Sprueche 6

1 Mein Sohn, hast du dich für deinen Nächsten verbürgt, für einen Fremden dich durch Handschlag verpflichtet;

Mijn zoon, als ge voor een ander borg zijt gebleven, Uw handslag hebt gegeven ten bate van een vreemde,

2 bist du durch ein mündliches Versprechen gebunden, gefangen durch die Reden deines Mundes,

Verstrikt zijt geraakt in uw eigen woorden, In uw eigen beloften gevangen:

3 so tue doch das, mein Sohn: Rette dich; denn du bist in die Hand deines Nächsten geraten! Darum gehe hin, wirf dich vor ihm nieder und bestürme deinen Nächsten.

Doe dan, mijn zoon, wat ik zeg, en red u eruit; Want ge zijt in de macht van uw naaste! Ga heen zonder talmen, Dring aan bij uw naaste;

4 Gönne deinen Augen keinen Schlaf und deinen Augenlidern keinen Schlummer!

Gun uw ogen geen rust, Uw wimpers geen slaap;

5 Rette dich aus seiner Hand wie eine Gazelle und wie ein Vogel aus der Hand des Vogelstellers!

Ruk u los als een gazelle uit de strik, Als een vogel uit de hand van den vogelaar.

6 Gehe hin zur Ameise, du Fauler, siehe ihre Weise an und lerne:

Luiaard, ga kijken naar de mier; Zie, hoe ze zwoegt, en word wijs!

7 obwohl sie keinen Fürsten, noch Hauptmann, noch Herrscher hat,

Al heeft ze geen leider, Geen opzichter, geen heerser,

8 bereitet sie dennoch im Sommer ihr Brot und sammelt in der Erntezeit ihre Speise.

Toch zorgt ze in de zomer voor haar spijs, Zoekt ze in de oogsttijd haar voedsel bijeen.

9 Wie lange willst du liegen bleiben, du Fauler? Wann willst du aufstehen von deinem Schlaf?

Luiaard, hoe lang blijft ge liggen, Wanneer zult ge ontwaken uit uw slaap?

10 «Ein wenig schlafen, ein wenig schlummern, ein wenig die Hände in den Schoß legen, um zu ruhen»:

Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar:

11 so holt dich die Armut ein wie ein Schnelläufer, und der Mangel wie ein Leichtbewaffneter!

En de armoe overvalt u als een zwerver, Het gebrek als een rover!

12 Ein Taugenichts, ein nichtswürdiger Mensch ist, wer falsche Reden führt

Een nietsnut is het, een booswicht, Die omgaat met bedrieglijke taal;

13 und dabei mit seinen Augen blinzelt, Kratzfüße macht und die Hände reibt.

Die met de ogen knipt, met de voeten wenkt, En tekens geeft met de vingers;

14 Verkehrtheit ist in seinem Herzen; er schmiedet allezeit Böses, richtet Zänkereien an.

Die boze plannen smeedt in zijn hart, Steeds kwaad beraamt en ruzie zoekt!

15 Darum wird sein Schicksal plötzlich über ihn kommen, augenblicklich wird er zusammenbrechen, unrettbar.

Daarom zal hem de tegenspoed plotseling treffen, Zal hij met één slag bezwijken, zonder kans op herstel.

16 Diese sechs [Stücke] haßt der HERR, und sieben sind seiner Seele ein Greuel:

Zes dingen zijn er die Jahweh haat, Van zeven heeft hij een afschuw:

17 stolze Augen, falsche Zunge, Hände, die unschuldiges Blut vergießen,

Van brutale ogen; van een valse tong; Van handen, die onschuldig bloed vergieten;

18 ein Herz, das böse Pläne schmiedet, Füße, die schnell zum Bösen laufen,

Van een hart, dat boze plannen beraamt; Van voeten, die ten kwade spoeden;

19 ein falscher Zeuge, der Lügen ausspricht, und wer Zwietracht zwischen Brüder wirft.

Van een valsen getuige, die leugens verspreidt; Van iemand, die broedertwist stookt.

20 Bewahre, mein Sohn, das Gebot deines Vaters, und verwirf nicht die Lehre deiner Mutter!

Mijn zoon, onderhoud het gebod van uw vader, Sla niet in de wind wat uw moeder u leerde;

21 Binde sie beständig auf dein Herz, hänge sie um deinen Hals;

Prent het voor altijd in uw hart, Wind het als een snoer om uw hals.

22 auf deinen Gängen sollen sie dich geleiten, auf deinem Lager dich behüten und wenn du aufstehst, dir in den Sinn kommen!

Als ge wandelt, moge het u geleiden, Over u waken, als ge slaapt, Tot u spreken, wanneer ge ontwaakt.

23 Denn das Gebot ist eine Leuchte, und die Lehre ist ein Licht, Zucht und Vermahnung sind ein Weg des Lebens.

Want het gebod is een lamp, Het onderricht een licht, De straffe tucht een weg ten leven.

24 Sie sollen dich bewahren vor dem schlechten Weib, vor der glatten Zunge der Fremden;

Het zal u behoeden voor de vrouw van een ander, Voor de gladde tong van een vreemde.

25 daß du in deinem Herzen nicht nach ihrer Schönheit begehrest und sie dich nicht fange mit ihren Augenwimpern.

Zet uw hart niet op haar schoonheid, Laat ze u niet met haar wimpers verleiden;

26 Denn um einer Hure willen kommt man an den Bettelstab, und eines andern Weib gefährdet die teure Seele!

Want de prijs van een deerne is een stuk brood, Maar de getrouwde vrouw maakt jacht op een kostelijk leven

27 Kann jemand Feuer in seinem Busen tragen, ohne daß seine Kleider in Brand geraten?

Kan iemand soms vuur in zijn voorschoot nemen, Zonder dat hij zijn kleren schroeit;

28 Oder kann einer auf glühenden Kohlen laufen, ohne die Füße zu verbrennen?

Of kan hij op gloeiende kolen lopen, Zonder dat hij zijn voeten brandt?

29 Also geht auch keiner ungestraft zu seines Nächsten Eheweib und rührt sie an!

Zo vergaat het hem, die zich afgeeft met de vrouw van een ander: Niemand die haar aanraakt, komt er straffeloos van af.

30 Man verachtet den Dieb nicht, wenn er stiehlt, um sein Leben zu fristen, wenn er Hunger hat;

Men veracht geen dief, zo hij enkel steelt, Om zijn maag te vullen, als hij honger heeft;

31 wird er ertappt, so muß er siebenfach bezahlen und alles hergeben, was er im Hause hat;

Toch moet hij, eenmaal betrapt, zevenvoudig vergoeden, Alles geven wat hij in huis heeft.

32 wer aber ein Weib zum Ehebruch verführt, der ist ein herzloser Mensch; er ruiniert seine eigene Seele, indem er solches tut.

Kortzichtig de man, die overspel pleegt met een vrouw: Wie zijn eigen ondergang wil, moet zo iets niet doen;

33 Schläge und Schmach werden ihn treffen, und seine Schande ist nicht auszutilgen;

Schade en schande zal zo iemand belopen, Zijn slechte naam raakt hij nimmer meer kwijt.

34 denn der Zorn des Mannes glüht, und am Tage der Rache wird er nicht schonen;

Want de jaloezie van den man wekt de woede bij hem op, En op de dag van de wraak zal hij niemand ontzien;

35 er sieht kein Lösegeld an und läßt sich durch das größte Geschenk nicht besänftigen.

Dan slaat hij op losgeld geen acht, Hij wil het niet, al biedt ge hem nog zo veel!