Sprueche 6
1 Mein Sohn, hast du dich für deinen Nächsten verbürgt, für einen Fremden dich durch Handschlag verpflichtet;
Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
2 bist du durch ein mündliches Versprechen gebunden, gefangen durch die Reden deines Mundes,
Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
3 so tue doch das, mein Sohn: Rette dich; denn du bist in die Hand deines Nächsten geraten! Darum gehe hin, wirf dich vor ihm nieder und bestürme deinen Nächsten.
Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
4 Gönne deinen Augen keinen Schlaf und deinen Augenlidern keinen Schlummer!
Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
5 Rette dich aus seiner Hand wie eine Gazelle und wie ein Vogel aus der Hand des Vogelstellers!
Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
6 Gehe hin zur Ameise, du Fauler, siehe ihre Weise an und lerne:
Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
7 obwohl sie keinen Fürsten, noch Hauptmann, noch Herrscher hat,
Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
8 bereitet sie dennoch im Sommer ihr Brot und sammelt in der Erntezeit ihre Speise.
Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
9 Wie lange willst du liegen bleiben, du Fauler? Wann willst du aufstehen von deinem Schlaf?
Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
10 «Ein wenig schlafen, ein wenig schlummern, ein wenig die Hände in den Schoß legen, um zu ruhen»:
Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
11 so holt dich die Armut ein wie ein Schnelläufer, und der Mangel wie ein Leichtbewaffneter!
A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
12 Ein Taugenichts, ein nichtswürdiger Mensch ist, wer falsche Reden führt
Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
13 und dabei mit seinen Augen blinzelt, Kratzfüße macht und die Hände reibt.
Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
14 Verkehrtheit ist in seinem Herzen; er schmiedet allezeit Böses, richtet Zänkereien an.
Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
15 Darum wird sein Schicksal plötzlich über ihn kommen, augenblicklich wird er zusammenbrechen, unrettbar.
Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
16 Diese sechs [Stücke] haßt der HERR, und sieben sind seiner Seele ein Greuel:
Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
17 stolze Augen, falsche Zunge, Hände, die unschuldiges Blut vergießen,
Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
18 ein Herz, das böse Pläne schmiedet, Füße, die schnell zum Bösen laufen,
Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
19 ein falscher Zeuge, der Lügen ausspricht, und wer Zwietracht zwischen Brüder wirft.
Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
20 Bewahre, mein Sohn, das Gebot deines Vaters, und verwirf nicht die Lehre deiner Mutter!
Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
21 Binde sie beständig auf dein Herz, hänge sie um deinen Hals;
Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
22 auf deinen Gängen sollen sie dich geleiten, auf deinem Lager dich behüten und wenn du aufstehst, dir in den Sinn kommen!
Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
23 Denn das Gebot ist eine Leuchte, und die Lehre ist ein Licht, Zucht und Vermahnung sind ein Weg des Lebens.
(Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
24 Sie sollen dich bewahren vor dem schlechten Weib, vor der glatten Zunge der Fremden;
Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
25 daß du in deinem Herzen nicht nach ihrer Schönheit begehrest und sie dich nicht fange mit ihren Augenwimpern.
Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
26 Denn um einer Hure willen kommt man an den Bettelstab, und eines andern Weib gefährdet die teure Seele!
Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
27 Kann jemand Feuer in seinem Busen tragen, ohne daß seine Kleider in Brand geraten?
Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
28 Oder kann einer auf glühenden Kohlen laufen, ohne die Füße zu verbrennen?
Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
29 Also geht auch keiner ungestraft zu seines Nächsten Eheweib und rührt sie an!
Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
30 Man verachtet den Dieb nicht, wenn er stiehlt, um sein Leben zu fristen, wenn er Hunger hat;
Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
31 wird er ertappt, so muß er siebenfach bezahlen und alles hergeben, was er im Hause hat;
Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
32 wer aber ein Weib zum Ehebruch verführt, der ist ein herzloser Mensch; er ruiniert seine eigene Seele, indem er solches tut.
Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
33 Schläge und Schmach werden ihn treffen, und seine Schande ist nicht auszutilgen;
Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
34 denn der Zorn des Mannes glüht, und am Tage der Rache wird er nicht schonen;
Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
35 er sieht kein Lösegeld an und läßt sich durch das größte Geschenk nicht besänftigen.
Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
