< Atũmwo 13 >
1 Na rĩrĩ, kanitha-inĩ wa Antiokia nĩ kwarĩ na anabii na arutani: nao nĩo Baranaba, na Simeoni ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Nigeri, na Lukio ũrĩa woimĩte Kurene, na Manaeni (ũrĩa wareranĩirio na Herode ũrĩa mũthamaki), o na Saũlũ.
Antioch Houbung sunga Themgao le mihil ho chu, Barnabas, Simeon (mivompa), Lucius (Cyrene mi), Manaen (Herod Antipas golpa), chule Saul ahiuve.
2 Rĩrĩa mahooyaga Mwathani mehingĩte kũrĩa irio, Roho Mũtheru akiuga atĩrĩ, “Nyamũrĩrai Baranaba na Saũlũ nĩ ũndũ wa wĩra ũrĩa ndĩmetĩire.”
Chuin Nikhat amaho hin an ngola Pathen ahoukhom pet-un Lhagao Theng in amaho koma chun “Barnabas le Saul chu kakouna natong dingin lhandoh tauvin,” ahin tin ahi.
3 Nĩ ũndũ ũcio thuutha wa kwĩhinga kũrĩa irio na kũhooya Ngai, makĩmaigĩrĩra moko, na makĩmatũma mathiĩ.
Chuin amahon an ngola taona hatah-a anei jouvun amani chunga chun khut angam un, ataopeh jouvun asoldoh tauvin ahi.
4 Andũ acio eerĩ, matũmĩtwo nĩ Roho Mũtheru, magĩthiĩ nginya Seleukia na makĩhaica marikabu makiuma kũu magĩthiĩ nginya Kuporo.
Chuin Barnabas le Saul chu Lhagao Theng in asoldoh lhon tan ahile, amani Seleucia kongkai muna achesuh lhon in chuin Cyprus twikol jon dingin konga atou lhon tan ahi.
5 Rĩrĩa maakinyire Salamisi, makĩhunjia kiugo kĩa Ngai thunagogi-inĩ cia Ayahudi. Nake Johana aarĩ hamwe nao arĩ ta mũteithia wao.
Chuche muna Salamis khopi alhun hon phat in Judah te kikhop khomna hoa alut lhon in Pathen thu asamphong le hon tan ahi. Chule John Mark jong amani kithopi dingin akilhon uvin ahi.
6 Magĩthiĩ matuĩkanĩirie gĩcigĩrĩra kĩu gĩothe nginya magĩkinya Pafo. Kũu magĩkora Mũyahudi warĩ mũragũri na mũnabii wa maheeni wetagwo Bari-Jesũ,
Chuin amani twikol sung pumpi a chun khopi khat a kon in khopi khat ah avahle lhonin Paphos chan in achelhon in ahile hiche lai muna chun Bar-Yeshua kiti Judah mi doichoi le themgao lhemkhat akimupi lhon in ahi.
7 nake aatungatagĩra barũthi ũrĩa wetagwo Serigio Paũlũ. Barũthi ũcio warĩ mũndũ mũũgĩ, agĩtũmanĩra Baranaba na Saũlũ tondũ nĩendaga kũigua kiugo kĩa Ngai.
Chule amapa chu gamvaipo miching tah Sergius Paulus koma uma ahi. Chuin gamvaipo pa chun Pathen thu angai nom jeh chun Barnabas le Saul chu akou tan ahi.
8 No rĩrĩ, Elumo ũcio mũragũri (amu ũguo nĩguo rĩĩtwa rĩake riugĩte) akĩmakararia na akĩgeria kũgarũra barũthi ũcio nĩgeetha ndagetĩkie.
Ahinlah Elymas kiti doichoi mikhat ahung kikum lut in gamvaipo chun Barnabas le Saul thusei chu atahsan louna tei dingin hiche teni thusei hi ngaipeh hih in tin aseiyin ahi.
9 Hĩndĩ ĩyo Saũlũ, ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Paũlũ aiyũrĩtwo nĩ Roho Mũtheru, agĩkũũrĩra Elumo maitho, akĩmwĩra atĩrĩ,
Chuin Paul tiajong kihe Saul chu Lhagao Theng adimset in, chule aman doichoi mipa chu aven,
10 “Wee ũrĩ mwana wa mũcukani na ũrĩ thũ ya maũndũ marĩa mothe mega! Ũiyũrĩtwo nĩ mĩthemba yothe ya maheeni na waara. Ndũrĩ hĩndĩ ũgaatiga kuogomia njĩra iria ciagĩrĩire cia Mwathani?
“Nangma Diabol chapa, Jou le jona milhemlha, thilpha jouse dinga melma pa! Pathen lamdih a kona mihem puimang ding hi nangah louhel ding ham?
11 Na rĩrĩ, guoko kwa Mwathani nĩgũgũũkĩrĩire. Nĩũgũtuĩka mũtumumu na kwa ihinda ndũgũkorwo ũkĩona ũtheri wa riũa.” O hĩndĩ ĩyo akĩona marundurundu, na akĩgĩĩo nĩ nduma, akĩambĩrĩria kũhambahambata, agĩcaragia mũndũ wa kũmũnyiita guoko amũtongorie.
Ven tun Pakai mijep na khut chu nachunga hung chu ding chule namit choding phat chomkhat khovah namulou ding ahitai.”
12 Nake barũthi oona ũrĩa gwekĩka, agĩĩtĩkia, nĩgũkorwo nĩagegirio nĩ ũrutani ũcio ũkoniĩ Mwathani.
Hiche thilsoh chu gamvaipo chun amu phat in ama jong seijui ho lah a ajao tan ahi ajeh chu Pakai thudol thuhil chu kidang asah val jeng ahi.
13 Paũlũ na andũ arĩa maarĩ nao, moima Pafo makĩhaica marikabu magĩthiĩ Periga kũu bũrũri wa Pamufilia, kũrĩa Johana aamatigire agĩcooka Jerusalemu.
Chuin Paul le alhon khompi ho chun Paphos dalhan Pamphylia jon dingin konga akitolun Perga muna akinga tauvin, chule hiche muna kon chun John Mark chu Jerusalem lama akile tan ahi.
14 Moima Periga, magĩthiĩ na mbere magĩkinya Antiokia ya bũrũri wa Pisidia. Na mũthenya wa Thabatũ magĩtoonya thunagogi magĩikara thĩ.
Ahin Paul le Barnabas vang chu keng lam in Pisidia gam'a Antioch chan achelhon in, chuin cholngah nikhon amani jong kikhom dingin kikhop khomna in ah alut lhon tan ahi.
15 Thuutha wa gũthomwo kwa Maandĩko ma Watho na ma Anabii, anene a thunagogi makĩmatũmanĩra makĩmeera atĩrĩ; “Ariũ a Ithe witũ, angĩkorwo mũrĩ na ũhoro wa kũũmĩrĩria andũ-rĩ, maarĩriei.”
Chuin angaiya Mose le Themgao lekhabu asim jouvun kikhopna-a lamkai hon amani koma chun “Sopi teni mipi ho tilkhouna dinga seinom nanei honle hung sei lhonin,” tin phat apeuvin ahi.
16 Paũlũ akĩrũgama, na aarĩkia kũmakiria na guoko akĩmeera atĩrĩ: “Andũ aya a Isiraeli o na inyuĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ arĩa mũhooyaga Ngai, ta thikĩrĩriai!
Chuin Paul ading doh in akhut alhang in mipi ho chu thipbeh cha-a um ding'in aseiyin, chuin aman aseitai, “Israel mite hole Pathen ging'ah chidang namdang teho, ngaiyuvin,
17 Ngai wa andũ a Isiraeli nĩathuurire maithe maitũ; agĩtũma andũ acio matheereme hĩndĩ ĩrĩa maatũũraga Misiri, na akĩmaruta bũrũri ũcio na hinya mũnene,
Hiche Israel nampi Pathen chun ipu ipateu ana lhengdoh in Egypt gam'a chun apunsah uvin chule thahattah nampi khat in ahin semdoh tan ahi. Chuin athahat nan Egypt mite khut ah asoh chan nauva konin ahin huh doh in,”
18 nĩakirĩrĩirie mĩtugo yao ihinda rĩa ta mĩaka mĩrongo ĩna marĩ werũ-inĩ,
Gamthip noiya kum somli jen ahin puiyin,
19 akĩniina ndũrĩrĩ mũgwanja kũu Kaanani naguo bũrũri wacio akĩũhe andũ aake ũtuĩke igai rĩao.
Chuin Canaan gamsunga nam sagi jen asumang in, agam sungu chu Israel ten aloding in apetan ahi.
20 Ũhoro ũcio wothe wekĩkire ihinda-inĩ rĩa ta mĩaka magana mana ma mĩrongo ĩtano. “Thuutha wa ũguo, Ngai akĩmahe atiirĩrĩri bũrũri o nginya hĩndĩ ya Samũeli ũrĩa warĩ mũnabii.
Hiche thilsoh hi kum 450 sunga soh ahi. Chujouvin Israel chate chunga vaihom ding in Pathen thutan vaihom ho ana pen ama ho chun Samuel themgao pa khang chanin vai anahom un ahi.
21 Hĩndĩ ĩyo andũ makiuga maheo mũthamaki, nake Ngai akĩmahe Saũlũ mũrũ wa Kishu, wa mũhĩrĩga wa Benjamini, nake agĩathana mĩaka mĩrongo ĩna.
Chuin mipi chun leng ana thum'un, ahile Pathen in Benjamin phunga kon Kish chapa Saul chu ana pen ama chun kum somli lengvai anapon ahi.
22 Thuutha wa kweheria Saũlũ, agĩtua Daudi mũthamaki wao. Akĩruta ũira ũmũkoniĩ, akiuga atĩrĩ, ‘Nĩnyonete Daudi mũrũ wa Jesii arĩ mũndũ ũkenagia ngoro yakwa; we nĩarĩĩkaga ũrĩa wothe ngwenda eke.’
Ahin Pathen in Saul chu leng muna konin ana ladoh in David chu ana tung tan ahi. Pathen in David thudola hitin ana seiye “Keiman kalung gottah mi Jesse Chapa David kamutai, aman kalunggot jouse abol ding ahi” ati.
23 “Kuuma rũciaro-inĩ rwa mũndũ ũyũ, Ngai nĩareheire andũ a Isiraeli Mũhonokia, na nĩwe Jesũ, o ta ũrĩa eeranĩire.
Chule Pathen in Israelte huhdoh dinga athutep Yeshua chu leng David insunga kon ahi.
24 Jesũ atanooka, Johana nĩahunjagĩria andũ othe a Isiraeli ũhoro wa kwĩrira mehia na ũhoro wa kũbatithio.
Ama ahung masang in twilutsah John in Israel mipi jousen chonset lung aheiya Pathen koma akilekit uva chule twiya Baptize achanna dingu thu ana lhangsam in ahi.
25 Na rĩrĩa Johana aarĩkagia wĩra wake nĩoririe atĩrĩ: ‘Mwĩciiragia niĩ nĩ niĩ ũũ? Niĩ ti niĩ we. Aca niĩ ti niĩ, nowe nĩegũũka thuutha wakwa, o we ũrĩa niĩ itagĩrĩirwo kuohora ndigi cia iraatũ ciake.’
Chuin John in atoh ding kin achaiphat in aman adong in “keihi Messiah nei hisah uham? Kahipoi! Ahin Ama hungvah ding ahi, chule keima akengchot khao sutlha a pang asolchah khat dinga jong lhing jou kahipoi.”
26 “Ariũ a Ithe witũ, o inyuĩ ciana cia Iburahĩmu, o na inyuĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ arĩa mwĩtigĩrĩte Ngai, ũhoro ũyũ wa ũhonokio nĩ ithuĩ tũtũmĩirwo.
Sopite, Abraham son ho le chidang namdang Pathen ging mite ho, Hiche huhhingna thuphahi eiho dinga hung kisol ahi.
27 Andũ a Jerusalemu na anene ao matiakũũranire Jesũ, no nĩ ũndũ wa ũrĩa maamũtuĩrĩire ciira, makĩhingia ciugo cia anabii iria ithomagwo o mũthenya wa Thabatũ.
Jerusalem mite le alamkai teuvin themgao hon Yeshua thudol aseiyu ahilam ahepouve. Chusang in themmo achanun hiche jeng jong hin cholngah niseh a themgao ho thucheng aguilhun sah ahi.
28 O na gũtuĩka mationire gĩtũmi kĩiganu gĩa gũtũma ooragwo, nĩmathaithire Pilato aathane ooragwo.
Chule dan dung juiya tha nading themmo najong amu pouvin, ahin Pilate henga chun atha teitei nading in angeh un ahi.
29 Na maarĩkia kũhingia maũndũ mothe marĩa maandĩkĩtwo ũhoro wake, makĩmũcurũria kuuma mũtĩ-igũrũ, makĩmũiga mbĩrĩra.
Chuin themgao vin achungchang thudol asei jouse aboljou soh phat un, thingpel chunga konin ala lhauvin lhanah alup sah tauvin ahi.
30 No rĩrĩ, Ngai nĩamũriũkirie kuuma kũrĩ arĩa akuũ,
Ahivangin Pathen in thina-a konin akaithou kittai.
31 na kwa ihinda rĩa mĩthenya mĩingĩ nĩonirwo nĩ andũ arĩa moimĩte nao Galili, magathiĩ Jerusalemu. Na rĩu acio nĩo aira aake kũrĩ andũ aitũ.
Chuin nikho phabep jouvin Galilee a kona Jerusalem lampia akilhon khompi ho henga ama akiphong in tun amaho Israel mite henga hettoh sah in apang uvin ahi.
32 “Tũramwĩra ũhoro mwega: Ũhoro ũrĩa Ngai eerĩire maithe maitũ,
Tunia keiho hiche laiya hi Pathen in ipu ipateu henga ana kitepna thupha choiya hung kahiuve.
33 nĩatũhingĩirie ithuĩ ciana ciao, na ũndũ wa kũriũkia Jesũ. O ta ũrĩa kwandĩkĩtwo thĩinĩ wa Thaburi ya keerĩ atĩrĩ: “‘Wee ũrĩ Mũrũ wakwa; ũmũthĩ nĩndatuĩka Thoguo.’
Chule hiche hi ason achilhah eiho jouse henga Pathen in Yeshua akaithou vanga aguilhunsah ahi. Hiche thudol hi Psalm lekhabu nina in hitin aseiyin ahi, “Nangma kachapa, tunin keima napa kahitai.”
34 Naguo ũhoro wa ma wa atĩ Ngai nĩamũriũkirie kuuma kũrĩ arĩa akuũ nĩguo ndakabuthe-rĩ, nĩ warĩtio na ciugo ici: “‘Nĩngakũhe irathimo iria theru na iria itarĩ hĩndĩ ingĩaga iria cierĩirwo Daudi.’
Ajeh chu Pathen in lhana monlha bep ding hilouva thina-a kona kaithou dinga ana thutepsa ahi. Pathen in aseiyin, “David henga kakitepna phattheina kiselguh chu nangma kapeh ding nahi, ati.
35 Ũndũ ũcio nĩwarĩtio handũ hangĩ atĩrĩ: “‘Wee ndũkareka ũrĩa waku Mũtheru abuthe.’
Psalm lekhabu dang khat'ah ahilchen be in, Nami theng chu lhan'a namon den sah lou ding ahi,” ati.
36 “Nĩgũkorwo rĩrĩa Daudi aarĩkirie gũtungatĩra Ngai rũciaro-inĩ rwake, nĩakuire; agĩthikwo hamwe na maithe make naguo mwĩrĩ wake ũkĩbutha.
Chule hiche thuhi David aseina ahipoi, ajeh chu David chun ama khang sunga Pathen lunggot lam abol jouvin athi in apu apate toh akivui khomin chule atahsa jong amon mang tan ahi.
37 No ũrĩa Ngai aariũkirie kuuma kũrĩ arĩa akuũ ndaabuthire.
Ahipoi! Hiche thuhi Pathen in atahsa mon mang louva akaithou midang khat kiseina ahi.
38 “Nĩ ũndũ ũcio, ariũ a Ithe witũ, ngwenda mũmenye atĩ ũhoro wa kũrekerwo kwa mehia nĩũhunjĩtio kũrĩ inyuĩ na ũndũ wa Jesũ.
Sopite ho, ngaiyun! Hiche Yeshua vanga chonset ngaidamna aum thudol lhangsama kahiuve.
39 Na mũndũ wothe ũmwĩtĩkĩtie nĩatuuagwo mũthingu maũndũ-inĩ mothe marĩa watho wa Musa ũtangĩamũtuire mũthingu.
Koi hijong le ama tahsan chan chu Pathen anga themchanga kisim ding ahi chule hiche hi Mose dan in aboltheipoi.
40 Mwĩmenyererei, nĩgeetha ũhoro ũrĩa anabii maaririe ndũkanamũkore, rĩrĩa moigire atĩrĩ:
Chingtheiyun! Themgao thusei hohi nangho chunga chuh sah hih un, ajeh chu amahon hitin aseiyuve;
41 “‘Ta rorai, inyuĩ anyũrũrania, gegaai na mũthire, nĩgũkorwo nĩngwĩka ũndũ matukũ-inĩ manyu, ũrĩa mũtangĩtĩkia, o na mũngĩĩrwo nĩ mũndũ.’”
“Veuvin mi nuisat ho, kidang sauvin lang thidoh un, ajeh chu nangho phat laiyin thilkhat kabolin, hiche thil khat kabol chu mikhat in naheng uva ahung sei jong le natahsan pouve.” ati.
42 Rĩrĩa Paũlũ na Baranaba moimaga thunagogi, andũ makĩmeera moke mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire wa Thabatũ nĩguo mathiĩ na mbere kwaria ũhoro ũcio.
Chuin Paul le Barnabas chu kikhopna in'a konin apotdoh lhonin ahile mipi chun akham uvin hapta kit le asei lhon jouse avelsei kit lhon dingin angeh-un ahi.
43 Hĩndĩ ĩrĩa mũcemanio wathirire, Ayahudi aingĩ na andũ arĩa meegarũrĩte magatuĩka Ayahudi makĩrũmĩrĩra Paũlũ na Baranaba, nao makĩmaarĩria na makĩmaringĩrĩria mathiĩ na mbere gũikara wega-inĩ wa Ngai.
Chuin Judah mi tamtah le hougut Judah houva lut mitampi chun Paul le Barnabas chu ajui tauvin ahile amanin amaho chu Pathen milungsetna a umdet jing ding in atil khou lhon tan ahi.
44 Mũthenya ũcio ũngĩ warũmĩrĩire wa Thabatũ, hakuhĩ andũ othe a itũũra rĩu inene magĩũka kũigua kiugo kĩa Mwathani.
Chuin a-hapta kit in khopi sunga mipi atamjo Pathen thungai ding in ahung khomun ahi.
45 Hĩndĩ ĩrĩa Ayahudi moonire kĩrĩndĩ kĩu, makĩnyiitwo nĩ ũiru na makĩaria ciugo njũru cia gũũkĩrĩra ũrĩa Paũlũ oigaga.
Ahin Judah mi abang chun mipi chu aveu vin ahile athangse uvin, hijeh chun Paul thusei jouse chu anelkal un ahi.
46 Nao Paũlũ na Baranaba makĩmacookeria marĩ na ũcamba makĩmeera atĩrĩ, “No nginya tũngĩrambire kũheana kiugo kĩa Ngai kũrĩ inyuĩ. No rĩrĩ, kuona nĩmũraũrega na mũgetuĩra atĩ mũtiagĩrĩirwo nĩ muoyo wa tene na tene-rĩ, rĩu nĩtũkũgarũrũka tũthiĩ kũrĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ. (aiōnios )
Chuin Paul le Barnabas chun hangsan tah in alhangsam lhonin asei lhon tai, “Nangho Judah te henga Pathen thu kalhangsap masah lhon ding hi ngaikhoh ahi, ahin nanghon napampai uva, nangho le nanghon tonsot hinna changdia lomlouva thu nakitan tah jeh un, chidang namdang te henga kache lhon ding ahitai. (aiōnios )
47 Nĩgũkorwo Mwathani atwathĩte agatwĩra atĩrĩ: “‘Nĩndĩmũtuĩte ũtheri wa gũtherera andũ-a-Ndũrĩrĩ, nĩguo mũtware ũhoro wa ũhonokio nginya ituri-inĩ cia thĩ.’”
Ajeh chu Pathen in, ‘vannoi leiset pumpia huhhing na thupole dinga, chidang namdang te lah-a vah'a kasem lhon nahi,’ atia chu chidang namdang te lah a eisol lhon ahitai,” ati lhon e.
48 Hĩndĩ ĩrĩa andũ-a-Ndũrĩrĩ maaiguire ũguo magĩkena na magĩtĩĩa kiugo kĩa Mwathani, nao andũ arĩa othe maathĩrĩirio muoyo-inĩ wa tene na tene magĩĩtĩkia. (aiōnios )
Chuin chidang namdang ten hiche thu ajah phat un hapan akipah in Pakai athangvah un chule tonsot hina chang dinga kilhengdoh ho jouse chu seijui in apang tauvin ahi. (aiōnios )
49 Nakĩo kiugo kĩa Mwathani gĩkĩhunja kũndũ guothe kũu bũrũri-inĩ.
Chuin hiche gamkai sung se achun Pathen thu chu akithe jal tan ahi.
50 No Ayahudi magĩakĩrĩria atumia arĩa meyamũrĩire Ngai na maarĩ igweta, o na anene a itũũra inene. Makĩrutithia ngũĩ ya gũũkĩrĩra Paũlũ na Baranaba nĩguo manyariirwo, na makĩmaingata moime bũrũri-inĩ wao.
Chuin Judah techun hougut numei ho le khopi sunga lamkai ho chu atil seuvin Paul le Barnabas chu khopi sunga konin adel mang sah tauvin ahi.
51 Nĩ ũndũ ũcio makĩribariba rũkũngũ kuuma magũrũ mao kuonania, atĩ nĩmatigana nao na magĩthiĩ Ikonia.
Chuin amanin apampai lhon vetsahnan akenglhona khobon athing lha lhonin Iconium ajon lhon tan ahi.
52 Nao arutwo makĩiyũrwo ni gĩkeno, na makĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru.
Chule Seijui ho chu kipana le Lhagao vin adimset tauvin ahi.