Sprueche 8

1 Ruft nicht die Weisheit laut, und läßt nicht die Klugheit ihre Stimme vernehmen?

آیا ندای حکمت را نمی‌شنوید و به آواز بصیرت گوش نمی‌دهید؟

2 Oben auf den Höhen, draußen auf dem Wege, mitten auf den Straßen hat sie sich aufgestellt;

حکمت دم دروازه‌های شهر و سر چهارراه‌ها و جلوی در هر خانه‌ای ایستاده، می‌گوید:

3 zur Seite der Tore, am Ausgang der Stadt, beim Eingang der Pforten ruft sie laut:

4 An euch, ihr Männer, ergeht mein Ruf, und meine Stimme an die Menschenkinder!

«ای مردم، شما را صدا می‌زنم.

5 Ihr Einfältigen, werdet klug, und ihr Toren, brauchet den Verstand!

ای انسانهای جاهل و نادان به ندای من گوش دهید و زیرکی و فهم کسب کنید.

6 Höret, denn ich habe Vortreffliches zu sagen, und meine Lippen öffnen sich für das, was gerade ist.

به من گوش دهید، زیرا سخنان من گرانبهاست. من حقیقت و راستی را بیان می‌کنم و از ناراستی نفرت دارم.

7 Denn mein Gaumen redet Wahrheit, aber meine Lippen verabscheuen loses Geschwätz.

8 Alle Reden meines Mundes sind gerecht, es ist nichts Verkehrtes noch Verdrehtes darin.

سخنان من بر حق است و کسی را گمراه نمی‌کند.

9 Den Verständigen sind sie ganz recht, und wer Erkenntnis sucht, findet sie richtig.

سخنان من برای کسی که گوش شنوا داشته باشد واضح و روشن است.

10 Nehmet meine Zucht an und nicht Silber, und Erkenntnis lieber als feines Gold.

تعلیمی که من می‌دهم از طلا و نقره گرانبهاتر است.

11 Ja, Weisheit ist besser als Perlen, und keine Kleinodien sind ihr zu vergleichen.

ارزش من از یاقوت بیشتر است و هیچ چیز را نمی‌توان با من مقایسه کرد.

12 Ich, die Weisheit, wohne bei dem Scharfsinn und gewinne die Erkenntnis wohldurchdachter Pläne.

«من حکمتم و از زیرکی و دانایی و بصیرت برخوردار می‌باشم.

13 Die Furcht des HERRN ist ein Hassen des Bösen; Stolz und Übermut, schlechten Wandel und ein verdrehtes Maul hasse ich.

اگر کسی خداترس باشد، از بدی نفرت خواهد داشت. من از غرور و تکبر، رفتار و گفتار نادرست متنفرم.

14 Von mir kommt Rat und Tüchtigkeit; ich bin verständig, mein ist die Kraft.

«منم که هدایت می‌کنم و فهم و بصیرت می‌بخشم. به نیروی من پادشاهان سلطنت می‌کنند و قضات به عدل و انصاف قضاوت می‌نمایند.

15 Durch mich herrschen die Könige und erlassen die Fürsten gerechte Verordnungen.

16 Durch mich regieren die Herrscher und die Edeln, alle Richter auf Erden.

تمام رهبران و بزرگان جهان به کمک من حکمرانی می‌کنند.

17 Ich liebe, die mich lieben, und die mich frühe suchen, finden mich.

«من کسانی را که مرا دوست دارند، دوست می‌دارم. آنانی که در جستجوی من باشند مرا خواهند یافت.

18 Reichtum und Ehre kommen mit mir, bedeutendes Vermögen und Gerechtigkeit.

ثروت و حرمت، اموال و موفقیت در اختیار من است.

19 Meine Frucht ist besser als Gold, ja als feines Gold, und was ich einbringe, übertrifft auserlesenes Silber.

بخشش‌های من از طلای ناب و نقرهٔ خالص بهتر است.

20 Ich wandle auf dem Pfade der Gerechtigkeit, mitten auf der Bahn des Rechts,

راههای من عدل و حق است.

21 auf daß ich meinen Liebhabern ein wirkliches Erbteil verschaffe und ihre Schatzkammern fülle.

ثروت حقیقی از آن کسانی است که مرا دوست دارند، زیرا من خزانه‌های ایشان را پر می‌سازم.

22 Der HERR besaß mich am Anfang seiner Wege, ehe er etwas machte, vor aller Zeit.

«در ابتدا، قبل از آفرینش عالم هستی، خداوند مرا با خود داشت.

23 Ich war eingesetzt von Ewigkeit her, vor dem Anfang, vor dem Ursprung der Erde.

از ازل، پیش از به وجود آمدن جهان، من شکل گرفتم.

24 Als noch keine Fluten waren, ward ich geboren, als die wasserreichen Quellen noch nicht flossen.

قبل از پیدایش اقیانوسها و چشمه‌های پر آب،

25 Ehe die Berge eingesenkt wurden, vor den Hügeln ward ich geboren.

قبل از آنکه کوهها و تپه‌ها به وجود آیند،

26 Als er die Erde noch nicht gemacht hatte und was außerhalb [derselben liegt], die ganze Summe des Weltenstaubs,

قبل از آنکه خدا زمین و صحراها و حتی خاک را بیافریند من به وجود آمدم.

27 als er den Himmel abzirkelte, war ich dabei; als er auf dem Meeresspiegel den Horizont abgrenzte,

«هنگامی که خدا آسمان را استوار ساخت و افق را بر سطح آبها کشید من آنجا بودم.

28 als er die Wolken droben befestigte und die Brunnen der Tiefe mauerte;

وقتی ابرها را در آسمان گسترانید و چشمه‌ها را از اعماق جاری نمود،

29 als er dem Meer seine Schranke setzte, damit die Wasser seinen Befehl nicht überschritten, als er den Grund der Erde legte,

وقتی حدود دریاها را تعیین کرد تا آبها از آن تجاوز نکنند و وقتی اساس زمین را بنیاد نهاد،

30 da stand ich ihm als Werkmeister zur Seite und zu seinem Entzücken Tag für Tag und spielte vor seinem Angesicht allezeit;

من نزد او معمار بودم. موجب شادی همیشگی او بودم و در حضورش شادی می‌کردم.

31 ich spielte auf seinem Erdkreis und hatte mein Ergötzen an den Menschenkindern.

دنیا و انسانهایی که او آفریده بود مایهٔ خوشی من بودند.

32 Und nun, ihr Söhne, gehorchet mir! Wohl denen, die meine Wege bewahren!

«پس ای جوانان به من گوش دهید، زیرا همهٔ کسانی که از دستورهای من پیروی می‌کنند سعادتمندند.

33 Gehorchet der Zucht und werdet weise und seid nicht zügellos!

به نصیحت من گوش کنید؛ عاقل باشید و نصیحت مرا رد نکنید.

34 Wohl dem Menschen, der mir also gehorcht, daß er täglich an meiner Pforte wacht und die Pfosten meiner Tür hütet;

خوشا به حال کسی که به من گوش دهد و هر روز جلوی در خانهٔ من انتظار مرا بکشد،

35 denn wer mich findet, der findet das Leben und erlangt Gnade von dem HERRN;

زیرا هر که مرا بیابد حیات را یافته و خداوند را خشنود ساخته است؛

36 wer mich aber verfehlt, schadet seiner eigenen Seele; alle, die mich hassen, lieben den Tod!

اما کسی که مرا از دست بدهد به جانش لطمه می‌زند، آنانی که از من متنفر باشند مرگ را دوست دارند.»