Atũmwo 19
1 Na rĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Apolo arĩ kũu Korinitho, Paũlũ akĩgerera njĩra ĩrĩa yatuĩkanĩirie mwena wa rũgongo agĩthiĩ nginya Efeso. Aakinya kũu agĩkora arutwo amwe kuo.
Apollos Korint xǝⱨiridiki waⱪtida, Pawlus sǝpǝr ⱪilip, iqki ⱪuruⱪluⱪ arⱪiliⱪ Əfǝsus xǝⱨirigǝ kǝldi. U yǝrdǝ bǝzi muhlislar bilǝn uqrixip,
2 Akĩmooria atĩrĩ, “Nĩmwamũkĩrire Roho Mũtheru rĩrĩa mwetĩkirie?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Aca, ithuĩ o na tũtirĩ twaigua atĩ nĩ kũrĩ Roho Mũtheru.”
ulardin: — Silǝr etiⱪad ⱪilƣininglarda, Muⱪǝddǝs Roⱨ silǝrgǝ ata ⱪilinƣanmu? — dǝp soridi. — Yaⱪ, biz ⱨǝtta Muⱪǝddǝs Roⱨ bar degǝnni zadi anglimaptikǝnmiz, — dǝp jawab bǝrdi ular.
3 Nĩ ũndũ ũcio Paũlũ akĩmooria atĩrĩ, “Mwakĩbatithirio ũbatithio ũrĩkũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Twabatithirio ũbatithio wa Johana.”
Pawlus yǝnǝ: — Undaⱪta, silǝr ⱪandaⱪ qɵmüldürülüxtǝ qɵmüldürülgǝnsilǝr? — dǝp soridi. — Biz Yǝⱨya [pǝyƣǝmbǝr] yǝtküzgǝn qɵmüldürülüxni ⱪobul ⱪilduⱪ, — dedi ular.
4 Paũlũ akĩmeera atĩrĩ, “Ũbatithio wa Johana warĩ ũbatithio wa kwĩrira kwa mehia. Eeraga andũ metĩkie ũrĩa ũgũũka thuutha wake, nake nĩwe Jesũ.”
Pawlus: — Yǝⱨya [pǝyƣǝmbǝr] hǝlⱪⱪǝ yǝtküzgǝn qɵmüldülürüx bolsa gunaⱨlarƣa towa ⱪilixni bildüridiƣan qɵmüldürülüx bolup, ularƣa ɵzidin keyin kǝlgüqigǝ, yǝni Əysaƣa etiⱪad ⱪilix kerǝklikini tapiliƣanidi, — dedi.
5 Rĩrĩa maaiguire ũguo, makĩbatithio thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ.
Ular buni anglap, Rǝb Əysaning namida qɵmüldürülüxni ⱪobul ⱪildi.
6 Hĩndĩ ĩrĩa Paũlũ aamaigĩrĩire moko, Roho Mũtheru akĩmaikũrũkĩra, nao makĩaria na thiomi ingĩ na makĩratha mohoro.
Pawlus ⱪolini ularning üstigǝ tǝgküzüp turuxi bilǝn, Muⱪǝddǝs Roⱨ ularƣa qüxti. Buning bilǝn ular namǝlum tillarda sɵzlǝxkǝ ⱨǝm pǝyƣǝmbǝrlǝrqǝ wǝⱨiy-bexarǝtlǝrni yǝtküzüxkǝ baxlidi.
7 Nao othe maarĩ ta andũ ikũmi na eerĩ.
Ular tǝhminǝn on ikki ǝrkǝk kixi idi.
8 Paũlũ agĩtoonya thunagogi, na ihinda rĩa mĩeri ĩtatũ akĩaria na ũcamba kuo, akĩgeragia kũringĩrĩria andũ ũhoro wa ũthamaki wa Ngai.
Pawlus üq ay dawamida [Əfǝsus xǝⱨiridiki] sinagogⱪa kirip, yürǝklik bilǝn sɵz ⱪilip, ular bilǝn Hudaning padixaⱨliⱪidiki ixlar toƣrisida munazirilixip ⱪayil ⱪilixⱪa tirixti.
9 No amwe ao makĩũmia ngoro; makĩaga gwĩtĩkia na magĩcambia Njĩra ĩyo mbere ya kĩrĩndĩ. Nĩ ũndũ ũcio Paũlũ akĩmeherera. Akĩoya arutwo agĩthiĩ nao nyũmba ĩrĩa yathomithagĩrio andũ ya Turano, akaaranagĩria na andũ o mũthenya arĩ kuo.
Lekin bǝziliri jaⱨilliⱪ ⱪilip ixinixni rǝt ⱪilip, halayiⱪ aldida [Rǝbning] yoliƣa ⱨaⱪarǝt kǝltürgǝndǝ, Pawlus ulardin qiⱪip, muhlislarnimu ayrip qiⱪti. U ⱨǝrküni Tirannus isimlik adǝmning leksiyihanisida munazirǝ-muzakirǝ ɵtküzdi.
10 Ũndũ ũyũ nĩwathiire na mbere ihinda ta rĩa mĩaka ĩĩrĩ, o nginya Ayahudi na Ayunani othe arĩa maatũũraga bũrũri wa Asia makĩigua kiugo kĩa Mwathani.
Bu ix ikki yil dawamlaxti. Nǝtijidǝ, Asiya ɵlkisidiki pütün hǝlⱪ, Yǝⱨudiylar bolsun, Greklǝr bolsun ⱨǝmmǝylǝn Rǝbning sɵz-kalamini anglidi.
11 Ngai nĩaringire ciama cia mwanya agereire harĩ Paũlũ,
Huda Pawlusning ⱪolliri arⱪiliⱪ karamǝt mɵjizilǝrni yaratti.
12 o nginya itambaya na nguo iria ciahutagia mwĩrĩ wake igatwarĩrwo andũ arĩa maarĩ arũaru, nao makahona mĩrimũ yao na ngoma thũku ikamatiga.
Kixilǝr ⱨǝtta ⱪol yaƣliⱪ wǝ pǝrtuⱪlarni Pawlusning tenigǝ tǝgküzüp, andin kesǝllǝrning yeniƣa apirip, ularning üstigǝ yapatti. Nǝtijidǝ, kesǝllǝr saⱪiyip, yaman roⱨlar ulardin qiⱪip ketǝtti.
13 Na rĩrĩ, Ayahudi amwe arĩa maathiiaga makĩingataga ngoma thũku makĩgeria kũhũthĩra rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ harĩ andũ arĩa maarĩ na ndaimono. Moigaga atĩrĩ, “Thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ, ũrĩa ũhunjagio nĩ Paũlũ, ndagwatha uume.”
Lekin xu ǝtrapta yüridiƣan, «jinkǝx» Yǝⱨudiylarin bǝzilirimu Rǝb Əysaning namini ixlitip baⱪⱪusi kelip, jin qaplaxⱪanlar üstidǝ turup jinlarƣa: «Pawlus jakarlawatⱪan Əysaning namidin sanga ⱪattiⱪ buyruⱪ berimǝn!» dǝydiƣan boldi.
14 Ariũ mũgwanja a Mũyahudi wetagwo Sikeva, warĩ mũthĩnjĩri-Ngai mũnene, nĩmekaga ũguo.
Bu ixni ⱪilidiƣanlarning arisida Skewa isimlik bir Yǝⱨudiy bax kaⱨinning yǝttǝ oƣlimu bar idi.
15 Mũthenya ũmwe, ngoma thũku ĩkĩmacookeria ĩkĩmeera atĩrĩ, “Jesũ nĩndĩmũũĩ na nĩnjũũĩ ũhoro wa Paũlũ, no inyuĩ mũrĩ a?”
Lekin [ular ⱪoƣliwǝtmǝkqi bolƣan] yaman Roⱨ ularƣa jawabǝn: — Əysani tonuymǝn, Pawlustin hǝwirim bar, biraⱪ ɵzünglar kim bolisilǝr?! — dewidi,
16 Hĩndĩ ĩyo mũndũ ũcio warĩ na ngoma thũku akĩmarũgĩrĩra akĩmatooria othe. Akĩmahũũra mũno nginya makiuma nyũmba ĩyo makĩũra marĩ njaga makiuraga thakame.
yaman Roⱨ qaplixiwalƣan kixi ularƣa etilip qiⱪip, ularni urup xama ⱪilip, ularning üstidin ƣalib kǝldi. Ular yalingaq wǝ yarilanƣan ⱨalda ɵydin ⱪeqip qiⱪip kǝtti.
17 Rĩrĩa Ayahudi na Ayunani arĩa maatũũraga Efeso maamenyire ũhoro ũcio, othe makĩiyũrwo nĩ guoya, narĩo rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ rĩgĩtũũgĩrio.
Bu ix Əfǝsus xǝⱨiridǝ turuwatⱪan barliⱪ Yǝⱨudiylar wǝ Greklǝrgimu mǝlum bolup, ⱪorⱪunq ⱨǝmmisini basti wǝ Rǝb Əysaning nami uluƣlandi.
18 Andũ aingĩ a arĩa meetĩkirie makĩyumĩria na makiumbũra waganu wao matekũhitha.
Nǝtijidǝ, nurƣun etiⱪadqilar burunⱪi ⱪilƣanlirini iⱪrar ⱪilip, aldiƣa qiⱪti.
19 Andũ aingĩ arĩa maaragũraga, magĩcookanĩrĩria mabuku mao na makĩmacinĩra mbere ya andũ othe. Rĩrĩa maatarire thogora wa mabuku macio, magĩkinyia durakima ngiri mĩrongo ĩtano.
Seⱨirgǝrlik ⱪilƣanlardin nurƣun adǝmlǝr ɵzlirining seⱨirgǝrlik kitab-palnamilirini ǝkelip [bir yǝrgǝ dɵwilǝp], kɵpqilikning aldida kɵydürüxti. Bu kitablarning ⱪimmiti jǝmiy ǝllik ming kümüx tǝnggigǝ yetǝtti.
20 Kiugo kĩa Mwathani gĩkĩhunja mũno na njĩra ĩyo na gĩkĩgĩa na hinya.
Xundaⱪ ⱪilip, Rǝbning sɵz-kalami küqgǝ igǝ bolup, bǝrⱪ urup üstünlükkǝ ɵtti.
21 Thuutha wa maũndũ macio mothe gwĩkĩka, Paũlũ agĩtua itua rĩa gũthiĩ Jerusalemu, atuĩkanĩirie Makedonia na Akaia. Akiuga atĩrĩ, “Ndaarĩkia gũkinya kũu, no nginya ngaacooka thiĩ Roma.”
Bu ixlar yüz bǝrgǝndin keyin, Pawlus kɵnglidǝ, Makedoniyǝ wǝ Ahaya ɵlkisidin ɵtüp Yerusalemƣa berixⱪa niyǝt baƣlidi. U: — U yǝrgǝ barƣandin keyin, Rim xǝⱨirini kɵrüp kelixim kerǝk, — dedi.
22 Agĩtũma andũ eerĩ a arĩa maamũteithagĩrĩria, na nĩo Timotheo na Erasito, mathiĩ Makedonia, nake agĩikaranga kũu bũrũri wa Asia gwa kahinda kanini.
Xuning bilǝn, u ɵzigǝ yardǝmdǝ boluwatⱪanlardin Timotiy bilǝn Erastus ikkiylǝnni Makedoniyǝgǝ ǝwǝtiwetip, ɵzi yǝnǝ bir mǝzgil Asiya ɵlkisidǝ turdi.
23 Ihinda-inĩ rĩu nĩ kwagĩire na thogothogo nene ĩkoniĩ ũhoro wa Njĩra ĩyo.
Dǝl xu qaƣda, [Əfǝsus xǝⱨiridǝ] [Rǝbning] yoli toƣruluⱪ eƣir malimaqiliⱪ kɵtürüldi.
24 Mũturi wa indo cia betha wetagwo Demeterio, ũrĩa wathondekaga tũmĩhianano twa betha twa Aritemi, nĩatũmaga andũ arĩa maaturaga indo icio magĩe na wonjoria mũnene.
Ayal ilaⱨ Artemisni sürǝtlǝp kümüx tǝkqǝ-ⱨǝykǝllǝrni yasiƣuqi Dimitriy isimlik bir zǝrgǝr bar idi. Uning bu ixi ⱨünǝrwǝnlǝrgǝ kɵp payda tapⱪuzatti.
25 Nake agĩcookanĩrĩria andũ acio maaturaga indo icio, hamwe na aruti a wĩra arĩa maarutaga wĩra ũhaanaine na wao, akĩmeera atĩrĩ, “Andũ aya, inyuĩ nĩmũũĩ nĩtuonaga uumithio mũnene kuuma kũrĩ wonjoria ũyũ.
Dimitriy ⱨünǝrwǝnlǝrni wǝ xuningƣa ohxax ixlar bilǝn xuƣulliniwatⱪan baxⱪa ustilarni yiƣip, ularƣa: — Buradǝrlǝr, bizning gülliniximizning bu ix bilǝn baƣliⱪ ikǝnlikini bilisilǝr;
26 Na nĩmũrona na mũkaigua ũrĩa mũndũ ũyũ ũretwo Paũlũ aiguithĩtie na akahĩtithia andũ aingĩ gũkũ Efeso, na makĩria bũrũri wothe wa Asia akiugaga atĩ ngai iria ithondeketwo nĩ mũndũ ti ngai o na hanini.
ⱨazir ⱨeliⱪi Pawlusning nemǝ ixlarni ⱪilip yürgǝnlikini angliƣan ⱨǝm kɵrgǝn boluxunglar kerǝk. U: «Ⱪol bilǝn yasiwalƣan nǝrsilǝr ilaⱨlar ǝmǝs» deyix bilǝn, pǝⱪǝt Əfǝsusta ǝmǝs, bǝlki pütkül Asiya ɵlkisidǝ degüdǝk nurƣunliƣan kixilǝrni ⱪayil ⱪilip, azdurup burawatidu.
27 Ũgwati ũrĩa ũrĩ ho nĩ atĩ to wonjoria witũ wiki ũkũmenererio, no o na hekarũ ya ngai ya mũndũ-wa-nja ĩrĩa nene ĩĩtagwo Aritemi nĩĩkwagithio kĩene, na ngai ĩyo ya mũndũ-wa-nja yo nyene, ĩrĩa ĩhooyagwo bũrũri-inĩ wothe wa Asia, na thĩ yothe, nĩĩkũimwo ũkaru wayo.”
Əmdi ⱨazir bizning bu sodimizƣa bǝtnam qaplax hǝwpi bolupla ⱪalmay, bǝlki büyük ayal ilaⱨ Artemisning buthanisimu ǝrzimǝs dǝp ⱪarilip, ⱨǝtta Asiya ɵlkisi wǝ pütkül jaⱨan ibadǝt ⱪilidiƣan [bu ayal ilaⱨimizning] xan-xǝripimu yoⱪilix hǝwpigǝ duq keliwatidu! — dedi.
28 Rĩrĩa maaiguire ũguo, makĩngʼũrĩka mũno na makĩanĩrĩra, makiugaga atĩrĩ: “Aritemi wa Aefeso nĩ mũnene!”
Bu sɵzlǝrni angliƣan kɵpqilik ƣǝzǝpkǝ qɵmüp, ⱪayta-ⱪayta: — Əfǝsusluⱪlarning Artemisimiz büyüktur! — dǝp quⱪan kɵtürüxkǝ baxlidi.
29 Na thuutha wa kahinda kanini itũũra rĩu rĩkĩiyũra inegene. Andũ acio othe makĩnyiita Gayo na Arisitariko arĩa moimĩte Makedonia na Paũlũ, nao makĩhanyũka marĩ ngoro ĩmwe magĩtoonya nyũmba ĩrĩa yagomanagwo nĩ ũndũ wa kuona mĩago.
Buning bilǝn pütkül xǝⱨǝr malimatang bolup kǝtti. Halayiⱪ Pawlusning sǝpǝrdaxliridin Makedoniyǝlik Gayus wǝ Aristarhuslarni tutup sɵrǝp, serk mǝydaniƣa tǝngla yopurulup mangdi.
30 Paũlũ nĩendaga kwĩyumĩria mbere ya kĩrĩndĩ kĩu, no arutwo makĩmũgiria.
Pawlus halayiⱪ arisiƣa kirmǝkqi bolƣanidi, lekin muhlislar uning kirixigǝ yol ⱪoymidi.
31 O na anene amwe a bũrũri wa Asia arĩa maarĩ arata a Paũlũ makĩmũtũmanĩra, makĩmũthaitha ndakagerie gũtoonya nyũmba ĩyo yagomanagwo nĩ ũndũ wa kuona mĩago.
Ⱨǝtta Pawlusning dostliri bolƣan ɵlkǝ ǝmǝldarliridin bezilirimu uningƣa hǝwǝr yǝtküzüp, uni serk mǝydaniƣa berixⱪa tǝwǝkkül ⱪilmasliⱪⱪa jekilidi.
32 Kĩũngano kĩu gĩkĩaga ũiguano: Amwe maanagĩrĩra makoiga ũũ, na arĩa angĩ makoiga ũũ. Andũ arĩa aingĩ o na matiamenyaga gĩtũmi gĩa gũkorwo hau.
Əmdi bǝzilǝr buni dǝp warⱪirisa, bǝzilǝr uni dǝp warⱪirixip, pütün sorun warang-qurungƣa toldi; kixilǝrning kɵpinqisi ɵzlirining nemigǝ yiƣilƣanliⱪinimu bilmǝytti.
33 Ayahudi makiumĩria Alekisanda mbere ya kĩrĩndĩ, na andũ amwe a kĩrĩndĩ kĩu makĩanĩrĩra makĩmwĩra ũrĩa egwĩka. Nake akĩmakiria na moko nĩgeetha eyarĩrĩrie mbere yao.
Yǝⱨudiylar Iskǝndǝr isimlik adǝmni aldiƣa ittirip qiⱪiriwidi, kɵpqilik uni aldiƣa turƣuzdi. Iskǝndǝr kɵpqilikkǝ ⱪol ixariti ⱪilip, [Yǝⱨudiylarni] aⱪlimaⱪqi boldi.
34 No rĩrĩa maamenyire atĩ aarĩ Mũyahudi, othe makĩanĩrĩra na mũgambo ũmwe ihinda ta rĩa mathaa meerĩ makiugaga atĩrĩ, “Aritemi wa Aefeso nĩ mũnene!”
Biraⱪ kɵpqilik uning Yǝⱨudiy ikǝnlikini bilip ⱪelip, ⱨǝmmisi tǝngla: — Əfǝsusluⱪlarning Artemisimiz büyüktur! — dǝp ikki saǝtqǝ quⱪan kɵtürüp turuxti.
35 Karani wa kĩama gĩa itũũra rĩu agĩkiria kĩrĩndĩ kĩu, agĩcooka akĩmeera atĩrĩ: “Andũ aya a Efeso, githĩ thĩ yothe ndĩũĩ atĩ itũũra rĩa Efeso nĩrĩo rĩene hekarũ ĩrĩa ĩtũũragwo nĩ Aritemi ũrĩa mũnene, na mũhianano wake ũrĩa waharũrũkire kuuma igũrũ?
Ahirda, xǝⱨǝrning bax mirzisi halayiⱪni tinqlandurup mundaⱪ dedi: — Əy Əfǝsusluⱪlar! Biz Əfǝsusluⱪlarning xǝⱨirining büyük Artemisning buthanisining wǝ uning asmandin qüxkǝn süritining ⱪoƣdiƣuqisi ikǝnlikini bilmǝydiƣan kim bar!
36 Nĩ ũndũ ũcio, kuona atĩ maũndũ macio matingĩkaanĩka-rĩ, mwagĩrĩirwo nĩ gũkira, na mũtikae gwĩka ũndũ wa ihenya.
Bu ixlarni inkar ⱪilalmiƣanikǝn, ɵzünglarni besiwelixinglar, baxbaxtaⱪliⱪ ⱪilmasliⱪinglar kerǝk.
37 Inyuĩ mwarehe andũ aya haha, o na gũtuĩka ti kũiya maiyĩte indo cia hekarũ, kana makaruma ngai iitũ ya mũndũ-wa-nja.
Qünki silǝr bu kixilǝrni bu yǝrgǝ [soraⱪⱪa tartixⱪa] elip kǝldinglar; lekin ular ya buthanilarni bulƣuqilar ya bizning ayal ilaⱨimizƣa kupurluⱪ ⱪilƣuqilardin ǝmǝs.
38 Hakĩrĩ ũguo-rĩ, angĩkorwo Demeterio na andũ acio angĩ marutaga wĩra nake marĩ na mateta igũrũ rĩa mũndũ o wothe, maciirĩro nĩmahingũre na aciirithania marĩ ho. No mamathitange.
Əgǝr Dimitriy wǝ uningƣa ⱪoxulƣan ⱨünǝrwǝnlǝrning mǝlum bir kixining üstidin xikayiti bolsa, soraⱪhanilar oquⱪ turmaⱪta wǝ soraⱪqi waliylarmu bar. Ular xu yǝrlǝrdǝ bir-biri bilǝn dǝwalaxsun;
39 Angĩkorwo harĩ na ũndũ ũngĩ mũngĩenda kuuga makĩria ma ũguo, ũcio no ũciirĩirwo kĩama-inĩ kĩa watho.
wǝ baxⱪa birǝr mǝsililiringlar bolsa, rǝsmiy sorunda bir tǝrǝp ⱪilinixi lazim.
40 Ũrĩa kũrĩ rĩu nĩ atĩ, tũrĩ ũgwati-inĩ wa gũthitangĩrwo ngũĩ ĩno ya ũmũthĩ. Na kũrĩ ũguo tũtingĩhota kũheana ũhoro wa thogothogo ĩno, tondũ hatirĩ na gĩtũmi kĩa yo.”
Biz ǝmdi yǝnǝ bügünki wǝⱪǝni topilang dǝp ǝrz ⱪilinix hǝwpidǝ turuwatimiz; qünki bu malimanqliⱪning ⱨeq sǝwǝbi kɵrsitilmigǝqkǝ, ⱨesabinimu berǝlmǝymiz-dǝ!
41 Aarĩkia kuuga ũguo, akĩĩra kĩũngano kĩu gĩthiĩ, akĩniina mũcemanio.
Bu sɵzlǝrni ⱪilip bolup, u yiƣilƣan halayiⱪni tarⱪitiwǝtti.
