1 Akorinitho 15
1 Na rĩrĩ, ariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩngwenda kũmũririkania Ũhoro-ũrĩa-mwega ũrĩa ndaamũhunjĩirie, na mũkĩwamũkĩra, na noguo mũtũũrĩte mũrũmĩtie.
Hinu, valongo, nigana kuvakumbusa lila Lilovi la Bwina lenivakokosili, na nyenye mukayipokili na kuyima cha kukangamala mugati yaki.
2 Ũhoro ũcio mwega nĩguo ũtũmaga mũhonoke, mwaikara mũrũmĩtie wega ũhoro ũrĩa ndaamũhunjĩirie. Angĩkorwo ti ũguo-rĩ, ũhoro ũcio mwawĩtĩkirie o tũhũ.
Kwa njila yaki msanguliwi, ngati mukamula malovi genivakokosili. Manya ngati mwasadiki waka.
3 Nĩgũkorwo ũhoro ũrĩa niĩ ndaamũkĩrire nĩguo ndaamũheire, ũrĩ wa mbere na wa bata mũno: atĩ Kristũ nĩakuire nĩ ũndũ wa mehia maitũ o ta ũrĩa Maandĩko moigĩte,
Nene navapelili mambu ga mana neju genapokili namwene: Kuvya Kilisitu afwili ndava ya kubuda kwitu ngati chegijova Mayandiku Gamsopi,
4 na atĩ nĩathikirwo, na atĩ mũthenya wa gatatũ akĩriũkio kũringana na ũrĩa Maandĩko macio moigĩte,
avikiwi mulitinda, akayuka ligono la datu ngati chegijova Mayandiku Gamsopi,
5 na atĩ akiumĩrĩra Petero, na agĩcooka akiumĩrĩra arĩa Ikũmi na Eerĩ.
amuhumalili Petili, na kangi avahumalili vamitumi kumi na vavili vala.
6 Thuutha ũcio, nĩoimĩrĩire makĩria ma ariũ na aarĩ a Ithe witũ magana matano ihinda o rĩmwe, na aingĩ ao marĩ muoyo o na rĩu, o na gũtuĩka amwe ao nĩmarĩkĩtie gũkua.
Kangi avahumalili valongo neju ya miya mhanu kwa pamonga wa valanda, vamahele vakona wumi, nambu vangi vafwili.
7 Ningĩ agĩcooka akiumĩrĩra Jakubu na thuutha wa ũguo agĩcooka akiumĩrĩra atũmwo othe,
Lukumbi lungi amuhumalili Yakobo na mewa avahumalili vamitumi voha.
8 na thuutha wa acio angĩ othe akĩnyumĩrĩra o na niĩ, haana ta mũndũ waciarĩtwo atarĩ mũkinyu.
Pamwishu anihumalili nene, nene mwenavi ngati mundu mwavelekiwi lepi kwa lukumbi lwaki.
9 Nĩgũkorwo niĩ nĩ niĩ mũnini mũno harĩ atũmwo arĩa angĩ, o na ndiagĩrĩirwo nĩ gwĩtwo mũtũmwo, tondũ nĩndanyariirire kanitha wa Ngai.
Muni nene mdebe neju pagati ya mitumi, na niganikiwa lepi kukemelewa mtumi, muni naying'aisi msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu vavi vandu va Chapanga.
10 No wega wa Ngai nĩguo ũtũmĩte nduĩke ũguo ndariĩ, naguo wega wake kũrĩ niĩ ndwarĩ wa tũhũ. No nĩndarutire wĩra na kĩyo gũkĩra acio angĩ othe, no ti niĩ ndaarutaga wĩra ũcio, no nĩ wega wa Ngai ũrĩa warĩ hamwe na niĩ warutaga wĩra ũcio.
Nambu kwa ubwina wa Chapanga, nivii ngati chanivii, kwa ubwina wa Chapanga kwangu wavi lepi waka. Lepi kuvya nihengili lihengu kwa kukangamala kuliku voha, lepi nene nambu ubwina wa Chapanga weuhenga lihengu na nene.
11 Tondũ ũcio, o na kũngĩtuĩka nĩ niĩ kana nĩ o-rĩ, ũhoro ũyũ noguo tũhunjagia, na noguo inyuĩ mwetĩkirie.
Nambu hati naha, yivyai vene ndi vevikokosa amala nene ndi mwenikokosa na chenichi ndi chetikokosa na nyenye ndi chemwisadika.
12 Na rĩrĩ, kũngĩkorwo kũhunjagio atĩ Kristũ nĩariũkirio akiuma kũrĩ arĩa akuũ-rĩ, nĩ kĩĩ gĩtũmaga amwe anyu moige atĩ gũtirĩ kũriũkio kwa arĩa akuũ?
Yikavya tikokosa kuvya Kilisitu ayukiswi kuhuma mulifwa, ndava kyani pagati yinu mwijova kuvya kawaka uyukiswa wa vevafwili?
13 Kũngĩkorwo gũtirĩ kũriũkio kwa arĩa akuũ-rĩ, o nake Kristũ ndaakĩriũkirio.
Ngati kawaka uyukiswa wa vevafwili, hinu na mwene Kilisitu ayukili lepi,
14 Na angĩkorwo Kristũ ndaakĩriũkirio-rĩ, kũhunjia gwitũ no gwa tũhũ, nakuo gwĩtĩkia kwanyu no gwa tũhũ.
na ngati Kilisitu ayukili lepi, makokoselu gitu gangamanyikana na sadika yinu yangali chindu.
15 Makĩria ma ũguo-rĩ, ithuĩ no tũgĩkorwo tũrĩ aira a Ngai a maheeni, tondũ nĩtuumbũrĩte atĩ Ngai nĩariũkirie Kristũ kuuma kũrĩ arĩa akuũ. No rĩrĩ, ndaakĩmũriũkirie angĩkorwo nĩ ma atĩ arĩa akuũ matiriũkagio.
Neju pa genago tete ngativii tijova udese palongolo ya Chapanga, muni tajovili kuvya Chapanga amuyukisi Kilisitu kuhuma mulifwa, nambu amuyukisi lepi, ngati ndi chakaka vevafwili viyukiswa lepi, ndi Kilisitu yukiswa.
16 Nĩgũkorwo kũngĩtuĩka atĩ arĩa akuũ matiriũkagio, o nake Kristũ ndaakĩriũkirio.
Muni ngati chakaka vevafwili nakuyukiswa, ndi na Kilisitu ayukili lepi.
17 Na angĩkorwo Kristũ ndaariũkirio-rĩ, gwĩtĩkia kwanyu nĩ gwa tũhũ; mũgĩtũũraga o mehia-inĩ manyu.
Ngati Kilisitu ayukili lepi, ndi sadika yinu ya waka, mwakona muyendelela kumbudila Chapanga.
18 Ningĩ andũ arĩa marĩkĩtie gũkoma marĩ thĩinĩ wa Kristũ-rĩ, o nao nĩ kũũra morĩte.
Neju ya genago, vala voha vevafwili kuni vakumsadika Kilisitu vayagili.
19 Na kũngĩkorwo kĩĩrĩgĩrĩro giitũ thĩinĩ wa Kristũ no kĩa muoyo-inĩ ũyũ tũrĩ-rĩ, twagĩrĩirwo nĩkũiguĩrwo tha gũkĩra andũ othe.
Ngati huvalila yitu mu Kilisitu na yivala wumi uwu wa hinu, hinu tete vandu kuhengewa lipyana kuliku vandu voha pamulima.
20 No rĩrĩ, ti-itherũ Kristũ nĩariũkĩtio akoima kũrĩ arĩa akuũ, agatuĩka maciaro ma mbere ma arĩa makuĩte.
Nambu uchakaka ndi uwu, kuvya Kilisitu ayukili kuhuma mulifwa ndi kulangisa kuvya voha vevafwili yati viyukiswa.
21 Tondũ-rĩ, o ũrĩa arĩ mũndũ watũmire gĩkuũ gĩũke thĩ, o nakuo kũriũkio kwa arĩa akuũ nĩ mũndũ watũmire gũũke.
Muni, lifwa labwelili na mundu mmonga, na mewa na uyukiswa kuhuma vafwili ubwelili na mundu mmonga.
22 Nĩgũkorwo o ta ũrĩa andũ othe makuaga nĩ ũndũ wa Adamu-rĩ, no taguo andũ othe magaacookio muoyo thĩinĩ wa Kristũ.
Ngati vandu kuwungana na Adamu vandu voha vifwa, mewawa voha yati viyukiswa kwa kuwungana na Kilisitu.
23 No o mũndũ akaariũka ihinda rĩake mwene: Kristũ arĩ we wariũkire mbere; na thuutha andũ arĩa marĩ ake hĩndĩ ĩrĩa agooka.
Nambu kila mundu na Lukumbi lwaki, Kilisitu mtumbula wa uyukiso, kangi vevavi vaki ndi pala peibwela.
24 Thuutha ũcio nĩguo ihinda rĩa kũrigĩrĩria rĩgaakinya, hĩndĩ ĩrĩa akaaneana ũthamaki kũrĩ Ngai Ithe arĩkĩtie kũniina mothamaki mothe, na wathani, o na hinya wothe.
Pa genago, mwishu yati uhika lukumbi Kilisitu yati akumgotolela Dadi Chapanga Unkosi, peiwusa kutali kila mpungu wa ulongosi na mpungu wa uhotola na makakala.
25 Nĩgũkorwo no nginya athamake nginya rĩrĩa agaakorwo aigĩte thũ ciake ciothe rungu rwa makinya make.
Muni Kilisitu iganikiwa alongosayi mbaka Chapanga pakuvagwisa makoko vaki na kuvavika pahi ya magendelu gaku.
26 Na rĩrĩ, thũ ya mũthia kũniinwo nĩ gĩkuũ.
Likoko la mwishu kuyongomeswa ndi lifwa.
27 Nĩgũkorwo “nĩ aigĩte indo ciothe rungu rwa makinya make.” Na rĩrĩa gũkwĩrwo atĩ “indo ciothe” nĩciigĩtwo rungu rwake, nĩgũkũmenyeka wega atĩ Ngai we mwene ti wa itari rĩu tondũ nĩ we waigire indo ciothe rungu rwa Kristũ.
Muni, Mayandiku gijova, “Chapanga avikili vindu vyoha pahi ya magendelu gaki.” Nambu Mayandiku Gamsopi pegijova, “Vindu vyoha vivikiwi pahi ya magendelu gaki avitalalilayi.” Ndi Chakaka Chapanga nakuyingila mulilundu lenilo la vindu, muni mwene ndi akuvivika pahi ya Kilisitu.
28 Aarĩkia gwĩka ũguo-rĩ, Mũriũ we mwene nĩagatuĩka wa gwathagwo nĩ ũcio waigire indo ciothe rungu rwake, nĩguo Ngai akorwo nĩ we maũndũ mothe thĩinĩ wa maũndũ mothe.
Nambu vindu vyoha pevivikwa pahi ya ulongosi wa Kilisitu, na Mwana mwene yati akujivika pahi ya Chapanga, mwavikili goha pahi ya ulongosi waki, ndi Chapanga alongosa panani ya goha.
29 Na rĩrĩ, kũngĩkorwo gũtirĩ ũriũkio-rĩ, arĩa mabatithĩtio handũ-inĩ ha arĩa akuũ mageeka atĩa? Angĩkorwo arĩa akuũ matikaariũkio o na atĩa-rĩ, andũ makĩbatithagio handũ-inĩ hao nĩkĩ?
Ngati kawaka kuyukiswa, wu, vandu vala vevibatiziwa ndava ya vevafwili vahuvalila kupewa kyani? Ngati vevafwili viyukiswa lepi, ndava kyani kubatiziwa ndava ya vene?
30 Na ithuĩ-rĩ, twĩtoonyagia ũgwati-inĩ o ithaa o ithaa nĩkĩ?
Na kwa upandi ndava kyani tikujiyoka kila lukumbi?
31 Ngũmwĩra na ma, ariũ na aarĩ a Ithe witũ, ti-itherũ, o ta ũrĩa ndĩĩrahaga nĩ ũndũ wanyu thĩinĩ wa Kristũ Jesũ Mwathani witũ, atĩ niĩ nguaga o mũthenya.
Valongo, nene nikulilola lifwa lukumbi lwoha! Ulumba wenivii nawu ndi kuwungana Kilisitu Yesu BAMBU witu mwakunikita nikokosa lijambu ili.
32 Angĩkorwo ndaahũũranire na nyamũ cia gĩthaka kũu Efeso nĩ ũndũ wa itũmi cia ũ-mũndũ-rĩ, ndaagunĩkire na kĩ? Angĩkorwo andũ arĩa akuũ matikaariũkio-rĩ, “Nĩtũrĩe na tũnyue, nĩgũkorwo rũciũ nĩgũkua tũgaakua.”
Ngati lilengu langu ngalivyai la chimundu, kula kukomana kwangu na vandu vevavili ngati hinyama hikali apa pa Efeso ngakuvili chindu choki? Ngati vevafwili nakuyuka ndi, “Tilya na kunywa, muni chilau yati tifwa.”
33 Mũtikaheeneke: “Thiritũ njũru nĩĩthũkagia mĩtugo mĩega.”
Mkoto kukongeka. “Vankozi vahakau vihalabisa uyovelu wa mundu.”
34 Arahũkai mwĩigue ta ũrĩa mwagĩrĩirwo, na mũtigage kwĩhia; nĩgũkorwo andũ amwe matiũĩ Ngai: ndoiga ũguo nĩgeetha ndĩmũconore.
Muyimuka! Mutumbula kutama bwina, na muleka kumbudila Chapanga. Vangi pagati yinu vammanyili lepi Chapanga. Nikuvajovela soni yivaha kwinu!
35 No mũndũ ahota kũũria atĩrĩ, “Andũ arĩa akuũ mariũkagio atĩa? Magooka marĩ na mwĩrĩ ũhaana atĩa?”
Pangi mundu yati ikota, “Vevafwili yati viyukiswa wuli? Yati vivya na higa yoki?”
36 Nĩ ũrimũ ũrĩkũ ũyũ! Kĩrĩa wahaanda-rĩ, gĩtimeraga gĩtambĩte gũkua.
Genago ndi makotelu ga uhomela! Ukamija mbeyu, changali kufwa hoti yivya nakumela.
37 Hĩndĩ ĩrĩa wahaanda-rĩ, ndũhaandaga mwĩrĩ ũrĩa ũgũcooka ũkorwo ho, no gũkorwo ũhaandaga mbeũ ya ngano kana ya kĩndũ kĩngĩ.
Chaumija ndi mbeyu yene, pangi nganu amala mabenu gangi, nambu lepi lumelelu lwoha ubwela kumela mwanakandahi.
38 No Ngai amĩheaga mwĩrĩ o ũrĩa endaga ĩgĩe naguo, na o mũthemba wa mbegũ akaũhe mwĩrĩ waguo.
Chapanga akuyipela higa yeayiganili mwene mbeyu yeniyo, kila mbeyu yipewa higa yaki ya mwene.
39 Mĩĩrĩ yothe ndĩhaanaine: Andũ marĩ mũthemba ũmwe wa mwĩrĩ, nacio nyamũ mũthemba ũngĩ, na nyoni mũthemba ũngĩ, o nacio thamaki irĩ mwĩrĩ wa mũthemba ũngĩ.
Higa ya viwumbi vyoha ziwanangana lepi. Vandu vana higa yavi na hinyama hina higa yavi na videge vina higa yavi na somba zina higa zavi.
40 Ningĩ nĩ kũrĩ mĩĩrĩ ya igũrũ na nĩ kũrĩ mĩĩrĩ ya gũkũ thĩ; no riiri wa mĩĩrĩ ya igũrũ nĩ mũthemba ũmwe, na riiri wa mĩĩrĩ ya gũkũ thĩ nĩ mũthemba ũngĩ.
Yivili higa ya kunani kwa Chapanga na ya pamulima, ubwina wa higa ya kunani kwa Chapanga ndi wungi, na ubwina wa higa ya pamulima ndi wungi.
41 Riũa rĩrĩ na riiri warĩo mwanya, na mweri ũrĩ riiri waguo mwanya, na njata irĩ na riiri wacio mwanya; na njata ĩmwe ĩrĩ riiri ũrĩ ngũũrani na njata ĩrĩa ĩngĩ.
Lilanga lina ubwina waki, na mwehi na ndondo, hati ndondo yina ubwina waki hilekengana kwa ubwina.
42 Ũguo nĩguo gũgaatuĩka hĩndĩ ya kũriũkio kwa andũ arĩa akuũ. Mwĩrĩ ũrĩa ũhaandagwo nĩ wa kũbutha, no ũriũkagio ũtarĩ wa kũbutha;
Ndi chayivili kuvavala kuyukiswa kwa vevafwili. Ndi ngati mbeyu, higa yizikwa pahi uvya chakuwola, nambu uyukiswa changali kuwola.
43 mwĩrĩ ũhaandagwo ũrĩ mũmene, ũgacooka ũkariũkio ũrĩ na riiri; ũhaandagwo ũtarĩ na hinya, ũgacooka ũkariũkio ũrĩ na hinya;
Higa yizikwa cha soni, uyukiswa cha ukulu, kuzikwa namuna ya kulenda, uyukiswa uyva kwa makakala.
44 ũhaandagwo ũrĩ mwĩrĩ wa ndũire, ũgacooka ũkariũkio ũrĩ mwĩrĩ wa kĩĩroho. Angĩkorwo nĩ kũrĩ mwĩrĩ wa ndũire-rĩ, o na mwĩrĩ wa kĩĩroho ũrĩ kuo.
Tizikwa kwa muhiga yativelekewa nayu, pauyukiswa ndi higa ya chimpungu. Yivili higa ya magono goha na higa chimpungu.
45 Nĩ ũndũ ũcio kwandĩkĩtwo atĩrĩ: “Adamu ũrĩa warĩ mũndũ wa mbere-rĩ, aatuĩkire kĩũmbe kĩrĩ muoyo”; nake Adamu ũrĩa wa kũrigĩrĩria-rĩ, agĩtuĩka roho wa kũheana muoyo.
Muni Mayandiku Gamsopi gijova, “Mundu wa kutumbula, Adamu avili mundu mwana wumi,” Nambu Adamu wa mwishu ndi Mpungu mwakuvapela vandu wumi.
46 Mwĩrĩ wa kĩĩroho tiguo waambire gũũka, no nĩ ũrĩa wa ndũire, na thuutha wa ũguo ũgĩũka ũrĩa wa kĩĩroho.
Nambu nakulongolela higa ya chimpungu, nambu ndi wula wa wetivelekiwi nawu, ndi kangi wula wa chimpungu.
47 Mũndũ wa mbere aarĩ wa rũkũngũ rwa thĩ, no mũndũ wa keerĩ oimĩte igũrũ.
Adamu wa kutumbula kuwumbwa kuhuma muludaka lwa pamulima, ahumili pahi paludaka, Adamu pili ahumili kunani kwa Chapanga.
48 O ta ũrĩa mũndũ ũcio wa gũkũ thĩ aatariĩ, noguo arĩa marĩ a tĩĩri matariĩ; na ta ũrĩa mũndũ wa kuuma igũrũ aatariĩ, noguo o na arĩa a igũrũ matariĩ.
Vandu voha vevavili va pamulima vavili ngati mundu mwawumbiwi kuhuma muludaka, nambu vandu vala vevavili va kunani kwa Chapanga vavili ngati yula mwahumili kwa Chapanga.
49 Na ta ũrĩa twagĩire na mũhianĩre wa mũndũ ũcio wa tĩĩri-rĩ, noguo tũkaagĩa na mũhianĩre wa mũndũ ũcio wa kuuma igũrũ.
Ngati chetiwanangini na yula mwawumbiwi kwa ludaka, mewawa yati tiwanangana na mwenuyo mwahumili kunani kwa Chapanga.
50 Ngũmwĩra atĩrĩ, ariũ na aarĩ a Ithe witũ, mwĩrĩ na thakame itingĩhota kũgaya ũthamaki wa Ngai, kana kĩrĩa kĩbuthaga kĩgae kĩrĩa gĩtabuthaga.
Hinu, valongo, nijova naha, chila chechakitiwi kwa higa na ngasi nakuhotola kuyingila mu Unkosi wa Chapanga, na higa yeyiwola nakuhotola kuyingila pandu pa higa yangawola.
51 Thikĩrĩriai, ndĩmwĩre ũndũ wa hitho: Tũtigaakua ithuothe, no nĩkũgarũrwo tũkaagarũrwo ithuothe,
Muyuwanila, nikuvajovela gamfiyu aga, tete yati tifwa lepi, nambu tete tavoha yati ting'anambuswa,
52 o kahinda kanini, o ta ibucia rĩa riitho, rĩrĩa karumbeta ka mũthia gakaagamba. Nĩgũkorwo karumbeta nĩgakaahuhwo, nao arĩa akuũ mariũkio matarĩ a kũbutha, na ithuĩ tũgarũrwo mĩĩrĩ.
Mambu aga yati gihumila lukumbi lwa lipenenga la mwishu pelipyuliwa. Chigafula kukupila na kulola. Muni lipenenga peyipyula, vevafwili yati viyukiswa vakotoka kufwa kavili na tete yati ting'anamuswa.
53 Nĩgũkorwo mwĩrĩ ũyũ ũbuthaga no nginya wĩhumbe mwĩrĩ ũtarĩ wa kũbutha, naguo mwĩrĩ ũyũ wa gũkua wĩhumbe mwĩrĩ ũtarĩ wa gũkua.
Muni higa iyi yakahalibika ndi yiganikiwa ying'anamuka changahalibika, higa yayihotola kufwa yikoto kufwa.
54 Hĩndĩ ĩrĩa kũbutha gũkeehumba kwaga kũbutha, na gũkua kwĩhumbe kwaga gũkua-rĩ, hĩndĩ ĩyo ũhoro nĩũkahinga ũrĩa wandĩkĩtwo atĩrĩ, “Gĩkuũ nĩkĩniinĩtwo gĩgatoorio biũ.”
Hinu, higa iyi yeyifwa ying'anamuka nakuvya payivya nakuwola, na chechifwa pachivya nakufwa, penapo ndi palitimilika lilovi lelayandikwi, “Lifwa likomiwi, uhotoleka ukatimiliki!”
“Lifwa, kuhotola kwaku kuvili koki? Lifwa makakala gaku ga kuleta mvinisu uvi koki?” (Hadēs g86)
56 Rũboora rwa gĩkuũ nĩ mehia, naguo hinya wa mehia uumanaga na watho.
Lifwa lipewa makakala ga kuvinisa kuhuma mukumbudila chapanga, mewawa kubuda kupata makakala mu malagizu.
57 No rĩrĩ, Ngai arogaathwo nĩgũkorwo nĩwe ũtũheaga ũtooria thĩinĩ wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ.
Nambu timsengusa Chapanga mwakutipela uhotola kwa njila ya BAMBU witu Yesu Kilisitu.
58 Nĩ ũndũ ũcio, ariũ na aarĩ a Ithe witũ arĩa nyenda, ikaragai mwĩhaandĩte wega. Mũtikanenyenyio nĩ ũndũ o na ũrĩkũ. Tũũrai mwĩheanĩte kũna wĩra-inĩ wa Mwathani, tondũ nĩmũũĩ atĩ wĩra wanyu thĩinĩ wa Mwathani ti wa tũhũ.
Hinu, valongo vangu vaganu, muyima chakukangamala na changanyugusika. Magono goha muyendelela kujiwusa mulihengu la BAMBU, ndava mmanya kuvya lihengu lemwihenga kwa BAMBU liyaga lepi waka.
