< 2 Athamaki 9 >
1 Na rĩrĩ, mũnabii Elisha agĩĩta mũndũ ũmwe wa thiritũ ya anabii, akĩmwĩra atĩrĩ, “Thinĩkĩra nguo yaku ya igũrũ mũcibi-inĩ, na ũkuue mbũthũ ĩno ya maguta, ũthiĩ nginya Ramothu-Gileadi.
Tinoka’ i Elisà mpitokiy ty raik’ amo anam-pitokio, le hoe re ama’e: Diaño o toha’oo, le tintino an-taña’o ty paki-menake toy, vaho akia mb’e Ramote-gilade añe.
2 Wakinya kũu, ũcarie Jehu mũrũ wa Jehoshafatu, mũrũ wa Nimushi. Ũthiĩ kũrĩ we, ũmũtigithanie na andũ a thiritũ yake, ũmũingĩrie kanyũmba ga thĩinĩ.
Ihe mivotrak’ eo, paiao t’Ieho ana’ Iehosafate, ana’ i Nimsý, le mimoaha ao vaho ampiongaho añivo’ o rahalahi’eo, le ampiziliho an-traño, añ’efe’e ao.
3 Ũcooke woe mbũthũ ya maguta ũmũitĩrĩrie mũtwe na uuge atĩrĩ, ‘Jehova ekuuga ũũ: Ndagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũthamaki wa Isiraeli.’ Ũcooke ũhingũre mũrango ũre; ndũgaikare!”
Rambeso amy zao i paki-menakey, le adoaño añambone’e eo vaho ano ty hoe: Hoe ty nafè’ Iehovà; fa norizako ho mpanjaka’ Israele irehe. Le sokafo i lalañey naho mivoratsaha vaho ko mihenekeneke.
4 Nĩ ũndũ ũcio mwanake ũcio mũnabii agĩthiĩ nginya Ramothu-Gileadi.
Aa le nihitrike mb’e Ramote-Gilade añe i ajalahy anam-pitokiy.
5 Rĩrĩa aakinyire kuo, agĩkora anene a mbũtũ cia ita maikarĩte hamwe. Akĩĩra mũnene wao atĩrĩ, “Mũnene, ndĩ na ndũmĩrĩri yaku.” Nake Jehu akĩũria atĩrĩ, “Ithuothe-rĩ, nĩ ũrĩkũ ũrĩ na ndũmĩrĩri yake?” Nake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩwe mũnene, ndũmĩrĩri nĩ yaku.”
Ie pok’eo, hehe te niambesatse eo o mpifehe’ i valobohòkeio; le hoe re; Nafantok’ ama’o iraho, ry mpifehe. Le hoe t’Ieho. Ama’ ia, amy zahay iaby toa? le hoe re: Ama’o, ry mpifehe.
6 Jehu agĩũkĩra, akĩingĩra nyũmba. Nake mũnabii agĩitĩrĩria Jehu maguta mũtwe, akiuga atĩrĩ, “Jehova Ngai wa Isiraeli ekuuga ũũ: ‘Ndagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũthamaki wa andũ a Jehova a Isiraeli.
Aa le niongake re nimoak’ añ’ anjomba ao, le nadoa’e amy añ’ambone’ey i menakey, le nanoa’e ty hoe: Hoe ty nafè’ Iehovà, Andrianañahare’ Israele; fa norizako ho mpanjaka’ ondati’ Iehovào irehe, hifeleke Israele.
7 Wee-rĩ, nĩũkaniina nyũmba ya Ahabu mwathi waku nĩgeetha ndĩĩrĩhĩrie thakame ya anabii ndungata ciakwa, na thakame ya ndungata cia Jehova ciothe ĩrĩa yaitirwo nĩ Jezebeli.
Le ho zevoñe’o ty anjomba’ i Akabe talè’o, hañavahako ty lio’ o mpitoroko mpitokio naho ze hene lio’ o mpitoro’ Iehovà am-pità’ Iizebeleo.
8 Nyũmba yothe ya Ahabu nĩĩgathira biũ. Nĩnganiina nyũmba yothe ya Ahabu na ndĩmũniinĩre arũme othe, arĩa ngombo na arĩa matarĩ ngombo thĩinĩ wa Isiraeli.
Fonga havetrake ty anjomba’ i Akabe naho songa haitoako amy Akabe ze mamany an-kijoly ke t’ie mirohy he midada e Israele ao.
9 Nyũmba ya Ahabu ngaamĩtua o ta nyũmba ya Jeroboamu mũrũ wa Nebati, na ta ya Baasha mũrũ wa Ahija.
Le hampanahafeko amy anjomba’ Iarovame ana’ i Nebate naho ty anjomba’ i Baasa ana’ i Akiiày ty anjomba’ i Akabe.
10 Ha ũhoro wa Jezebeli-rĩ, agaatambuurangwo nĩ ngui arĩ mũgũnda-inĩ wa Jezireeli, na gũtirĩ mũndũ ũkaamũthika.’” Nake akĩhingũra mũrango akĩũra.
O amboao ty hihinañe Iizebele an-tete’ Iezreele ey le tsy eo ty handeveñe aze. Sinoka’e amy zao i lalañey le nibotatsake mb’eo.
11 Hĩndĩ ĩrĩa Jehu ooimire nja kũrĩ anene a thiritũ yake, mũndũ ũmwe wao akĩmũũria atĩrĩ, “Maũndũ mothe nĩ mega? Mũgũrũki ũcio egũũkĩte kũrĩ we nĩkĩ?” Nake Jehu agĩcookia atĩrĩ, “Wee nĩũũĩ mũndũ ũcio o na maũndũ marĩa aaragia.”
Niavotse mb’amo mpitoro’ i talè’eio mb’eo t’Ieho; le hoe ty raik’ ama’e; Hene soa hao? Ino ty nomba’ i seretsey ama’o? le hoe re am’ iereo: Fohi’ areo indatiy naho i enta’ey.
12 Nao makiuga atĩrĩ, “Tiga gũtũheenia, twĩre ma.” Jehu akiuga atĩrĩ, “Anjĩĩra ũũ: ‘Jehova ekuuga atĩrĩ: Ndagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũthamaki wa Isiraeli.’”
Le hoe iereo: Vande izay; ehe atalilio ama’ay. Le hoe re: Hoe zao naho zao ty nisaontsie’e ami’ty hoe; Hoe ty nafè’ Iehovà; fa norizako ho mpanjaka’ Israele irehe.
13 Nao makĩhiũha kuoya nguo ciao cia igũrũ, magĩciara ngathĩ-inĩ cia nyũmba arũgame ho, magĩcooka makĩhuha karumbeta na makĩanĩrĩra atĩrĩ, “Jehu nĩwe mũthamaki!”
Nalisa amy zao, songa nangalake i sarimbo’ey, le nalafi’e ambane’e eo amy fanongà amboney, vaho pinopò’ iereo i antsivay le nanao ty hoe; Mpanjaka t’Ieho!
14 Nĩ ũndũ ũcio, Jehu mũrũ wa Jehoshafatu, mũrũ wa Nimushi, agĩciirĩra gũũkĩrĩra Joramu. (Hĩndĩ ĩyo Joramu na Isiraeli yothe maagitagĩra Ramothu-Gileadi, kuuma kũrĩ Hazaeli mũthamaki wa Suriata.
Aa le kinilili’ Ieho ana’ Iehosafate, ana’ i Nimsý t’Iorame—ie amy zao fa nañambeñe i Ramote-gilade t’Iorame, naho Israele iaby, ty amy Kazaele mpanjaka’ i Arame
15 No Mũthamaki Joramu nĩacookete Jezireeli akahonie ironda iria aagurarĩtio nĩ Asuriata, rĩrĩa maarũaga na Hazaeli mũthamaki wa Suriata.) Nake Jehu akiuga atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩmwetĩkĩra ũguo, mũtikareke mũndũ o na ũmwe oime itũũra-inĩ athiĩ akaheane ũhoro ũcio Jezireeli.”
fe nimpoly mb’e Iezreele ao t’Iorame hijangaña’e amo fere natolo’ o nte-Arameo aze t’ie nialy amy Kazaele mpanjaka’ i Arameio. —Le hoe t’Ieho, Naho zao ty safiri’ areo, le ko apo’ areo ndra raike tsy hipoliotse boak’ an-drova hañitrike talily e Iezreele añe.
16 Ningĩ Jehu akĩhaica ngaari yake ya ita, agĩthiĩ Jezireeli, tondũ nĩkuo Joramu aahurũkĩte, na Ahazia mũthamaki wa Juda nĩaikũrũkĩte agathiĩ kũmũrora.
Aa le nijoñ’an-tsarete t’Ieho, nimb’ e Iezreele mb’eo; amy te natindry ao t’Iorame; naho nizotso mb’eo ka t’i Ahkazià mpanjaka’ Iehodà hitilike Iorame.
17 Hĩndĩ ĩrĩa mũrori wa itũũra aarũgamĩte mũthiringo-inĩ mũraihu na igũrũ kũu Jezireeli, akĩona mbũtũ cia ita cia Jehu igĩũka, agĩĩtana, akiuga atĩrĩ, “Nĩndĩrona mbũtũ cia ita igĩũka.” Nake Joramu agĩathana, akiuga atĩrĩ, “Ethaai mũndũ wa mbarathi, ũmũtũme athiĩ acitũnge, aciũrie atĩrĩ, ‘Mũũkĩte na thayũ’?”
Nahatalake i firimboña’ Iehoy ie nigodañe mb’eo ty mpijilo am-pitalakesañ’ abo’ Iezreele ey, le hoe re: Mahatrea mpirai-lia iraho. Le hoe t’Iorame, Angalao mpiningi-tsoavala vaho ampihitrifo hifanalaka am’ iereo, hanao ty hoe: An-kanintsiñe hao?
18 Nake mũndũ ũcio akĩhaica mbarathi, agĩthiĩ gũtũnga Jehu, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũũ nĩguo mũthamaki ekũũria: ‘Wee-rĩ, ũũkĩte na thayũ’?” Nake Jehu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũrĩ na ũhoro ũrĩkũ na thayũ? Nyuma thuutha.” Nake mũrori wa itũũra agĩcookia ũhoro, akiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa twatũma nĩakinya harĩo, na ndaracooka na gũkũ.”
Aa le ninigitse an-tsoavala ty hifanalaka am’ iereo vaho nanao ty hoe: Hoe i mpanjakay: an-kanintsim-bao? Le hoe t’Ieho: Hanoe’o ino ze o fañanintsiñe zao? Miotaha mb’ ambohoko ao. Le hoe i mpijiloy; Niheo am’ iereo mb’eo i ìrakey fe tsy mimpoly.
19 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki agĩtũma mũndũ wa keerĩ wa mbarathi. Aakinya kũrĩ o akĩmeera atĩrĩ, “Ũũ nĩguo mũthamaki eekũũria: ‘Mũũkĩte na thayũ?’” Nake Jehu agĩcookia atĩrĩ, “Ũrĩ na ũhoro ũrĩkũ na thayũ? Nyuma thuutha.”
Niraheñe an-tsoavala ka ty faharoe, ie pok’ ama’e eo le nanao ty hoe: Hoe i mpanjakay: Am-pañanintsiñe hao? le hoe ty natoi’ Ieho: Hanoe’o ino ze o fañanintsiñe zao? Miotaha mb’ ambohoko ao.
20 Nake mũrori wa itũũra agĩcookia ũhoro, akiuga atĩrĩ, “Nĩakinya harĩo, no-o nake ndaracooka na gũkũ. Mũtwarĩre wa ngaari ya ita nĩ ta mũtwarĩre wa Jehu mũrũ wa Nimushi; atwarithagia ta mũgũrũki.”
Le hoe i mpijiloy: Nifanalaka’e, fe tsy mimpoly; toe manahake ty findesa’ Ieho ana’ i Nimsý i findesa’ey; ie mpitrantràñe.
21 Nake Joramu agĩathana, akiuga atĩrĩ, “Ohererai mbarathi ngaari-inĩ yakwa ya ita.” Na ciohererwo, Joramu mũthamaki wa Isiraeli na Ahazia mũthamaki wa Juda makiumagara, o mũndũ arĩ ngaari-inĩ yake ya ita, magatũnge Jehu. Magĩcemania nake kamũgũnda-inĩ karĩa kaarĩ ka Nabothu ũrĩa Mũjezireeli.
Le hoe t’Iorame, Halankaño! Le hinalanka’ iereo ty sarete’e: Aa le niavotse mb’eo t’Iorame mpanjaka’ Israele naho i Ahkazià mpanjaka’ Iehodà, songa an-tsarete’e, nionjomb’eo hifanalaka am’ Ieho, vaho nisalakaeñe an-tete’ i Nabote nte-Iezreele ey.
22 Rĩrĩa Joramu onire Jehu, akĩmũũria atĩrĩ, “Jehu, ũũkĩte na thayũ?” Nake Jehu agĩcookia atĩrĩ, “Kũngĩgĩa na thayũ atĩa, ũhooi wa mĩhianano wothe na ũrogi wa nyũkwa, Jezebeli, ũingĩhĩte ũũ?”
Ie amy zao, naho niisa’ Iehorame t’Ieho, le nanao ty hoe: an-kanintsiñe hao, ry Ieho? Le hoe ty natoi’e: Fañanintsiñ’ aia? kanao tsifotofoto o hakarapiloa’ Iizebele rene’oo naho o famoreha’eo?
23 Joramu akĩgarũrũka akĩũra, akiugaga atĩrĩ, “Ahazia, kũrĩ na njikanĩrĩrio!”
Nabali’ Iorame i sarete’ey le nitriban-day le nanoe’ ty hoe amy Ahkazià, Fitak’ ate ry Ahkazià.
24 Hĩndĩ ĩyo Jehu akĩruta ũta wake, akĩratha Joramu gatagatĩ ga ciande. Naguo mũguĩ ũgĩtheeca ngoro yake, agĩtungumana ngaari-inĩ yake.
Fe nabitso’ Ieho an-kaozara’e iaby i fale’ey, naho trinofa’e an-tsakamamovo’e eo t’Iorame naho nipotitse ami’ty fo’e ao i ana-paley, vaho nitsingoritrìtse an-tsarete’e ao.
25 Nake Jehu akĩĩra Bidikari mũnene wa ngaari yake ya ita atĩrĩ, “Muoe ũmũikie mũgũnda-inĩ ũrĩa warĩ wa Nabothu ũrĩa Mũjezireeli. Ririkana rĩrĩa niĩ nawe twatwaraga ngaari cia ita tũrĩ thuutha wa ithe Ahabu, rĩrĩa Jehova aaririe ũrathi ũyũ ũmũkoniĩ, akiuga ũũ:
Le hoe t’Ieho amy Bidkare, mpifehe’ey. Endeso, naho avokovokò an-tete’ i Nabote nte-Iezreele ao. Tiahio t’ie nihoridañen-tika t’i Akabe rae’e le hoe ty nitsarae’ Iehovà ty ama’e:
26 ‘Mũthenya wa ira nĩndĩronire thakame ya Nabothu na thakame ya ariũ ake, nĩguo Jehova ekuuga, na ti-itherũ nĩngatũma ũmĩrĩhĩre mũgũnda-inĩ o ũyũ, nĩguo Jehova ekuuga.’ Rĩu kĩmuoe, ũmũikie mũgũnda-inĩ ũcio, kũringana na kiugo kĩa Jehova.”
Toe nitreako omale ty lio’ i Nabote naho ty lio’ o ana’eo, hoe t’Iehovà, le havahako an-tetek’ atoy irehe, hoe t’Iehovà. Aa le endeso re avokovokò amy tetekey ty amy tsara’ Iehovà zay.
27 Hĩndĩ ĩrĩa Ahazia mũthamaki wa Juda onire ũrĩa kwahaana, akĩũra na njĩra ya Bethi-Hagani. Nake Jehu akĩmũhanyũkia, akĩanagĩrĩra atĩrĩ, “Mũũragei o nake!” Nao makĩmũgurarĩria arĩ ngaari-inĩ yake ya ita erekeire Guri hakuhĩ na Ibileamu, no akĩũrĩra Megido, agĩkuĩra kuo.
Ie niisa’ i Ahkazià mpanjaka’ Iehodà le nitsondemboke ty lay mb’ an-dala’ i trañon-goloboñey mb’eo, le nañorik’ aze t’Ieho, nanao ty hoe: Tomboho an-tsarete’e ao, ie ka, le nivoa amy fionjonam-be Gore mb’eo marine’ Ibleame ey naho niherereake mb’e Megidò mb’eo vaho nihomak’ao.
28 Nacio ndungata ciake ikĩmũkuua na ngaari ya ita, ikĩmũtwara Jerusalemu, na makĩmũthika hamwe na maithe make mbĩrĩra-inĩ yake, itũũra-inĩ rĩa Daudi.
Nitakone’ o mpitoro’eo mb’e Ierosalaime mb’eo vaho nalenteke an-kiborin-droae’e an-drova’ i Davide ao.
29 (Ahazia aatuĩkĩte mũthamaki wa Juda mwaka-inĩ wa ikũmi na ũmwe wa wathani wa Joramu mũrũ wa Ahabu).
An-taom-paha-folo-raik’ ambi’ Iorame ana’ i Akabe ty niorota’ i Ahkazià nifehe Iehodà.
30 Ningĩ Jehu agĩthiĩ Jezireeli. Na rĩrĩa Jezebeli aaiguire ũguo-rĩ, akĩhaka maitho make rangi na akĩgemia njuĩrĩ yake, agĩcũthĩrĩria nja arĩ ndirica-inĩ.
Ie nivotrake e Iezreele ao t’Ieho, le tsinano’ Iizebele; le binatra’e o maso’eo naho sinatro’e i loha’ey, vaho nitilihitse an-dalan-kede.
31 Rĩrĩa Jehu aatoonyaga kĩhingo-inĩ, Jezebeli akĩmũũria atĩrĩ, “Ũũkĩte na thayũ, Zimuri, wee mũũragi wa mwathi waku?”
Aa ie nimoak’ an-dalam-bey eo t’Ieho, le hoe i rakembay: Nampanintsiñañe hao t’i Zimrý t’ie namono i talè’ey?
32 Nake Jehu akĩrora na igũrũ ndirica-inĩ, agĩĩtana akĩũria atĩrĩ, “Nũũ ũrĩ mwena wakwa? Nũũ?” Nao andũ eerĩ kana atatũ maarĩ ahakũre makĩmũrora arĩ thĩ.
Niandra laharañe mb’ amy lalan-kedey re nanao ty hoe: Ia ty mpiamako? Ia? Nitangarike ama’e ty mpiatrake telo ndra roe.
33 Nake Jehu akiuga atĩrĩ, “Mũikiei thĩ!” Nĩ ũndũ ũcio makĩmũikia akĩgũa thĩ, nayo thakame ĩmwe yake ĩkĩminjũkĩra rũthingo o hamwe na mbarathi iria ciamũrangagĩrĩria thĩ na magũrũ ma cio.
Le hoe re: Avokovokò. Aa le nafetsa’ iareo ambane naho nifitse amy rindriñey naho amo soavalao ty lio’e vaho nilialian-tomboke.
34 Jehu agĩtoonya nyũmba ya ũthamaki thĩinĩ akĩrĩa na akĩnyua. Nake akiuga atĩrĩ, “Menyererai mũndũ-wa-nja ũcio mũrume, na mũmũthike tondũ araarĩ mwarĩ wa mũthamaki.”
Ie nizilik’ ao naho nikama naho ninoñe; le hoe re, Ehe henteo i rakembam-pàtsey, le aleveño; amy t’ie anam-panjaka.
35 No rĩrĩa maathiire nja makamũthike, matiakorire kĩndũ o na kĩmwe kĩa mwĩrĩ wake, tiga o ihĩndĩ rĩa mũtwe wake, na magũrũ, na moko make.
Aa ie nimb’ eo handeveñe aze, tsy nanjo naho tsy i haran-doha’ey naho o tombo’eo naho o lela-pità’eo,
36 Nao makĩhũndũka, makĩĩra Jehu ũhoro ũcio, nake akiuga atĩrĩ, “Gĩkĩ nĩ kiugo kĩa Jehova kĩrĩa aaririe na kanua ka ndungata yake Elija ũrĩa Mũtishibi, akiuga atĩrĩ: Ngui nĩikaarĩa mwĩrĩ wa Jezebeli kamũgũnda-inĩ ka Jezireeli.
le nimpoly iereo nitalily ama’e; le hoe re: Izay ty nitsara’ Iehovà nampisaontsie’e i mpitoro’e Elià nte-Tisbý, ty hoe: An-toe’ Iezreele eo ty hihinana’ o amboao ty nofo’ Iizebele;
37 Nakĩo kĩimba kĩa Jezebeli gĩgaatuĩka o ta rũrua kĩrĩ thĩ kamũgũnda-inĩ ka Jezireeli, nĩgeetha gũtikagĩe mũndũ ũkaahota kuuga atĩrĩ, ‘Ũyũ nĩ Jezebeli.’”
vaho ho tay ambone’ ty toe’ Iezreeele eo ty lolo’e; tsy mone hatao’ ty hoe: Etoa t’Iizebele.