2 Athamaki 18
1 Na rĩrĩ, mwaka-inĩ wa ĩtatũ wa Hoshea mũrũ wa Ela mũthamaki wa Isiraeli, nĩguo Hezekia mũrũ wa Ahazu mũthamaki wa Juda aambĩrĩirie gũthamaka.
Isarel siangpahrang Elah capa Hosi a bawinae kum pâthum navah, Judah siangpahrang Ahaz capa Hezekiah teh siangpahrang lah ao.
2 Aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtano rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki, nake agĩthamaka arĩ Jerusalemu mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na kenda. Nyina eetagwo Abija mwarĩ wa Zekaria.
Bawi a kamtawng navah, ahni teh kum 25 touh a pha. Jerusalem vah 29 a bawi teh a manu min teh Abi, Zekhariah canu doeh.
3 Nake agĩĩka maũndũ marĩa magĩrĩire maitho-inĩ ma Jehova, o ta ũrĩa ithe Daudi eekĩte.
A na min Devit ni a sak e pueng a sak teh BAWIPA mithmu vah kalan e hah ouk a sak.
4 Nĩeheririe kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru, akĩhehenja mahiga marĩa maamũrĩirwo ngai cia mĩhianano, na agĩtemenga itugĩ cia Ashera. Nayo nyoka ya gĩcango ĩrĩa yathondeketwo nĩ Musa akĩmiunanga tũcunjĩ, nĩgũkorwo nginyagia ihinda rĩu andũ a Isiraeli nĩmamĩcinagĩra ũbumba. Nayo yetagwo Nehushitani.
Hmuenrasang hah a pahnawt teh meikaphawknaw a raphoe awh. Mosi ni a sak e rahum tahrun hah rep a dei awh. Hote atueng totouh Isarelnaw ni ahni koe hmuitui a thueng awh teh, hot teh Nehushta atipouh awh.
5 Nake Hezekia agĩtũũra ehokete Jehova, Ngai wa Isiraeli. Gũtiarĩ mũndũ ũngĩ take harĩ athamaki othe a Juda, mbere yake kana arĩa mookire thuutha wake.
Ahni teh Isarel BAWIPA Cathut a kângue. Hahoi ahni hnukkhu hoi Judah siangpahrangnaw thung dawk ahni patetlah apihai awm hoeh, a hnukkhu hai awm hoeh.
6 Nĩatũũrire arũgamĩte wega harĩ Jehova na ndaigana gũtiga kũmũrũmĩrĩra; na nĩatũũire arũmĩtie maathani ma Jehova marĩa aaheire Musa.
Bangkongtetpawiteh, BAWIPA hah kacaklah a kuet. A hnuk pou a kâbang. BAWIPA ni Mosi koe a kâpoelawknaw a poe e hah a tarawi.
7 Nake Jehova aarĩ hamwe nake; nake Hezekia akĩgaacĩra maũndũ-inĩ mothe marĩa ekaga. Ningĩ nĩareganire na watho wa mũthamaki wa Ashuri, na akĩrega kũmũtungata.
BAWIPA ni ahni koe ao pouh, a tâco a ceio nah pueng koe a lamcawn pouh. Assiria siangpahrang hah a tuk teh a san lah awm pouh hoeh.
8 Nĩatooririe Afilisti kuuma mũthiringo-inĩ wa arangĩri nginya itũũra-inĩ rĩrĩa rĩairigĩtwo na rũthingo rwa hinya, o nginya Gaza na matũũra makuo.
Filistinnaw hoiyah, Gaza totouh kacakpounge khopuinaw hoi ramvengimnaw hah koung a tâ awh.
9 Mwaka-inĩ wa ĩna wa ũthamaki wa Hezekia, na nĩguo warĩ mwaka wa mũgwanja wa Hoshea mũrũ wa Ela mũthamaki wa Isiraeli, Shalimaneseru mũthamaki wa Ashuri nĩathiire kũrũa na itũũra rĩa Samaria na akĩrĩrigiicĩria.
Hezekiah siangpahrang a bawinae kum 4 navah Isarel siangpahrang Elah capa Hosi a bawinae kum 7 nah hettelah doeh ao. Assiria siangpahrang Shalmaneser ni Samaria a tuk teh king a kalup.
10 Na thuutha wa mĩaka ĩtatũ Ashuri magĩtunyana Samaria. Nĩ ũndũ ũcio itũũra rĩa Samaria rĩgĩtahwo mwaka-inĩ wa ĩtandatũ wa ũthamaki wa Hezekia, na warĩ mwaka wa kenda wa ũthamaki wa Hoshea mũthamaki wa Isiraeli.
A kum pâthum abaw tawmlei nah a la. Hezekiah a bawi kum 6 navah Isarel siangpahrang Hosi a bawi kum 9 nah Samaria koung a la.
11 Nake mũthamaki wa Ashuri agĩthaamĩria andũ a Isiraeli kũu Ashuri, akĩmahe ũtũũro Hala, kũu Gozani ndwere-inĩ cia Rũũĩ rwa Haboru na matũũra-inĩ ma Amedi.
Isarelnaw ni BAWIPA e kâpoelawk a ngâi awh hoeh, kecu dawk Samaria teh Assiria ni a la awh. BAWIPA e san Mosi koehoi Isarelnaw hai BAWIPA e lawkkam a sak awh e teh a ek awh teh, tarawi ngai awh hoeh. Lawk ngai awh hoeh teh a lawkkam hai tarawi awh hoeh.
12 Ũndũ ũcio wekĩkire nĩ ũndũ nĩmagĩte gwathĩkĩra Jehova Ngai wao, no magĩthũkia kĩrĩkanĩro gĩake, na ũrĩa wothe Musa ndungata ya Jehova aamaathĩte. Matiathikĩrĩirie maathani macio kana makĩmahingia.
Assiria siangpahrang ni Isarelnaw hah, Assiria ram koung a hrawi teh, Gozan palang teng, Medes khopui Halah, Habor naw dawkvah a ta.
13 Mwaka-inĩ wa ikũmi na ĩna wa ũthamaki wa Hezekia, Senakeribu mũthamaki wa Ashuri agĩtharĩkĩra matũũra mothe manene ma Juda marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya, na akĩmatunyana.
Siangpahrang Hezekiah ni Judah ram a uknae kum 14 nah, Assiria siangpahrang Sennacherib ni Judah ram thung rapan hoi king kalup e khopuinaw a tuk teh koung a tâ.
14 Nĩ ũndũ ũcio Hezekia mũthamaki wa Juda agĩtũmĩra mũthamaki wa Ashuri ũrĩa warĩ kũu Lakishi ndũmĩrĩri ĩno: “Nĩhĩtĩtie. Njeherera na nĩngũkũrĩha kĩrĩa gĩothe ũngĩnjĩtia.” Nake mũthamaki wa Ashuri agĩĩtia Hezekia mũthamaki wa Juda taranda magana matatũ cia betha, na taranda mĩrongo ĩtatũ cia thahabu kĩa hinya.
Lakhish ni Assiria siangpahrang koevah, Judah siangpahrang Hezekiah ni ka payon toe. Na ban takhai teh, kai van na toung e pueng teh ka tawk han telah lawk a thui. Assiria siangpahrang ni Judah siangpahrang Hezekiah koe tangka talen 300 touh hoi sui talen 30 touh a hei.
15 Nĩ ũndũ ũcio Hezekia akĩmũhe betha iria ciothe cionekire hekarũ-inĩ ya Jehova na igĩĩna-inĩ ciothe cia nyũmba ya ũthamaki.
Hahoi teh, Hezekiah ni, BAWIPA im hoi siangpahrang im a ta awh e tangka hoi suinaw pueng a poe.
16 Ihinda-inĩ rĩu, Hezekia mũthamaki wa Juda akĩruta thahabu ĩrĩa yagemetie mĩrango na itugĩ cia mĩrango ya hekarũ ya Jehova na akĩmĩhe mũthamaki wa Ashuri.
Hezekiah ni, BAWIPA bawkim takhang a hlun awh e Judah siangpahrang Hezekiah ni khom sui e a hlun e hah abuemlah he a la teh Assiria siangpahrang a poe.
17 Mũthamaki wa Ashuri agĩtũma mwathi ũrĩa mũnene wa mbũtũ ciothe cia ita, na mũrũgamĩrĩri wa anene arĩa angĩ, na mwathi wa mbũtũ cia mbaara, marĩ na mbũtũ nene ya ita kuuma Lakishi mathiĩ kũrĩ Mũthamaki Hezekia kũu Jerusalemu. Magĩkinya Jerusalemu na makĩrũgama mũtaro-inĩ wa Karia ka Rũgongo, njĩra-inĩ ya gũthiĩ Mũgũnda-inĩ wa Mũthambia Nguo.
Hahoi Assiria siangpahrang ni ransabawi Rabsaris, Rabshakeh, hoi ransa moikapap hoi Lakhish hoi Jerusalem Judah siangpahrang Hezekiah koe vah, a patoun teh, Jerusalem a pha awh. A pha toteh hnicu kapasunaw law lam tuikamuemnae kanîtholah, kaawm e tui lanae a teng vah a kangdue awh.
18 Magĩtũmanĩra mũthamaki; nake Eliakimu mũrũ wa Hilikia mũrũgamĩrĩri wa nyũmba ya ũthamaki, na Shebina ũrĩa mwandĩki-marũa, na Joa mũrũ wa Asafu ũrĩa warĩ mwandĩki wa maũndũ ma ihinda rĩu, makiumagara mathiĩ kũrĩ o.
Siangpahrang hah a kaw a toteh, imthung kahrawikung, Hilkiah capa Eliakim hoi cakathutkung Shebna, hoi lairui kathutkung Asaph capa Joab hah ahnimouh koe a tâco.
19 Nake mũnene wa mbũtũ cia ita akĩmeera atĩrĩ, “Ĩrai Hezekia atĩrĩ: “‘Mũthamaki ũrĩa mũnene, o we mũthamaki wa Ashuri, ekuuga atĩrĩ: Ũrutĩte ũmĩrĩru ũcio ũrĩ naguo kũ?
Rabshakeh ni, Hezekiah koevah dei pouh awh, siangpahrang ka lentoe Assiria siangpahrang ni, telah a dei, apimaw na kângue teh na lungmawngkhai vaw.
20 Wee uugaga ũrĩ na hinya wa mbũtũ cia ita, na nĩũũĩ kũrũa, no waragia o ciugo cia tũhũ. Nũũ ũcio wĩhokete atĩ nĩguo ũnemere?
Ransa thaw nahane teh, thaonae hoi khokhangthoumnae ka tawn na ti nahoehmaw. Hatei, hot teh lawk rumram na dei e doeh. Kai tuk hanelah, apimaw na kângue.
21 Atĩrĩrĩ, wee wĩhokete andũ a Misiri acio mahaana ta kamũrangi koinĩkangu, karĩa gatheecaga mũndũ guoko, gakamũguraria etiirania nako! Ũguo nĩguo Firaũni mũthamaki wa Misiri ahaana kũrĩ arĩa othe mamwĩhokaga.
Khenhaw! kâkhoe e lungpum sonron Izip na kângue teh hot patetlae tami ngaihawi pawiteh, a kut a ruk pouh han, Izip siangpahrang Faro ka kângue e pueng teh, hot patetlah doeh ouk ao awh.
22 O na ũngĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ithuĩ twĩhokete Jehova Ngai witũ”, githĩ tiwe wehereirio kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru, na igongona iria ciarĩ kuo nĩ Hezekia, akĩĩra andũ a Juda na Jerusalemu atĩrĩ, “No nginya mũhooyagĩre mbere ya kĩgongona gĩkĩ kĩrĩ Jerusalemu?”
Nahoeh pawiteh, kai koevah BAWIPA Cathut hah ka kângue na teh awh pawiteh, ahni teh Hezekiah ni, Judahnaw hoi Jerusalem hanlah, Jerusalem e thuengnae khoungroe hmalah, hmuenrasang koe na bawk awh han na ka tet ni teh hote khoungroe ka raphoe e hah ahni nahoehmaw telah a ti.
23 “‘Rĩu-rĩ, ũka ũkeiguithanie na mwathi wakwa, mũthamaki wa Ashuri: Nĩngũkũhe mbarathi ngiri igĩrĩ angĩkorwo ũrĩ na andũ mangĩcitwarithia!
Hot patetlah, ka bawipa Assiria siangpahrang hoi lawkkamnae sak awh. Avan kâcui hane na hmawt thai pawiteh, marang 2,000 touh na poe han.
24 Wakĩhota gũtooria o na mũnene ũrĩa mũnini mũno thĩinĩ wa anene a mwathi wakwa, o na gũtuĩka wĩhokete ngaari cia ita na andũ arĩa mathiiaga mahaicĩte mbarathi a Misiri?
Bangtelamaw marang hoi marangransanaw kecu dawk Izipnaw koe na yuemnae na patue pawiteh, bawipa e sannaw thung dawk ka thoungca e kahrawikung buet touh heh na rungngang thai han vaw.
25 Na ningĩ-rĩ, njũkĩte gũtharĩkĩra na kwananga kũndũ gũkũ iterĩĩtwo nĩ Jehova? Jehova we mwene nĩwe wanjĩĩrire njũke hũũre bũrũri ũyũ, na ndĩwanange.’”
BAWIPA laipalah hoi maw na ram heh ka tuk teh ka raphoe awh vaw. BAWIPA ni kai koevah, hete ram tuk hanlah cet haw, be raphoe haw na ti pouh dawk doeh.
26 Nake Eliakimu mũrũ wa Hilikia, na Shebina, na Joa makĩĩra mũnene ũcio wa mbũtũ cia ita atĩrĩ, “Twagũthaitha arĩria ndungata ciaku na rũthiomi rwa Asuriata, tondũ nĩtũrũũĩ. Tiga gũtwarĩria na rũthiomi rwa Kĩhibirania, andũ aya marĩ rũthingo-inĩ makĩiguaga.”
Hilkiah capa Eliakim hoi Shebna hoi Joab ni Rabshakeh koevah pahren lahoi na sannaw hah, Aramaih lawk hoi ka pato awh toe. Bangkongtetpawiteh, hot teh ka thai awh ngoun. khopui kalupnae thung kaawmnaw a thai nahanlah Hebru lawk hoi na pato hanh lawih telah ati awh.
27 No mũnene ũcio wa mbũtũ cia ita agĩcookia atĩrĩ, “Kaĩ ndatũmirwo nĩ mwathi wakwa kũrĩ mwathi wanyu na kũrĩ inyuĩ ndĩmwĩre maũndũ maya, na ti kũrĩ andũ aya maikarĩte rũthingo igũrũ, o aya makaarĩa kĩoro kĩao na manyue mathugumo mao o ene o ta ũrĩa inyuĩ mũgeeka?”
Hatei, Rabshakeh ni a hni koe, ka bawipa ni na bawipa koe nangmouh koe dueng maw, hete lawk dei hanelah, na patoun vaw. Rapan van ka tahung e amae payungpaei ka cat ka net naw koe maw na patoun vaw telah a ti.
28 Ningĩ mũnene wa mbũtũ cia ita akĩrũgama, akĩanĩrĩra na rũthiomi rwa Kĩhibirania, akiuga atĩrĩ: “Thikĩrĩriai ndũmĩrĩri ya mũthamaki ũrĩa mũnene, mũthamaki wa Ashuri!
Rabshakeh teh a kangdue teh, Hebru lawk hoi kacaipounglah a hram teh, ka lentoe Assiria siangpahrang lawk hah ngai awh haw.
29 Mũthamaki ekuuga ũũ: Mũtigetĩkĩrie Hezekia amũheenie. Ndangĩhota kũmũhonokia kuuma guoko-inĩ gwakwa.
Siangpahrang ni telah a dei. Hezekiah ka dum e lah awm hanh awh. Bangkongtetpawiteh ama ni, a kut dawk hoi na rungngang thai mahoeh.
30 Mũtigetĩkĩre Hezekia amũringĩrĩrie kwĩhoka Jehova hĩndĩ ĩrĩa ekuuga atĩrĩ, ‘Ti-itherũ Jehova nĩegũtũhonokia; itũũra rĩĩrĩ rĩtikaneanwo guoko-inĩ kwa mũthamaki wa Ashuri.’
Hezekiah ni, BAWIPA ni na rungngang roeroe vaiteh hete khopui heh Assiria siangpahrang kut dawk poe lah awm mahoeh telah BAWIPA hah kângue awh hanh naseh.
31 “Mũtigathikĩrĩrie Hezekia. Mũthamaki wa Ashuri ekuuga ũũ: Rekei tũiguane, na mũũke kũrĩ niĩ. Mweka ũguo o ũmwe wanyu nĩakarĩĩaga kuuma kũrĩ mũtĩ wake wa mũthabibũ na mũkũyũ, na anyuuage maaĩ ma gĩthima gĩake,
Hezekiah lawk hah yuem hanh awh. Assiria siangpahrang ni hettelah a dei. Kai koe roumnae sak awh nateh hi tho awh. Na ram patetlah cakang hoi misur e ram, vaiyei hoi misur takha,
32 nginya rĩrĩa ngooka ndĩmũtware bũrũri ũrĩa ũhaana ta wanyu, bũrũri ũrĩ ngano na ndibei ya mũhihano, bũrũri ũrĩ irio na mĩgũnda ya mĩthabibũ, bũrũri ũrĩ mĩtĩ ya mĩtamaiyũ na ũũkĩ. Thuurai muoyo no ti gĩkuũ! “Mũtigathikĩrĩrie Hezekia, nĩgũkorwo nĩaramũhĩtithia rĩrĩa ekuuga atĩrĩ, ‘Jehova nĩegũtũhonokia.’
Olive hoi khoitui ram, dout laipalah hringnae ram, koe na ceikhai hoehroukrak teh tami pueng ni mae misurkung dawk hoi a paw cat awh nateh tami pueng ni, mae thaibunglung dawk e a paw rip ca vaiteh tami pueng ni mae tuikhu tui rip net awh. Hezekiah ni BAWIPA ni na rungngang awh han doeh telah na ka pasawt nakunghai tang awh hanh loe.
33 Nĩ kũrĩ ngai ya bũrũri o na ũrĩkũ ĩrĩ yahonokia bũrũri wayo kuuma guoko-inĩ kwa mũthamaki wa Ashuri?
Miphun tangkuem e cathutnaw ni, a ram teh Assiria siangpahrang koehoi ouk na rangngang awh boimaw.
34 Ngai cia Hamathu na Aripadi irĩ kũ? Ngai cia Sefarivaimu, na Hena na Iva irĩ kũ? Nĩihonoketie Samaria kuuma guoko-inĩ gwakwa?
Hamath hoi Arpad cathutnaw hah namaw koung ao awh vaw. Sepharvaim hoi Hena hoi Ivvah naw e cathutnaw hai namaw koung ao awh. Samaria hah kai koehoi na rungngang thai awh maw.
35 Nĩ ngai ĩrĩkũ harĩ ngai ciothe cia mabũrũri macio yanahonokia bũrũri wayo kuuma kũrĩ niĩ? Gwakĩhoteka atĩa Jehova ahonokie Jerusalemu kuuma guoko-inĩ gwakwa?”
Ram tangkuem cathutnaw pueng thung dawk hoi apimaw kai koehoi ka rungngang thai. BAWIPA ni Jerusalem kho heh kai koehoi a rungngang han taya telah a ti.
36 No andũ acio magĩkira ki, na matirĩ ũndũ maamũcookeirie, tondũ mũthamaki nĩamathĩte, akameera atĩrĩ, “Mũtikamũcookerie ũndũ.”
Ahnimanaw teh duem ao awh teh kam touh boehai pathung awh hoeh. Bangkongtetpawiteh, siangpahrang ni kâlawk poe e patetlah ahnimanaw teh pathung awh hanh loe atipouh.
37 Hĩndĩ ĩyo Eliakimu mũrũ wa Hilikia ũrĩa mũrori wa maũndũ ma nyũmba ya ũthamaki, na Shebina ũrĩa mwandĩki-marũa, na Joa mũrũ wa Asafu ũrĩa mwandĩki wa maũndũ ma ihinda rĩu, magĩthiĩ kũrĩ Hezekia, matembũrangĩte nguo ciao, na makĩmwĩra ũrĩa mũnene ũcio wa mbũtũ cia ita oigĩte.
Hahoi teh, siangpahrang imthung kahrawikung Hilkiah capa Eliakim hoi cakathutkung Shebna hoi lairui kathutkung Asaph capa Joab hah a phi awh e khohna a kâmahrawksak teh, Hezekiah koevah a cei awh teh, Rabshakeh ni a dei e lawk hah a dei pouh awh.
