ithuĩ, akĩoya mũcibi wa Paũlũ, akĩwĩĩoha moko na magũrũ, akiuga atĩrĩ, “Roho Mũtheru aroiga atĩrĩ, ‘Ũũ nĩguo Ayahudi a Jerusalemu marĩoha mwene mũcibi ũyũ, na macooke mamũneane kũrĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ.’”
Bou nyi nen tuu dak Bulus ko, la bwam nace kange kange ceko, la co toki, yuwa tangbe kwamako toki, nyo Yahudawa a bwa nii dakkewo tiye, la ci an neken cho kang nob kumtacile.
12 Hĩndĩ ĩrĩa twaiguire ũguo, ithuĩ na andũ arĩa angĩ maarĩ ho tũgĩthaitha Paũlũ ndakae kwambata Jerusalemu.
Kambo nya nuwa dikero buro di, nyo kange nubo yim wiyeu ken Bulus a yare wursalima.
13 Hĩndĩ ĩyo Paũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mũrĩre, na mũkanjũraga ngoro? To kuohwo gwiki ndĩĩhaarĩirie, no nĩndĩhaarĩirie o na gũkua ndĩ kũu Jerusalemu nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ.”
La Bulus yici, ye kom matiye, ko ci wuyeti kom kimen bikwan nertiye? La min ciya kebo ka bwaka, la nan bwiyam wursalima, ki den “Teluwe” Yesu.
14 Hĩndĩ ĩrĩa aaregire kũigua ũrĩa twamwĩraga-rĩ, tũgĩtigana nake tũkiuga atĩrĩ, “Wendo wa Mwathani ũrohinga.”
Kambo Bulus mani a ciyatiyeri, nyon dubom ci ka wiyeko, la nyon toki, dike Teluwe cuitiye a ma nyo.
15 Thuutha wa ũguo, tũkĩĩhaarĩria tũkĩambata Jerusalemu.
Kambo kumeni wo nyon tu cuayelyeu, nyon kwiker wursalima.
16 Arutwo amwe a kuuma Kaisarea magĩthiĩ hamwe na ithuĩ, na magĩtũtwara kwa mũndũ wetagwo Mũnasoni, tũgaikare kuo. Aarĩ mũndũ woimĩte Kuporo, na aarĩ ũmwe wa arutwo arĩa a mbere.
Kangem bibei tomange kaisariya cin bou kange nii ci choti ki Mnason, nii kubru, ni yuloka kabo, wuri nya yiiti kange ceu.
17 Hĩndĩ ĩrĩa twakinyire Jerusalemu, ariũ na aarĩ a Ithe witũ magĩtwamũkĩra na gĩkeno.
Kambo nya lam wursalima di, kebyebo nyo ki fuwor nerer.
18 Mũthenya ũyũ ũngĩ Paũlũ, na andũ arĩa twarĩ nao tũgĩthiĩ kuona Jakubu, nao athuuri othe maarĩ ho.
Celfini ceri, Bulus ya kange nyo fintano Bitrus wiyeu, nubo durco wi gwam.
19 Nake Paũlũ akĩmageithia na akĩmeera ũrĩa wothe Ngai eekĩire andũ-a-Ndũrĩrĩ agereire ũtungata-inĩ wake.
Kambo cha yarum ciyeri, la con yii ki winti dike kwama mani mor nubo yim kumtacileu, ki nangen cero.
20 Rĩrĩa maaiguire ũguo, makĩgooca Ngai. Magĩcooka makĩĩra Paũlũ atĩrĩ, “Mũrũ wa ithe witũ, nĩwonete ũrĩa Ayahudi ngiri nyingĩ metĩkĩtie, na othe marĩ na kĩyo gĩa kũhingia watho.
Kambo ci nuwa di cin duktang kwama la cin yii co mon to yii be mbo bikaten kilam wo ne bilenker kange Yesu mor Yafudawa, na cin bwangten werfunero.
21 Nao nĩmamenyithĩtio atĩ nĩ ũrutaga Ayahudi othe arĩa matũũranagia na andũ-a-Ndũrĩrĩ atĩ magarũrũke matigane na watho wa Musa, ũkĩmeeraga matikaruithie ciana ciao na matigaikare kũringana na mĩtugo iitũ.
La cin yii dor mwer, mo merang yahudaa yim tiber nob kumtacileu ci cutang ker Musa ro wi, la mun yi ci abiyetende lar bibeyero, ci a bwangten de dambo carko.
22 Tũgwĩka atĩa? Hatirĩ ngaanja nĩmekũigua atĩ nĩũũkĩte.
Ye bama tiye? bicom ci an nuwa mon bou.
23 Nĩ ũndũ ũcio ĩka ũrĩa tũgũkwĩra. Tũrĩ na andũ ana mehĩtĩte mwĩhĩtwa.
Na cori ma dike nyo yi nentiyeu, nubo na'ar wi yinen wo tum nure.
24 Thiĩ na andũ aya, ũgwatanĩre nao igongona-inĩ rĩao rĩa gwĩtheria, na ũmarĩhĩre mahũthĩro mao, nĩgeetha menjwo mĩtwe. Hĩndĩ ĩyo andũ othe nĩmekũmenya atĩ ũhoro ũrĩa maiguĩte ũgũkoniĩ ti wa ma, no atĩ wee mwene nĩwathĩkĩire watho.
Yaken kange nubo buro na nirum dor mwero kange ci na ya cinen dike a ta'a tiyeu, na ci carum dor cero. La nubo gwam an nyimom kero ci tok ti dor mwerue cierke. Ci an nyumom mon nii mo bwangten werfuner tiye.
25 Ha ũhoro wa andũ-a-Ndũrĩrĩ arĩa metĩkĩtie-rĩ, nĩtwamandĩkĩire, tũkĩmamenyithia itua riitũ, atĩ o metheeme kũrĩa irio iria irutĩirwo mĩhianano, na thakame, na nyama cia nyamũ cia gũitwo, o na ũmaraya.”
Dor nubo kumtacileu buro ne bilenkereu, nyon mulang cinen, nyon yici kero ki nyial, cia cokum dor cero, ki kulen do ci wab fulen do wiyeu. kange bwiyale, kange dike kwamiye, kange burotum.
26 Mũthenya ũyũ ũngĩ Paũlũ agĩthiĩ na andũ acio, na agĩĩtheria hamwe nao. Agĩcooka agĩthiĩ hekarũ-inĩ akamenyithanie rĩrĩa mĩthenya ya gwĩtheria ĩkaarĩka, na o ũmwe wao arutĩrwo igongona.
la Bulus tuu nubo, celfini con nirum dor cero kange ci, la cin yaken kuu wabe, na co yici dii ka kume nirka ciyeko. Co diye neka luma ko a ne ci tieyu.
27 Rĩrĩa matukũ macio mũgwanja maakuhĩrĩirie gũthira-rĩ, Ayahudi amwe moimĩte bũrũri wa Asia makĩona Paũlũ hekarũ-inĩ. Magĩthogotha kĩrĩndĩ gĩothe na makĩmũnyiita,
Kambo kumeni niber kiyan dimeu, Yhudawa buro Asiya to Bulus ku wabe, la cin bol nubo mwerkangum meu na tamco.
28 makĩanagĩrĩra atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli, tũteithiei! Mũndũ ũyũ nĩ we ũrutaga andũ kũndũ guothe ũhoro wa gũũkĩrĩra andũ aitũ, na watho witũ, na handũ haha. Na hamwe na ũguo-rĩ, nĩarehete Ayunani hekarũ-inĩ, agathaahia handũ haha hatheru.”
Ci kwabang diroti nubo Israila ki tikang nyo won co nii wo merang nubo minti fiye gwammeu, dike ma kiyeti kange nubeu. werfuner, kange fiye wuro kebo kawo, la con bou ki Helenawa mor kuu wabe, la con yayamfiye cakcake wo.
29 (Nĩmonete Tirofimo ũrĩa Mũefeso marĩ na Paũlũ kũu itũũra-inĩ, no magĩĩciiria atĩ Paũlũ nĩamũtoonyetie hekarũ-inĩ.)
wori cin to Bulus wi kange Tarifima kange Bulus mor cinan lor ci kwati ki neer kange con bou ciko mor kuu wabe.
30 Narĩo itũũra rĩothe rĩkĩambũrũrũka nao andũ magĩũka mahanyũkĩte moimĩte mĩena yothe. Makĩnyiita Paũlũ, makĩmũguucũrũria makĩmũruta hekarũ, na o hĩndĩ ĩyo ihingo ikĩhingwo.
La cinan loro a yilam ki dike, la nubo cwakang wari ya cin tam Bulus. cin kuuken co kuu wabe kale, la cin mangang yilokoti.
31 Na rĩrĩ, rĩrĩa maageragia kũmũũraga ũhoro ũgĩkinya harĩ mũnene wa mbũtũ ya thigari cia Roma atĩ itũũra rĩothe rĩa Jerusalemu rĩarĩ na ngũĩ.
Kambo ci cuiti na ci twalum ceri, fulen kwi lam niin dur nob kwenebo yico wursalima nubo cua tai ki kwalkanka ke.
32 Nake o rĩmwe akĩoya anene na thigari magĩikũrũka harĩ kĩrĩndĩ matengʼerete. Rĩrĩa andũ acio maarutaga ngũĩ moonire mũnene ũcio na thigari ciake magĩtiga kũhũũra Paũlũ.
La Con tuu nenkwanebo kange nob bikwanebo cin cuu yiranken fiye nubo wiyeu. Kambo nubo to ni dur kwenebori, la cin dubom buka Bulus ce ko.
33 Mũnene ũcio wa thigari agĩũka akĩmũnyiita na agĩathana ohwo na mĩnyororo ĩĩrĩ. Agĩcooka akĩũria aarĩ ũ na nĩ atĩa ekĩte.
La nii dur nob kwenebo yan lam tau Bulus, ki kom bwanco ki dukako yob. la cin me co ye mwa mane.
34 Andũ amwe thĩinĩ wa kĩrĩndĩ maanagĩrĩra makoiga ũũ na arĩa angĩ makoiga ũũ; na tondũ mũnene ũcio wa thigari ndangĩamenyire ma ya ũhoro nĩ ũndũ wa mbugĩrĩrio, agĩathana Paũlũ ahingĩrwo nyũmba ya thigari.
Kangem mor nubo mwerumeu, tok keroti ki dimen. kambo nii durko kwenebo mani nyom bilenker tiyeri, la con toki ki a yaken ki Bulus fiye nangene.
35 Hĩndĩ ĩrĩa Paũlũ aakinyire ngathĩ-inĩ kĩrĩndĩ kĩu gĩgĩthũka mũno o nginya Paũlũ agĩkuuo nĩ thigari.
Kambo ci lam kwikari nob kwenebo tum co ker kwalkikwalki.
36 Kĩrĩndĩ kĩrĩa kĩamuumĩte thuutha kĩanagĩrĩra gĩkoiga atĩrĩ, “Mweheriei!”
La nubo ducce bwangten kwabang tiki dir a twalum co.
37 Rĩrĩa thigari ciarĩ o hakuhĩ gũtoonyia Paũlũ nyũmba ya thigari-rĩ, akĩũria mũnene wacio atĩrĩ, “Nĩũkũnjĩtĩkĩria ngwĩre ũndũ?” Nake mũnene ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Wee anga nĩwaragia Kĩyunani?
Kambo Bulus darom na lam fiye nangeneri con yi nii dur cero ki man fiya nure nan yii nen ker ka? nii dur ko me co, moki tokum ki Helenaciya ka?
38 Githĩ we tiwe Mũmisiri ũrĩa wambĩrĩirie ngũĩ hĩndĩ ĩmwe, na ũgĩtongoria itoi ngiri inya, mũkiumagara nacio mũgĩthiĩ werũ-inĩ?”
Mwa kebo bwe masare wo kuma cum bwiye mo ter mwer kanka duwek nobek, mo tu nubo bikate na'ar mwa cuu ciko kiya?
39 Paũlũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Niĩ ndĩ Mũyahudi wa kuuma Tariso, bũrũri wa Kilikia, na itũũra rĩrĩa ndaciarĩirwo rĩrĩ igweta. Ndagũthaitha, reke njarĩrie andũ aya.”
La Bulus ki min BaIsraile cinan loro Tarsus mor Cilicia min bwe bitine cinan loro dur. Ciyamen nan tokker kange nubowo.
40 Paũlũ aarĩkia kũheo rũũtha nĩ mũnene ũcio wa thigari, akĩrũgama ngathĩ-inĩ agĩkiria kĩrĩndĩ kĩu na moko. Rĩrĩa kĩrĩndĩ gĩakirire, agĩkĩarĩria na rũthiomi rwa Kĩhibirania. Agĩkĩĩra atĩrĩ:
Kambo nii dur ko neco nure di, Bulus kenti dor fiye fuwa naa kung ken kang ceko dii wo nung ti cia kumangumeu, kambo fiye tam cineri, Bulus yi ci kero ki Ibraniyanci.
