Atũmwo 13
1 Na rĩrĩ, kanitha-inĩ wa Antiokia nĩ kwarĩ na anabii na arutani: nao nĩo Baranaba, na Simeoni ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Nigeri, na Lukio ũrĩa woimĩte Kurene, na Manaeni (ũrĩa wareranĩirio na Herode ũrĩa mũthamaki), o na Saũlũ.
mor nob bwanka kwamanko Antakiya nob nuwaka dukumebo wi, kange nob merangka. ci bi Barnabas, Saminu woro ci (chuti ki Baki) kange lukiya Bakurane kange manayin woro ci (yo ci wari kange Liya Hiridus ni ca liyare) kange Shawulu.
2 Rĩrĩa mahooyaga Mwathani mehingĩte kũrĩa irio, Roho Mũtheru akiuga atĩrĩ, “Nyamũrĩrai Baranaba na Saũlũ nĩ ũndũ wa wĩra ũrĩa ndĩmetĩire.”
Di la ci wab kwamati ki yim bo ngak-ngak kange dulomwe, di yuwa tangbeko ki kom cok men Barnabas kange Shawulu dor nangen do ma cu ciye.
3 Nĩ ũndũ ũcio thuutha wa kwĩhinga kũrĩa irio na kũhooya Ngai, makĩmaigĩrĩra moko, na makĩmatũma mathiĩ.
Merka kwob dilo kange ngak-ngak kange dulomwe la ci yo cimenti kanko dur, ci yoci.
4 Andũ acio eerĩ, matũmĩtwo nĩ Roho Mũtheru, magĩthiĩ nginya Seleukia na makĩhaica marikabu makiuma kũu magĩthiĩ nginya Kuporo.
Shawulu kange Barnabas cin bwanten dir yuwa tangbeko wucakke cincu culukiya, wuri cin yabken diyele kuburus.
5 Rĩrĩa maakinyire Salamisi, makĩhunjia kiugo kĩa Ngai thunagogi-inĩ cia Ayahudi. Nake Johana aarĩ hamwe nao arĩ ta mũteithia wao.
Fiya ci cinanlor salomi cin merang ker kwamaro mor kur bi waber Yahudawa, ci wari kange Yahaya Markus ni tikanci tiye.
6 Magĩthiĩ matuĩkanĩirie gĩcigĩrĩra kĩu gĩothe nginya magĩkinya Pafo. Kũu magĩkora Mũyahudi warĩ mũragũri na mũnabii wa maheeni wetagwo Bari-Jesũ,
Bwiko cho chi kentangum diyele gwam, yaken Bafusa, foh ci fiya kange bayahudiya dencero Bar Yesu. nima fulentiye take nii nuwaka dukume cwerke.
7 nake aatungatagĩra barũthi ũrĩa wetagwo Serigio Paũlũ. Barũthi ũcio warĩ mũndũ mũũgĩ, agĩtũmanĩra Baranaba na Saũlũ tondũ nĩendaga kũigua kiugo kĩa Ngai.
Ni fulene wo ci cuwo ti ki Makaddas, cho carju Bulus nii wo ki yilen ne. wuro cuwo co Bulus kange Barnabas co cwiti na cho nuwa ker kwama.
8 No rĩrĩ, Elumo ũcio mũragũri (amu ũguo nĩguo rĩĩtwa rĩake riugĩte) akĩmakararia na akĩgeria kũgarũra barũthi ũcio nĩgeetha ndagetĩkie.
Di la elima ne fulen (Fwetanka dene ce) kwabkangi kange ci cwiti na co fwem makadda cin bilenke nen.
9 Hĩndĩ ĩyo Saũlũ, ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Paũlũ aiyũrĩtwo nĩ Roho Mũtheru, agĩkũũrĩra Elumo maitho, akĩmwĩra atĩrĩ,
la Shawulu wo ci cho ti ki Bulus dimki yuwa tangbeko wucakke la yo cimen ten nuwe.
10 “Wee ũrĩ mwana wa mũcukani na ũrĩ thũ ya maũndũ marĩa mothe mega! Ũiyũrĩtwo nĩ mĩthemba yothe ya maheeni na waara. Ndũrĩ hĩndĩ ũgaatiga kuogomia njĩra iria ciagĩrĩire cia Mwathani?
La chon yiki mo bi bwe bwekelkele mo dimki bibolero kange cil. mo nii kiye dike ken. mani mwa dob werkanka nor Teluwe kwama tim cere tiya? naweu.
11 Na rĩrĩ, guoko kwa Mwathani nĩgũgũũkĩrĩire. Nĩũgũtuĩka mũtumumu na kwa ihinda ndũgũkorwo ũkĩona ũtheri wa riũa.” O hĩndĩ ĩyo akĩona marundurundu, na akĩgĩĩo nĩ nduma, akĩambĩrĩria kũhambahambata, agĩcaragia mũndũ wa kũmũnyiita guoko amũtongorie.
kang teluwe kwama wo dor mwer, naweu yilam fukma. mani mo to kakuk ti can can do wo. Wi danjang ka bikumta kume kange kumtacele cumom cho chon ter bwelankako do nobo a ti cimen kang ko tiye.
12 Nake barũthi oona ũrĩa gwekĩka, agĩĩtĩkia, nĩgũkorwo nĩagegirio nĩ ũrutani ũcio ũkoniĩ Mwathani.
Bwiko Makaddaci to dike bwiri neken bilenke wurico ma nyomanka ki merangka ker kwama.
13 Paũlũ na andũ arĩa maarĩ nao, moima Pafo makĩhaica marikabu magĩthiĩ Periga kũu bũrũri wa Pamufilia, kũrĩa Johana aamatigire agĩcooka Jerusalemu.
Bulus kange farce cin tok kangi cin yabken bafuca yaken firjiya kange Bamfiliya mor nabire mwenge.
14 Moima Periga, magĩthiĩ na mbere magĩkinya Antiokia ya bũrũri wa Pisidia. Na mũthenya wa Thabatũ magĩtoonya thunagogi magĩikara thĩ.
Bulus kange farubcebo cin chu Firjiya kange Antakiya biten Bidiya fou ci do bikur wabe diye Asabaici cin yiken.
15 Thuutha wa gũthomwo kwa Maandĩko ma Watho na ma Anabii, anene a thunagogi makĩmatũmanĩra makĩmeera atĩrĩ; “Ariũ a Ithe witũ, angĩkorwo mũrĩ na ũhoro wa kũũmĩrĩria andũ-rĩ, maarĩriei.”
Bwiko kiyeranka werfunero kange nob nuwa ka dukume, nobo du bi kur wabero tun tomange, ki kebyebo na kon wiki tomange na neka bikwan ce di kom toki.
16 Paũlũ akĩrũgama, na aarĩkia kũmakiria na guoko akĩmeera atĩrĩ: “Andũ aya a Isiraeli o na inyuĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ arĩa mũhooyaga Ngai, ta thikĩrĩriai!
Bulus la kweni nunge ki kang, nobo Israila kange kom ki ne kwama durtiye kom nuwa.
17 Ngai wa andũ a Isiraeli nĩathuurire maithe maitũ; agĩtũma andũ acio matheereme hĩndĩ ĩrĩa maatũũraga Misiri, na akĩmaruta bũrũri ũcio na hinya mũnene,
Kwama Israila, chok tenkwanub bebbo, la cin bwi firen Masar, la ki bi kwancer na duktankako ce, ci cokuciye.
18 nĩakirĩrĩirie mĩtugo yao ihinda rĩa ta mĩaka mĩrongo ĩna marĩ werũ-inĩ,
Bii ner kange ci kutantum curem kwini naar,
19 akĩniina ndũrĩrĩ mũgwanja kũu Kaanani naguo bũrũri wacio akĩũhe andũ aake ũtuĩke igai rĩao.
Kambo cho twallum bitine niber wi biten Kan ana. ni tenkwanub bebo kwali.
20 Ũhoro ũcio wothe wekĩkire ihinda-inĩ rĩa ta mĩaka magana mana ma mĩrongo ĩtano. “Thuutha wa ũguo, Ngai akĩmahe atiirĩrĩri bũrũri o nginya hĩndĩ ya Samũeli ũrĩa warĩ mũnabii.
Dike wo gwam bwi curo kwini kwob na'ar tuddo kwini nung wo cume, kambo wuro kwama neci nob bolangeb, nimde nii dukume Samaila bou.
21 Hĩndĩ ĩyo andũ makiuga maheo mũthamaki, nake Ngai akĩmahe Saũlũ mũrũ wa Kishu, wa mũhĩrĩga wa Benjamini, nake agĩathana mĩaka mĩrongo ĩna.
Nobo keni a ne ci liya, kwama ne ci Shawulu bibwe Kish, ni naniyak Benjamin yilam liya curo kwini na'ar.
22 Thuutha wa kweheria Saũlũ, agĩtua Daudi mũthamaki wao. Akĩruta ũira ũmũkoniĩ, akiuga atĩrĩ, ‘Nĩnyonete Daudi mũrũ wa Jesii arĩ mũndũ ũkenagia ngoro yakwa; we nĩarĩĩkaga ũrĩa wothe ngwenda eke.’
Kwma kwmco dor kutile liyare nen, kum dauda yilam liya ciye. Dor Dauda kwama yiki man fiya Dauda bibwe Yesu niwo ner miro cwitiye an ma dike ma cwitiye gwam.
23 “Kuuma rũciaro-inĩ rwa mũndũ ũyũ, Ngai nĩareheire andũ a Isiraeli Mũhonokia, na nĩwe Jesũ, o ta ũrĩa eeranĩire.
Fou mor naniya ni wo kwama ceru ki nii fuloka Yesu, na wo co ma noro can mane.
24 Jesũ atanooka, Johana nĩahunjagĩria andũ othe a Isiraeli ũhoro wa kwĩrira mehia na ũhoro wa kũbatithio.
Wuro bwi nimde Yesu bou yahaya tok ker Yukwamwem kwamambo na yilokako ce wo nobo Israila.
25 Na rĩrĩa Johana aarĩkagia wĩra wake nĩoririe atĩrĩ: ‘Mwĩciiragia niĩ nĩ niĩ ũũ? Niĩ ti niĩ we. Aca niĩ ti niĩ, nowe nĩegũũka thuutha wakwa, o we ũrĩa niĩ itagĩrĩirwo kuohora ndigi cia iraatũ ciake.’
WoroYahaya dim nagen cerori co tok ki we kom kwatiye? make bo cho.
26 “Ariũ a Ithe witũ, o inyuĩ ciana cia Iburahĩmu, o na inyuĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ arĩa mwĩtigĩrĩte Ngai, ũhoro ũyũ wa ũhonokio nĩ ithuĩ tũtũmĩirwo.
Kebmibo bibei mor naniya Ibrahim, kange wo wab kwama ti more kume, ki bo ci tungu fulen folokako.
27 Andũ a Jerusalemu na anene ao matiakũũranire Jesũ, no nĩ ũndũ wa ũrĩa maamũtuĩrĩire ciira, makĩhingia ciugo cia anabii iria ithomagwo o mũthenya wa Thabatũ.
Ki ker nobo yirangum Ursalima kange nobo tanki ciye, ci nyom cho bou cin dim tok ka nob to dukumtiye wo ci kiyeranti kakuk Asabaici fiye twalka ceko.
28 O na gũtuĩka mationire gĩtũmi kĩiganu gĩa gũtũma ooragwo, nĩmathaithire Pilato aathane ooragwo.
bwen no dwalleu ci fiya dike bwi wo lam na bware ce dor cer cinken Bilatus a twallum cho.
29 Na maarĩkia kũhingia maũndũ mothe marĩa maandĩkĩtwo ũhoro wake, makĩmũcurũria kuuma mũtĩ-igũrũ, makĩmũiga mbĩrĩra.
Kambo ci dim kwarub dike ci mulange dor cere, la cin cukum cho dor bwatiye ci yoken cho mor tuwe.
30 No rĩrĩ, Ngai nĩamũriũkirie kuuma kũrĩ arĩa akuũ,
Di kwama kum co mor bwiyare.
31 na kwa ihinda rĩa mĩthenya mĩingĩ nĩonirwo nĩ andũ arĩa moimĩte nao Galili, magathiĩ Jerusalemu. Na rĩu acio nĩo aira aake kũrĩ andũ aitũ.
Nobo bou wari kange ce feren galili kange Ursalima la cin ta to co ti kume kila. Nobo wuro ci warke ce nobonin nawo.
32 “Tũramwĩra ũhoro mwega: Ũhoro ũrĩa Ngai eerĩire maithe maitũ,
Nyon bou kumen ki fulen wo lamlome, ker norowo ci ma tenkwanubebo neneu.
33 nĩatũhingĩirie ithuĩ ciana ciao, na ũndũ wa kũriũkia Jesũ. O ta ũrĩa kwandĩkĩtwo thĩinĩ wa Thaburi ya keerĩ atĩrĩ: “‘Wee ũrĩ Mũrũ wakwa; ũmũthĩ nĩndatuĩka Thoguo.’
Teluwe dobbinen noro. Nyo chon kum Yesu mor tuwe, nawo mor bifumereu Zabura na yobe cemo bi bwemi dwen ma yilam Tee mwe.
34 Naguo ũhoro wa ma wa atĩ Ngai nĩamũriũkirie kuuma kũrĩ arĩa akuũ nĩguo ndakabuthe-rĩ, nĩ warĩtio na ciugo ici: “‘Nĩngakũhe irathimo iria theru na iria itarĩ hĩndĩ ingĩaga iria cierĩirwo Daudi.’
Tak dike bwici kun cho tuwe co wo kari, bwi ceu fuyem tok ker nyo, man ne kom bibwiyer dauda wo wucaake bichom.
35 Ũndũ ũcio nĩwarĩtio handũ hangĩ atĩrĩ: “‘Wee ndũkareka ũrĩa waku Mũtheru abuthe.’
Wo cho dike bwi co tok ker mor kange Zabura mani mwa dob nii wucakke mweti fuyem.
36 “Nĩgũkorwo rĩrĩa Daudi aarĩkirie gũtungatĩra Ngai rũciaro-inĩ rwake, nĩakuire; agĩthikwo hamwe na maithe make naguo mwĩrĩ wake ũkĩbutha.
kambo Dauda ma kwama ni wabe mor nire ce dike kwama cwitikye, ca bwiyam, cin furumco wari kange tenkwanubcebo, con fuyem.
37 No ũrĩa Ngai aariũkirie kuuma kũrĩ arĩa akuũ ndaabuthire.
Di la nii wo kwama kunge to bo fuyeka.
38 “Nĩ ũndũ ũcio, ariũ a Ithe witũ, ngwenda mũmenye atĩ ũhoro wa kũrekerwo kwa mehia nĩũhunjĩtio kũrĩ inyuĩ na ũndũ wa Jesũ.
Kebmebo kom yomom fiye niwo wiyeu ci makumen fulen kere cutangka bwirang ke.
39 Na mũndũ wothe ũmwĩtĩkĩtie nĩatuuagwo mũthingu maũndũ-inĩ mothe marĩa watho wa Musa ũtangĩamũtuire mũthingu.
Fiye co wiye gwam nii neken bilenke an fulom mor dike werfener Musa ko mani cokkom ti dor cereu.
40 Mwĩmenyererei, nĩgeetha ũhoro ũrĩa anabii maaririe ndũkanamũkore, rĩrĩa moigire atĩrĩ:
Na wo nyori kom yila ki cini kange dike nob nuwaka dukumeko toke kari bwi dor kumer.
41 “‘Ta rorai, inyuĩ anyũrũrania, gegaai na mũthire, nĩgũkorwo nĩngwĩka ũndũ matukũ-inĩ manyu, ũrĩa mũtangĩtĩkia, o na mũngĩĩrwo nĩ mũndũ.’”
Kom nob cwikanka, kan lentanginker nyomankar take kan dim. wori mama nagen ti morkumeni kume, nangen do maka ciyati bwen ci yi komdi.
42 Rĩrĩa Paũlũ na Baranaba moimaga thunagogi, andũ makĩmeera moke mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire wa Thabatũ nĩguo mathiĩ na mbere kwaria ũhoro ũcio.
Bulus kange Barnabas certiri nobo kenci ciya tok ten kerowo bidiye Asabaici wo botiye.
43 Hĩndĩ ĩrĩa mũcemanio wathirire, Ayahudi aingĩ na andũ arĩa meegarũrĩte magatuĩka Ayahudi makĩrũmĩrĩra Paũlũ na Baranaba, nao makĩmaarĩria na makĩmaringĩrĩria mathiĩ na mbere gũikara wega-inĩ wa Ngai.
Kambo wabe dime, Yahudawa kila kange wuro do bwanka Yahudawa co ci ne danne, ciya ma nangen luma kwama.
44 Mũthenya ũcio ũngĩ warũmĩrĩire wa Thabatũ, hakuhĩ andũ othe a itũũra rĩu inene magĩũka kũigua kiugo kĩa Mwathani.
Asabaici yilakangu cunnukuru bwirum na ci nuwa ker kwamaro.
45 Hĩndĩ ĩrĩa Ayahudi moonire kĩrĩndĩ kĩu, makĩnyiitwo nĩ ũiru na makĩaria ciugo njũru cia gũũkĩrĩra ũrĩa Paũlũ oigaga.
Di la yahudawa to mwer ka nobe ko, la cin dinki kor ci wengngum dike Bulus toke take cin ko.
46 Nao Paũlũ na Baranaba makĩmacookeria marĩ na ũcamba makĩmeera atĩrĩ, “No nginya tũngĩrambire kũheana kiugo kĩa Ngai kũrĩ inyuĩ. No rĩrĩ, kuona nĩmũraũrega na mũgetuĩra atĩ mũtiagĩrĩirwo nĩ muoyo wa tene na tene-rĩ, rĩu nĩtũkũgarũrũka tũthiĩ kũrĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ. (aiōnios g166)
Dila Bulus kange Barnabas cin tok ker ki bi kwan manki gtai, ciki tamyo a ter yika kume ko ker kwamaro, Dauda kom tungume, kom nungi kom datenbo dume wo diriye na wo Nyori, nyan yilaken nobo kunmtacele nen. (aiōnios g166)
47 Nĩgũkorwo Mwathani atwathĩte agatwĩra atĩrĩ: “‘Nĩndĩmũtuĩte ũtheri wa gũtherera andũ-a-Ndũrĩrĩ, nĩguo mũtware ũhoro wa ũhonokio nginya ituri-inĩ cia thĩ.’”
Nyo Teluwe dok nyo ki, man yo kom filang wiye nobo kuntacele wiye, na kom boki fulonka cwika dorbitinero nen.
48 Hĩndĩ ĩrĩa andũ-a-Ndũrĩrĩ maaiguire ũguo magĩkena na magĩtĩĩa kiugo kĩa Mwathani, nao andũ arĩa othe maathĩrĩirio muoyo-inĩ wa tene na tene magĩĩtĩkia. (aiōnios g166)
Nobo kumtacele nuwa nyori la cin ma bilantum, cin wab ker kwamaro gwam wuro ci ne fiyaka dume diri yiloten. (aiōnios g166)
49 Nakĩo kiugo kĩa Mwathani gĩkĩhunja kũndũ guothe kũu bũrũri-inĩ.
Ker Teluwe wabi wi yare tinin bo cuwo.
50 No Ayahudi magĩakĩrĩria atumia arĩa meyamũrĩire Ngai na maarĩ igweta, o na anene a itũũra inene. Makĩrutithia ngũĩ ya gũũkĩrĩra Paũlũ na Baranaba nĩguo manyariirwo, na makĩmaingata moime bũrũri-inĩ wao.
Dila Yahudawa cuk natubo kange ma wabe, nobo ken, kange nobo durtinim nabarubb wi cinanlore.
51 Nĩ ũndũ ũcio makĩribariba rũkũngũ kuuma magũrũ mao kuonania, atĩ nĩmatigana nao na magĩthiĩ Ikonia.
Dila Bulus kange Barnabas fercinen ti kwero naci ke wi. cin cu cinanlor koniya.
52 Nao arutwo makĩiyũrwo ni gĩkeno, na makĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru.
Nob bwankabo cin dim ki fuwor neret kange yuwa tangbe.
