< Atũmwo 2 >
1 Hĩndĩ ĩrĩa mũthenya wa Bendegothito wakinyire-rĩ, acio othe magĩkorwo maarĩ handũ hamwe.
Lwejire lwakinga olusiku lwa Pentekoste, bhona bhaliga bhali amwi orubhara lumwi.
2 Na o rĩmwe mũgambo ta wa rũhuho rũnene rũkũhurutana na hinya ũgĩũka kuuma igũrũ, ũkĩiyũra nyũmba yothe ĩrĩa maaikarĩte.
Mbefura nisokerera echirumo okusoka mwiguru ko muyaga musito, ngwijusha inyumba yona omwo yaga bheyanjire.
3 Makĩona kĩndũ gĩatariĩ ta nĩnĩmbĩ cia mwaki iria ciagayũkanĩte igĩikara igũrũ rĩa mũndũ o mũndũ.
Ao njibhasokerera jindimi, kuti ndimi jo muriro jitagene, njibha inguru yebhwe ku bhuli umwi webhwe.
4 Othe makĩiyũrio Roho Mũtheru na makĩambĩrĩria kwaria na thiomi ingĩ o ta ũrĩa Roho aamahotithirie.
Abhene bhona nibhejushwa no Mwoyo Mweru na mbamba okwaika kwa jinyaika jindi, lwa kutyo Omwoyo abhasakiye okwaika.
5 Na rĩrĩ, kũu Jerusalemu nĩ gwaikaraga Ayahudi etigĩri Ngai kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe cia thĩ.
Mbe bhaga bhalio abhayaudi abho bhaga bhekaye Yerusalemu, musige Nyamuanga, okusoka bhuli amaanga emwaro ya liguru.
6 Rĩrĩa maiguire mũgambo ũcio, gĩkundi kĩa andũ gĩgĩcookanĩrĩra kĩgegete, tondũ o mũndũ aamaiguaga makĩaria na rũthiomi rwake kĩũmbe.
Obhuraka obhwo bhwejire bhwongwa, likofyanya lya bhanu ndija amwi na bhali no bhubha kwo kubha bhuli munu abhonguwe mbaroma kwa inyaika yaye omwene.
7 Nao makĩgega mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Githĩ andũ aya othe maraaria ti andũ a Galili?
Bhasamire no kutang'ang'ara, abhene mbaika, “Chimali, bhanu bhona abharoma bhatali bhagalilaya?
8 Nĩ kĩĩ kĩratũma mũndũ o mũndũ witũ amaigue makĩaria na rũthiomi rwa kũrĩa aaciarĩirwo?
Okubhaki eswe echibhongwa, bhuli umwi mu nyaika ejo chebhuwe najo?
9 Andũ a Parithi, na a Media, na a Elamu; o na andũ arĩa matũũraga Mesopotamia, na Judea, na Kapadokia, na Ponto, na Asia,
Waparthia na Wamedi na Waelamu, nabho bhekaye Mesopotamia, Uyahudi, na Kapadokia, na Ponto na Asia,
10 na Firigia, na Pamufilia, na Misiri, na mĩena ya Libia ĩrĩa ĩrĩ gũkuhĩ na Kurene, na ageni a kuuma Roma,
Frigia, Pamfilia, Misiri, no rubhara lwa Libya nolo Kirene, na bhagenyi okusoka Rumi,
11 (Ayahudi hamwe na andũ arĩa meegarũrĩte magatuĩka Ayahudi); na andũ a Kirete, na a Arabia, tũramaigua makĩaria na thiomi ciitũ ũhoro wa magegania ma Ngai!”
Abhayaudi na Bhaongofu, Wakrete na Waarabu, echibhongwa mbaroma mu nyaika jeswe inguru ye mirimu jo bhuturo bhwa Nyamuanga.”
12 Mamakĩte na makagega makĩũrania atĩrĩ, “Ũũ nĩ kuuga atĩa?”
Bhona bhaliga bhasamire na bhatasombokewe; bhaikene abhene kwa bhene, “Inu ina nsonga ki?”
13 Amwe ao, o na kũrĩ ũguo, nĩmamathirĩkirie, makiuga atĩrĩ, “Aya nĩkũrĩĩo marĩĩtwo nĩ ndibei.”
Nawe abhandi nibhagaya mbaika, “Bhanu bhejusibhwe kwo bhwarwa bhuyaya.”
14 Hĩndĩ ĩyo Petero akĩrũgama hamwe na arĩa ikũmi na ũmwe, akĩanĩrĩra na akĩarĩria gĩkundi kĩu kĩa andũ akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aitũ Ayahudi o na inyuĩ inyuothe mũtũũraga Jerusalemu, rekei ndĩmũtaarĩrie ũhoro ũyũ; thikĩrĩriai wega ũrĩa nguuga.
Nawe Petro nemereguru amwi na bhaliya ekumi na umwi, naika kwo bhuraka bhunene, nabhabhwira, “Abhanu bha Yuda na bhona abho mwikaye anu Yerusalemu, linu limenyekane kwemwe, mutegereshe nekeneke emisango jani.
15 Andũ aya ti arĩĩu, ta ũrĩa mũreciiria. Rĩu nĩ thaa ithatũ tu cia rũciinĩ!
Abhanu bhanu bhatatamirire lwa kutyo omwitogera, kwo kubha oryanu ni katondo sae satu.
16 Aca gũtitariĩ ta ũguo, ũhoro ũyũ nĩguo warĩtio nĩ mũnabii Joeli, akiuga atĩrĩ:
Nawe linu yaga ryaikirwe okurabha kwo muragi Yoeli:
17 “‘Ngai ekuuga atĩrĩ, matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria nĩngaitĩrĩria andũ othe Roho wakwa. Ariũ na aarĩ anyu nĩmakarathaga mohoro, Aanake anyu nĩmakonaga cioneki, nao athuuri anyu marootage irooto.
Eibha kutyo mu nsiku jo bhutero; Nyamuanga kaika, enitira Omwoyo gwani ku bhanu bhona. Abhasigaji bhemwe na bhayarakaji bhemwe abhasosha obhunabii, abhana bhemwe abharora amaono, na bhakaruka bhemwe abharota ebhiroto.
18 O na ningĩ nĩngaitĩrĩria ndungata ciakwa cia arũme na cia andũ-a-nja Roho wakwa matukũ-inĩ macio, nacio nĩikarathaga mohoro.
Kutyo kutyo inguru ya bhakosi bhani na bhakosi bhani bhe chigasi mu nsiku ejo, enitira Omwoyo gwani, abhene abhatabiri.
19 Nĩngonania morirũ kũu igũrũ matu-inĩ, na nyonanie ciama gũkũ thĩ, cia thakame, na cia mwaki, na cia ndogo ĩkwambata.
Eneresha ebhikorwa inguru mu rwire ne bhibharikisho emwaro munsi, amanyinga, omuriro, na mafusho ga ingesi.
20 Riũa nĩrĩkagarũrwo rĩtuĩke nduma, naguo mweri ũtuĩke ta thakame, mbere ya mũthenya ũcio mũnene wa Mwathani ũrĩa ũrĩ riiri gũkinya.
Na lisubha eliyindurwa okubha bhusute no kwesi okubha manyinga, ichali kuja olusiku orukuru no rwo kutangasha rwo Mukama.
21 Na nĩgũgakinya atĩrĩ, atĩ mũndũ wothe ũgaakaĩra rĩĩtwa rĩa Mwathani nĩakahonokio.’
Eibha ya kutya bhuli umwi oyo kabhirikira lisina ryo Mukama kaguruhurwa.'
22 “Inyuĩ andũ aya a Isiraeli, thikĩrĩriai ũhoro ũyũ: Jesũ wa Nazarethi aarĩ mũndũ waheanĩtwo nĩ Ngai kũrĩ inyuĩ na ũndũ wa ciama, na morirũ, na cionereria, iria Ngai aaringire gatagatĩ-inĩ kanyu agereire harĩ we, o ta ũrĩa inyuĩ ene mũũĩ.
Abhanu bha Israeli, mutegereshe emisango jinu: Yesu wa Nazareti, omunu oyo ekirisibhwe na Nyamuanga kwemwe kwe bhikorwa bhyo bhuturo ne bhiruguro, ne bhibharikisho, ebhyo Nyamuanga okuturira omwene agati yemwe, lwa kutyo emwe abhene mumenyere.
23 Mũndũ ũyũ aaneanirwo moko-inĩ manyu, kũringana na ũrĩa Ngai aatuĩte na ũrĩa aamenyete o mbere; na inyuĩ, mũteithĩrĩirio nĩ andũ arĩa aaganu, mũkĩmũũraga na njĩra ya kũmwambithia mũtharaba-inĩ.
Ku njuno yo mupango ogwo gwaga gupangirwe okusoka kubhwambiro, no bhumenyi bhwa Nyamuanga, asosibhwe, nemwe, kwa mabhoko ga bhanu abhanyamuke, mumubhamba no kumwita,
24 No Ngai akĩmũriũkia kuuma kũrĩ arĩa akuũ, akĩmuohora ruo-inĩ rwa gĩkuũ, tondũ gũtingĩahotekire atũũre anyiitĩtwo nĩkĩo.
oyo Nyamuanga amwimusishe, nabhusoshao obhusungu bhwo rufu ku mwene, kwo kubha itatulikene okubha norwo.
25 Tondũ Daudi oigire atĩrĩ ũhoro wake: “‘Nĩndonaga Mwathani arĩ mbere yakwa hĩndĩ ciothe. Tondũ arĩ guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo-rĩ, ndingĩenyenyeka.
Kutyo Daudi kaika inguru yo mwene, 'Namulorere Omukama chimwi imbele yo bhusu bhwani, omwene ali mu kubhoko kwani kwo bhuryo mbe kutyo ntakwirisibhwa.
26 Nĩ ũndũ ũcio ngoro yakwa nĩnjanjamũku, naruo rũrĩmĩ rwakwa rũgakena; o naguo mwĩrĩ wakwa nĩũgũtũũra ũrĩ na mwĩhoko,
Kutyo omutima gwani gwaga guli no bhukondelerwa no rulimi rwani rwakonderesibhwe. No mubhili gwani ogwikara kutyo mu bhuigi.
27 tondũ ndũkandiganĩria mbĩrĩra-inĩ, o na kana ũreke ũrĩa waku Mũtheru abuthe. (Hadēs )
Utakusiga omutima gwani gugende kujimu, norwo utakwikirisha omwalu wao alore obhubhole. (Hadēs )
28 Nĩũũmenyithĩtie njĩra cia muoyo; nĩũkanjiyũria gĩkeno ndĩ harĩa ũrĩ.’
Awe unyoresishe jinjira jo bhuanga; ounkora nijule obhukondelerwa imbele yo bhusu bhwao.'
29 “Ariũ na aarĩ a Ithe witũ, no ndĩmwĩre ndĩ na ũũmĩrĩru atĩ ithe witũ Daudi nĩakuire na agĩthikwo, na mbĩrĩra yake ĩrĩ o gũkũ nginya ũmũthĩ ũyũ.
Bhaili, enitura okuroma kwemwe kwo bhuigi inguru ya lata weswe Daudi: omwene afuye na mbamusika, ne chituro chaye chili amwi neswe norwo lelo linu.
30 Nowe aarĩ mũnabii na nĩamenyete atĩ Ngai nĩamwĩrire na mwĩhĩtwa atĩ nĩagaikarĩria ũmwe wa rũciaro rwake gĩtĩ gĩake kĩa ũnene.
Kutyo, aliga ali omuragi na amenyere ati Nyamuanga alalaiye kwe chilairo chaye, ati katula oumwi ku rwibhuro rwaye ku chitebhe cho bhukama.
31 Nĩ ũndũ nĩamenyete ũhoro ũcio mbere, nĩaririe ũhoro wa kũriũka gwa Kristũ, atĩ ndaatiganĩirio mbĩrĩra-inĩ, o na kana mwĩrĩ wake ũkĩbutha. (Hadēs )
Alilorere linu kuchabhona, na naika inguru yo bhusuruko bhwa Masia, 'norwo atasigirwe kujimu, norwo omubhili gwaye gutabhorere.' (Hadēs )
32 Ngai nĩariũkĩtie Jesũ ũcio, na ithuĩ ithuothe tũrĩ aira a ũhoro ũcio.
Yesu unu - Nyamuanga amwiruye, oyo eswe bhona chili bhabhambasi.
33 Kuona atĩ nĩatũũgĩrĩtio guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai, na nĩamũkĩrire kĩĩranĩro kĩa Roho Mũtheru kuuma kũrĩ Ithe, nake nĩatũitĩrĩirie Roho ta ũrĩa mũrona rĩu na mũkaigua.
Ku rwejo, abheye emusibhwe inguru mu kubhoko kwo bhuryo kwa Nyamuanga, na alamiye iahadi yo Mwoyo Omweru okusoka kwa Latabhugenyi, omwene eturuye iahadi inu, oyo emwe omurora no kungwa.
34 Nĩgũkorwo Daudi ndaambatire agĩthiĩ igũrũ, no nĩoigire atĩrĩ, “‘Mwathani nĩeerire Mwathani wakwa atĩrĩ: “Ikara guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo,
Kwo kubha Daudi atagurukile okugenda mwiguru, nawe kaika, 'OMUKAMA naika ku Mukama wani,
35 o nginya rĩrĩa ngaatua thũ ciaku gaturwa ka makinya maku.”’
“iyanja mukubhoko kwani kwo bhuryo, mpaka ao nirabhakora abhabhibhi bhao kubhe singiro ku maguru gao.
36 “Nĩ ũndũ ũcio andũ othe a Isiraeli nĩmamenye atĩrĩ: Ngai nĩ atuĩte Jesũ, o ũcio mwambire, Mwathani na Kristũ.”
Ku rwejo inyumba yona ya Israeli na imenye chimwi ati Nyamuanga amukorere omwene kubha Mukama na Kristo, Yesu unu oyo mwabhambile.”
37 Rĩrĩa andũ maiguire ũhoro ũcio, ũkĩmatheeca ngoro, makĩũria Petero na atũmwo acio angĩ atĩrĩ, “Ariũ a Baba, twagĩrĩirwo nĩ gwĩka atĩa?”
Mbe bhejile bhongwa kutyo, mbasomwa emitima jebhwe, mbamubhwira Petro na jintumwa abhandi, “Bhaili, chikole kutiki?”
38 Nake Petero akĩmacookeria atĩrĩ, “Mwĩrirei na mũbatithio mũndũ o mũndũ thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ, nĩguo mũrekerwo mehia manyu. Na inyuĩ nĩ mũkwamũkĩra kĩheo kĩa Roho Mũtheru.
Na Petro nabhabhwira, “Muungame na mubhatijibhwe, bhuli umwi wemwe, mwi sina lya Yesu Kristo korereki musasilwe ebhiyeno bhyemwe, no mulamila izawadi yo Mwoyo Omweru.
39 Kĩĩranĩro gĩkĩ nĩ kĩanyu na ciana cianyu, na andũ arĩa othe marĩ kũraya, na andũ arĩa othe Mwathani Ngai witũ ageeta moke harĩ we.”
Kwo kubha kwemwe ni ahadi na kubhana bhemwe na kwa bhona abho bhali arera, abhanu bhanfu lwa kutyo Omukama Nyamuanga weswe kabhabhirikila.”
40 Akĩmataara na ciugo ingĩ nyingĩ, akĩmakaanagia; na akĩmathaitha, akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩhonokiei kuuma kũrĩ rũciaro rũrũ ruogomu.”
Kwa magambo manfu abhabhwiliye no kubhakomelesha; aikile, “Mwijunile musoke mu rwibhulo lunu oruyaga.”
41 Andũ arĩa meetĩkĩrire ndũmĩrĩri yake makĩbatithio, na mũthenya ũcio makĩongerereka andũ ta ngiri ithatũ.
Nio mbaramila amagambo gaye mbabhatijibhwa, ao mbeyongesha ku lusiku orwo kuti bhanu bhiumbi bhisatu.
42 Nao nĩmerutĩire kũgwatĩria ũrutani wa atũmwo, na ngwatanĩro-inĩ, na ũhoro-inĩ wa kwenyũrana mũgate, na kũhooya.
Mbagenderera mumeigisho ga jintumwa no bhumwi, mwirya lyo mukate na mu maombi.
43 Andũ othe makĩiyũrwo nĩ guoya, nao atũmwo magĩĩka morirũ maingĩ, na makĩringa ciama.
Obhubha mbuja inguru ya bhuli munu, ne bhikorwa bhyanfu ne bhibharikisho mbikorwa okulabha ku ntumwa.
44 Andũ arĩa othe meetĩkĩtie maarĩ hamwe, na nĩmagwatanagĩra indo ciothe.
Bhona abho bhekirisishe bhaliga bhali amwi no kubha ne bhinu bhyebhwe amwi,
45 Makĩendia ithaka ciao na indo ciao, makaheaga mũndũ o wothe kũringana na bata wake.
na bhagusishe ebhinu na jinsambu jebhwe no kugabha ku bhona okwingana na lya bhuli umwi.
46 O mũthenya nĩmagomanaga hekarũ-inĩ. Nĩmenyũraga mũgate marĩ mĩciĩ-inĩ yao, na makarĩĩanĩra marĩ na gĩkeno, na marĩ na ngoro theru,
Kutyo olusiku kwo lusiku bhagendeleye bhali no bhulamusi bhumwi mwi hekalu, na mbarya omukate mu musi, na mbarya ebhiryo kwo kukondererwa no kwimamya mu mutima;
47 makagoocaga Ngai, na magetĩkĩrĩka kũrĩ andũ othe. Nake Mwathani nĩongagĩrĩra thiritũ-inĩ yao andũ arĩa maahonokaga o mũthenya.
mbamusima Nyamuanga na bhali ne chibharikisho na abhanu bhona. Omukama abhongeshaga olusiku kwo lusiku kwabho bherurwaga.