Atũmwo 20
1 Na rĩrĩ, ngũĩ ĩyo yarĩkia gũthira, Paũlũ agĩtũmanĩra arutwo, na aarĩkia kũmomĩrĩria, akĩmoigĩra ũhoro agĩthiĩ Makedonia.
Amo wili gala: su da bu gumilalu, Bolo da sia: beba: le, Yesu Ea fa: no bobogesu fi dunu da gilisi. E da ilima dogo denesisu sia: sia: nanu, ilima asigibio sia: i. Amalalu, yolesili, asili, Ma: sidounia sogega doaga: i.
2 Agĩtuĩkanĩria mĩena ya kuo, akĩaragia ciugo nyingĩ cia kũũmĩrĩria andũ, na marigĩrĩrio agĩkinya bũrũri wa Ũyunani,
Amo soge ganodini lalu, e da dunu amo soge ganodini esalu ilima sia: bagohame olelei. Amalalu, e da Aga: ia sogega doaga: i.
3 kũrĩa aaikarire mĩeri ĩtatũ. Hĩndĩ ĩrĩa Paũlũ eeharagĩria kũhaica marikabu athiĩ Suriata, agĩtua itua gũcookera Makedonia, tondũ Ayahudi nĩmaciirĩire kũmwĩka ũũru.
E da Aga: ia soge ganodini oubi udiana esalu. E da Silia sogega masa: ne momagelaloba, e da Yu dunu ilia e medomusa: dawa: lalu amo sia: nabi. Amaiba: le, e da bu Ma: sidounia sogega masusa: dawa: i.
4 Paũlũ aathiire marĩ hamwe na Sopatiro mũrũ wa Puro, mũndũ wa kuuma Berea, na Arisitariko, na Sekundo, andũ a kuuma Thesalonike, na Gayo wa kuuma Deribe, o hamwe na Timotheo, ningĩ na Tikiko, na Tirofimo, andũ a kuuma bũrũri wa Asia.
Dunu eno gilisili, ema sigi asi. Amo dunu da Soubada (amo da Bilase, Belia dunu ea mano). Eno da Desalouniga dunu aduna amo A: lisadagase amola Siganadase. Eno da Ga: iase, Debe moilai dunu. Eno da A: isia soge dunu aduna amo Digigase amola Dalofimase, Dimodi amola da sigi asi.
5 Andũ acio magĩthiĩ mbere magĩtweterera kũu Teroa.
Ilia bisili asili, Daloua: se moilaiga doaga: le, nini da fa: no doaga: ma: ne ouesalu.
6 No ithuĩ tũkĩhaica marikabu, tũkiuma Filipi thuutha wa Gĩathĩ kĩa Mĩgate ĩtarĩ Mĩĩkĩre Ndawa ya Kũimbia, na thuutha wa mĩthenya ĩtano, tũgĩkora andũ arĩa angĩ kũu Teroa, nakuo tũgĩikara mĩthenya mũgwanja.
Ninia Filibai moilaiga Agi Yisidi Hame Sali Lolo Nabe ba: lu, foga ahoasu dusagai amoga fila heda: le, Filibai moilai yolesili, asili, eso biyale gala ahoanu, Daloua: se moilaiga doaga: le, ili gousa: i. Amo moilai ganodini ninia da hi afae ouesalu.
7 Mũthenya wa mbere wa kiumia nĩtwagomanire hamwe nĩguo twenyũre mũgate. Paũlũ akĩarĩria andũ, na tondũ nĩatanyĩte gũthiĩ mũthenya ũcio warũmĩrĩire-rĩ, agĩthiĩ na mbere kwaria nginya ũtukũ gatagatĩ.
Sada: i daeya ninia da ha: i manusa: gilisi. Bolo da dunu gilisi ilima sia: olelei. E da aya yolesili masunu dawa: beba: le, e da mae helefili sia: nanu amo gasimogoa doaga: i.
8 Nĩ kwarĩ na matawa maingĩ maakanaga kũu nyũmba ya igũrũ kũrĩa twagomanĩte.
Ninia da diasu gadodili sesei amo ganodini gilisibi ba: i, amola gamali bagohame amo ganodini nenanebe ba: i.
9 Nake mwanake wetagwo Eutiko aikarĩte ndirica-inĩ, na o ũrĩa Paũlũ aathiaga na mbere na kwaria-rĩ, noguo mwanake ũcio akĩragĩrĩria gũtoorio nĩ toro. Rĩrĩa aakomire, akĩgũa thĩ kuuma ngoroba ya gatatũ nao mamuoya magĩkora nĩ mũkuũ.
Goi dunu ea dio amo Yudigase da fo misa: ne agenesi dou da: iya amoga esalu. Bolo da mae helefili, sia: nanebeba: le, Yudigase da helele, golaidafa. Fo misa: ne agenesi amoga gadili dafane, osoboga sa: i. Ilia hedolowane gadili asili, ea da: i gaguia gadole, bogoidafa ba: i.
10 Paũlũ agĩikũrũka, agĩkomera mwanake ũcio akĩmũkumbatĩria akĩmeera atĩrĩ, “Tigai kũmaka, arĩ muoyo!”
Be Bolo da gududili sa: ili, ea da: i amoga dia heda: le, ouga: ne, amane sia: i, “Defea! Mae beda: ma! E da hame bogoi, esala!” Amalalu goi da uhi.
11 Agĩcooka akĩambata nyũmba ya igũrũ, akĩenyũra mũgate na akĩrĩa. Na thuutha wa kũmaarĩria nginya gũgĩkĩa-rĩ, akiuma kũu, agĩthiĩ.
Amalalu, Bolo da bu gadodili heda: le, agi fifili sagole, ha: i mai. E da ilima bu sia: nanu, eso mabeba: le, yolesili asi.
12 Nao andũ makĩinũkia mwanake ũcio arĩ muoyo, na mahooreire ngoro mũno.
Goi dunu ea na: iyado, e da esalebeba: le, ilia amo goi ea diasuga oule asili, ilia dogo denesi dagoi ba: i.
13 No ithuĩ tũgĩthiĩ mbere tũgĩtoonya marikabu tũgĩthiĩ nginya Aso, kũrĩa twathiire tũkĩoyaga Paũlũ. Aathondekete mũbango ũyũ mbere tondũ we athiĩte kũu magũrũ.
Ninia da bisili asili, foga ahoasu dusagai amo ganodini fila heda: le, A:sose moilaiga doaga: musa: asi. Amo moilaiga, ninia da Bolo dusagaiga fila heda: le yosia: musa: dawa: i galu. Bai e da musa: osobo logo amoga masusa: dawa: beba: le, amo hou ninima olelelalu, emo logoga asi.
14 Hĩndĩ ĩrĩa aatũtũngire kũu Aso, tũkĩmũkuua na marikabu, tũgĩthiĩ nginya Mitilene.
A: sose moilaiga, ninia Bolo gousa: i. E dusagaiga fila heda: i. Amalalu, ninia da asili, Midilini moilai bai bagadega doaga: i.
15 Mũthenya ũcio ũngĩ warũmĩrĩire tũkĩhaica marikabu, tũgĩthiĩ tũgĩkinya harĩa haaringaine na Kio, na thuutha wa mũthenya ũcio tũgĩkinya Samo, naguo mũthenya ũcio ũngĩ warũmĩrĩire, tũgĩkinya Mileto.
Amo moilai yolesili, asili, gasi afae golale, Gaiose ogaga doaga: i. Asili, eno golale, Sa: imose ogaga doaga: le, afae eno golale, Mailidase moilai bai bagadega doaga: i.
16 Paũlũ nĩatuĩte itua rĩa gũthiĩ ahĩtũkĩte Efeso na marikabu nĩguo ndagate mahinda kũu bũrũri wa Asia, nĩ ũndũ nĩehĩkaga nĩguo kwahoteka akinye Jerusalemu, mũthenya wa Bendegothito.
Bolo da A: isia soge amo ganodini bagadewane esalumu higa: iba: le, e da Efesase baligimusa: , amo logoga dusagai ganodini masusa: dawa: i galu. E da hedolowane Benedigosidi Eso (Ha: i Manu Gamibi Dagosu Lolo Nasu) amo ba: musa: , Yelusaleme moilai bai bagadega doaga: musa: dawa: i galu.
17 Paũlũ arĩ kũu Mileto, agĩtũmana Efeso, agĩĩta athuuri a kanitha moke harĩ we.
Bolo da Mailidase moilaiga esalebeba: le, e da Efesase sese asigilai dunu ema misa: ne sia: si.
18 Nao maakinya, akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩ mũũĩ ũrĩa ndaatũũraga ihinda rĩrĩa rĩothe ndaaikarire na inyuĩ, kuuma o mũthenya wa mbere ũrĩa ndookire bũrũri wa Asia.
Ilia da ema doaga: loba, e da ilima amane sia: i, “Na da degabo A: isia sogega doaga: i amogainini wali, na da dili amola esalebeba: le, dilia da na hou dawa: !
19 Nĩndatungatĩire Mwathani ndĩnyiihĩtie mũno na ndĩ na maithori, o na gũtuĩka nĩndageririo mũno nĩ ũndũ Ayahudi nĩmaathugundaga kũnjĩka ũũru.
Na da hou fonoboiwane, dinanuwane, Yesu Gelesu Ea hawa: hamonanu. Yu dunu ilia gilisili na medomusa: ilegeiba: le: , na da se bagade nabi, be hame yolesi.
20 Inyuĩ nĩmũũĩ atĩ ndirĩ ndatithia kũhunjia ũndũ o wothe ũngĩmũguna no ndĩmũrutagĩra mbere ya andũ othe na ngathiiaga o nyũmba o nyũmba.
Na da dunu huluane nabima: ne amola dilia diasu ganodini, dilima fidisu sia: mae wamolegele, moloiwane olelesu.
21 Na ngoimbũrĩra Ayahudi o hamwe na Ayunani atĩ no nginya magarũrũke kũrĩ Ngai na ũndũ wa kwĩrira na magĩe na wĩtĩkio thĩinĩ wa Mwathani witũ Jesũ.
Na da mae afafane, Yu dunu amola Dienadaile dunu, ilima sisasu sia: olelesu. Na da dili huluane wadela: i hou yolesili, Godema sinidigili, Hina Yesu Gelesu Ea hou dafawaneyale dawa: ma: ne, olelei dagoi.
22 “Na rĩrĩ, nĩ ũndũ wa kũringĩrĩrio nĩ Roho Mũtheru, ndĩrathiĩ Jerusalemu itekũmenya maũndũ marĩa makaangora ndĩ kũu.
Be wali, Gode Ea A: silibu Hadigidafa Ea adoi nababeba: le, na da Yelusaleme moilai bai bagade amoga masunu. Amo moilaiga, na da nama doaga: mu hou hame dawa:
23 Ũndũ ũrĩa njũũĩ tu nĩ atĩ, Roho Mũtheru nĩandaaraga atĩ matũũra-inĩ mothe, njeera na mathĩĩna nĩcio injetereire.
Liligi afadafa na dawa: Moilai huluane ganodini, Gode Ea A: silibu Hadigidafa Gala da nama se dabe iasu diasu hawa: hamosu amola se nabasu, na da ba: mu, amo E da nama olelei.
24 No rĩrĩ, ndirona gũtũũra muoyo kũrĩ na bata harĩ niĩ, korwo no ndĩĩkie ihenya na ndĩĩkie wĩra ũrĩa Mwathani Jesũ aaheete, na nĩguo wĩra wa kuumbũra Ũhoro-ũrĩa-Mwega wa wega wa Ngai.
Be na osobo bagade esalusu hou da nama liligi hamedei agoane gala. Na da hawa: hamosu Hina Gode Yesu da nama ia dagoiba: le, amo dagomusa: dawa: lala. Amo hawa: hamosu da Sia: Ida: iwane Gala, Gode Ea hahawane dogolegele iasu hou, eno dunuma olelesu.
25 “Na rĩu nĩnjũũĩ gũtirĩ o na ũmwe thĩinĩ wanyu wa andũ arĩa ndanathiĩ ngĩhunjagĩria ũhoro wa ũthamaki ũgacooka kũnyona rĩngĩ.
Na da dili huluane nabima: ne, Gode Ea Hinadafa Hou olelesa lalu. Be dilia huluane da na odagi bu hame ba: mu, na dawa:
26 Nĩ ũndũ ũcio, ngũmwĩra ũmũthĩ atĩ gũtirĩ thakame ya mũndũ o na ũmwe ngoorio.
Amaiba: le, na da gasa bagadewane dilima olelesa. Dilia fi dunu afae da fisi dagoi ba: sea, Bolo da hame oleleiba: le fisi, amo sia: mu da hamedei.
27 Nĩ ũndũ niĩ ndirĩ ndatithia kũmũhunjĩria wendi wa Ngai ũrĩ wothe.
Na da Gode Ea hou huluanedafa dilima olelemu hame hihi galu.
28 Mwĩmenyererei inyuĩ ene, na mũmenyerere rũũru ruothe rũrĩa Roho Mũtheru amũtuĩte arori aruo. Tuĩkai arĩithi a kanitha wa Ngai, ũrĩa aagũrire na thakame yake mwene.
Amaiba: le, dilia hou dilisu noga: le ouligima. Sibi gilisisu Gode Ea A: silibu Hadigidafa Gala dili ouligima: ne dilima i, amo amola noga: le ouligima. Gode Ea Manodafa da bogoiba: le, E da Ea sese hamoi dagoi. Amola dilia da sese, sibi ouligisu ea ouligibi defele ouligima.
29 Nĩnjũũĩ atĩ ndaarĩkia gũthiĩ, njũũi ndĩĩani nĩigooka gatagatĩ-inĩ kanyu na itigacaaĩra rũũru rũrũ.
Na da dili yolesili, asili, ogogole olelesu dunu gasonasu wa: me agoane da mae asigili, dili gilisisu ganodini gugunufinisimusa: misunu, amo na dawa:
30 O na ningĩ kuuma harĩ inyuĩ nĩgũkoimĩra andũ, na mogomie ũhoro-wa-ma nĩgeetha maguucĩrĩrie arutwo mamarũmĩrĩre.
Dilia gilisisu amo ganodini, mogili ilia da eno dunu ilima fa: no bobogema: ne, ogogomu. Amo hou da ba: mu.
31 Nĩ ũndũ ũcio ikaragai mwĩhũgĩte! Ririkanai atĩ ihinda rĩa mĩaka ĩtatũ ndirĩ ndatigithĩria gutaara o ũmwe wanyu ũtukũ na mũthenya ngĩitaga maithori.
Amaiba: le, mae gogolema! Ode udianaga, eso amola gasi, mae golale na da bagadewane dinanawane, se nabawane dilima olelesu.
32 “Na rĩu ngũmũneana kũrĩ Ngai o na kũrĩ ũhoro wa wega wake, ũrĩa ũngĩhota kũmwaka wega mũrũme na mũgĩe na igai hamwe na andũ arĩa othe matheretio.
Defea! Na da dili Gode ouligima: ne, Godema iaha. Gode Ea hahawane dogolegele iasu sia: da ida: iwane gala. Amo da dilia dogo denesimusa: dawa: Amo sia: lalegagubiba: le, dilia Gode Ea hahawane iasu E da Ea fi dunu huluane ilima imunusa: dawa: liligi, amo e da dilima imunu.
33 Niĩ ndirĩ ndacuumĩkĩra betha kana thahabu, o na kana nguo ya mũndũ o wothe.
Na da eno dunu ilia abula o muni o silifa o gouli, amo lamusa: hamedafa dawa: i.
34 Inyuĩ ene nĩmũũĩ atĩ ndaarutaga wĩra na moko makwa nĩ ũndũ wa mabata makwa niĩ mwene, na mabata ma andũ arĩa ndakoragwo nao.
Dilia huluane dawa: Na na: iyado amola na, ninia ha: i manu amola abula lama: ne, ninia loboga hawa: hamonanu.
35 Maũndũ-inĩ marĩa mothe ndeekire, nĩndamuonirie atĩ no nginya tũteithagie andũ arĩa matarĩ hinya, na ũndũ wa kũruta wĩra mũritũ ta ũcio, tũkĩririkanaga ciugo iria ciaririo nĩ Mwathani Jesũ we mwene rĩrĩa oigire atĩrĩ, ‘Kũheana nĩ kũrĩ irathimo nyingĩ gũkĩra kũheo.’”
Ninia gasa hame dunu amola hame gagui dunu fidimu da defea. Na da amo hou hamonanebeba: le, dilima olelei. Hina Yesu Gelesu Ea musa: sia: dawa: ma, amane, ‘Di da dunuma liligi lasea, hahawane ba: mu. Be di da eno dunuma iasea, hahawane baligili ba: mu!’”
36 Aarĩkia kuuga ũguo, agĩturia ndu hamwe nao othe makĩhooya.
Bolo da sia: i dagoiba: le, e amola ilia, gilisili muguni bugili, Godema sia: ne gadoi.
37 Nao othe makĩrĩra makĩmũhĩmbagĩria na makĩmũmumunya.
Ilia da huluane dinanu. Ilia Bolo nonogone, asigibio sia: musa: nonogoi.
38 Ũndũ ũrĩa wamekĩrire kĩeha mũno makĩria, nĩ ũrĩa aameerire atĩ matigacooka kũmuona ũthiũ rĩngĩ. Magĩcooka makĩmumagaria nginya marikabu-inĩ.
E da ilima ea odagi ilia da bu hame ba: mu, amo e da ilima sia: i dagoiba: le, ilia baligiliwane se nabi. Amalalu, dusagaiga doaga: musa: , ilia Bolo sigi asi.
